2021/14 Marmara Bölgesinde Bulunan Atık Su Artıma Tesislerinin Gerçek Zamanlı İzlenmesi Konulu Genelge

1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 104 üncü Maddesi c) bendi gereği “Çevre kirliliğine neden olan faaliyet ve tesislerin emisyon, deşarj ve atıklar ile arıtma ve bertaraf sistemlerini izlemek ve denetlemek” görevi Bakanlığımız ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü faaliyet alanında yer almaktadır.

Bu doğrultuda; Bakanlığımız ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından çalışmaları yürütülen 22.03.2015 tarihli ve 29303 sayılı Sürekli Atıksu İzleme Sistemleri (SAİS) Tebliği" ile kurulu kapasitesi 5.000 m³/gün ve üzerinde olan; atıksu arıtma tesisleri, ön arıtma tesisleri, derin deniz deşarjı yapan ve suyu ısı transferi amaçlı (soğutma suları) kullanarak alıcı ortama deşarj eden tesislerin çıkışları gerçek zamanlı (on-line) olarak izlenmektedir. İstasyonlarda ölçülen veriler Bakanlığımız Sürekli İzleme Merkezine (SİM) anlık aktarılmaktadır.

Marmara Denizi’nde meydana gelen müsilaj sorununun giderilmesine yönelik olarak, başta ilgili kurum ve kuruluşlar olmak üzere, belediyeler, akademisyenler, sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla bir dizi çalıştaylar ve ilave çalışmalar yürütülerek bu çalışmaların değerlendirilmesiyle 22 maddeden oluşan “Marmara Denizi Eylem Planı” hazırlanmış olup 06/06/2021 tarihinde kamuoyuna açıklanmıştır.

Marmara Denizi Eylem Planı faaliyetleri çerçevesinde 2021/1 sayılı Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu Toplantısı Karar Tutanağında “Marmara Denizine kirlilik taşıyan noktasal kaynakların tamamının kontrol altına alınabilmesi için, arıtma yöntemine ve debisine bakılmaksızın tüm arıtma tesislerinin on-line olarak izlenmesine yönelik mevzuat çalışması yapılmasına” ve “soğutma sularının tesislerin girişinde de on-line olarak izlenmesine yönelik mevzuat çalışması yapılmasına” karar verilmiştir.

Bu itibarla Marmara Denizi Eylem Planı çalışmaları ve SAİS Tebliği’nin 26’ıncı maddesi birinci fıkrası “Bakanlık gerekli gördüğü takdirde kurulu kapasitesi 10.000 m³/gün 'den daha düşük debili tesislere izleme sistemi kurulmasını sağlar.” hükmüne istinaden; Balıkesir, Bursa, Çanakkale, İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ ve Yalova illerinde:

1) Kurulu kapasitesi 1.000 m³/gün ile 5.000 m³/gün aralığında olan, atıksu arıtma tesisleri, ön arıtma tesisleri, derin deniz deşarjı yaparak çıkış sularını alıcı ortama deşarj eden tesisler (kesikli çalışan tesisler hariç); arıtma tesisi giriş ve çıkış suyu debi ölçüm verilerini ve otomatik numune alma cihazlarını on-line bağlantı yaparak SİM’e aktaracaktır. Burada belirtilen numune alma cihazı; dijital sinyal ile otomatik numune alabilen, SAİS Tebliği’nin 4’üncü maddesi (r) bendinde belirtilen özelliklerde çoklu, sıralı, soğutmalı “SAİS Numune Alma Cihazı"nı ifade eder. Bu tesisler arıtma tesisi giriş ve çıkış debileri ile numune alma yönünden Bakanlığımızca on-line takıp edilecektir.

2) Kurulu kapasitesi 1.000 m³/gün ile 5.000 m³/gün aralığında olan ve suyu ısı transferi amaçlı (soğutma suları) kullanarak alıcı ortama deşarj eden tesisler; tesis giriş ve çıkış suyu debi ve sıcaklık değerleri ölçümlerini on-line bağlantı yaparak anlık olarak SİM 'e aktaracaktır. Bu tesisler giriş ve çıkışlarında debi ve sıcaklık yönünden Bakanlığımızca on-line takibe alınacaktır. Mevcut durumda çıkışlarında halihazırda SAİS kurulu olan 5.000 m³/gün ve üzerinde kapasiteye sahip soğutma suyu tesisleri; giriş suyunda da debi ve sıcaklık ölçümü yaparak sonuçlarını on-line bağlantı ile SİM’e aktaracaktır.

3) Tesisler debi, sıcaklık ve numune alma cihazlarının bağlantı ve kurulum alt yapısını hazırladıktan sonra resmi yazı ile Bakanlığa başvuru yapacaktır. SİM üzerinden tesis bağlantıları kontrol edilerek, verilerin iletildiği ve uzaktan numune alma işleminin tamamlandığı görülen tesisler Bakanlıkça onaylanacaktır.

4) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği’nin 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereği endüstriyel nitelikli atık sular ve kentsel-evsel nitelikli atık suların iç izlemeleri, debisi 1.000-5.000 m³/gün aralığında olan tesislerde Bakanlık onayına müteakip aynı şekilde devam edecektir. Bu tesisler için iç izlemelerde muafiyet olmayacaktır.

5) Bu Genelge kapsamındaki tesislerde Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği’nin 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan kapsamda yürütülen iç izleme çalışmalarının sonuçları; tesis tarafından belirlenecek sorumlu personel tarafından SİM’e aktarılacaktır.