EN
TR
2097, 2264 ve 4085 sayılı kanunlarla emeklilik hakkı tanınan memur ve hizmetliler dışında kalan
A) Özel İdareler ve Belediyelerle İstanbul Birleşik İdaresinin,
B) A fıkrasında yazılı olanlara bağlı (Tüzelkişiliği olsun veya olmasın) İdare ve Kurumların,
C) Sermayesinin yarısından fazlası A ve B fıkralarında yazılı olanlara ilişkin bulunan ortaklıkların,
D) Özel İdare ve Belediyeler Kefalet Sandığı, Özel İdareler Emekli Sandığı, Belediyeler Emekli Sandığı ve İller Bankasının,
Aylık ücretli daimi memur ve hizmetlilerine, haklarında 4085 sayılı kanun hükümleri uygulanmak ve emeklilik işleri Belediyeler Emekli Sandığınca yapılmak suretiyle, emeklilik hakkı tanınmıştır.
2/7/1941 tarih ve 4085 sayılı kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Sandığın gelirleri şunlardır:
A) Bu kanun hükümlerinden faydalanacak görevlere yeniden alınacakların ilk defa tam olarak alacakları bir aylık ücretlerinden kesilecek % 25 ler,
B) Bu kanun hükümlerinden faydalanacak memur ve hizmetlilerin ücretlerinden kesilecek % 5 ler,
C) B fıkrasında yazılı % 5 lerin tutarına eşit olarak kendilerini çalıştıran idare ve kurumların bütçelerinden verilecek karşılıklar,
D) Emekliliğe esas olan ücret derecesi yükselenlerin bir aya ilişkin yükselme farkları,
E) Memur ve hizmetlilerden disiplin cezası olarak kesilecek paralar,
E) 12 ncı madde gereğince alınacak % 10 lar,
G) Sandık sermayesinin getireceği faizler,
H) İller Bankasının bir yıl önceki bilânçosuna göre beliren kârının % 2 si tutarında olmak üzere gider yazarak ödeyeceği paralar,
İ) Çeşitli gelirler
Yukardaki (A, B, C, D ve E) fıkralarında yazılı paralar, ilgili idare ve kurumlarca üç ayda bir ve bu üç ayı kovalıyan ay içinde müfredatlı bordrolariyle birlikte sandık adına İller Bankasına gönderilir.
C Fıkrasında yazılı karşılıklar, ilgili idare ve kurumların bütçelerine her yıl eksiksiz olarak konulur Konulmamış olan karşılık, o bütçeleri incelemeğe ve onamaya yetkili makamlar tarafından bütçeye koydurulur.
(A,B,D) fıkralarında yazılı paralar, 21 inci maddeye göre emekliliğe esas olan derece ücreti üzerinden kesilir.
Aynı kanunun 12 nci maddesi aşağıda yazılı şekilde değiştirilmiştir.
Sandık geliri olarak ilgililerden kesilmesi gereken paraları kesmiyen, eksik kesen veyahut bütçelerindeki sandık paylarını veya kesilen paraları 10 uncu maddede yazılı sureler içinde sandığa göndermiyen veya eksik gönderen ita âmiri ve saymanlardan ve bulunmıyan yerlerde bu işlerle görevli memurlardan suresi içinde gönderilmemiş veya eksik gönderilmiş olan sandık gelirleri % 10 fazlasiyle tahsil olunur.
Yukarki hallerde, Belediyeler Emekli Sandığınca bildirilecek gelirlerle % 10 zammı, Maliyece Tahsili Emval Kanununa göre tahsil edilerek sandık adına İller Bankasına gönderilir.
Aynı kanunun 17 nci maddesinin son iki fıkrası aşağıda yazılı şekilde değiştirilmiştir.
Şu kadar ki bu memur ve hizmetlilerin aylık ücretlerine ve hizmet surelerine ve yukarki cetvelde yazılı nispetlere göre bağlanacak emekli aylığı miktarı; aylıklı memurlar için derecesi aynı olan ve ücretli memur ve hizmetliler için de, keseneğe esas olan ücret tutarlarının tekabül ettiği aylık tutarını alan ve hizmet sureleri aynı bulunan Devlet memurlarına 1683 sayılı kanunun 4 üncü maddesine bağlı cetvele göre bağlanacak emekli aylığı miktarını geçemez.
Ölenlerin dul ve yetimlerine aylık bağlanmasında itibara alınacak emekli aylığı da bu madde hükmüne göre hesaplanır.
Aynı kanunun 21 inci maddesi aşağıda yazılı şekilde değiştirilmiştir.
Memur ve hizmetlilerin bu kanunla sağlanan emeklilik ve tazminat hakları, 10 uncu maddenin A fıkrasına göre yapılan kesintinin ilişkin bulunduğu ay başından başlar. Eylemli hizmet suresi sandık keseneğinin verildiği sureye göre hesaplanır. Emeklilik hakkı aslı görev ve hizmetler üzerinden kazanılır ve emeklilik aylığına, aşağıdaki hükümlere göre sandık keseneğine esas olan, dereceler esas tutulur.
10 uncu maddenin (A, B) ve (D) fıkralarında gösterilen kesenekler memur ve hizmetlinin kazanılmış hak sayılan derecesi aylığı tutarı veya ücreti üzerinden kesilir, şu kadar ki
A) 3656 sayılı kanunun 6 ncı ve 3659 sayılı kanunun 3 üncü maddeleri hükümlerine göre aylık ve ücret alanlarla uzmanlık yerlerinde çalışanların emeklilik kesenekleri tahsil durumlarına ve hizmet sürelerine göre, bağlı oldukları 3656 ve 3659 sayılı kanunların genel hükümleri dairesinde bulunmaları gereken derece aylık tutarı veya ücreti üzerinden ve bu derecede yükselme surelerini doldurdukça, kazandıkları derece aylık tutarı veya ücreti üzerinden kesilir.
B) Çeşitli hizmetlilerin, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen hizmetleri de nazara alınmak suretiyle, 3659 sayılı kanunun geçici birinci maddesinin A fıkrası hükmüne göre girebilecekleri derece ücreti emeklilik keseneklerine esas tutulur. Bu suretle girebilecekleri belirtilen derece ücreti, almakta oldukları ücretten fazla ise emeklilik keseneği almakta oldukları ücret üzerinden kesilir ve belirtilen dereceye varıncaya kadar, kesenek, artan ücret üzerinden yapılır. Girebilecekleri belirtilen derece ücreti, almakta oldukları ücretten az ise kesenek belirtilen derece üzerinden kesilir ve her yükselme süresini doldurdukça bir üst derece, keseneğe esas tutulur.
Ancak bu yolda işlem yapılması kendilerine bu kanunun dışında bir hak vermez.
İsteği üzerine emekliliği yapılanların yukarki hükümlere göre emekli aylıklarına esas olacak aylık veya ücreti iki yıl almış olmaları şarttır. Aksi takdirde emekli aylıkları, bir aşağıki derece üzerinden bağlanır.
Aynı kanunun 39 uncu maddesi aşağıda yazılı şekilde değiştirilmiştir.
Bu kanun, 2097 ve 2264 sayılı kanunlar’a emeklilik hakkı tanınmış olanlar hakkında uygulanmaz.
1 inci maddede yazılı daire, kurum ve ortaklıklara ve 4085 sayılı kanunun 1 inci maddesinde yazılı yerlere yeniden tâyin olunanların emeklilik hakları, sözü geren kanunun 36 ncı maddesi hükmü saklı kalmak üzere 19 yaşına girdikleri tarihten başlar.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile Ankara Elektrik ve Havagazı İşletme Müessesesi kadrolarında çalışanlar hariç olmak üzere, 1 inci madde ile emeklilik hakkı tanımmış olan görevlerde bulunanların
A) 1 inci maddede yazılı daire, kurum ve ortaklıklar ile bunların yerine geçtikleri mülga idare, kurum ve ortaklıkların aylık ücretli daimi görevlerinde,
B) 4644 sayılı kanunun geçici 2 nci maddesinin 1 - 7 işaretli bentlerinde sayılan görev ve hizmetlerde,
C) Özel okulların denetlenmesi Millî Eğitim Bakanlığına ilişkin öğretmenliklerinde,
Geçmiş olan hizmet sürelerinden en çok on yılı bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak altı ay içinde bağlı bulundukları daire, kurum ve ortaklıklar vasıtasiyle Belediyeler Emekli Sandığına başvurarak 4644 sayılı kanunun geçici 3 üncü maddesinin “B” fıkrası hükmü dairesinde sandık adına borçlandırılmak şartiyle eylemli hizmet sürelerine eklenir Bu borçlar, başvurma süresinin bittiği tarihten iki ay sonraki ücretlerinden başlamak üzere 4644 sayılı kanunun geçici 3 üncü maddesinin “B” ve “C” fıkraları hükümleri dairesinde tahsil olunur.
4644 sayılı kanun gereğince veya kanunla kurulu Emekli Sandıklarına borçlanmak suretiyle eylemli hizmet sürelerine eklenmiş olan sureler ile bu kanuna göre eklenecek surelerin toplamı on yılı geçemez.
Bu kanunun 1 inci maddesinde yazılı görevlerde bulunmuş olupta,
A) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 4644 sayılı kanunun geçici 2 nci maddesinin “B, C, D” ve “E” fıkralarında yazılı görev ve hizmetlerde bulunanların,
B) Kanunun yürürlüğe girmesinden soma kanunla emeklilik hakkı tanınmış görev ve hizmetlere tâyin edileceklerin veya milletvekilliğine seçileceklerin,
Geçici 1 inci maddenin A ve C fıkralarında gösterilen görevlerde geçmiş hizmet süreleri, bağlı oldukları daire veya sandıklara başvurarak oralarca borçlandırılmaları şartiyle geçici 1 inci madde hükümleri dairesinde eylemli hizmetlerine eklenir Ancak (B) fıkrasındakiler için altı aylık başvurma süresi bu hizmetlere geçtikleri tarihlerden başlar.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü kadrosunda çalışan sürekli ücretli ve çeşitli hizmetlilerin 22/6/1939 tarihinden başlıyarak bu idarede geçen hizmetleri, aşağıda yazılı şartlar dairesinde eylemli hizmetlerine eklenir.
A) Bu memur ve hizmetlilerin 22/6/1939 tarihinden başlıyarak aldıkları ücretlerin, bu kanunun 5 inci maddesi hükümlerine göre emeklilik keseneğine esas olacak miktarları üzerinden 2 nci maddenin (A, B) ve (D) fıkraları gereğince ödenmeleri gereken kesenekler hesap edilerek Belediyeler Emekli Sandığınca kendilerine borç yazılır. Bu suretle borçlandırılanların Genel Müdürlükteki ihtiyat sandığı hesabında, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar ve Muavenet Sandığı hesabında da 22/6/1939 tarihine kadar birikmiş olan paralardan sandıklar tüzüğü gereğince hisselerine düşen miktarlar belirtilerek yukardaki borçlarına mahsup edilmek üzere Genel Müdürlükçe Belediyeler Emekli Sandığına gönderilir. Bu miktarlar borçtan fazla ise artanı Genel Müdürlükçe hak sahibine geri verilir.
B) Memur ve hizmetlilerin (A) fıkrasına göre belirtilecek ihtiyat ve Muavenet Sandıklarındaki hisseleri miktarı, aynı fıkraya göre belirtilecek borcunu kapatmağa yetmezse, kalan borcu kanunun yürürlüğü tarihinden iki ay sonra başlamak üzere emekli keseneğine esas olan ücretlerinin % 10 u ayrıca kesilmek suretiyle tahsil olunur. Borcunun tamamını ödemeden emekliliğe çıkanların geri kalan borçları emekli aylıklarından % 10 kesilmek suretiyle ve tazminat alarak ayı ilanların borçları da tazminatlarından bir defada indirilerek alınır.
Ölenlerin borçları dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklardan % 10 unun kesilmesi veya tazminatlarından indirilmesi suretiyle tahsil olunur.
C) Memur ve hizmetlilerin (A) fıkrasındaki esas daireninde belirtilecek aylık keseneklerine eşit bir para, İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğünce Belediyeler Emekli Sandığına ödenir. Bu ödeme 22/6/1939 tarihinden sonra Genel Müdürlükçe her memur ve hizmetli hesabına Muavenet Sandığına ödenmiş olan palalardan ve bunlar yetmezse kalanı Genel Müdürlük gelirinden yapılır.
22/6/1939 tarihinden sonra Genel Müdürlükçe Muavenet Sandığı hesabına adlarına yatırılmış paraları sandıklar tüzüğü gereğince çekmiş olanlar bu paralan Belediyeler Emekli Sandığına toptun öderler (A) fıkrası gereğince yapılacak mahsup sonunda çıkan alacaklar, bu gibilerin borçlarına kapatılmak üzere Emekli Sandığına verilir. Borçlarını yukarıki şekillerde ödemiyenlerin buna tekabül eden hizmet süreleri eylemli hizmetlerine eklenmez.
D) Yukarki fıkralar gereğince yapılacak işlem sonunda Muavenet Sandığı hesabında kalan, tüzüğü gereğince hususi sermaye hesabına intikal edecek, paralarla hususi sermaye hesabında birikmiş olan paralar, Genel Müdürlük memur ve hizmetlilerinin genel menfaatlerine yarayan bir cihete tahsis edilmek, suretiyle bu hesaplar tasfiye olunur.
İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü kadrosunda iken bu kanunun yürürlüğe girmesinden evvel kanunla emeklilik hakkı tanınmış başka bir göreve geçmiş olanların 22/6/1939 tarihinden Genel Müdürlük kadrosundan ayrılıncaya kadar olan hizmetleri kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak üç ay içinde adı geçen Genel Müdürlüğe başvurmaları ve ayrılırken sandıklar tüzüğü gereğince aldıkları paraları aynı süre içinde toptan Genel Müdürlüğe geri vermeleri şartiyle geçici 3 üncü madde esasları dairesinde eylemli hizmetlerine eklenir.
Bu suretle eylemli hizmet sürelerine eklenen süreler ve bunlara ilişkin para ve borçlar hakkında 4222 sayılı kanunun 13 ve 19 uncu maddeleri hükümleri uygulanır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, kanunla emeklilik hakkı tanınmış bir görevde bulunmıyanlar, sonradan böyle bir göreve tâyin olundukları takdirde yukardaki fıkra hükmünden faydalanırlar. Bunlar için yukarki süreler tâyinleri tarihinden başlar.
Bu kanunun yürülüğe girmesinden önce, 4325 sayılı kanunun 23 üncü maddesine dayanılarak Ankara Elektrik ve Havagazı İşletme İdaresi Emekli Sandığı adına memur ve hizmetlilerden kesilmiş olan emekli kesenekleriyle idarece ödenmiş olan karşılıkları ve bu müesseseye diğer daire ve kurumlardan geçmiş olanlar için sandığa devredilmiş paralar ve sandık hesabında kayıtlı faiz ve diğer gelirler, Belediyeler Emekli Sandığına devredilir Devredilecek paralar arasında 2 ve 5 inci maddeler hükümlerine göre fazla kesilen veya hiç kesilmemesi lâzımgelenler bulunduğu takdirde bu fazlalar ilgili memur ve hizmetlilere ve idarece fazla ödenmiş olan paralar da idareye geri verilir. Eksik kesildiği anlaşılan kesenekler, kanunun yürürlüğe girdiği tarihden iki ay sonraki ücretlerinden % 10 u ayrıca kesilmek suretiyle memur ve hizmetlilerden tahsil olunur. İdarece eksik verildiği anlaşılan karşılıkları toptan ve bir defada sandığa ödenir.
Ankara Elektrik ve Havagazı İşletme Müessesesi memur ve hizmetlilerinden 4325 sayılı kanunun 23 üncü maddesi şümulüne girenlerden bu kanunun yürürlüğü tarihine kadar ölüm veya malûllük dolayısiyle idareden ayrılmış olanlar veya dul ve yetimleri hakkında 4085 sayılı kanunun ölüm ve malûllük hallerine ilişkin hükümleri gereğince işlem yapılır ve bunlar adına işletme müessesesince yatırılmış olan kesenek karşılıkları Belediyeler Emekli Sandığına devredilir.
İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile Ankara Elektrik ve Havagazı İşletme İdaresi memur ve hizmetlilerinden 4644 sayılı kanunun geçici 2 nci maddesine göre borçlanma suretiyle on yıllık hizmetlerini eylemli hizmet sürelerine ekletmek için sözü geçen maddedeki süre içinde adı gecen idarelere başvurmuş olanların dilekçeleri Belediyeler Emeldi Sandığına gönderilir ve bu borçları, kanunun yürürlüğü tarihinden iki ay sonraki aylıklarından başlamak üzere 4644 sayılı kanunun geçici 3 üncü maddesinin (B) ve (C) fıkraları hükümlerine göre ve bu kanunun geçici 3 ve 5 inci maddeleri gereğince tahakkuk edecek borçlarından ayrı olarak tahsil edilir.
Satın alınıp 4762 sayılı kanunla İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlanmış olan İstanbul Havagazı, Elektrik ve Teşebbüsatı Sınaiye Türk Anonim Şirketinden Genel Müdürlüğe geçmiş olan memur ve hizmetlilerin bu şirkette geçen hizmetleri hakkında bu kanunun geçici 1 inci maddesi hükmü, bu şirketin Genel Müdürlüğe geçtiği 1/10/1944 tarihinden sonraki hizmetleri için de yine bu kanunun geçici 3 ve 4 üncü maddeleri hükümleri uygulanır.
1 inci maddede yazılı özel İdare ve Belediyelere bağlı idare ve kurumlarla ortaklıklarda bulunan, işçiler için 4772 sayılı İş Kazalariyle Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak üç ay içinde bu işçilerin bağlı bulundukları idareler tarafından kurulmuş olan sandıklar sermayesi, kendilerine geri verilmek ve hususi sermayeleri de her idare işçilerinin hepsinin menfaatine bir cihete tahsis edilmek suretiyle kendi tüzüklerine göre bağlı oldukları idarelerce tasfiye olunur.
Belediyelerin aylıklı memurlarından olupta 4085 sayılı kanunun 17 nci maddesi gereğince hizmet suresi aynı olan bir aşağı derecedeki Devlet memuruna bağlanan aylık üzerinden emekli aylığı veya ölümleri dolayısiyle dul ve yetim aylığı bağlanmış olanların aylıkları bu kanunun 4 üncü maddesine göre bağlanması gereken miktara çıkarılır.
3645 sayılı kanunun 9 uncu, 4085 sayılı kanunun 34 üncü ve 4325 sayılı kanunun 23 üncü maddeleri kaldırılmıştır.
Bu kanun 1 Haziran 1946 tarihinde yürürlüğe girer.
Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
