BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
(1) Bu Yönetmeliğin amacı; özel sektörün dış ticaret, uluslararası yatırım, hizmetler, müteahhitlik, lojistik başta olmak üzere tüm dış ekonomik ilişkilerini yürütmek ve iş dünyasının ihracatı artırma ve iş geliştirme çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla bir platform olarak kurulan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun ve bu Kurula bağlı olarak faaliyet gösteren iş konseylerinin çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik; Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ile iş konseylerinin görev ve yetkileri, teşkilatlanma ve işleyişleri, organları ve bütçeleri, yönetim ve denetimleri ile üyeliğe ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik, 3/6/2011 tarihli ve 637 sayılı Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Ekonomi Bakanını,
b) Bakanlık: Ekonomi Bakanlığını,
c) Başkanlık Divanı: DEİK Başkanlık Divanını,
ç) DEİK: Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunu,
d) Dört Ana Kurucu Kuruluş: Kurucu kuruluşlar arasında yer alan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Türkiye Müteahhitler Birliğini (TMB),
e) Genel Kurul: DEİK Genel Kurulunu,
f) İcra Kurulu: DEİK İcra Kurulunu,
g) İş Konseyleri: DEİK çatısı altında ülke, sektör ya da özel amaçlı olarak kurulmuş iş konseylerini,
ğ) Kurucu Kuruluş: Bu Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihte DEİK’i oluşturan ve Bakanlık tarafından belirlenen Ek-1’de yer alan birlik, meclis, oda, borsa, dernek, vakıf gibi özel sektörü temsil eden kuruluşlar ile üst kuruluşları,
h) Kurumsal Üye: Bu Yönetmeliğin yayımlanmasından sonra DEİK’e üye olan birlik, meclis, oda, borsa, dernek, vakıf gibi özel sektörü temsil eden kuruluşlar ile üst kuruluşları,
ı) Muhatap Konsey: Bir iş konseyinin diğer ülkedeki muhatap kuruluşunu,
i) Onursal Üye: Genel Kurul tarafından belirlenen, dış ekonomik ilişkilerde tecrübeli kimseleri,
j) Yönetim Kurulu: DEİK Yönetim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurucu Kuruluş, Kurumsal Üye ve Görevler
Kurucu kuruluş ve kurumsal üye
(1) Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun kurucu kuruluşları, Bakanlık tarafından belirlenen ve Ek-1’de yer alan kuruluşlardır.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımlanmasından sonra DEİK’e üye olan birlik, meclis, oda, borsa, dernek, vakıf gibi özel sektörü temsil eden kuruluşlar ile üst kuruluşlar, kurumsal üyedir.
(3) Bakanlık, kurucu kuruluş ve kurumsal üye statüsünü sona erdirmeye ve kurumsal üye eklemeye yetkilidir. Kurumsal üye ekleme yetkisi DEİK Yönetim Kurulu tarafından da kullanılabilir.
(4) Kurucu kuruluş ve kurumsal üyelerden, iki yıl süreyle aidatını ödemeyenlerin, toplam miktar ödeninceye kadar, hiçbir organa ve faaliyete katılma hakkı olmaksızın kurucu kuruluş ve kurumsal üye statüleri Yönetim Kurulu kararıyla dondurulur. Üyeliğin dondurulduğu tarihten itibaren bir yıl içinde aidat borçlarını ödemeyen kurucu kuruluş ve kurumsal üyeler, Yönetim Kurulu kararıyla üyelikten çıkartılır. Üyeliği sonlandırma sebebi aidat ödememe ise tahsil edilemeyen aidatlardan Yönetim Kurulu üyeleri sorumlu değildir.
Görevler
(1) DEİK'in görevleri şunlardır:
a) Türkiye’nin yabancı ülkeler veya uluslararası topluluklarla olan ekonomik, ticari, sınai ve mali ilişkilerini izlemek, bu tür ilişkilerin kurulmasına ve geliştirilmesine yardımcı olmak.
b) Türkiye'nin dış ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi, karşılaşılacak sorun ve engellerin çözümü için ilgili kurum ve kuruluşlara görüş ve öneriler sunmak.
c) Türkiye'nin ihracatının artırılmasına ve üretim ve ihracata dönük uluslararası yatırımların özendirilmesine yönelik çalışmalar yapmak.
ç) Davet edilmesi halinde, görev alanına giren konularda özel sektör platformunu temsilen uluslararası veya hükümetler arası müzakerelere katılmak.
d) Uluslararası ekonomik ilişkilerdeki gelişmeleri göz önünde bulundurarak, çeşitli ülkeler, bölgeler, kurumlar ile ilişkilere yönelik, sektörler itibarıyla veya genel ekonomik konularda stratejiler hazırlamak ve bu stratejileri ilgili kurum ve kuruluşlara önermek.
e) Türkiye ile yabancı ülkeler veya uluslararası topluluklar arasında iş olanaklarını araştırmak, mevcut olanakların harekete geçirilmesine ve iş fırsatlarının değerlendirilmesine yardımcı olmak.
f) Türkiye'de yatırım ortamının iyileştirilmesi ile ilgili girişimlere katkıda bulunmak ve yatırım olanaklarının yurt dışında tanıtımına yönelik etkinlikler yapmak.
g) Ortak yatırımlara girebilecek veya birlikte üçüncü ülkelerde ortak yatırım yapabilecek yerli veya yabancı girişimcilere, Yönetim Kurulunca belirlenen ilkeler çerçevesinde yol göstermek.
ğ) Yabancı ülkeler veya uluslararası topluluklardaki ekonomik ve sektörel gelişmeler, dış ticaret rejimi, yabancı sermaye ve gümrük mevzuatı konularında bilgi derlemek, girişimcilerin bu yöndeki bilgi taleplerini Yönetim Kurulunca belirlenen ilkeler çerçevesinde karşılamak.
h) Türk dış ticaret rejimi, yabancı sermaye ve gümrük mevzuatındaki değişiklikleri iş konseyleri aracılığı ile yabancı ülkeler veya uluslararası topluluklardaki muhatap kuruluşlara duyurmak.
ı) Türkiye, yabancı ülkeler veya uluslararası toplulukların dış ekonomik ilişkileri ile ilgili bilgi ve istatistikî verileri toplamak, Yönetim Kurulunca belirlenen şartlarla ilgililerin yararlanmasına açık bilgi bankaları kurmak.
i) Türkiye'nin dış ekonomik ilişkilerinde başarılı sonuçlar elde etmesini sağlamak üzere, yurt içinde veya yurt dışında tanıtım faaliyetlerinde bulunmak.
j) İkili ekonomik ilişkileri, Yönetim Kurulu kararları doğrultusunda iş konseyleri aracılığıyla yürütmek.
k) Çok taraflı kurum ve kuruluşlar ile ilişkileri yürütmek.
l) İş konseyi bulunmayan ülkeler ile ilgili faaliyetleri Yönetim Kurulunun belirleyeceği ilkeler çerçevesinde yürütmek.
m) İş konseylerini kurmak ve gerektiğinde sona erdirmek için Bakanlığa öneride bulunmak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Organlar, Organların Teşekkülü ve Görevleri
Organlar
(1) DEİK'in organları şunlardır:
a) Genel Kurul.
b) Yönetim Kurulu.
c) İcra Kurulu.
ç) Denetim Kurulu.
d) İş Konseyleri.
e) Danışma Kurulu.
f) Başkanlık Divanı.
Genel Kurul
(1) Genel Kurul aşağıdaki delegelerden oluşur:
a) 4 üncü madde uyarınca belirlenen kurucu kuruluşlar ve kurumsal üyelerden birer üye.
b) İş Konseyi başkanları.
c) Bakanlıkça belirlenecek yirmibeş üye.
ç) DEİK onursal üyeleri.
(2) Merkezleri yurtdışında bulunan Türk işadamları dernekleri arasından, Yönetim Kurulunca uygun görülenler, gözlemci olarak Genel Kurula davet edilebilir.
(3) Genel Kurul, her yıl Kasım veya Aralık ayı içerisinde Yönetim Kurulu Başkanının çağrısı üzerine olağan olarak toplanır. Genel Kurul, Genel Kurul üyelerinin en az üçte birinin yazılı çağrısı ile veya Yönetim Kurulu tarafından ya da Bakanın çağrısı üzerine olağanüstü toplantıya çağırılabilir.
(4) Genel Kurul, her toplantısında bir Divan Başkanı, bir Divan Başkan Vekili ve bir katip seçer.
(5) Delegelerin Genel Kurula katılabilmesi ve seçme-seçilme hakkına sahip olabilmeleri için içinde bulunulan yıl dahil, önceki yıllara ait aidat borcunun bulunmaması gereklidir.
(6) Delegeler, Genel Kurula katılamadıklarında, diğer delegeler arasından yazılı olarak bir vekil tayin edebilir. Ancak, her delege en fazla bir kişiye vekâlet edebilir.
Genel Kurulun görev ve yetkileri
(1) Genel Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
a) DEİK'i oluşturan kuruluşların, DEİK organlarının ve iş konseyi üyelerinin görüşlerinin faaliyet politikalarına yansımasını sağlamak.
b) DEİK çalışma programını, ülkemizin dış ekonomik ilişkileri, kalkınma planları, hükümet programları, yıllık ve orta ve uzun vadeli hedefleri göz önünde bulundurarak karara bağlamak.
c) DEİK bütçesini karara bağlamak.
ç) DEİK'in geçmiş dönem faaliyet ve hesaplarının, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulunun ibrasına karar vermek.
d) Yönetim Kurulunun 9 uncu maddede öngörülen üyelerini seçmek.
e) Denetim Kurulu üyelerini seçmek.
f) Dış ekonomik ilişkilerde tecrübeli kimselerden DEİK onursal üyelerini seçmek.
Yönetim Kurulu
(1) Yönetim Kurulu; biri Başkan olmak üzere toplam otuzbeş üyeden oluşur. Genel Kurul;
a) İş Konseyleri Başkanları arasından onbir asil üye,
b) Dört Ana Kurucu Kuruluş (TOBB, TİM, MÜSİAD ve TMB) başkanlarından oluşan dört asil üye,
c) Diğer kurucu kuruluş ve kurumsal üye temsilcileri arasından dokuz asil üye,
ç) DEİK üyeleri arasından on asil, on yedek üye olmak üzere,
toplam otuzdört asil, on yedek üye seçer.
(2) Yönetim Kurulu Başkanı, Bakan tarafından belirlenir ve görevden alınır.
(3) Yönetim Kurulu, dört yıl süreyle görev yapar.
(4) DEİK Genel Sekreteri, Yönetim Kurulu toplantılarına katılır, ancak oy kullanamaz.
(5) Yönetim Kurulu, ilk toplantısında kendi üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere bir sayman üye seçer. Dört Ana Kurucu Kuruluşun Başkanları, aynı zamanda DEİK’in Başkan Yardımcılarıdır. DEİK Başkan Yardımcıları ile sayman üyenin görevleri yönerge ile belirlenir.
(6) Asil üyenin herhangi bir nedenle görevinin sona ermesi halinde, kalan süreyi tamamlamak üzere;
a) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde sayılan DEİK Yönetim Kurulu üyelerinin yerine ilk sıradaki yedek üye geçer.
b) DEİK Yönetim Kurulunda yer alan İş Konseyi Başkanının, İş Konseyleri Genel Kurulunda yeniden seçilememesi, süresi dolmadan görevden ayrılması veya diğer bir sebeple başkanlıkta boşalma olması durumunda, yerine kimin Yönetim Kurulu üyesi olacağına, İş Konseyi Başkanları arasından DEİK Yönetim Kurulu tarafından karar verilir.
c) DEİK Yönetim Kurulunda yer alan Dört Ana Kurucu Kuruluş başkanı, kurucu kuruluş veya kurumsal üyenin başkanının veya belirlediği temsilcisinin görev süresi dolmadan görevden ayrılması durumunda, aynı kuruluşun yeni başkanı veya belirlediği temsilcisi, Yönetim Kurulunda yer alır.
(7) DEİK Yönetim Kurulu asil ve yedek üye sayısının, başkan dahil onsekiz veya onsekizin altına inmesi halinde, Genel Kurul, Yönetim Kurulu Başkanı tarafından iki ay içinde olağanüstü toplantıya çağrılır ve yeni Yönetim Kurulu oluşturulana kadar mevcut Yönetim Kurulu görevine devam eder.
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
(1) DEİK Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu Başkanı başkanlığında en az iki ayda bir toplanır. Başkanın katılamadığı toplantıya, Dört Ana Kurucu Kuruluşun Başkanlarından Başkanın görevlendireceği birisi başkanlık eder. DEİK Yönetim Kuruluna, Ekonomi Bakanı, Başbakan veya Cumhurbaşkanı gerekli hallerde başkanlık edebilir.
(2) Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Kurumsal bütünlüğü sağlamak ve gözetmek, kurumsal ilkeleri ve öncelikleri belirlemek, uygulanmasını sağlamak.
b) Dış ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine dönük strateji ve politika önerileri hazırlamak.
c) DEİK çalışma programını hazırlamak, Genel Kurula sunmak, uygulanmasını sağlamak ve denetlemek.
ç) İş konseylerini kurmak ve gerektiğinde sona erdirmek için Bakanlığa öneride bulunmak ve ülke iş konseyi aidatlarından, iş konseyleri ortak bütçesi için ayrılacak oranı belirlemek.
d) Genel ve sektörel danışma kurulları oluşturmak, görüşlerini değerlendirmek.
e) Üyelik aidatını, kurucu kuruluş ve kurumsal üyelik aidatını, hizmet bedel ve şartlarını karara bağlamak.
f) DEİK'in bütçe önerisini hazırlayarak Genel Kurula sunmak ve Genel Kurulca karara bağlanmış bütçenin uygulanmasını sağlamak.
g) Yönetim Kurulu başkanı, başkan yardımcıları, sayman üye ile Genel Sekreterin bütçeden harcama sınırlarını belirlemek.
ğ) İş konseylerine ilişkin bölgesel gruplamayı belirlemek.
h) Yurtiçinde veya yurtdışında temsilcilik açılması konusunda Bakanlığa öneride bulunmak.
ı) Karadeniz Ekonomik İşbirliği İş Konseyinde Türk özel sektörünü temsil edecek Yönetim Kurulu Üyesini seçmek.
i) Mevzuat değişiklikleri konusunda Bakanlığa önerilerde bulunmak.
j) Danışma Kurullarının oluşturulmasına karar vermek.
(3) Yönetim Kurulu kararları karar defterine işlenir.
(4) Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü hallerde yetkilerinden bir kısmını Yönetim Kurulu Başkanına ve Yönetim Kurulu üyelerinden birine veya birkaçına, İcra Kuruluna ya da Başkanlık Divanına devredebilir.
Denetim Kurulu ve görevleri
(1) Denetim Kurulu;
a) DEİK’in tüm faaliyetlerinin, bu Yönetmelik ve Yönetim Kurulunca ortaya konulan temel amaçlar doğrultusunda yürütülüp yürütülmediğini,
b) Defter, hesap ve kayıtların mali mevzuata uygun yürütülüp yürütülmediğini, mali kayıtlar ve mali kayıtlara esas gelir ve gider evraklarının doğruluğunu,
kontrol etmekle sorumludur.
(2) DEİK ve iş konseylerinin hesapları Genel Kurul tarafından dört yıl süre için delegeler arasından seçilen beş asil ve beş yedek üyeden oluşan Denetim Kurulu tarafından denetlenir. Denetim Kurulu üyelerinin aynı dönemde DEİK ve iş konseylerinin diğer organlarında ve Yönetim Kurulunda görev almamış olmaları esastır.
(3) Denetim Kurulu doğrudan Genel Kurula rapor verir.
İcra Kurulu ve Başkanlık Divanı
(1) İcra Kurulu, Yönetim Kurulunun kendi üyeleri arasından seçtiği 12 üye ile İcra Kurulu Başkanından oluşur. Yönetim Kurulu Başkanı aynı zamanda İcra Kurulu Başkanıdır. İcra Kurulunun dört üyesi, Dört Ana Kurucu Kuruluş Başkanlarından oluşur. Sayman üye İcra Kurulunun doğal üyesidir. Yönetim Kurulu, İcra Kurulunun iki üyesini diğer kurucu kuruluş veya kurumsal üyeleri arasından, dört üyesini İş Konseyi Başkanları arasından, bir üyesini ise Genel Kurulun diğer üyeleri arasından seçer. DEİK Başkanının katılamadığı toplantıya, Başkan Yardımcılarından Başkanın görevlendireceği birisi başkanlık eder.
(2) DEİK Genel Sekreteri İcra Kurulu toplantılarına katılır, ancak oy kullanamaz.
(3) İcra Kurulu ayda en az bir kez toplanır, dört yıl süreyle görev yapar.
(4) Başkanlık Divanı, DEİK Başkanı ve Dört Ana Kurucu Kuruluş Başkanlarından oluşur. DEİK Başkanı, Başkanlık Divanının da başkanıdır. DEİK Başkanının katılamadığı toplantıya, Başkanın görevlendireceği Başkan Yardımcılarından birisi başkanlık eder.
(5) DEİK Genel Sekreteri Başkanlık Divanı toplantılarına katılır, ancak oy kullanamaz.
(6) Başkanlık Divanı, toplantı takvimine kendisi karar verir, dört yıl süreyle görev yapar.
İcra Kurulu ve Başkanlık Divanının görev ve yetkileri
(1) İcra Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) İş Konseylerinin çalışmalarını, Yönetim Kurulunun belirlediği strateji ve politika önerileri çerçevesinde yönlendirmek ve DEİK organları ile ilişkilerinde koordinasyonu sağlamak.
b) Çok taraflı ekonomik, siyasi ve idari yapılar, medya ve sivil toplum kuruluşları ile ilişkileri yürütmek.
c) Danışma kurulları kurulması konusunda öneri geliştirmek, bu kurulların faaliyetlerinin DEİK ve İş Konseyi faaliyetleri ile uyumunu gözetmek.
ç) Yönetim Kurulunca belirlenmiş sınırlarda bütçeden harcama yapmak.
d) Yönetim Kurulu tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek.
e) Şirketlerin DEİK’e ve iş konseylerine üye kaydedilmesine ve üyelikten çıkarılmalarına karar vermek.
(2) DEİK Başkanlık Divanı, Yönetim Kurulunun verdiği yetkileri kullanır.
İş Konseylerinin kuruluşu ve işleyişi
(1) İş konseyleri, yeterli üye şirket ve bütçe temin edilmesi halinde, en az on üye şirketin varlığı ve iş dünyasının sınai ve coğrafi değerlendirmeleri sonucunda ortaya koydukları tercihleri ve dünya pazarlarındaki gelişmeler gözetilerek, Yönetim Kurulunun önerisi ile, Bakanlık onayıyla kurulur ve gerektiğinde aynı şekilde sona erdirilir. Ülke menfaati ve stratejik hedefleri gerektirdiği hallerde, Bakanlık, İş Konseyleri kurmak üzere bu şartları aramayabilir.
(2) İş konseylerinin etkinliğini güçlendirmek amacıyla, iki taraflı olarak kurulması esastır. Bunun mümkün olmaması durumunda, işlevsellik ve ülkenin ekonomik menfaatleri çerçevesinde değerlendirme yapılır.
(3) İş konseyinin ikili yapısı, diğer ülkenin iş dünyasını temsil eden ulusal düzeydeki birlik, federasyon, ticaret ve sanayi odası, iş dünyası sivil toplum kuruluşu ya da benzeri bir kuruluş ile varılacak yazılı anlaşma çerçevesinde kurulur. DEİK Yönetim Kurulu kararıyla, aynı ülke içerisinde mevcut ülke İş Konseyine bağlı olmak suretiyle, birden fazla iş konseyi kurulabilir. Söz konusu alt iş konseylerinin seçim ve çalışma esasları yönerge ile belirlenir. İkili yapının dengeli sürdürülebilmesi için, karşılıklı olarak her iki konseyde iş dünyasına öncülük edebilecek, iki ülke arasında ticari ve ekonomik ilişkileri bulunan birer kişinin eş başkanlık görevini üstlenmesi esastır.
(4) Yeni kurulacak iş konseylerinin kurucu yürütme kurulu ve kurucu başkanı, DEİK Yönetim Kurulu Başkanı tarafından, iş dünyasına ikili ilişkilerde öncülük edebilecek özelliklere sahip ve ilgili ülkede faal kişilerden atanır. Kurucu başkan ve kurucu yürütme kurulunun görev süreleri, aksi belirtilmediği takdirde, yapılacak ilk seçimli genel kurul toplantısına kadar devam eder. Kurucu başkan başkanlığındaki kurucu yürütme kurulu, ilk genel kurula kadar yürütülecek çalışma programını ve geçici bütçeyi belirler.
(5) İş konseyleri, ülke bazlı veya, sektörel ve özel amaçlı olarak örgütlenir. Yeterli üyeye sahip olmayan ülke bazlı iş konseyleri, yeterli sayıya ulaşana kadar, DEİK Yönetim Kurulu kararıyla başka ülkelerin İş konseyleriyle gruplanabilir ve çalışmalarını bu gruplarda yapar. Her bir ülke iş konseyinin, bu iş konseyinin üyelerinin aidatlarından oluşan, DEİK Yönetim Kurulu tarafından İş Konseyleri Ortak bütçesine ayrılanın dışında kalan miktarda bir bütçesi olur. Yakın coğrafyada yer alan ve ortak çalışma içinde olan iş konseyleri, ayrıca kendi aralarında bir ortak bütçe oluşturabilir ve faaliyetlerini bu ortak bütçeden karşılayabilirler. Sektörel ve özel amaçları gerçekleştirmek üzere örgütlenen gruplarda ise, bütçe her biri için ayrı ayrı ele alınır. DEİK Yönetim Kurulu kararı ile gerekli hallerde DEİK bütçesinden İş Konseyi bütçesine aktarma yapılabilir.
(6) DEİK'in amaçlarına uygun olarak, Türkiye'de faaliyet gösteren ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş şirketler, serbest meslek mensupları, Türkiye'de mukim ve faal yabancı şirketlerin irtibat ofisleri ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamında kurulan Yükseköğretim Kurumları, Yönetim Kurulunun uygun bulması halinde, bir veya birden fazla iş konseyine üye olabilirler.
(7) Her üye, üye olduğu her ülke/sektörel/özel amaçlı iş konseyi için seçme ve seçilme hakkına sahiptir ve oy kullanacak bir temsilciyi yazılı olarak bildirmekle mükelleftir. Tüzel kişiler, yazılı olarak bildirmek kaydıyla temsilci değişikliği yapabilirler. Temsilcinin tüzel kişi ile ilişkisinin kesilmesi halinde, bir ay içinde yeni bir temsilci bildirilmesi üyenin sorumluluğundadır.
(8) İş konseyi faaliyet alanı ile ilgili, kamu kurum ve kuruluş temsilcileri de, Yönetim Kurulu tarafından, iş konseyi yürütme kurulu danışman üyesi olarak belirlenebilir.
(9) Üyenin DEİK üyeliğinin sona ermesi veya atadığı temsilci ile ilişiğini kesmesi halinde, temsilcinin DEİK organlarındaki görevleri sona erer. Ancak, İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyesinin, temsilcisi olduğu DEİK üyesi firmadan ayrılması ve farklı bir firma üzerinden DEİK üyeliğini devam ettirmesi veya DEİK üyesi firmanın temsilci değişikliği yapması durumunda, ilgili İş Konseyi Yürütme Kurulunun görüşleri alınarak, Yürütme Kurulu Üyeliğinin devamına Yönetim Kurulu karar verir.
(10) Üyeler, yıllık olarak belirlenen iş konseyi aidatını ve üyelik aidatını ödemekle yükümlüdür. İki yıl süreyle aidatların ödenmemesi halinde toplam miktar ödeninceye kadar, hiçbir organa ve faaliyete katılma hakkı olmaksızın üyelik dondurulur ve üyeliğin dondurulduğu tarihten itibaren bir yıl içinde aidat borçlarını ödemeyen üyeler, üyelikten İcra Kurulu kararı ile çıkartılır. Üyelikten çıkarılma sebebi aidat ödememe ise, tahsil edilemeyen aidatlardan Yönetim Kurulu Üyeleri sorumlu değildir. Aidat borcunu ödemeden çıkan üyenin tekrar üyeliğe başvurması halinde, öncelikle geçmiş dönem borçlarını ödemeleri esastır.
(11) Bu Yönetmeliğe aykırı iş konseyi kurulamaz ve bu Yönetmelik dışındaki oluşumlarda iş konseyi ibaresi kullanılamaz.
(12) İş konseyleri, DEİK'ten bağımsız bir kişilik izlenimi doğurabilecek oluşum ve faaliyetlerde bulunamaz; kısaltma ve unvan kullanamaz.
İş Konseylerinin görev ve yetkileri
(1) İş konseylerinin görevleri şunlardır:
a) Muhatap ülke ile dış ticaret, doğrudan veya ortaklık yoluyla yatırım, sanayi, hizmetler, teknoloji ve proje temelinde işbirliği olanaklarını tespit etmek amacıyla araştırmalar yapmak.
b) İş olanaklarının önündeki engelleri tespit etmek, bu engelleri gidermeye ve işbirliğinde aşama kaydetmek için altyapı oluşturmaya yönelik öneriler geliştirerek ilgili kurum ve kuruluşlara ve hükümetler arası müzakerelere aktarmak.
c) İş Konseyi ve muhatap konseyin üyelerini ve işbirliği açısından potansiyel taşıyan sektörlerin temsilcilerini bir araya getirmek üzere toplantılar düzenlemek.
ç) Girişimcilerin karşı ülke ile iş ilişkilerinde ihtiyaç duyabileceği bilgileri, Yönetim Kurulunca belirlenecek koşullarda ve gerekirse gelir karşılığı temin etmek.
d) Karşı ülke ile ilişkilerin gelişmesi için gerekli olan politikalar, çözümler ve mekanizmalar konusunda, Yönetim Kurulunun belirleyeceği ana stratejiler çerçevesinde öneriler geliştirmek.
e) Karşı ülke şirket ve kurumlarından gelecek bilgi ve eşleştirme taleplerini cevaplandırmak.
f) Görev alanına giren konularda tanıtıcı faaliyetlerde bulunmak.
İş Konseyi Genel Kurulu
(1) İş Konseyi Genel Kurulu, her yıl Ekim ayı sonuna kadar ilgili iş konseyi üyelerinin katılımı ile olağan olarak toplanır. DEİK Yönetim Kurulu bu tarihi değiştirmeye yetkilidir. İş Konseyi Genel Kurulu, Yönetim Kurulunun uygun bulması halinde, öncelikle Yönetim Kurulunca belirlenecek başkan yardımcısı olmak üzere, İş Konseyi Koordinatör Başkanı tarafından da olağanüstü toplantıya çağrılabilir.
(2) İş Konseyi Genel Kurulu, öncelikle Yönetim Kurulu Başkanınca görevlendirilecek bir Yönetim Kurulu üyesi olmak üzere, İş Konseyi Koordinatör Başkanı tarafından da açılır ve bir Divan Başkanı, bir Divan Başkan Vekili ve bir katip seçilir.
(3) DEİK Genel Sekreteri tarafından belirlenen personel, gözlemci sıfatıyla İş Konseyi Genel Kuruluna katılır ve Genel Kurulun mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
(4) Üyeler, sadece üye oldukları ülke/sektörel/özel amaçlı iş konseyinin genel kurulunda oy kullanabilir. İş Konseyi Genel Kuruluna katılamadıklarında, yazılı olarak bir vekil tayin edebilir. Ancak, bir kişi birden fazla vekâlet alamaz.
(5) Üyelerin Genel Kurula katılabilmesi ve seçme-seçilme hakkına sahip olabilmeleri için, içinde bulunulan yıl dahil önceki yıllara ait aidat yükümlülüklerinin bulunmaması gerekir. Genel Kurul tarihi itibariyle, İş Konseyi ve üyelik aidatı yükümlülüklerini yerine getirmeyen temsilcilerin İş Konseyi Genel Kurul üyeliği ve seçildikleri organ üyelikleri kendiliğinden sona erer.
(6) DEİK İcra Kurulu Üyeleri, İş Konseyleri Genel Kurullarının doğal delegeleridir.
(7) İş Konseyi Genel Kurulunun görevleri şunlardır:
a) İş konseylerinin çalışma programını ve bütçesini karara bağlamak.
b) Yürütme kurullarının DEİK Yönetim Kurulu tarafından atanan üyeler dışındaki asil üyeleri ile yeterli talep olması halinde aynı sayıya kadar yedek üyelerini seçmek.
c) İş konseyi yıllık aidatını belirlemek.
ç) İş Konseyi Başkanını seçmek.
(8) İş Konseyi Yürütme Kurulu; iki yıl süre ile görev yapmak üzere ve iş konseylerine kayıtlı üye sayısı dikkate alınarak beş ila onbir kişiden oluşur. Gerektiğinde, yürütme kurulu üye sayısında değişiklik yapmaya Yönetim Kurulu yetkilidir. Yürütme Kurulunun üye sayısının bu şekilde arttırılması halinde yeni üyeler, izleyen seçim tarihine kadar görev yapmak üzere, Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
(9) İş Konseyi Yürütme Kurulunun yedi ve daha az üyeden oluşması halinde bir üye, yediden fazla olması halinde ise iki üye DEİK Yönetim Kurulu tarafından atanabilir. DEİK'in atayacağı üyelerin DEİK üyesi olması şartı aranmaz. Gerekli hallerde atama yoluyla görev verilecek üye sayısını artırmaya Yönetim Kurulu yetkilidir.
(10) Bir kişinin, gerek ülke, gerekse sektörel ve özel amaçlı iş konseylerinde üçten fazla iş konseyinin yürütme kurulunda görev almaması esastır. Üye, farklı temsilci belirleyerek, daha fazla konseyde temsil sağlayabilir. Gerekli görülmesi halinde, görev alınabilecek iş konseyi sayısının artırılması Yönetim Kurulunun yetkisindedir.
(11) Genel Kurulda, hem İş Konseyi Başkanı hem de Yürütme Kurulu Üyeleri seçilir, seçim esasları yönerge ile belirlenir. İş konseyleri yürütme kurulları ilk toplantıda kendi aralarından iki yıl için en fazla iki başkan yardımcısı seçerler. Bir kişi ardarda aynı İş Konseyinde en fazla üç dönem başkan olabilir.
(12) İş Konseyi başkanları ile yürütme kurulu üyeleri gerekli görüldüğü takdirde, Bakan tarafından ya da Yönetim Kurulu teklifi üzerine Bakanlık onayı ile görevden alınabilir. Başkan ve yürütme kurulu üyelerinin görevden alınmaları veya diğer bir sebeple başkanlık ya da üyelikte boşalma olması halinde, yeni başkanı ve/veya yedek üyeler arasından üyeleri, izleyen seçim tarihine kadar görev yapmak üzere, Yönetim Kurulu görevlendirir.
(13) Bölgesel gruplarda grup içi koordinasyon, o gruba dâhil iş konseyleri başkanlarının kendi aralarından seçecekleri bir koordinatör başkan tarafından sağlanır. Bölgesel gruplar, gerekli görülmesi halinde, en çok üç koordinatör başkan yardımcısı seçebilirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Danışma Kurulları, Genel Sekreter ve Temsilcilik
Danışma kurulları
(1) DEİK, iş konseylerinin strateji oluşturma faaliyetleri ve sektörel çalışmaları açısından gerekli görülmesi durumunda, geçici nitelikte danışma kurulları oluşturulabilir. Danışma kurulları, Yönetim Kurulunun belirleyeceği dış ekonomik ilişkilerle bağlantılı alanlarda faaliyet gösteren genel veya sektörel nitelikte örgütlenmiş sivil toplum kuruluşları, ilgili kurum, kuruluş ve firmalardan temsilciler ve dış ekonomik ilişkilerde deneyimli kimselerden oluşturulur. Danışma kurulları, Yönetim Kurulunun davetiyle yapacakları ilk toplantılarında, kendi üyeleri arasından bir Başkan ve bir Başkan vekili seçerler.
(2) Bu kurullar, DEİK ve iş konseylerine çeşitli ülkelere ve bölgelere yönelik inceleme sonuçları, Türkiye'nin dünya ekonomisi ile bağlantıları, sektörel kapasiteler, sektörlerin dış ekonomik ilişkilerdeki öncelik ve beklentileri hakkında bilgi sağlar, dış ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelik görüş oluşturur ve önerilerde bulunurlar.
Genel Sekreter
(1) Genel Sekreter, DEİK'in ve iş konseylerinin bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat ile tanımlanan çalışmalarını, Yönetim Kurulu, İcra Kurulu ve iş konseylerinin yürütme kurulları kararları doğrultusunda yürütür.
(2) İş konseylerinin çalışmalarını, Yönetim Kurulunun belirlediği strateji ve politika önerileri çerçevesinde yönlendirir ve DEİK organları ile ilişkilerinde koordinasyonu sağlar.
(3) Genel Sekreter, Yönetim Kurulunun tavsiyesi ve Bakanlığın onayı ile atanır. Lüzum görülmesi halinde, aynı usulle Genel Sekreter yardımcıları da görevlendirilebilir.
(4) Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcılarının görevden alınmaları, atanmalarında uygulanan usul ve esaslara göre yapılır.
Temsilcilik
(1) DEİK, iş imkânlarının yerinden izlenmesinin önem kazandığı durumlarda Yönetim Kurulunun kararı ve Bakanlığın onayı ile yurtiçinde veya yurtdışında temsilcilikler açabilir.
Toplantı çağrısı ve nisabı
(1) DEİK organları, başkanlarının daveti üzerine, üye tam sayılarının salt çoğunluğu ile toplanırlar ve hazır bulunanların salt çoğunluğu ile karar alırlar. Oylamalarda eşitlik halinde başkanın kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır.
(2) DEİK ve iş konseylerinin Genel Kurul toplantılarında, toplantı nisabının sağlanamaması halinde toplantı ertelenir ve ikinci toplantı en geç bir ay içinde yapılır; bu toplantıda, toplantı nisabı aranmaz.
(3) Yıl içinde gerçekleşen organ toplantılarının yarısından bir fazlasına katılmayanların organ üyeliği Yönetim Kurulu kararıyla sona erer, yerlerine yedekleri çağrılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ehliyet, Temsil, İmza Yetkisi, Bütçe, Gelir ve Giderler
Ehliyet, temsil ve imza yetkisi
(1) DEİK, Yönetim Kurulu kararıyla; taşınır ve taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, sosyal yardımlarda bulunmaya, burs vermeye, bağış ve yardımlarda bulunmaya, sosyal faaliyetleri destekleme ve özendirme yardımları yapmaya, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere iştirak etmeye, derneklere üye olmaya ve benzeri hukukî işlemler yapmaya yetkilidir.
(2) DEİK'in, şirket veya vakıf kurabilmesi ya da kurulmuş veya kurulacak şirketlere iştirak edebilmesi, kuruluş amaçları ve faaliyet konuları ile sınırlı olmak üzere, Yönetim Kurulu kararına ve Bakanlığın iznine tabidir. Ayrıca DEİK'in, bağış ve yardımda bulunabilmesi ve sosyal faaliyetleri destekleyip özendirebilmesi için, bütçede karşılığının olması ve yapılacak bu harcamaların DEİK'in kuruluş amaçları ve faaliyet konularıyla sınırlı olması zorunludur.
(3) DEİK'i; Yönetim Kurulu Başkanı, onun bulunmadığı hallerde görevlendireceği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı temsil eder. Yönetim Kurulu Başkanı, gerekli görmesi halinde Yönetim Kurulu başkan yardımcılarına veya bir Yönetim Kurulu üyesine temsil yetkisi verebilir.
(4) DEİK adına düzenlenen taahhütname, sözleşme, vekâletname gibi DEİK'i hukuken bağlayan işlemleri imzalamaya; Yönetim Kurulu Başkanı veya Yönetim Kurulu başkan yardımcılarından biri ile Genel Sekreter, Genel Sekreterin bulunmadığı hallerde bir yönetim kurulu üyesi müştereken yetkilidirler. Ayrıca, bu işlemleri Yönetim Kurulu tarafından verilen bütçe içi harcama yetkisi dâhilinde Genel Sekreter ile genel sekreter yardımcılarından birisi veya idari ve mali işler sorumlusu müştereken imzalamaya yetkilidir.
Bütçe
(1) DEİK ve iş konseylerinin gelir ve harcamaları, Yönetim Kurulu tarafından hazırlanarak Genel Kurula sunulan ve Genel Kurulca kabul edilen yıllık bütçeyle düzenlenir.
(2) Bütçe yılı takvim yılıdır.
(3) İş konseyleri bütçeleri, yürütme kurulları tarafından hazırlanarak iş konseyi genel kurullarınca karara bağlanır.
Gelirler
(1) DEİK'in gelirleri şunlardır:
a) Bakanlık bütçesinden yapılacak yardımlar.
b) Kurucu kuruluşlar arasında yer alan;
1) TOBB ve TİM’in bir önceki yıl gelirlerinden yüzde bir oranında ayrılıp, izleyen yılın Şubat ve Ağustos aylarında ödeyecekleri katkı payları.
2) MÜSİAD ve TMB’nin, DEİK Yönetim Kurulu tarafından belirlenen diğer kurucu kuruluş ve kurumsal üyelerin yıllık maktu aidatın beş katı olan, her yılın Şubat ve Ağustos aylarında ödeyecekleri katkı payları.
c) Ek-1'de yer alan kuruluşlardan İhracatçı Birlikleri, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ile Ticaret ve Sanayi Odalarının bir önceki yıl gelirlerinden binde beş oranında ayrılıp, izleyen yılın Şubat ve Ağustos aylarında ödeyecekleri katkı payları.
ç) (b) ve (c) bentlerinde sayılan kurucu kuruluşlar dışında kalan kurumsal üye ve iş konseylerinin yıllık üyelik aidatları.
d) Hizmet ve proje karşılığı alınan bedeller.
e) Faiz gelirleri.
f) Bağış, sponsorluk ve diğer gelirler.
(2) Kurucu Kuruluş, Kurumsal Üye ve üyelik aidatı;
a) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen kurucu kuruluş ve kurumsal üyelerin üyelik aidatı; Yönetim Kurulunca belirlenen maktu miktardan oluşur. Yönetim Kurulu bu miktarları, üye sayıları, temsil güçleri ve benzeri saikleri gözönünde bulundurarak birbirinden farklı olarak belirleyebilir. Üyelik aidatı yıllık olarak ödenir.
b) Üyelik aidatları; iş konseyi aidatı ve DEİK üyelik aidatı olmak üzere iki bölüm halinde uygulanır. DEİK üyelik aidatı, iş konseyi üyelerinin üye oldukları iş konseylerinin her birine ayrıca ödeyeceği aidattan bağımsız olarak yıllık olarak ödenen, Yönetim Kurulunca belirlenen miktardır.
c) İş konseyi aidatı ise, iş konseyi faaliyet giderlerini karşılayacak şekilde iş konseyi genel kurulları tarafından tayin edilir ve yılda bir defa ödenir. Toplanan her bir iş konseyine ait aidat gelirlerinden, DEİK Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek bir yüzdesi, İş Konseyleri Ortak Bütçesine aktarılır.
(3) Kamu kurum ve/veya kuruluşlarından ya da temsilcilerinden katkı payı ya da aidat alınmaz.
(4) Yönetim Kurulu kararıyla, yeni kurulan iş konseylerinin İş Konseyi aidatında, yeni üye firmalar için ilk yıl yüzde elliye kadar indirim yapılabilir.
Giderler ve harcama yetkisi
(1) DEİK Bütçesi, İş Konseyleri Ortak Bütçesi ve her bir iş konseyinin gelir ve giderleri ayrı ayrı takip edilir. Harcamalar onaylanmış bütçelere göre yapılır. Bütçelerden sarf yetkisi Yönetim Kurulundadır. Yönetim Kurulunun belirleyeceği üst sınıra kadar harcamalar için Yönetim Kurulu Başkanı ile Genel Sekretere ayrı ayrı yetki verilebilir.
(2) DEİK adına ödeme yapmaya, Yönetim Kurulu Başkanı veya Yönetim Kurulu başkan yardımcılarından birisi ile, Sayman Üye veya Genel Sekreter, veya DEİK Yönetim Kurulunun İmza sirküleriyle yetkili kılacağı kişiler, sirkülerde tanımlandığı şekliyle müştereken yetkilidirler.
(3) Yönetim Kurulu Başkanına verilen harcama yetkisi dâhilinde bütçeden yapılacak ödemeler; Yönetim Kurulu Başkan veya başkan yardımcısı ile Genel Sekreterin veya sayman üyenin müşterek imzası ile yapılır.
(4) Genel Sekretere verilen harcama yetkisi dâhilinde bütçeden yapılacak ödemeler; Genel Sekreter ile Yönetim Kurulu başkan yardımcısı veya sayman üye veya Genel Sekreter Yardımcısı veya İdari ve Mali İşler Sorumlusunun müşterek imzası ile yapılır.
(5) DEİK ve iş konseylerinin giderleri şunlardır:
a) Personel giderleri.
b) Toplantı, organizasyon ve seyahat giderleri.
c) Tanıtım giderleri.
ç) Genel yönetim giderleri.
d) Araştırma, basım ve yayın giderleri.
e) Eğitim giderleri.
f) Faiz ve finansman giderleri.
g) Kira giderleri.
ğ) Diğer giderler.
(6) Her ülke iş konseyinin ayrı bir bütçesi olacaktır. Yeterli üye sayısı olmadığı için DEİK Yönetim Kurulu kararıyla gruplanan İş Konseylerinin bütçesi, kendi grupları içerisinde, iş konseyi bazında takip edilecektir. Öngörülen bütçe içerisinde kalmak kaydıyla, İş Konseyleri Yürütme Kurullarının aldığı harcama kararlarının uygulaması, bu Yönetmelik hükümlerine göre, Genel Sekreterlikçe yerine getirilecektir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İnsan kaynakları
(1) DEİK'in personeli 4857 sayılı İş Kanununa tabidir. Personelin işe alınması, yükselmesi, görev yeri değişikliği, işine son verilmesi, ücretinin ve çalışma koşullarının belirlenmesi hususlarında Yönetim Kurulu yetkilidir.
(2) Genel Sekreter, personeli sevk ve idare eder, performansını değerlendirir ve İş Kanunu çerçevesinde tecziye eder.
Yönerge
(1) DEİK organlarının çalışma şeklini, birbiriyle ilişkilerini, seçme ve seçilme esaslarını, bütçe, muhasebe, insan kaynakları gibi çalışma usul ve esaslarını kapsayan yönergeler, DEİK Yönetim Kurulunca karara bağlanır ve yürürlüğe girer.
Geçici hükümler
(1) Bakanlık (Anlaşmalar Genel Müdürlüğü), DEİK organlarına faaliyetlerinde destek sağlar.
(2) DEİK Yönetim Kurulu, ilk seçimli Genel Kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere İş Konseyleri Başkanları arasından birini Yönetim Kurulu üyesi olarak belirler.
(3) Ülke bazlı İş Konseylerinin ilk Genel Kuruluna sunulacak bütçe için baz alınacak üyelik aidatları, bir defalığına DEİK Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
(1) 20/9/2014 tarihli ve 29125 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve İş Konseyleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.