Atık Yağların Toplanmasına İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar

T.C. ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Sayı: 66745475-145.04-6005151

Konu: Atık Yağların Toplanmasına İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar

BAKANLIK MAKAMINA

Atık yağların geçici depolanmasına, toplanmasına, taşınmasına, rafinasyona tabi tutulmasına, enerji geri kazanımının sağlanmasına ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari esasların belirlenmesine yönelik Bakanlığımızca hazırlanan Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği 21/12/2019 tarihli ve 30985 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu Yönetmeliğin 5 inci maddesi birinci fıkrasının (d) bendi gereği atık yağların toplanması konusunda gerekli yetkilendirmelerin yapılmasına ilişkin usul ve esaslar 21/04/2021 tarihli ve 842736 sayılı Bakan Olur’u ile yayımlanmıştır.

Bu itibarla “Atık Yağların Toplanmasına İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esasların yürürlüğe konulması hususunu Olur'larınıza arz ederim.

Ek : Atık Yağların Toplanmasına İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar (2 Sayfa)

ATIK YAĞLARIN TOPLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Dayanak

Amaç

(1) Bu Usul ve Esasların amacı, atık yağların toplanmasına ilişkin yetkilendirmelerin yapılmasına dair idari ve teknik hususları belirlemektir.

Kapsam

(1) Bu Usul ve Esaslar, Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği kapsamında yer alan atık yağlar için toplama planlarının oluşturulması ve atık yağ toplama yetkisinin verilmesine ilişkin düzenlemeleri kapsar.

Dayanak

(1) Bu Usul ve Esaslar, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 3 üncü, 8 inci, 9 uncu, 11 inci ve Ek 15 inci maddeleri ile 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğine ve 23/12/2019 tarihli ve 30985 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu usul ve esasta geçen;

a) Tesis: Atık Yağ Rafinasyon Tesisini,

b) Yetkilendirilmiş Kuruluş: Atık Yönetimi Yönetmeliğinde tanımlanan ve piyasa payları toplamı en az %10 olan yağ üreticileri tarafından kurulan organizasyonu,

c) Yönetmelik: 23/12/2019 tarihli ve 30985 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliğini,

ç) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile ek bent) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını,

d) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile ek bent) Atık Yağ Taşıma Tankeri: Atık yağların karayolunda taşınması amacıyla araç üstü veya dorse üstü, sabit ve metal malzemeden mamül gövdeli, araca kalıcı olarak eklenmiş tankı bulunan taşıma aracını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel İlkeler

Genel ilkeler

(1) Atık yağlar, Bakanlıktan toplama yetkisi almış atık yağ rafinasyon tesisleri ve yetkilendirilmiş kuruluşlarca Yönetmelik ek-1’de yer alan gruplar arasında ayrım gözetmeksizin toplanır ve taşınır. Yetkilendirilmiş kuruluşlar yurtiçinde her noktaya hizmet verecek şekilde atık yağların toplanmasından ve taşınmasından sorumludurlar. Tesisler Bakanlıkça uygun bulunan atık yağ toplama planı çerçevesinde toplama faaliyetlerini gerçekleştirirler. Bakanlık tesislerin ve yetkilendirilmiş kuruluşların toplama faaliyetine ilişkin düzenlemeler yapabilir. Atık yağların, izin ve yetkisi olmayan üçüncü kişiler tarafından toplanması ve taşınması yasaktır.

(2) Yetkilendirilmiş kuruluşlar bu Usul Esaslardaki şartları sağlaması halinde yetki belgesi sürelerini aşmayacak şekilde atık yağ toplama yetkisi alır. “Atık Yağ Rafinasyonu” konulu geçici faaliyet belgesi (GFB)/çevre lisansı alan tesisler ise Bakanlığa atık yağ toplama yetkisi başvurusunda bulunabilirler. GFB’si bulunan tesislere belge süreleri boyunca, çevre lisansına sahip tesislere ise çevre lisansı sürelerini aşmayacak şekilde atık yağ toplama yetkisi verilir. Çevre lisansını alan tesislerin başvurusu halinde atık yağ toplama yetkisi çevre lisansı süresini aşmayacak şekilde yenilenir.

(3) Yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından toplanan atık yağlar GFB’li/çevre lisanslı atık yağ rafinasyon tesislerine gönderilir. Atık yağ toplama yetkisi bulunmayan atık yağ rafinasyon tesislerine atık yağlar yetkilendirilmiş kuruluşlarca teslim edilir.

(4) Tesisler atık yağ toplama faaliyeti için kendi aralarında ve/veya yetkilendirilmiş kuruluşlar ile işbirliği yapabilirler. İşbirliği yapan tesisler ve yetkilendirilmiş kuruluşlar bu usul ve esaslarda yer alan yükümlülükleri ve yetki sırasında talep edilen şartları münferit olarak yerine getirirler. İşbirlikleri tarafların ilgili mevzuat kapsamındaki sorumluluklarını ortadan kaldırmaz, taraflar sorumluluklarını birbirlerine devredemez. Taraflar arasındaki uyuşmazlıklarda özel hukuk hükümleri geçerlidir.

(5) Tesisler yıl bazında en fazla kapasitelerinin %20 fazlası kadar atık yağ toplayabilirler.

(6) Yetkilendirilmiş Kuruluş tarafından tesislere teslim edilen ve tesislerce toplanan atık yağların rafinasyona uygun olmaması durumunda analiz sonucuna göre beraber yakma ve/veya yakma tesislerine gönderilmesi atık yağ rafinasyon tesisi tarafından sağlanır.

(7) Rafinasyon tesisi veya yetkilendirilmiş kuruluş, atık yağ üreticisinden atık yağın su içeriğine ilişkin analiz talep edebilir.

(8) Toplama yetkisi alan yetkilendirilmiş kuruluş ve rafinasyon tesisleri tarafından atık yağ üreticilerinin taleplerini karşılamak üzere planlama ve destek birimi oluşturulur.

(9) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile değişik fıkra) Atık yağ toplama ve taşıma araçlarının üstyapıları kırmızı renkli olur, her iki tarafında da tanker yüzeyinin en az %60’ını kapsayacak şekilde ilgili yetkilendirilmiş kuruluş veya rafinasyon tesisinin unvanı, iletişim bilgileri ile “Atık Yağ Taşıma Aracı” ibaresi yer alır ve bu araçlarla yalnızca atık yağ taşınır. Bu araçlar, 20.03.2015 tarihli ve 29301 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ kapsamında taşıma lisansı alır.

(10) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile ek fıkra) Atık yağlar sadece lisanslı atık yağ taşıma tankerleri ile toplanır ve taşınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yetkilendirme Esasları

Yetkilendirme Süreci

(1) Atık yağ toplama yetkisi talebinde bulunan yetkilendirilmiş kuruluşlar ve tesisler bu Usul ve Esaslar’da yer alan şartlar ve yükümlülükler doğrultusunda Ek-1’deki formata uygun şekilde başvuru dosyasını hazırlayarak Bakanlığa sunar. Bakanlık tarafından başvuru dosyası incelenir, varsa eksiklikler bildirilir.

(2) Bakanlık tarafından bildirilen eksiklikler 60 (altmış) iş günü içerisinde tamamlanarak başvuru dosyası Bakanlığa yeniden sunulur. Aksi halde süreç iptal olur.

(3) Eksiklik bulunmaması veya eksikliklerin tamamlanması durumunda yetki belge bedeline ait dekontun Bakanlığa sunulmasını müteakip Ek-3’te örneği verilen yetki belgesi düzenlenir.

Rafinasyon Tesisi Yükümlülükleri ve Çalışma Esasları

(1) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile değişik fıkra) Atık yağlar, rafinasyon tesisine ait veya finansal kiralama (Leasing) yoluyla temin edilen atık yağ taşıma tankerleriyle toplanır ve taşınır. Araçların sevk ve idaresi rafinasyon tesislerince ve rafinasyon tesislerinin sorumluluğunda yapılır.

(2) Yıllık 5000 ton ve üzeri atık yağ üreten atık yağ üreticileri, rafinasyon tesisleri ile anlaşma yapmaları ve 2 milyon TL tutarındaki bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen şekilde hazırlanmış ve Bakanlıkça formatı bildirilen teminat mektuplarını Bakanlığa sunmaları halinde kendi tesislerinde oluşan atık yağlarını rafinasyon tesislerine bu usul ve esasların 5 inci maddesi dokuzuncu fıkrasında yer alan şartları sağlayan ve üzerinde unvan ve iletişim bilgileri yer alan araçlar ile taşıyabilirler.

(3) Atık yağ toplama yetki başvurusunda bulunan atık yağ rafinasyon tesisleri, başvuru dosyasında aşağıda belirtilen hususlara uygun teminat mektubunu Bakanlığa sunarlar. Bakanlığa sunulacak teminat mektuplarında aşağıdaki hususlara uyulur.

a) Türkiye’deki bankalardan alınmış en az iki banka personeli tarafından imzalanmış 2 milyon TL tutarında kesin ve süresiz teminat mektubu Bakanlığa sunulur.

b) Teminat mektuplarında; işletme adı, açık adresi ile atık yağ toplama faaliyeti kapsamında düzenlendiği belirtilir ve “her ne suretle olursa olsun idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz” ibaresine yer verilir. Verilen teminatlarda alacaklar karşılık gösterilemez.

c) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile değişik bent) Teminat tutarları, toplama yetkisinin verildiği tarih esas alınmak suretiyle her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında güncellenir. Yetki yenileme sırasında güncellenen tutar üzerinden Türkiye’deki bankalardan alınmış kesin ve süresiz teminat mektubu Bakanlığa sunulur.

(4) Tesisler atık yağların yönetimine ilişkin faaliyetlerini içeren ve formatı Ek-2’te verilen yıllık faaliyet raporlarını hazırlar ve yetki aldığı yılı takip eden yıldan itibaren her yıl Mayıs ayı sonuna kadar Bakanlığa sunar.

(5) Tesisler her yıl Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerinin, mali kayıtlarının, elektrik, su ve doğalgaz faturalarının, MoTAT kayıtlarının, kütle-denge bilgilerinin, ürettikleri baz yağ miktarları, madeni yağ miktarları ile satış bilgileri ve bunlar arasındaki tutarlılıklarının bağımsız denetim kuruluşlarına inceletilmesini sağlarlar ve inceleme/sonuç/değerlendirme raporlarını yetki aldığı yılı takip eden yıldan itibaren her yıl Mayıs ayı sonuna kadar Bakanlığa sunarlar.

(6) Tesisler, atık yağların etkin şekilde toplanması, atık yağlardan katma değeri yüksek baz yağ eldesi ile elde edilen baz yağın madeni yağ üretiminde kullanımına ilişkin eğitim, bilinçlendirme ve farkındalık çalışmaları kapsamında Bakanlık koordinasyonundaki çalışmalara destek verir ve Bakanlıkla işbirliği yaparlar.

(7) Tesisler, atık yağların yönetimi konusunda atık yağ toplama yetkisi süresince uygulayacağı eğitim ve bilgilendirme programını hazırlar ve uygular.

Yetkilendirilmiş Kuruluş Yükümlülükleri ve Çalışma Esasları

(1) Yetki belgesi süresince atık yağların toplanmasına yönelik Ek-1’de verilen başvuru dosyası kapsamında Atık Yağ Toplama Planı Bakanlığa sunulur.

(2) Atık yağların yönetimine ilişkin faaliyetlerini içeren ve formatı Ek-2’te verilen yıllık raporları hazırlar ve yetki aldığı yılı takip eden yıldan itibaren her yıl Mayıs ayı sonuna kadar Bakanlığa sunar.

(3) Her yıl Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerinin ve mali kayıtlarının bağımsız denetim kuruluşlarına inceletilmesini sağlar ve inceleme/sonuç/değerlendirme raporlarını yetki aldığı yılı takip eden yıldan itibaren her yıl Mayıs ayı sonuna kadar Bakanlığa sunar.

(4) Sözleşmeler kapsamında atık yağların Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği ve bu usul esaslar doğrultusunda toplanmasını ve toplanan atık yağların GFB'li/çevre lisanslı rafinasyon tesislerine ulaştırılmasını sağlar.

(5) Temsil ettiği işletmeler adına Çevre Kanunu ve Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği’nde yer alan yükümlülüklerini yerine getirir, her yıl piyasa araştırması yaparak atık yönetim maliyetlerini belirler, atık yönetimine ilişkin maliyetleri karşılar.

(6) Atık yağların etkin şekilde toplanması, atık yağlardan katma değeri yüksek baz yağ eldesi ile elde edilen baz yağın madeni yağ üretiminde kullanımına ilişkin eğitim, bilinçlendirme ve farkındalık çalışmaları kapsamında Bakanlıkla işbirliği yapar ve Bakanlığa destek sağlar.

(7) Yetkilendirilmiş kuruluş yapacağı bildirimler için Bakanlığın çevrimiçi programını veya Bakanlıkça belirlenebilecek diğer yöntemleri kullanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

ATIK YAĞ TOPLAMA YETKİ BELGESİ YENİLEME, YETKİ İPTALİ VE İDARİ YAPTIRIM

Yetki Yenileme

(1) Yetkilendirilmiş kuruluş/atık yağ rafinasyon tesisi yetki süresinin bitmesine en geç altı ay kala atık yağ toplama yetki belgesi yenilenmesi için Bakanlığa müracaat eder. Yetkilendirme süreci yeniden başlatılır.

Yetki İptali ve İdari Yaptırım

(1) Toplama yetkisi bulunan atık yağ rafinasyon tesisleri bu Usul ve Esaslarda belirtilen şartlan yerine getirmemeleri halinde atık yağ toplama yetki belgeleri Bakanlıkça iptal edilir, Çevre Kanunu’nda öngörülen fiillere ilişkin idari yaptırımlar uygulanır.

(2) Yetkilendirilmiş kuruluşlar bu Usul ve Esaslarda belirtilen şartları yerine getirmemeleri veya yetkilendirilmiş kuruluş yetki belgelerinin iptal edilmesi halinde atık yağ toplama yetki belgeleri de Bakanlıkça iptal edilir, Çevre Kanunu’nda öngörülen fiillere ilişkin idari yaptırımlar uygulanır.

(3) Faaliyetlerini toplama yetkisi ve diğer mevzuat kapsamında gerçekleştiremediği tespit edilen veya toplama taşıma faaliyetleri esnasında kasıtlı olarak çevre ve insan sağlığına zarar verecek durumların ortaya çıkmasına neden olan veya Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında kaçak akaryakıt faaliyetinde bulunduğu tespit edilerek kesinleşen tesislerin atık yağ toplama yetkisi Bakanlık tarafından iptal edilir, Çevre Kanunu’nda öngörülen fiillere ilişkin idari yaptırımlar uygulanır.

ALTINCI BÖLÜM

ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER

Yürürlük

(1) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile ek madde) Bu Usul ve Esasların;

a) 5 inci maddesinin onuncu fıkrası ve 7 nci maddesinin birinci fıkrası 1/6/2023 tarihinde,

b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) (20/03/2023 tarihli ve 6005151 sayılı Makam Oluru ile ek madde) Bu Usul ve Esas hükümlerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı yürütür.