BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
(1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti ile Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sisteminde yer alan diğer ülkeler arasında imzalanan, Taraf ülkeler arasında tercihli ticaret rejimini düzenleyen Anlaşmalar ya da Karar eki Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokollerden 2 nci maddede yer alanların uygulanmasına dair usul ve esasları düzenler.
Kapsam
(1) Bu Yönetmelik;
a) Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Alanı Tesis Eden Ortaklık Anlaşmasının 22 nci maddesinde belirtilen Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol III’ün,
b) Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının 23 üncü maddesinde belirtilen Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol III’ün,
c) Türkiye Cumhuriyeti ile İsrail Devleti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının 11 inci maddesinde belirtilen Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol B’nin,
ç) Türkiye Cumhuriyeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının 20 nci maddesinde belirtilen Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
d) Avrupa Topluluğu - Türkiye Ortaklık Konseyi’nin 19 Aralık 2006 tarihli ve 3/2006 sayılı Kararı ile tadil edilen Tarım Ürünleri Ticaret Rejimine İlişkin 25 Şubat 1998 tarihli ve 1/98 sayılı Avrupa Topluluğu - Türkiye Ortaklık Konseyi Kararı’na ek Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol 3’ün,
e) Türkiye Cumhuriyeti ile Mısır Arap Cumhuriyeti Arasında bir Serbest Ticaret Alanı Tesis Eden Anlaşmanın 20 nci maddesinde belirtilen Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol III’ün,
f) Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) Arasında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Anlaşmanın Yetki Alanına Giren Ürünlerin Ticareti ile İlgili Anlaşmanın 6 ncı maddesinde belirtilen Menşe Kuralları Hakkında Protokol 1’in
uygulanmasına dair usul ve esasları kapsar.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik, 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi ile 2 nci maddede belirtilen Protokollere dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile 2 nci maddede yer alan ilgili ülke arasındaki Anlaşmayı,
b) Pan Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi: Türkiye Cumhuriyeti, Avrupa Topluluğu ve EFTA Devletleri arasında aynı menşe kuralları ile menşeli olmayan girdiler için öngörülen gümrük vergilerinin geri ödenmesi veya muafiyet getirilmesini yasaklayan hükümleri içeren serbest ticaret anlaşmaları kapsamında yapılan tercihli ticarette, sisteme taraf ülkeler menşeli girdilerin diğer taraf ülkelerce serbestçe kullanılmasına ve üretilen eşyanın söz konusu ülkelerin tercihli rejiminden yararlanabilmesine ve bu şekilde mevcut üretim kaynaklarının birleştirilmesine olanak tanıyan ticaret sistemini,
c) Pan Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi: Türkiye Cumhuriyeti, Avrupa Topluluğu, EFTA Devletlerinden oluşan Pan Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemine dahil ülkeler, Faroe Adaları ile Cezayir, Mısır, İsrail, Lübnan, Ürdün, Fas, Suriye, Tunus, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden oluşan Akdeniz ülkeleri arasında aynı menşe kuralları ile menşeli olmayan girdiler için öngörülen gümrük vergilerinin geri ödenmesi veya muafiyet getirilmesini yasaklayan hükümleri içeren serbest ticaret anlaşmaları kapsamında yapılan tercihli ticarette, sisteme taraf ülkeler menşeli girdilerin diğer taraf ülkelerce serbestçe kullanılmasına ve üretilen eşyanın söz konusu ülkelerin tercihli rejiminden yararlanabilmesine ve bu şekilde mevcut üretim kaynaklarının birleştirilmesine olanak tanıyan ticaret sistemini;
ç) Eşya: Hem madde hem de ürünü,
d) EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri: Menşeli ürünlerin Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük idarelerince vize edilen, örnekleri Ek III (a) ve Ek III (b)’de yer alan menşe ispat belgelerini,
e) EUR.1 ve EUR.1 dolaşım belgeleri başvuru formu: İhracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi talep edilmek üzere doldurulması gereken, örnekleri Ek III (a) ve Ek III (b)’de yer alan Formları,
f) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden birinde, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı itibariyle ödenen, kullanılan bütün maddelerin kıymetlerinin dahil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş veya ödenecek yurt içi vergilerin tenziliyle bulunan fiyatı,
g) Fasıllar ve pozisyonlar: Bu Yönetmelikte Armonize Sistem veya AS olarak geçen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini oluşturan nomanklatürde kullanılan fasıllar ve pozisyonları (dört haneli kodlar),
ğ) Fatura beyanı ve EUR-MED fatura beyanı: İhracatçı tarafından fatura, teslimat notu veya herhangi bir ticari belge üzerinde belirtilen, ilgili ürünlerin teşhislerini mümkün kılmayı yeterli ayrıntıda tanımlayan metni Ek IV (a) ve (b)’de yer alan, usulüne uygun olarak yapılan beyanları,
h) Gümrük idareleri: Türkiye Cumhuriyeti için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve diğer Taraf ülkeler için anılan ülkelerde yetkilendirilmiş idareleri,
ı) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Gümrük Kıymetine İlişkin 1994-Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmasına göre tespit edilen kıymeti,
i) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dahil olmak üzere her türlü işçilik veya işleme tabi tutmayı,
j) Karar: 2 nci maddenin (d) bendinde belirtilen, Türkiye Cumhuriyeti ile Topluluk arasında tarım ürünleri ticaret rejimine ilişkin Ortaklık Konseyi Kararını,
k) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından eşyaya dahil edilen, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan ve kümülasyonun mümkün olduğu diğer ülkeler menşeli her bir maddenin gümrük kıymetinin veya bu kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ilgili Tarafta veya Türkiye Cumhuriyeti’nde bu madde için ödenmiş ilk doğrulanabilir fiyatın çıkarılması ile bulunan değeri,
l) Madde: Ürünün imalatında kullanılan herhangi bir girdi, hammadde, parça veya aksamlar ve benzerini,
m) Maddelerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan maddelerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymetini, bunun bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ise Taraf ülkelerden birinde maddeler için ödenen tespiti mümkün ilk fiyatı,
n) Menşe ispat belgesi: EUR.1 dolaşım belgesi, EUR-MED dolaşım belgesi, fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanını,
o) Menşeli madde kıymeti: (m) bendindeki tanıma uygun olarak, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür maddenin gümrük kıymetini,
ö) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
p) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya birlikte gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
r) Sınıflandırma: Ürün veya maddelerin belirli bir pozisyon altında sınıflandırılmasını,
s) Taraf ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ile 2 nci maddede yer alan ülkeleri,
ş) Topluluk: Avrupa Topluluğunu,
t) Ülkeler: Karasuları da dahil olmak üzere ülkeleri,
u) Ürün: Bilahare başka bir imalatta da kullanılması söz konusu olsa bile, imal edilmiş ürünü
ü) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım belgelerinin düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin düzenlenmesi, kontrol edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda verilen hizmet ve bu hizmete dair alt yapıyı,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmeliğin birinci, ikinci ve dördüncü maddelerinde geçen Türkiye Cumhuriyeti, bundan sonra Türkiye olarak anılacaktır.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürün Kavramının Tanımı ve Şartları
Menşe kuralı
(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Taraf ülkelerden biri menşeli kabul edilir:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen ilgili Taraf ülkede elde edilen ürünler.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, ilgili Taraf ülkede yeterli işçilik veya işleme tabi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek anılan Taraf ülkede elde edilmiş ürünler.
(2) Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşmasına Ek Protokol 4 hükümleri çerçevesinde Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) menşeli eşya, bu Yönetmelik çerçevesinde Topluluk menşeli olarak kabul edilir.
Menşe kümülasyonu
(1) Kümülasyon uygulamasında aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) 5 inci madde hükümlerine tabi olarak, Türkiye, Lihtenştayn, İsviçre, İzlanda, Norveç veya Topluluk menşeli maddeler, Türkiye ya da ilgili Taraf ülkede elde edilmiş bir ürün içine dahil edildikleri takdirde, Türkiye ya da ilgili Taraf ülke menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu maddelerin 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesinde bir işçilik ve işlemden geçmiş olmaları şartıyla yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olma şartı aranmaz.
b) 5 inci madde hükümlerine tabi olarak Faroe Adaları veya 27 ve 28 Kasım 1995 tarihinde gerçekleştirilen Avrupa Akdeniz Konferansında kabul edilen Barselona Deklarasyonuna dayanarak Avrupa Akdeniz ortaklığına katılan, Türkiye hariç ülkeler menşeli maddeler, Türkiye ya da ilgili Taraf ülkede elde edilmiş bir ürün içine dahil edildikleri takdirde Türkiye ya da ilgili Taraf ülke menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu maddelerin 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesinde bir işçilik ve işlemden geçmiş olmaları şartıyla yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olma şartı aranmaz.
c) Türkiye ya da ilgili Taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlem, 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesine geçmez ise, yalnızca Türkiye ya da ilgili Taraf ülkede eklenen katma değerin, imalatta kullanılan bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli maddelerin kıymetini geçmesi halinde elde edilen ürün Türkiye ya da ilgili Taraf ülke menşeli olarak kabul edilir. Eğer bu gerçekleşmez ise, elde edilen ürün Türkiye ya da ilgili Taraf ülkedeki imalat işlemlerinde kullanılan en yüksek kıymete sahip maddeyi sağlayan (a) ya da (b) bentlerinde belirtilen ülke menşeli olarak kabul edilir.
d) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ülkelerden biri menşeli olup, Türkiye ya da ilgili Taraf ülkede hiçbir işçilik veya işleme uğramamış ürünler, bu ülkelerden birine ihraç edilmeleri halinde menşeli ürün statülerini korurlar.
e) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanması için elde edilen ürünlerin Türkiye ya da ilgili Taraf ülkede müteakip işçilik veya işleme tabi tutulması halinde Türkiye, Tunus, Cezayir veya Fas’ta yapılan işçilik veya işlem Türkiye’de yapılmış gibi mütalaa edilir. Bu hüküm gereğince menşeli ürünlerin anılan ülkelerin iki veya daha fazlasında elde edilmesi halinde bu ürünler ancak gerçekleştirilen işçilik veya işlemin 9 uncu maddede belirtilen işçilik veya işlemlerin ötesinde olması kaydıyla Türkiye ya da ilgili Taraf ülke menşeli kabul edilir.
f) Bu maddede düzenlenen kümülasyon sadece dahil edilen maddeler veya ürünlerin bu Yönetmelikteki kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanması ile menşeli ürün statüsünü elde ettikleri takdirde uygulanabilir.
g) Bu maddede düzenlenen kümülasyon sadece (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ülkeler arasında Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nın (GATT) XXIV. Maddesi çerçevesinde bir tercihli ticaret anlaşmasının mevcut olması ve ürünlerin bu Yönetmelikteki kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanması suretiyle menşeli ürün statüsü kazanmaları durumunda uygulanabilir olup anılan kümülasyonun uygulanmasında Ek VII’deki tablo esas alınır.
(2) Birinci fıkranın (a) bendinde geçen Lihtenştayn Prensliği, İsviçre ile gümrük birliği bulunmakta olup, Avrupa Ekonomik Alanına ilişkin Anlaşmaya taraftır.
(3) Birinci fıkranın (b) bendinde geçen 27 ve 28 Kasım 1995 tarihinde gerçekleştirilen Avrupa Akdeniz Konferansında kabul edilen Barselona Deklarasyonuna dayanarak Avrupa Akdeniz ortaklığına katılan ülkeler; Türkiye’nin yanısıra Cezayir, Mısır, İsrail, Lübnan, Ürdün, Fas, Suriye, Tunus, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden oluşan Akdeniz ülkeleridir. Anılan bentte yapılan Türkiye’nin hariç bırakılmasına ilişkin atıf Türkiye’nin bu maddede geçen kümülasyon dışında kaldığını göstermemekte, Türkiye’nin Topluluk, EFTA Devletleri ve Faroe Adaları gibi Pan Avrupa ülkesi olduğuna işaret etmektedir.
(4) Birinci fıkranın (e) bendinde geçen kümülasyon sadece Türkiye, Tunus, Fas ve Cezayir arasındaki tercihli ticarette Yönetmelikte yer alan kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanabildiği hallerde geçerlidir.
Tamamen elde edilmiş ürünler
(1) Aşağıda belirtilen ürünlerin tamamen Taraf ülkelerden birinde elde edilmiş oldukları kabul edilir:
a) Kendi topraklarından veya deniz yataklarından çıkarılan mineral ürünler,
b) Taraf ülkede hasat edilen bitkisel ürünler,
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar,
ç) Taraf ülkede yetiştirilmiş canlı hayvanlardan elde edilen ürünler,
d) Taraf ülkede avcılık veya balıkçılıkla elde edilen ürünler,
e) Taraf ülke karasuları dışında kendi gemileri tarafından denizden elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer ürünler,
f) Münhasıran (e) bendinde atıfta bulunulan ürünlerden, kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler,
g) Taraf ülkede toplanmış, yalnızca hammaddelerin geri kazanılabilmesine müsait, sadece sırt geçirmeye veya atık olarak kullanılmaya elverişli kullanılmış lastikler dahil olmak üzere, kullanılmış maddeler,
ğ) Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdalar,
h) Kendi karasuları dışındaki deniz toprağı veya deniz toprağı altı ile ilgili münhasır işletme haklarına sahip olmaları kaydıyla deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler,
ı) Münhasıran (a) ila (h) bentlerindeki ürünlerden üretilmiş eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerinde geçen kendi gemileri ve kendi fabrika gemileri tabirleri sadece;
a) Bir Taraf ülkede kayıtlı veya tescilli,
b) Anılan Taraf ülke bayrağı altında seyreden,
c) En az % 50’sine anılan Taraf ülke vatandaşları tarafından sahip olunan veya idare merkezinin anılan Taraf ülkelerden birinde bulunduğu, müdür veya müdürlerinin, yönetim veya denetleme kurulu başkanı ve bu kurulların üyelerinin çoğunluğunun anılan Taraf ülke vatandaşı olduğu ve ilaveten ortaklık veya limited şirket durumunda sermayesinin en az yarısının Taraf ülkelere veya bunların kamu kuruluşları veya vatandaşlarına ait olduğu bir şirket tarafından sahip olunan,
ç) Yönetici ve yetkilileri anılan Taraf ülke vatandaşı olan,
d) Mürettebatının en az % 75’i anılan Taraf ülke vatandaşı olan
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler
(1) 5 inci maddeye göre tamamen elde edilmemiş ürünler, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilirler. Ek II'de yer alan listede belirtilen şartlar, Anlaşma kapsamındaki tüm ürünler için, bu ürünlerin imalatında kullanılan menşeli olmayan maddeler üzerinde yapılması gerekli işçilik ve işlemleri gösterir ve sadece bu maddelerle ilgili olarak geçerlidir. Aynı şekilde, eğer söz konusu listede o ürün için belirtilen şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün, başka bir ürünün imalatında kullanıldığı durumda, onun bileşiminde yer aldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar, kendisine uygulanmaz ve bu malların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli olmayan maddeler dikkate alınmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen duruma rağmen, listede belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli olmayan maddeler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış fiyatının % 10'unu geçmemesi,
b) Menşeli olmayan maddelerin azami değeri olarak listede verilmiş olan yüzdelerin, bu bendin uygulanması suretiyle aşılmaması
şartı ile kullanılabilir.
(3) İkinci fıkra hükümleri, Armonize Sistemin 50 ila 63 üncü fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.
(4) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri, üretim sırasında gerçekleştirilen işlem veya işçiliğin 9 uncu madde hükümlerine göre yetersiz sayılmadığı hallerde uygulanır.
(5) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanması açısından, Türkiye Cumhuriyeti ile EFTA Devletleri Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında gerçekleştirilen tercihli ticarette EK IIa’da yer verilen liste esas alınır.
Yetersiz işçilik veya işlem
(1) 8 inci maddede belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın, ikinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki işlemler, menşeli ürün statüsü verilmesi için yetersiz işçilik veya işlemler olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince eşyanın iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler,
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme,
c) Yıkama, temizleme, toz, oksit, yağ, boya veya diğer tabakalardan arındırma,
ç) Dokuma kumaşları ütüleme veya presleme,
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri,
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam beyazlatma, parlatma ve perdahlama,
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri,
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, çekirdeklerini çıkarma, zarlarını ayıklama,
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme,
h) Maddelerden setler oluşturma dahil, eleme, kalburdan geçirme, sıraya koyma, tasnifleme, kalibrasyon ve eşleştirme,
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri,
i) Ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri,
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin basit karıştırılma işlemleri,
k) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı veya ürünlerin parçalarına ayrılması,
l) (a) ila (k) bentlerinde belirtilen işlemlerden iki veya daha fazlasının bir arada yapılması,
m) Hayvan kesimi.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, Taraf ülkelerden birinde gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar, Aksam, Setler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme birimi
(1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında nitelendirme birimi, AS nomanklatürünü kullanmak suretiyle sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif maddelerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürün bir bütün olarak nitelendirme birimidir.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon içinde sınıflandırılan, belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilir.
(2) Armonize Sistemin 5 sayılı Genel Kuralı çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dahil ediliyorsa, menşeinin tespiti açısından da dahil edilir.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam
(1) Bir cihaz, makine, alet veya aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal olarak bir cihazın bölümü durumundaki ve fiyata dahil edilmiş bulunan ve bu nedenle ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam; söz konusu cihaz, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir.
Setler
(1) Armonize Sistemin 3 sayılı Genel Kuralında tanımlanan setler, kendisini meydana getiren tüm ürünler menşeli ürün ise, o ülke menşeli olarak addedilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden müteşekkil ise, menşeli olmayan ürünlerin kıymetinin setin fabrika çıkış fiyatının %15'ini geçmemesi koşuluyla, set bir bütün olarak o ülke menşeli kabul edilir.
Etkisiz unsurlar
(1) Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek için, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıtın,
b) Tesis ve teçhizatın,
c) Makine ve aletlerin,
ç) Ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşyanın
menşeini belirlemek gerekmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik ilkesi
(1) İkinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe statüsü kazandırılmasına ilişkin koşullar, 2 nci maddenin ikinci fıkrası, 6 ncı madde ile bu maddenin üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, Taraf ülkelerden birinde kesintisiz olarak yerine getirilir.
(2) 4 üncü madde hükümleri saklı kalmak üzere, Taraf ülkelerden birinden başka bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde, geri gelen eşyanın, ihraç edilmiş bulunan eşya ile aynı olduğu, söz konusu ülkede bulunma veya ihraç edilme süresi içerisinde iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tabi tutulmadığı hususları gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilmediği takdirde menşeli olmadığı kabul edilir.
(3) İkinci ve üçüncü bölümde belirlenen kurallar uyarınca kazanılan menşe statüsü, Taraf ülkelerin birinden ihraç edilen ve daha sonra yeniden ithal edilen maddeler üzerinde, anılan Taraf ülke dışında yapılan işçilik veya işlemden, aşağıdaki koşulların sağlanması halinde etkilenmez: Bu koşullar;
a) Söz konusu maddelerin tamamen Taraf ülkelerden birinde elde edilmiş veya ihraç edilmelerinden önce 9 uncu maddede belirtilen yetersiz işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olması,
b) Gümrük idarelerinin geri gelen eşyanın, ihraç edilen maddelerin işçilik veya işlemden geçirilmesi ile elde edildiği ve bu madde hükümlerinin uygulanması ile Taraf ülke dışında kazanılan toplam katma değerin, menşe statüsü talebine konu nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının % 10’unu aşmadığı hususlarında ikna edilmiş olmasıdır.
(4) Üçüncü fıkranın amaçları açısından, ikinci ve üçüncü bölümde düzenlenen menşe statüsünün kazanılması için gerekli koşullar, Taraf ülke dışında yapılan işçilik ve işlemlere uygulanamaz. Fakat, nihai ürünün menşe statüsünün belirlenmesinde, ürüne dahil edilen menşeli olmayan tüm maddeler için Ek II’deki listede belirlenen bir azami kıymet koşulu bulunduğu durumda, anılan Taraf ülkede ürüne dahil edilen menşeli olmayan maddelerin toplam kıymeti ile bu madde hükümlerinin uygulanmasıyla, Taraf ülke dışında kazanılmış toplam katma değer birlikte dikkate alındığında, belirlenen yüzdeyi aşmayacaktır.
(5) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümlerinin uygulanması amacıyla, toplam katma değer, orada dahil edilen maddelerin kıymetlerini de içerecek şekilde, Taraf ülke dışında oluşan tüm maliyetleri ifade eder.
(6) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri, Ek II’deki listede düzenlenen koşulları yerine getirmeyen veya 8 inci maddenin ikinci fıkrasında yer alan genel tolerans kuralının uygulanması ile yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olduğu kabul edilen ürünler için uygulanmaz.
(7) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri Armonize Sistemin 50 ila 63 üncü fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.
(8) Bu madde hükümleri tarafından kapsanan türde Taraf ülke dışında yapılan herhangi bir işçilik veya işlem, hariçte işleme veya ilgili diğer düzenlemeler vasıtasıyla yürütülür.
Doğrudan nakliyat
(1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece, bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmiş, Taraf ülkeler arasında doğrudan veya 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu diğer ülkeler üzerinden nakledilen ürünler için uygulanır. Bununla beraber tek bir sevkiyatı oluşturan ürünler, aktarılması veya geçici depolanması yoluyla, ancak transit geçtiği veya depolandığı ülkenin gümrük yetkililerinin gözetimi altında olmaları ve boşaltma, tekrar yükleme veya iyi koşullarda muhafaza etmeye yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları koşullarıyla, gerektiğinde başka ülkeler üzerinden nakledilebilir.
(2) Menşeli ürünler Taraf ülkeler dışındaki ülkeler üzerinden boru hattı ile nakledilebilir.
(3) Birinci fıkrada yer alan hükümlerin yerine getirildiğinin, ithalatçı ülkenin gümrük yetkililerine ispatı, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı yoluyla yapılır:
a) İhracatçı ülkede düzenlenmiş transit ülkesi geçişini kapsayan tek bir sevk evrakı,
b)Transit ülkesinin gümrük yetkililerince düzenlenen, ürünlerin tam bir tanımını veren, boşaltma ve tekrar yükleme tarihlerini ve uygulanabildiği durumlarda kullanılan gemi veya diğer nakil araçlarının adlarını belirten ve transit ülkesi içinde hangi koşullarda kalmış olduğunu belgeleyen bir belge,
c) (a) veya (b) bendindeki belgelerin temin edilememesi halinde ikame kanıtlayıcı belgeler.
Sergiler
(1) Taraf ülkelerin birinden 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu ülkeler dışında başka bir ülkeye sergilenmek üzere gönderilen ve sergi sonrasında diğer bir Taraf ülkeye ithal edilmek üzere satılan menşeli ürünler gümrük idarelerinin;
a) İhracatçının bu ürünleri Taraf ülkelerin birinden serginin düzenlendiği ülkeye naklettiği ve burada sergilediği,
b) Ürünlerin aynı ihracatçı tarafından diğer Taraf ülkedeki bir kimseye satıldığı veya tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildiği durumunu koruyarak sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmadığı
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla, ithallerinde Anlaşma hükümlerinden yararlanır.
(2) Altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu ve onbirinci bölüm hükümlerine uygun olarak düzenlenen veya hazırlanan menşe ispat belgesi, normal usullere uygun olarak ithalatçı ülke gümrük yetkililerine ibraz edilir. Bu belge üzerinde serginin adı ve adresi belirtilir. Gerektiği takdirde ürünlerin durumu ve sergilenmelerine ilişkin koşullar hakkında ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Birinci fıkra, yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda özel amaçla düzenlenmemiş olan, açık olduğu süre içinde ürünün gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergi, fuar veya benzeri umumi gösteri veya teşhirlerine uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geri Ödeme veya Muafiyet
Gümrük vergilerinde geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması
(1) Altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu ve onbirinci bölüm hükümlerine uygun olarak menşe ispat belgesi düzenlenen veya hazırlanan Taraf ülkelerden veya 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri menşeli ürünlerin imalatında kullanılan menşeli olmayan maddeler, Taraf ülkelerde her ne türde olursa olsun gümrük vergilerinin geri ödenmesine veya bunlardan muafiyete tabi değildir.
(2) 5 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen Armonize Sistemin 3 üncü faslı ile 1604 ve 1605 pozisyonlarında yer alan Topluluk menşeli ürünler, Topluluk’ta her ne türde olursa olsun gümrük vergilerinin geri ödenmesine veya bunlardan muafiyete tabi değildir.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen yasak;
a) Taraf ülkelerden herhangi birinde imalatta kullanılan maddelere uygulanabilen gümrük vergisi veya eş etkili vergilerin kısmen veya tamamen iadesi veya muaf tutulması veya ödenmemesi yönündeki her türlü düzenlemeye,
b) Ürünlerin söz konusu maddelerden elde edilip ihraç edildiği ve dahilde kullanım için alıkonmadığı hallerde,
c) Birinci fıkrada ve (a) bendinde belirtilen iade, muafiyet veya geri ödemelerin açıkça veya aynı etkiyi doğuracak şekilde geçerli olduğu durumlarda
uygulanır.
(4) Bir menşe ispat belgesi kapsamındaki ürünlerin ihracatçısı, menşeli olmayan maddeler kullanılarak üretilen ilgili ürünlere geri ödeme sağlanmadığını ve bu maddelere uygulanabilen tüm gümrük vergileri ile eş etkili vergilerin fiilen ödendiğini ispat eden tüm geçerli belgeleri gümrük yetkililerinin talebi üzerine herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazır olmak zorundadır.
(5) Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ambalajlara, 11 inci maddede belirtilen aksesuar, yedek parça ve aksama ve 12 nci maddede belirtilen set halindeki ürünlere, menşeli olmadıkları durumlarda uygulanır.
(6) Birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkra hükümleri, yalnızca Anlaşma veya Kararın uygulandığı türden maddeler için geçerlidir. Ayrıca bu hükümler, Anlaşma veya Karar hükümleri uyarınca ihracatta uygulanabilen tarım ürünleri için ihracat iadesi sisteminin işlemesine engel teşkil etmez.
(7) Ürünler, 6 ncı maddede belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanmaksızın Türkiye veya ilgili Taraf ülke menşeli olarak kabul ediliyorlarsa bu maddenin birinci fıkra hükümleri uygulanmaz.
(8) Birinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Anlaşma kapsamındaki işlemlerde 31 Aralık 2009 tarihine kadar geçerli olmak üzere Armonize Sistemin 1 ila 24 üncü fasıllarında yer alan ürünler hariç olmak üzere, aşağıdaki koşullar çerçevesinde menşeli ürünler imalatında kullanılan maddelerin tabi olduğu gümrük vergileri veya eş etkili vergilerin geri ödenmesi veya bunlardan muafiyet düzenlemeleri uygulanabilir:
a) Türkiye veya Anlaşma’ya taraf diğer ülkede yürürlükte bulunan gümrük vergilerinin % 5’i veya daha düşük oranları, Armonize Sistem’in 25 ila 49 uncu ve 64 ila 97 nci fasıllarındaki ürünler açısından hükmünü sürdürür.
b) Türkiye veya Anlaşma’ya taraf diğer ülkede yürürlükte bulunan gümrük vergilerinin % 10’u veya daha düşük oranları, Armonize Sistem’in 50 ila 63 üncü fasıllarındaki ürünler açısından hükmünü sürdürür.
(9) Yedinci fıkra hükümleri, EFTA Devletleri, İsrail ve Topluluk ile tercihli ticarette ve sekizinci fıkra hükümleri EFTA Devletleri, İsrail, Topluluk ve Ürdün ile tercihli ticarette uygulanmaz.
ALTINCI BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin İspatı
Menşe ispat belgeleri
(1) Taraf ülkelerden biri menşeli ürünler, diğer bir Taraf ülkeye ithal edilmeleri sırasında, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine Anlaşma ya da Karar’dan yararlanırlar:
a) Örneği Ek III (a)’da yer alan bir EUR.1 dolaşım belgesi,
b) Örneği Ek III (b)’de yer alan bir EUR-MED dolaşım belgesi,
c) Metni Ek IV(a)’da yer alan fatura beyanı veya Ek IV(b)’de yer alan EUR-MED fatura beyanı.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen, bu Yönetmelik çerçevesinde menşeli ürünler, 37 nci maddede belirtilen durumlarda, birinci fıkrada belirtilen belgelerden herhangi birisinin ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın Anlaşma ya da Karardan yararlanır.
(3) 2 nci madde belirtilen Anlaşmalar kapsamında, bu ülkelerde düzenlenmiş EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı eşliğinde, Türkiye ile Topluluk arasındaki gümrük birliği kapsamında olan Topluluk menşeli eşyanın Türkiye’ye ithalinde, 12 Eylül 1963 tarihli Ankara Anlaşması ve 23 Kasım 1970 tarihli Katma Protokol çerçevesinde yapılan düzenlemeler ile öngörülen tercihli tarife uygulanır.
(4) 6 ncı maddede yer alan Taraf ülkelerden biri menşeli eşyanın, anılan maddede yer alan bir başka Taraf ülkeden EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı eşliğinde Türkiye’ye ithalinde, Türkiye ile eşyanın menşeli olduğu ülke arasında mevcut düzenlemeler ile öngörülen tercihli tarife uygulanır.
Fatura beyanı
(1) Fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı 39 uncu madde çerçevesinde bir Onaylanmış İhracatçı tarafından veya toplam kıymeti 6000 Euro’yu geçmeyen menşeli ürünler ihtiva eden bir veya daha fazla kaptan müteşekkil bir sevkiyat için herhangi bir ihracatçı tarafından hazırlanabilir.
(2) Fatura beyanı, üçüncü fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla:
a) Türkiye, Tunus, Fas, İsrail, Suriye, Mısır ve Ürdün arasındaki tercihli ticarette söz konusu ürünlerin;
i) 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun mümkün olduğu diğer ülkelerden biri menşeli maddeler ile kümülasyon uygulanmaksızın Türkiye ya da (a) bendinde yer alan diğer ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
ii) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED fatura beyanı düzenlenmiş olması kaydıyla 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun mümkün olduğu Taraf ülkelerle kümülasyon uygulanmaksızın Türkiye ve (a) bendinde yer alan ilgili Taraf ülke hariç 6 ncı maddede belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
b) Türkiye, Topluluk ve EFTA Devletleri arasındaki tercihli ticarette söz konusu ürünlerin;
i) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanmaksızın 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
ii) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED fatura beyanı düzenlenmiş olması kaydıyla 6 ncı maddede belirtilen ülkelerle kümülasyon uygulanmaksızın, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
durumunda uygulanabilir.
c) Üçüncü fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen kümülasyonun uygulanması ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi kaydıyla söz konusu ürünlerin Türkiye veya ilgili Taraf ülke menşeli olduğunun kabulü durumunda uygulanabilir.
(3) EUR-MED fatura beyanı, söz konusu ürünlerin Türkiye, ilgili Taraf ülke veya 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun mümkün olduğu diğer ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü, Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi kaydıyla;
a) Türkiye, Tunus, Fas, İsrail, Suriye, Mısır ve Ürdün arasındaki tercihli ticarette;
i) 6 ncı maddede yer alan ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanması veya,
ii) Ürünlerin 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde madde olarak kullanılması veya,
iii) Ürünlerin varış ülkesinden, 6 ncı maddede belirtilen diğer ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi,
b) Türkiye, Topluluk ve EFTA Devletleri arasındaki tercihli ticarette;
i) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanması veya,
ii) Ürünlerin 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde madde olarak kullanılması veya,
iii) Ürünlerin varış ülkesinden, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi,
durumunda düzenlenir.
(4) EUR-MED fatura beyanına aşağıdaki İngilizce ibarelerden biri yazılır:
a) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli maddelerle kümülasyon uygulanması suretiyle menşe kazanılmışsa, “CUMULATION APPLIED WITH” (Ülkenin/Ülkelerin ismi),
b) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli maddelerle kümülasyon uygulanmaksızın menşe kazanılmışsa “NO CUMULATION APPLIED”.
(5) Fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanında bulunan ihracatçı, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu kanıtlayan ilgili tüm belgeleri, ihracatçı ülkenin gümrük idarelerinin talebi üzerine herhangi bir anda ibraz etmeye hazırlıklı olur.
(6) Fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı ihracatçı tarafından, metni Ek IV(a) ve Ek IV(b)’de yer alan, Anlaşmada aynı ekte belirtilen dillerden birinde ve ihracatçı ülkenin ulusal mevzuatıyla uyumlu olan beyanın, fatura, teslimat notu veya herhangi bir ticari belge üzerine daktilo edilmesi, ıstampa ile damgalanması veya basılması suretiyle hazırlanır. Beyan el yazısı ile de yapılabilir; bu takdirde, mürekkeple ve matbaa harfleriyle yazılır.
(7) Fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı, ihracatçının kendi el yazısı ile atacağı orijinal imzasını ihtiva eder. Ancak 39 uncu madde çerçevesinde onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanını kendi el yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğu üzerine aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi ihracatçı ülkenin gümrük idarelerine vermiş olması koşuluyla, böyle bir beyanı imzalama şartı aranmaz.
(8) Bir fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı, ihracatçı tarafından, kapsadığı ürünlerin ihracatı esnasında veya ithalatından itibaren iki yıl içinde ithalatçı ülkede ibrazı koşuluyla ihracattan sonra da hazırlanabilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
EUR.1 Dolaşım Belgeleri ve EUR-MED Dolaşım Belgelerinin Düzenlenmesi ve Vize İşlemleri
EUR.1 dolaşım belgesi ve EUR-MED dolaşım belgesinin şekli, basımı ve dağıtılması
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, Ek III(a) ve Ek III(b)'de belirlenen form ve niteliklere uygun olarak ve seri numaraları verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır ve ihtiyaca göre dağıtılır.
(2) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, yalnızca ihracatçı veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi tarafından, birer örneği Ek III(a) ve Ek III (b)’de yer alan EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi ile başvuru formunun bu Yönetmeliğe uygun olarak doldurulması suretiyle yazılı başvurusu üzerine düzenlenir.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelsinin doldurulması
(1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesini ve EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi başvuru formlarını, bu belgelerin arka sayfasında yazılı kurallara uygun olarak doldurur.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre;
a) Belgeler Anlaşmada belirtilen dillerden birinde veya Fas ile ticarette Fransızca olarak ihracatçı ülkenin ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur.
b) Belgeler yazı makinesi veya elle doldurulabilir. Elle doldurulmaları halinde mürekkepli kalem ve matbaa harfleri kullanılır.
c) Belge üzerinde silinti ve birbiri üzerine yazılmış sözcük ve ilaveler bulunamaz ve değişiklikler doğru olmayan kayıtların üzeri çizilerek, gerekli düzeltmelerin eklenmesi suretiyle yapılır. Bu şekilde yapılan düzeltmelerin belgeyi düzenleyen kişi tarafından imzalanması ve gümrük idaresi tarafından tasdik edilmesi gerekir.
ç) Belgede kayıtlı her bir maddeye sıra numarası verilir ve madde aralarında boşluk bırakılmaz. Son kaydın hemen altına sonradan bir ilave yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi çekilerek, kullanılmayan yerler çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
d) Belgelerde kayıtlı eşyanın, tanınmalarına olanak verecek kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilmeleri gerekir.
(3) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcilerinin, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi başvuru formlarının arka yüzünde yer alan İhracatçı Beyanında belirtilen hususları yer ve tarih göstererek imza ile teyit etmeleri gerekir.
(4) İhracatçı beyanı eşyanın menşeinin tespitini teminen, ihracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri tarafından; eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan maddelere uygulanan işlem ve işçiliğin, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartları sağladığı hususları ile eşyanın imalatında kullanılan Türkiye dahil 6 ncı maddede belirtilen ülkeler menşeli maddeler ve bu maddeler üzerinde gerçekleştirilen işlem ve işçilikleri belirtilecek şekilde, eksiksiz olarak doldurulur ve bu hususları destekleyici belgeler ibraz edilir.
(5) Altıncı fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla EUR.1 dolaşım belgesi:
a) Türkiye, Tunus, Fas, İsrail, Suriye, Mısır ve Ürdün arasındaki tercihli ticarette söz konusu ürünlerin;
i) 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun mümkün olduğu diğer ülkelerden biri menşeli maddeler ile kümülasyon uygulanmaksızın Türkiye ya da (a) bendinde yer alan ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
ii) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED fatura beyanı düzenlenmiş olması kaydıyla 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun mümkün olduğu Taraf ülkelerle kümülasyon uygulanmaksızın Türkiye ve (a) bendinde yer alan ilgili Taraf ülke hariç 6 ncı maddede belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
b) Türkiye, Topluluk ve EFTA Devletleri arasındaki tercihli ticaretinde söz konusu ürünlerin;
i) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanmaksızın 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
ii) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED fatura beyanı düzenlenmiş olması kaydıyla 6 ncı maddede belirtilen ülkelerle kümülasyon uygulanmaksızın, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi,
durumunda uygulanabilir.
(6) Yedinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen kümülasyonun uygulanması ve Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi kaydıyla söz konusu ürünlerin Türkiye veya ilgili Taraf ülke menşeli olduğunun kabulü durumunda uygulanabilir.
(7) EUR-MED dolaşım belgesi, söz konusu ürünlerin Türkiye, ilgili Taraf ülke veya 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun mümkün olduğu diğer ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü, Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmesi kaydıyla;
a) Türkiye, Tunus, Fas, İsrail, Suriye, Mısır ve Ürdün arasındaki tercihli ticarette;
i) 6 ncı maddede yer alan ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanması veya,
ii) Ürünlerin 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde madde olarak kullanılması veya,
iii) Ürünlerin varış ülkesinden, 6 ncı maddede belirtilen diğer ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi,
b) Türkiye, Topluluk ve EFTA Devletleri arasındaki tercihli ticarette;
i) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ülkelerden biri menşeli maddelerle kümülasyon uygulanması veya,
ii) Ürünlerin 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde madde olarak kullanılması veya,
iii) Ürünlerin varış ülkesinden, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi,
durumunda düzenlenir.
(8) EUR-MED dolaşım belgesine aşağıdaki İngilizce ibarelerinden biri yazılır:
a) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli maddelerle kümülasyon uygulanması suretiyle menşe kazanılmışsa, CUMULATION APPLIED WITH (Ülkenin/Ülkelerin ismi),
b) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli maddelerle kümülasyon uygulanmaksızın menşe kazanılmışsa NO CUMULATION APPLIED.
Türkiye’den gerçekleştirilecek ihracatlar için EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin doldurulması
(1) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde elektronik ortamda düzenlenebilir. Elektronik ortamdaki veriler 2 nci maddenin birinci fıkrasında sayılan ülkeler, Bakanlık birimleri ve Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarla paylaşılabilir ve veri değişimine konu yapılabilir.
(2) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesine ilişkin başvuru ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yapılabilir. Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan başvurular gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca kabul edilmez.
(3) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin düzenlenmesi için, bu belgenin arka sayfasında yazılı kurallara ve ilgili Anlaşma hükümlerine uygun olarak, elektronik sistem üzerinden aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde başvuruda ve beyanda bulunur:
a) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Türkçe veya ilgili Anlaşmada belirtilen dillerden birinde, gümrük mevzuatı hükümleri gereğince hazırlanır.
b) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinde bulunması zorunlu bilgilerin elektronik sistem üzerinden beyan edilmesi zorunludur. Bu alanlar ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri tarafından eksiksiz doldurulur. Beyan edilen ve EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinde kayıtlı olacak eşyanın, tanınmalarına olanak verecek yeterli kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilmesi zorunludur.
c) Elektronik sistem üzerinde EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesi için, beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini teminen, eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işlem ve işçiliğin, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartları sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında kullanılan Türkiye dahil 6 ncı maddede belirtilen ülkeler menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işlem ve işçilikleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait diğer belgeler, gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca kontrol edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili mevzuat uyarınca elektronik olarak düzenlenen ya da beyanda kullanılmak amacıyla elektronik ortama aktarılmış bu belgelerin ve talep edilmesi halinde asıllarının, Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşların doğrudan erişimine hazır halde tutulması zorunludur. Bu türde belge ve bilgiler Gümrük Kanununda öngörülen belge saklama sürelerine tabidir.
ç) Gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin düzenlenmesine dair başvurunun kabul edilmesi, beyan edilen belge ve bilgilerin kontrolü, başvurunun onaylanması ve vize işlemleri elektronik sistem üzerinden tamamlanır.
d) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, vize işleminin tamamlanmasından sonra elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin, 20 nci maddede belirtilen şekil şartlarını taşıyan ve aynı maddede belirtilen şekilde temin edilen yeşil meneviş zeminli matbu EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır. Dökümü alınan belgenin (12) numaralı “İhracatçının Beyanı” kutusu ihracatçı tarafından imzalanır. İmzalanan belgenin bir kopyası ihracatçı tarafından mer’i mevzuatta öngörülen belge saklama süreleri saklı kalmak kaydıyla en az beş yıl süresince saklanır.
e) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin üzerinde, belgenin (12) numaralı “İhracatçının Beyanı” alanına ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisince atılacak imza haricinde elektronik sistemde oluşturulmamış hiçbir kayıt yer alamaz. Döküm üzerinde ekleme, düzeltme veya silinti yapılamaz.
İhracatçının ibraz yükümlülüğü
(1) EUR.1 dolaşım belgesi veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, bu belgeleri düzenleyecek gümrük idarelerinin veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşların talep edebileceği, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Başvurunun değerlendirilmesi
(1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri tarafından 20 nci madde hükümlerine uygun olarak doldurulan ve imzalanan başvuru formları ile belgeler gümrük idarelerine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlara verilir.
(2) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, başvuru formları ile EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, belgede kayıtlı eşyanın 5 ve 6 ncı madde hükümleri gereğince Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkelerden biri menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
(3) Düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin (4) nolu kutusuna ilgili menşe ülke yazılır.
Elektronik sistemde düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerine ilişkin gümrük idaresince veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlarca yapılacak işlemler
(1) 21/A maddesi uyarınca elektronik sistem kullanılarak EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesi amacıyla başvuruda ve beyanda bulunulması durumunda gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlar, bu başvuruları ve 21/A maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi uyarınca başvuruda ibraz edilen bilgi ve belgelerle birlikte, ihracata ait diğer belgeleri de inceleyerek gerekli işlemleri tamamlar.
(2) Beyana ve belgelere ilişkin kontroller tamamlandıktan sonra, uygun görülen başvurular elektronik sistem üzerinden onaylanır.
(3) İhraç belgeleri ve dolaşım belgelerinden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi onaylanamaz ve vize edilemez.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin gümrük idaresince incelenmesi
(1) Gümrük idareleri, 23 üncü madde hükümleri çerçevesinde başvurunun değerlendirilmesini müteakip;
a) Dolaşım belgelerinin bu Yönetmelikteki şartlara uygun olup olmadığını, özellikle ürünün tanımı için ayrılmış bulunan boşluğun her türlü sahte ilaveler yapılması imkanını ortadan kaldıracak şekilde doldurulup doldurulmadığını,
b) İhraç konusu eşyanın cins, nevi, nitelik ve miktar itibariyle dolaşım belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olduğunu veya sayıldığını
ürün ve imalatında kullanılan girdilere ait diğer evrakın yanısıra, nakliyeciler tarafından verilen kara, demiryolu, hava ve deniz taşımalarına ilişkin konşimento, manifesto, yük senetleri, fatura ve beyannameye eklenen diğer belgeleri ve gerektiğinde muhasebe kayıt ve defterlerini incelemek ve ihraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek suretiyle kontrol eder.
(2) Bu şekilde dolaşım belgelerinin kontrolü yapıldıktan sonra 25 inci madde hükümleri uyarınca vize işlemine geçilir.
Elektronik sistemde düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin gümrük idarelerince incelenmesi ve vize edilmesi
(1) Elektronik sistem üzerinden düzenlenerek gümrük idaresine gönderilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin kontrolü elektronik sistem üzerinden yapılarak uygun olması durumunda vize edilir. Elektronik olarak vize edilen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi kapsamı eşyaya ilişkin kontroller gümrük idaresince gerçekleştirilir.
(2) Gümrük idareleri birinci fıkrada belirtilen kontrolleri yaparken;
a) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek,
b) İhraç konusu eşyanın cins, tür, nitelik ve miktar itibarıyla EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını tespit etmek,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olup olmadığını belirlemek,
ç) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında gümrük mevzuatı uyarınca nakliyeciler tarafından verilen belgeleri incelemek,
d) İhraç konusu eşyayı Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek,
suretiyle işlem ifa eder.
(3) 21/A maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde belirtildiği şekilde alınan dökümde, belgenin (11) numaralı “Gümrük Vizesi” alanında elektronik sistem tarafından basılan ve beyanı değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, vize tarihi, gümrük mührü veya kaşesi yer alır.
EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesinin vize edilmesi
(1) İhracatçılar tarafından vize edilmek üzere ibraz olunan, usulüne uygun olarak doldurulmuş EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri, 23 ve 24 üncü maddeler uyarınca yapılacak değerlendirme ve incelemelerin uygun sonuç vermesi halinde gümrük idarelerince vize edilir.
(2) Dolaşım belgelerinin gümrük idaresince vize edilmesini talep etme hakkı, bizzat ihracatçıya veya gümrük beyannamelerini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisine aittir. Yetkili olmayan kimseler tarafından yapılan vize talepleri, gümrük idaresince reddedilir.
(3) Dolaşım belgelerinin gümrük vizesine ayrılmış (11) numaralı kutusunun doğru olarak ve noksansız doldurulması şarttır. Yanlış veya noksan yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden birini teşkil eder.
(4) Gümrük idareleri, dolaşım belgesindeki (11) numaralı vize kutusuna; gümrük beyannamesinin tarihi, sayısı ve gümrük idaresinin adını, yazı makinesi veya mürekkepli kalemle ve matbaa harfleriyle okunabilecek şekilde olmasına özen göstererek yazar, tarih ve imza atar ve idarenin okunabilir mührü veya kaşesi ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşeyi uygulamak suretiyle vize işlemini tamamlar.
(5) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi Anlaşma veya Karar ile sağlanan tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin vizesi ile hüküm ifade edeceğinden, düzenlenme işlemi vize ile tamamlanmış olur.
(6) Düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi fiili ihraç gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(7) Biri beyaz üzerine yeşil meneviş zeminli, dördü beyaz olan beş nüshalık takım halindeki dolaşım belgesinin nüshalarının hangi birimlere verileceğini Bakanlık belirler.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgelerinin Sonradan Verilmesi, İkinci Nüsha Düzenlenmesi ve Değiştirilmesi
EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin ihracattan sonra verilmesi
(1) 25 inci madde hükümlerine istisna olarak, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri; hata, istenmeyerek yapılan ihmal veya özel durumlar nedeniyle ihraç anında düzenlenmemiş olması veya EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususu, gümrük idarelerine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlara tatmin edici bir şekilde ispat edilmesi halinde ait olduğu ürünün ihracından sonra düzenlenebilir.
(2) 25 inci madde hükümlerine istisna olarak EUR-MED dolaşım belgeleri, 21 inci maddenin yedinci fıkrasında belirtilen hükümlerin karşılandığı hususunda gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşları tatmin edici şekilde ispat edilmesi halinde, ait olduğu ve ihracatı esnasında EUR 1 dolaşım belgesi düzenlenen eşyanın ihracatından sonra da düzenlenebilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen durumlarda ihracatçı eşyanın cinsi, nevii, niteliği ve miktarını, ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, çıkış işleminin yapıldığı gümrük idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek yazılı talepte bulunur. Söz konusu eşya için ihraç sırasında EUR.1 dolaşım belgesi verilmediğini veya EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin ithalatçı ülke gümrük idaresince teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte yazılı olarak beyan eder. Usulüne uygun olarak doldurulmuş EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi ve başvuru formunu imzalayıp talep yazısına ekler.
(4) Bu maddede belirtilen şartları yerine getiren ihracatçının talebi ilgili gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının beyanına tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi verilir ve vize edilir.
(5) İhracattan sonra verilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin (7) numaralı Gözlemler kutusuna İngilizce ISSUED RETROSPECTIVELY ibaresi yazılır.
(6) 2 nci fıkrada belirtilen durumlarda ihracattan sonra düzenlenen EUR-MED dolaşım belgeleri İngilizce ISSUED RETROSPECTIVELY (Original EUR.1 no………………) [date and place of issue] ibaresini taşır.
(7) İhracatçı ülke gümrük idarelerince düzenlenen ve bu ibarelerden birini taşıyan EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri, ithalatçı ülke gümrük idarelerince kabul edilir.
Elektronik sistem üzerinden EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin sonradan verilmesi işlemleri
(1) 26 ncı maddenin uygulanabilmesi amacıyla, ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi;
a) Eşyanın cinsi, türü, niteliği ve miktarını, ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, ihracat işleminin yapıldığı gümrük idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek ve gümrük beyannamesinin bir örneğini eklemek suretiyle elektronik sistem üzerinden başvuruda bulunur.
b) Söz konusu eşya için ihraç sırasında EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi verilmediğini veya ithalatçı ülke gümrük idaresince teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte elektronik sistem üzerinden beyan eder.
(2) Birinci fıkrada belirtilen şartları yerine getiren ihracatçının veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisinin talebi, gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, yapılan beyanın tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurular elektronik sistem üzerinden onaylanır ve vize edilir.
(3) Bu şekilde düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin (7) numaralı “Gözlemler” kutusuna İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” ibaresi elektronik sistem üzerinden kaydedilir.
Teknik nedenlerle EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin reddi
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, bu Yönetmelikte öngörülen şekilde düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin, ebat veya renk olarak örnekten önemli derecede farklı olması, seri numarası bulunmaması, resmi olarak öngörülen dillerden birinde basılmaması gibi öngörülen form dışında bir form kullanılarak düzenlenmesi,
b) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinde (4) numaralı kutu gibi doldurulması zorunlu kutulardan birinin doldurulmaması,
c) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin (11) numaralı kutusunun mühürlenmemesi, kaşelenmemesi veya imzalanmaması,
ç) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin yetkili olmayan bir makam tarafından onaylanması,
d) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi vize edilirken kullanılan mührün veya kaşenin 42 nci madde hükümleri uyarınca örneği gönderilmeyen yeni bir mühür veya kaşe olması,
e) İbraz edilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin orijinal olmayıp fotokopi veya suret olması,
f) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin (2) veya (5) numaralı kutusuna Anlaşmaya taraf olmayan ülkelerden birinin yazılması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi üzerine BELGE KABUL EDİLMEMİŞTİR ibaresi yazılarak, hangi nedenlerle kabul edilmediği de belirtilerek sonradan düzenlenen yeni bir EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi alması için ithalatçıya iade edilir. Ancak, gümrük idareleri gümrük işlemlerinin tamamlanmasından sonra kontrol amacıyla veya hile yapıldığından şüphe edilmesi halinde reddedilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin bir kopyasını saklayabilir.
(3) Türkiye’ye yönelik ithalatlarda ibraz edilen menşe ispat belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, eşyaya ilgili Anlaşma kapsamında tercihli rejim uygulanmaz ve kanuni vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler tahsil edilir. Bu durumda, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin ikinci nüshalarının düzenlenmesi
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin çalınma, kaybedilme ve hasar görmesi hallerinde ihracatçı, ilk belgeyi düzenleyen gümrük idaresine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlara başvurarak belgenin ikinci bir nüshasının düzenlenmesini talep edebilir.
(2) Gümrük idareleri, kendilerinde bulunan ve ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait belgelere ve ilk belgeye uygun olarak düzenlendiğini tespit ettikten sonra ikinci nüsha belgenin vize işlemini yapar.
(3) Ancak, gümrük vizesi kutusuna vize tarihi olarak hüküm ifade etmek üzere, ilk dolaşım belgesinin vize tarihi ve seri numarası yazılır.
(4) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha belgelerin (7) numaralı Gözlemler kutusuna İngilizce DUPLICATE ibaresi yazılır.
Elektronik sistemde ikinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesinde yapılacak işlemler
(1) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin çalınması, kaybedilmesi veya hasar görmesi hallerinde ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi, gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlara başvurarak belgenin ikinci bir nüshasının düzenlenmesi için elektronik sistem üzerinden başvuruda bulunabilir. Başvuru sahipleri, ikinci nüsha belge düzenlenme talebinin nedenini elektronik sistemde beyan eder.
(2) İkinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesi talebi ile elektronik sistem üzerinden gerçekleştirilen başvuru ve yapılan beyan gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlar tarafından incelenir.
(3) Gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlar, ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait asıl EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesine ilişkin bilgilerle birinci fıkrada belirtilen beyanı karşılaştırıp, ikinci nüshaya ilişkin yapılan beyanların doğruluğunu saptadıktan sonra, başvuru onaylanır ve gümrük idaresince vize işlemi gerçekleştirilir.
(4) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin (7) numaralı “Gözlemler” kutusuna İngilizce “DUPLICATE” ibaresi ile ilk dolaşım belgesinin vize tarihi ve seri numarası, elektronik sistem üzerinden kaydedilir.
(5) Elektronik sistem tarafından asıl EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi, bu belgeye dayanılarak düzenlenen ikinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesiyle ilişkilendirilir.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin değiştirilmesi
(1) Menşeli ürünler Taraf ülkelerden birinin gümrük idaresinin kontrolü altında iken, ürünün tamamının veya bir bölümünün ürünün bulunduğu ülke veya taraf diğer ülke içinde başka bir yere gönderilmesi gerektiği durumda, gönderilecek kısım için asıl belge yerine geçmek üzere bir veya birden çok müfrez EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenir ve durum esas EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi üzerine işaret edilir.
(2) Müfrez EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenme talebi eşyayı kontrol altında bulunduran gümrük idaresine yazılı olarak yapılır. İlgili idare tarafından gerekli her türlü inceleme yapılarak bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması halinde talep yerine getirilir.
(3) Düzenlenen müfrez belge Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi olarak kabul edilir.
(4) Esas EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin tarih ve seri numarası müfrez belgenin veya belgelerin (7) numaralı "Gözlemler" kutusuna yazılır, aslına ve tüm nüshalarına MÜFREZ MENŞE İSPAT BELGESİDİR kaşesi basılır.
(5) Gümrük idaresi, esas menşe ispat belgesi ile buna dayanılarak düzenlenen yeni belgenin veya belgelerin beyaz nüshasını muhafaza eder.
DOKUZUNCU BÖLÜM
İbraz
Menşe ispat belgelerinin geçerliliği
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, ihracatçı ülkedeki vize tarihinden itibaren dört ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(2) Fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı, ihracatçı tarafından hazırlanış tarihinden itibaren dört ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(3) İthalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilecek menşe ispat belgeleri, istisnai durumlar nedeniyle, birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sürelerden sonra da, uygulanan tercihli muamele çerçevesinde kabul edilebilir.
(4) Diğer geç ibraz hallerinde, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, eşyanın belirtilen son tarihten önce gümrüğe sunulmuş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
(5) Menşe ispat belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli muameleden yararlanması için, bu sürenin bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrüğe başvurulmuş olması gerekmektedir.
(6) İlgili gümrük idaresi durumu bağlı olduğu Başmüdürlüğe intikal ettirir. İlgili Başmüdürlük konuyu inceleyerek mücbir sebep ve olağanüstü hal mevcudiyetine kanaat getirir ve ek süre istemine ilişkin gerekçeleri haklı bulur ise belgelerin süresini en çok bir ay uzatabilir.
Menşe ispat belgelerinin ibrazı
(1) Menşe ispat belgeleri, gümrük mevzuatı ve ilgili mevzuat gereğince ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilir. Söz konusu gümrük idaresi, menşe ispat belgelerinin tercümesini talep edebilir. Ayrıca idare beyannameye ek olarak, ithalatçıdan eşyanın Anlaşma veya Karar koşullarına uygunluğunu gösteren yazılı bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejiminden yararlanmasını teminen ibrazı gereken menşe ispat belgelerinin, bu belgeyle ilgili eşyanın fiili ithalinden evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenilmesi durumunda, tercihli rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip süreleri içerisinde, usulüne uygun menşe ispat belgeleri işlemi yapan gümrük idaresine ibraz olunduğu takdirde; ibraz olunan menşe ispat belgesinin ithal edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin geçirilmemiş olduğunun tespiti kaydıyla, tercihli vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları arasındaki fark mükelleflerine iade edilir.
Parçalar halinde ithalat
(1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenen şartlara binaen, Armonize Sistemin 2(a) Genel Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistemin XVI ncı ve XVII nci Bölümlerinde ya da 7308 ve 9406 no’lu pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı esnasında gümrük idaresine verilecektir.
Tedarikçi Beyanı
(1) Türkiye, Cezayir, Fas ya da Tunus’ta menşeli ürünlerin imalatında adı geçen ülkelerden gelip bu ülkelerde tercihli menşe statüsü kazanmaksızın işçilik veya işleme tabi tutulmuş ürünlerin kullanılması halinde bu madde hükümleri uyarınca söz konusu menşeli ürünler için menşe ispat belgesi düzenlenirken tedarikçi beyanı esas alınır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen tedarikçi beyanı, ürünlerin Türkiye veya birinci fıkrada geçen ülkelerden biri menşeli olarak kabul edilip edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin karşılanıp karşılanmadığının belirlenmesi amacıyla, söz konusu ürünlerin imalatında kullanılan ürünlere Cezayir, Fas, Tunus veya Türkiye’de işçilik veya işlem uygulandığının bir kanıtı olarak kullanılır.
(3) Bu maddenin dördüncü fıkrası hükümleri dışında tedarikçi tarafından her bir ürün sevkiyatı için söz konusu ürünleri teşhislerini mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda tanımlanmasını mümkün kılacak derecede açıklayan fatura, teslimat notu veya ticari belge üzerine eklenen bir kağıt üzerine bu Yönetmeliğin V numaralı ekinde öngörüldüğü şekilde ayrı bir tedarikçi beyanı düzenlenebilir.
(4) Cezayir, Fas, Tunus veya Türkiye’de makul bir süre içerisinde aralıksız olarak işçilik veya işleme tabi tutulması beklenen ürünleri tedarikçinin belirli bir müşteriye devamlı olarak sunması halinde tedarikçi bu ürünler için anılan ürünlerin müteakip sevkiyatını kapsayan Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı olarak tanımlanan tek bir tedarikçi beyanı sunabilir. Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı normal koşullarda beyannamenin düzenlendiği tarihten itibaren 1 yıla kadar geçerlidir. Bakanlık daha uzun sürenin kullanılabileceği şartları bir Tebliğ ile belirleyebilir. Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı, tedarikçi tarafından bu Yönetmeliğin VI numaralı ekinde yer alan ve söz konusu ürünlerin teşhislerini mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda tanımlayacak şekilde düzenlenir. Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı ilgili alıcıya beyanname kapsamı ürünlerin ilk sevkiyatı yapılmadan önce veya ilk sevkiyat beraberinde sunulur. Uzun Dönem Tedarikçi Beyanının sunulan ürünlere daha fazla uygulanamayacağı hallerde tedarikçi alıcısına derhal bildirimde bulunur.
(5) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkrasında belirtilen tedarikçi beyanı Türkiye ile birinci fıkrada belirtilen ülkelerden biri arasında imzalanan Anlaşmanın dillerinden biri kullanılarak beyannamenin düzenlendiği ülkenin iç mevzuat hükümleri çerçevesinde yazılır veya basılır ve tedarikçinin elle yazılmış orijinal imzasını taşır. Beyannamenin el yazısı ile hazırlanması halinde matbaa harfleriyle ve mürekkeple doldurulur.
(6) Beyannamede bulunan tedarikçi, beyannamenin sunulduğu ülke gümrük idaresinin talebi üzerine beyannamede yer alan bilgilerin doğruluğunu ispatlayan gerekli tüm vesaiki herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazır olmalıdır.
(7) Bu madde hükümleri sadece, Türkiye, Tunus, Fas ve Cezayir arasındaki tercihli ticarette Yönetmelikte yer alan kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanabildiği hallerde geçerlidir.
Tevsik edici belgeler
(1) Aşağıda sayılan belgeler, bir EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı kapsamındaki ürünlerin Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkelerden biri menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirdiği hususlarını desteklemek amacıyla, 19 uncu maddenin üçüncü fıkrasında, 22 nci maddede ve 33 üncü maddenin altıncı fıkrasında belirtilen belgeler arasındadır:
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte; örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller,
b) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler,
c) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, maddeler üzerinde bu ülkelerde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler,
ç) Kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik etmek üzere, Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkeler tarafından bu Yönetmelik hükümleri uyarınca düzenlenmiş veya hazırlanmış EUR.1 dolaşım belgeleri veya fatura beyanları,
d) 14 üncü maddede öngörülen şartların karşılandığını ispat eden, Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkeler dışında gerçekleştirilen işçilik ve işlemlere ilişkin uygun nitelikte kanıtlar,
e) Kullanılan maddelerin Türkiye, Tunus, Fas veya Cezayir’de işçilik veya işleme tabi tutulduğunu ispatlayan bu ülkelerde düzenlenen tedarikçi beyanı.
Menşe ispat belgeleri ve tevsik edici belgelerin muhafazası
(1) Yürürlükteki kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak üzere,
a) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, 22 nci maddede belirtilen belgeleri,
b) Fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanında bulunan ihracatçı, bu beyanın bir nüshasını ve 19 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen belgeleri,
c) Tedarikçi beyanı veya Uzun dönem tedarikçi beyanında bulunan tedarikçi, 33 üncü maddenin altıncı fıkrasında yer alan vesaiklerin yanı sıra beyanname ve faturaların nüshalarını, teslimat notu veya beyanname eki diğer ticari vesaiki,
ç) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesini düzenleyen gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, 20 nci maddede belirtilen başvuru formunu ve başvuru sırasında firma tarafından kendilerine sunulan diğer tüm vesaiki,
d) İthalatçı ülkenin gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen menşe ispat belgelerini
en az üç yıl muhafaza etmek mecburiyetindedir.
e) (c) bendinde belirtilen Uzun dönem tedarikçi beyanı için bu süre Uzun dönem tedarikçi beyanının geçerliliğinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.
Farklılıklar ve şekli hatalar
(1) Menşe ispat belgelerindeki beyanlar ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgelerdeki ifadeler arasında küçük farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe sunulan ürünlere tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla, söz konusu menşe ispat belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) Menşe ispat belgeleri üzerindeki ifadelerin doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan, daktilo hatası gibi bariz maddi hatalar, bu belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
ONUNCU BÖLÜM
Menşe İspatından Muafiyet
Ticari mahiyette olmayan eşya
(1) Küçük paketler halinde gerçek kişilerden gerçek kişilere gönderilen veya yolcuların zati ya da hediyelik eşyasının bir bölümünü oluşturan eşya; ticarete konu olmamaları, bu Yönetmelik gereklerini yerine getirdiklerinin beyan edilmesi ve bu beyanın doğruluğu hakkında şüphe bulunmaması halinde menşe ispat belgesi istenmeksizin menşeli ürünler olarak kabul edilir. Posta yoluyla gelen eşyada beyan, Posta Gümrük Beyannamesi (CN22/CN23 belgesi) veya bu belgeye eklenen bir kağıt üzerinde yapılabilir.
(2) Alıcıların, yolcuların veya ailelerinin şahsi kullanımına mahsus ürünler içeren arızi ithalat, eşyanın tabiatı ve miktarı itibariyle ticari bir amaç gözetilmediği bariz ise, ticari ithalat olarak kabul edilmez.
(3) Ayrıca, birinci ve ikinci fıkradaki ürünlerin toplam kıymetinin, küçük paketler halindeki eşyada 500 Euro’yu, yolcu zati ve hediyelik eşyasında 1200 Euro’yu geçmemesi gerekir.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Euro ile İfade Edilen Tutarlar
Euro karşılıklarının tespiti
(1) 19 uncu madde ile 37 nci madde hükümlerinin uygulanmasında, eşyanın Euro dışında bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Taraf ülkelerin ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen Euro tutarına eşit tutarlar, Taraf ülkelerin her biri tarafından yıllık olarak sabitlenir.
(2) Bir sevkiyat, ilgili ülkede sabitlenen tutara göre, faturanın düzenlendiği para birimine atıf yapılmak suretiyle, 19 uncu madde ile 37 nci madde hükümlerinden yararlanır.
ONİKİNCİ BÖLÜM
Basitleştirilmiş İşlemler
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin verilmesi
(1) Taraflar arasındaki ticarette aşağıdaki hükümler çerçevesinde basitleştirilmiş işlem uygulanması mümkündür;
a) Bakanlık;
1) Sık sık EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesini gerektiren sevkiyat yapan,
2) Eşyanın menşe statüsünün ve bu Yönetmelik hükümlerinin yerine getirildiğinin saptanması için gerekli her türlü teminatı gümrük idarelerine veren,
3) Vergi ve gümrük mevzuatı ile ilgili ciddi ve mükerrer suç işlememiş olan,
4) Gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine imkan verecek kayıtlara sahip olan
gerçek ve tüzel kişilere, eşyanın kıymetine bakılmaksızın örneği Ek IV(a)’da yer alan fatura beyanını veya örneği Ek IV(b)’de yer alan EUR-MED fatura beyanını hazırlayabilmesi konusunda Onaylanmış İhracatçı yetkisi verebilir.
(2) Bakanlık, basitleştirilmiş işlem uygulamasını teminen yetki belgesi verilmesi ve yetkinin Onaylanmış İhracatçı tarafından kullanımının izlenmesine ilişkin usulleri belirler.
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin iptali
(1) Onaylanmış ihracatçıların bu Yönetmelikteki hükümlere aykırı hareket etmeleri ya da verilen yetkide öngörülen koşullara uymamaları veya bu koşulların ortadan kalkması halinde, cezai hükümler saklı kalmak üzere verilen yetki Bakanlıkça geçici olarak geri alınabilir veya iptal edilebilir.
Muhasebesel ayırım
(1) Aynı ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve menşeli olmayan madde stoklarının ayrı tutulmasının önemli maliyetler ve somut güçlükler doğurduğu hallerde, ilgililerin yazılı talebi üzerine gümrük idaresi, bu stokların yönetiminde muhasebesel ayırım yönteminin kullanılmasına izin verebilir.
(2) Muhasebesel ayırım yöntemi, belirli bir referans dönemi için, elde edilen menşeli kabul edilebilecek ürün sayısının, stokların fiziksel ayırıma tabi tutulmuş olması halinde elde edilecek ürün sayısı ile aynı olmasını sağlayabilmelidir.
(3) Gümrük idaresi bu izni gerekli göreceği koşullara bağlı olarak verebilir.
(4) Muhasebesel ayırım yöntemi, ürünlerin imal edildiği ülkede uygulanan genel muhasebe ilkelerine göre uygulanır ve kaydı tutulur.
(5) Muhasebesel ayırım yönteminden yararlanan kişi, menşeli kabul edilebilecek ürün miktarı için, yerine göre, fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanı, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenleyebilir veya EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesi için başvurabilir. Gümrük idaresinin talebi üzerine, yararlanan kişi, stoklarının nasıl işletildiğine ilişkin bir bildirge sunar.
(6) Gümrük idaresi, iznin kullanımını izler ve yararlananın izni uygunsuz kullandığı veya bu Yönetmelikte belirlenen bir koşulu yerine getiremediği her durumda geri alabilir.
(7) Bakanlık, muhasebesel ayırım yönteminin kullanılması ile bu yöntemin kullanılmasına ilişkin iznin verilmesi, geri alınması ve iznin kullanımının izlenmesine dair usulleri belirler.
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İşbirliği
Mühür, kaşe ve adreslerin iletilmesi
(1) Taraf ülkelerin gümrük idareleri veya kendi gümrük idarelerinde EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesi vize ederken kullandıkları mühürlerin veya kaşelerin örnek baskılarını, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin, fatura beyanları ile EUR-MED fatura beyanları ile tedarikçi beyanlarının kontrolünden sorumlu gümrük idarelerinin adreslerini birbirlerine iletir.
Karşılıklı yardım
(1) Taraf ülkeler, yetkili gümrük idareleri vasıtasıyla birbirlerine EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri, fatura beyanları ile EUR-MED fatura beyanları veya tedarikçi beyanlarının geçerliliklerinin ve bu belgelerde yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olur.
Sonradan kontrol talebi
(1) İthalatçı ülke gümrük idareleri, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri ve fatura beyanları ile EUR-MED fatura beyanlarının sonradan kontrolünü talep edebilir.
(2) İthalatçı ülke gümrük idaresi, ihracatçı ülke gümrük idaresince verilen EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri ve fatura beyanları ile EUR-MED fatura beyanlarının gerçekliği veya eşyanın gerçek menşeine ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphesi olduğunda veya sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda anılan belgeleri sonradan kontrol talebi ile bu Yönetmeliğin 45 inci maddesi hükümleri çerçevesinde vizeyi yapan ihracatçı ülke gümrük idaresine geri gönderir.
(3) İthalatçı ülke gümrük idareleri, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesi ve fatura ile eğer ibraz edilmiş ise fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanını, yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin gümrük idarelerine geri gönderirler. Menşe ispat belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
Sonradan kontrol işlemleri
(1) Menşe İspat Belgelerinin kontrol talebi, bu belgelerin Bakanlığa gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin kontrol talebi; (13) numaralı bölümün, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesini vize eden ihracatçı ülke gümrük idaresinin adı ve adresi ile kontrol talebinde bulunan ithalatçı ülke gümrük idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinası veya mürekkepli kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih belirtilip imzalanır ve mühür veya kaşe ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol talebinin incelenmesi
(1) Kontrol, ihracatçı ülke gümrük idaresi tarafından yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülke gümrük idaresi, her türlü delil talep etme ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördüğü diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı ülke gümrük idareleri EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin kontrol sonucunu (14) numaralı bölümü aşağıdaki şekilde doldurmak suretiyle belirtir:
a) Birinci veya ikinci maddelerden uygun olanın önüne (x) işareti konur,
b) Kontrolü yapan gümrük idaresinin adı ve kontrol tarihi yazılır,
c) İmzalanır ve okunabilir mühür veya kaşesi ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.