969 Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Merkez ve Taşra Kuruluşlarına Döner Sermaye Verilmesi Hakkında Kanun

Sermaye tahsisi

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Döner sermaye işletmelerine kendi kaynaklarından karşılanmak üzere, yüz milyon Yeni Türk Lirası tahsis edilmiştir. Bu miktarı dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Sermaye kaynakları

Döner sermaye aşağıdaki kaynaklardan elde edilir.

a) 549 ve 2654 sayılı Kanunlarla 4486 sayılı Kanunun 18 inci maddesine bağlı işletmelerin döner sermaye varlıkları,

b) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödeneklerle Hazinece yapılacak ayni yardımlar,

c) Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek kârlar,

ç) Diğer bağış ve yardımlar,

Sermayenin toplamı 1 inci maddede belirtilen miktara baliğ olduktan sonra fazlası Hazineye yatırılır.

Bağış ve yardımlar sermaye haddine tabi değildir.

Döner sermayenin faaliyet alanları

İşletmeler, 441 sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen; bitkisel üretim, hayvansal üretim, su ürünleri, gıda, yem, kooperatifçilik, el sanatları ve hayvan hastalıklarıyla ilgili olarak üretim, ıslah, araştırma, yetiştirme, koruma, muayene, analiz, kontrol, deneme, öğretim, eğitim, yayım, yayın ve karantina ile ilgili döner sermaye faaliyetlerini yürütürler. Bu faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli olan her türlü ahır, ağıl, kümes, sera, imalathane, depo, ambar, hangar, işçi evi, atölye, tesis ve bina yapılması ve yaptırılması ile gerekli hallerde taşıt edinme faaliyetlerinde bulunurlar.

İşletmeler, bu faaliyetlerin ifasında, gereken hallerde, gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapar.

Döner sermaye işletmeleri, münhasıran Bakanlığın kaliteli ve verimli hizmet sunumunun sağlanması, genel bütçe imkânlarıyla karşılayamadığı ihtiyaçların giderilmesi, eğitim, araştırma ve geliştirme ile kontrol faaliyetlerinin desteklenmesi ve Bakanlıkça yapılacak diğer giderlere iştirak etmek amacıyla aylık gayrisafî hâsılattan aylık tahsil edilen tutarın yüzde beşini geçmemek üzere Bakanlıkça belirlenecek oranı Bakanlık Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Döner Sermaye Muhasebe Birimi Hesabına aktarırlar. Bu hesapta toplanacak tutarların harcanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlıkça belirlenir.

Döner sermaye işletmelerinden elde edilen kârın en fazla % 80'i, Bakanlık kadro ve pozisyonlarında bulunan personelden kârın elde edilmesinde emeği geçen 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ve bu Kanunun 4/B maddesine tâbi personele katkıları oranında, asgari ücretin yıllık brüt tutarının iki katını aşmamak üzere, üretimi teşvik primi olarak ödenebilir. Üretimi teşvik priminin miktarı ile ödenmesine ilişkin esas ve usûller; görev yapılan birimin iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin hizmet sınıfı, kadro unvanı ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Üretimi teşvik primi dağıtımı işletme bünyesi ile sınırlıdır. İşletmenin zararı, izleyen yılların kârlarından mahsup edilir.

Sermaye aktarmaları

3 üncü maddede yazılı konular içindeki görevlerin yapılması için, döner sermayelerin tahsisi, birleştirilmesi kaldırılması ve kaldırılan döner sermayeye ilişkin varlıkların diğer sermayelere devri ve sermayeler arasında aktarma yapılması hususlarında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilidir.

Yapılacak bu değişiklikler hakkında, Maliye Bakanlığına bilgi verilir.

Sermayenin harcama yerleri

3 üncü maddede sayılan iş ve faaliyetlerin yürütülebilmesi için lüzum görülen:

a) Ahır, depo, kümes, ambar, hangar, işçi evi, sıcak yastık, sera, atelye ve imalâthane gibi bina ve tesislerin yapım ve onarımı,

b) Canlı, cansız demirbaş, üretim ve tüketim madde ve malzeme bedelleri ile döner sermaye çalışmalarının gerektirdiği diğer alım ve giderleri,

c) Döner sermaye işlerinde çalıştırılacak personel ve işçilerin ücretleri ve gündelikleri ile bunların her türlü özlük hakları,

Konularındaki harcamalar döner sermayeden karşılanır.

Kuruluş

Merkezde, döner sermaye işletmelerinin bütçelerini, hesaplarını, bilânçolarını incelemek, düzenlemek, makam onayına sunmak ve döner sermaye ile ilgili diğer işleri yapmakla görevli saymanlık teşkilâtını muhtevi, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığına bağlı; taşrada ise sermaye tahsis edilen kuruluşlarda Bakan onayı ile döner sermaye işletmeleri kurulur.

Kasa tazminatı

Bu Kanunla kurulan döner sermaye işletmelerindeki sorumlu saymanlara kadro unvanlarına bakılmaksızın aylık tutarlarının % 15 - 25 ine kadar aylık kasa tazminatı verilebilir.

Fazla çalışma ücreti

Döner sermaye işletmelerinin icaplarından olan günlük çalışma saatleri dışında çalıştırılan personeline Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca tayin ve tespit edilecek miktarda her ay fazla çalışma ücreti verilir.

Ancak ödenen fazla çalışma ücreti o personelin bir aylık maaşının 1/3 ünü geçemez.

İstisnalar

Döner sermaye işletmeleri, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye ve 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunları hükümlerine tabi değildir.

Ancak, döner sermaye saymanları, malî yılın bitiminde İdare hesaplarını Sayıştay’a, bilanço ve eklerinin birer örneğini de Tarım ve Köyişleri ve Maliye Bakanlıklarına göndermekle görevlidirler.

Merkez müdürlüklerince birer genel bilanço düzenlenir ve bilançolar ilgili genel müdürlükler tarafından birleştirilerek malî yılın bitiminden itibaren 4 aylık bir süre içerisinde Sayıştay Başkanlığına ve Maliye Bakanlığına gönderilir.

Sorumluluk

Malî işlerden, işletme müdürü ve sayman birlikte sorumludur.

Yedirme ve barındırma

Döner sermaye işletmelerinde çalışan personel ve işçilerden görevi icabı yemek zamanlarını ve geceyi işletmede geçirmek zorunda kalanların, yedirme ve barındırmalarına ait harcamalar döner sermayeden sağlanır.

Çeşitli hükümler

Döner Sermayeye ait mallar, Devlet malı hükmündedir.

Döner sermaye işletmeleriyle ilgili malî ve idarî işlemlerin yürütülmesi ve muhasebe usullerine ait esaslar, Maliye ve Tarım ve Köyişleri Bakanlıklarınca birlikte hazırlanır.

549, 2654 sayılı Kanunlarla 4486 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ve 6968 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin son fıkrası kaldırılmıştır.

549, 2654 sayılı Kanunlarla 4486 sayılı Kanunun 18 inci maddesi gereğince verilen döner sermaye işlerinden doğan bütün hak ve vecibeler bu kanunla döner sermaye işletmelerine geçer.

Yeni yönetmelik çıkıncaya kadar eski yönetmelikteki hükümler uygulanır.

29/5/1926 tarihli ve 867 sayılı Ziraat Vekaletine Merbut Bazı Mektep ve Müesseselerin Sureti İdaresi Hakkında Kanuna göre kurulan döner sermaye işletmeleri, 969 sayılı Kanun hükümlerine göre faaliyetlerine devam eder. 867 sayılı Kanuna göre kurulan döner sermaye işletmelerinden, 969 sayılı Kanuna göre faaliyetlerine devam edemeyecek olanlara ait her türlü taşınır ve taşınmaz, araç, gereç, malzeme, demirbaş ve taşıtlar ile burada çalışan personel başkaca bir işleme gerek kalmaksızın 969 sayılı Kanuna göre faaliyetlerine devam eden işletmelere devredilmiş sayılır.

Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Kanunun hükümlerini Maliye ve Tarım ve Köyişleri Bakanlıkları yürütür.