Borçlar Kanununun 83. maddesine üçüncü fıkranın eklenmesinden sonra, çeviri zamanı…
-
Git
: -
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
B.Çeviri Zamanı
Çeviri kurunun şekli gibi, yabancı para alacaklarında çevirinin zamanı da önemlidir.…
Bir görüşe göre, çeviri zamanının tespiti açısından Medenî Kanunun birinci maddesi…
Diğer bir görüşe göre ise, çeviri, takibin yapıldığı gündeki Türk parası üzerinden…
Yargıtay BK’nın 83. maddesine üçüncü fıkranın ilâvesinden önce, çeviri zamanı olarak…
‘”Borçlunun hangi tarihteki râyice göre Türk parası ile sorumlu olabileceğinin tayini icra dairesinin vazifesidir. Ve bu cihetle icra dairesince borçlunun borcu 20.3.1979 tarihli kabulüne göre Merkez Bankası’ndan tahkik edilerek tespit edilmiştir. Evvelâ bu kabul muvacehesinde icra memurunun yaptığı muamele yasaldır. Bilâhare borçlunun bu kabulünden dönerek markın alındığı tarihteki râyicin tespitini istemesi ve icra memurluğunca bunun kabul edilmemesi üzerine alacaklının değil borçlunun bu muameleyi şikâyet etmesi gerekir. Ve nitekim borçlu bu şikâyetini Tetkik Mercii’ne yaptığına göre şikâyetin BK’nın 83 ve 312. maddeleri nazara alınarak halli gerekir. Alacaklı mark olarak verdiği paranın aynen tahsilini istemeyip, Türk parası karşılığını …
Yargıtay daha sonraki bir kararında da bu görüşünü tekrarlamıştır:…
“Borçlar Kanununun 83. maddesi gereğince, olayda Doların takip konusu senedin vâde tarihi olan 30 Haziran 1983 günündeki Türk parası karşılığı hesap edilmesi ve ona göre karar verilmesi gerekirken, takibin açıldığı 10 Ağustos 1984 tarihi itibarîyle alacağın Türk parası karşılığının belirtilmesi yasaya aykırıdır”(68)…
Yargıtay, BK’nın 83. maddesine üçüncü fıkranın eklenmesinden önceki döneme ilişkin…
“Çünkü borcun muacceliyet tarihi davalının sözleşmeye göre; yurda dönüş yapması ve göreve başlaması gereken tarih olarak kabul edilmesi gerekir. Borçluya ödenen ABD Dolarının da ancak o tarihteki kur üzerinden Türk parası karşılığı olarak iadesi istenebilir. BK’nın 83/1 maddesi gereğince, aynen ödeme kaydı özel olarak sözleşmeye konulmadığından vâde tarihindeki kur üzerinden Doların Türk parası karşılığı istenebilir, BK’nın 83. maddesine 14.11.1990 günlü 3678 sayılı Kanunla eklenen fıkraya göre, yabancı para borcunun vâdesinde ödenmemesi halinde alacaklı, bu borcu vâde veya fiilî ödeme günündeki râyice göre Türk parası ile ödenmesini isteyebilirse de; aynı Kanunun geçici 1. maddesi gereğince bu hüküm Kanunun yürürlük tarihi olan 23.11.1990 tarihinden önceki ilişkilerden doğan davalarda uygulanamaz. Bu nedenle, davacı kurum icra takip tarihindeki kur üzerinden ödeme yapılmasını isteyemez.”(69) Yine Yargıtay’a göre, borcun vâdesi belli değilse, bu takdirde icra takibinin yapıldığı…
“İnkâr edilmeyen 3.1.1978 tarihli senetle davalı 20.500 Avusturya şilini aldığını kabul ve bu borcunu en kısa zamanda ödemeyi taahhüt etmiştir. Senette vâde bulunmadığına ve davalının bu borcunu Avusturya şilini olarak ödemesi öngörülmesine göre icra takibinin yapıldığı tarihteki kur üzerinden hesap edilmesi gerekir.”(70)…
Ancak Yargıtay başka bir kararında, vâdenin bulunmaması halinde, BK’nın 312. maddesi…
“Vâde bahis konusu olmadığı cihetle ödeme emri tebliğinden sonra BK’nın 312. maddesi gereğince 6 hafta içinde geri vermesi gerekeceğinden borçlunun 30.3.1979 tarihli beyanı veçhile tespit edilen rayiç üzerinden Türk parası karşılığını ödemesinin muhtıra ile bildirilmesinde yasaya aykırı bir cihet bulunmadığı düşünülmeksizin takibin devamına ilişkin icra memuru işlemlerinin ve takibin durdurulmasına karar verilmesi isabetsiz, alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile merci kararının İİK’nın 366 ve HUMK’un 428. maddeleri uyarınca bozulmasına...”(71)…
Yargıtay, bono ve poliçede alacak bedeli yabancı para olarak belirlenmişse, bu poliçe…
“TTK’nın 623. maddesine göre, (Bu madde TTK. 690’nın göndermesi ile bunlara da uygulanır) borçlu, ödemede geciktiği takdirde, hâmil, poliçe bedelinin dilerse vâde günündeki, dilerse ödeme günündeki râyice göre memleket parası ile ödenmesini isteyebilir. Bonolara uygulanması mümkün olmayan BK’nın 83. maddesine dayanılarak, vâde tarihindeki kurun geçerli sayılması isabetsizdir”.…
Yargıtay, Borçlar Kanununun 83. maddesine üçüncü fıkranın eklenmesinden sonra, çevirinin…
“Takip talepnamesinde ve ona uygun düzenlenen icra emrinde mark olarak gösterilmesi takibin iptali için bir neden sayılmaz. Borçlar Kanununun 3678 sayılı Kanunla değişik 83. maddesine göre borçlu yabancı para ile ödeme yapabileceği gibi alacaklının seçimine göre ödeme tarihindeki kur üzerinden Türk parası olarak da ödeme yapabilir. Bu nedenle, aksi düşüncelerle yazılı şekilde karar tesisi isabetsizdir.”(73)…