2464 Belediye Gelirleri Kanunu

BİRİNCİ KISIM

Belediye Vergileri

BİRİNCİ BÖLÜM

Meslek Vergisi

Konu

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde;

a) Ticari, sınai veya serbest meslek faaliyetinde bulunmak,

b) Motorlu taşıtlarla ticari amaçlı yük ve yolcu taşımacılığı yapmak.

Meslek vergisine tabidir.

Mükellef

Meslek Vergisinin mükellefi sabit bir işyerinde ticari, sınai veya serbest meslek faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzelkişilerdir.

Ticari amaçlı motorlu taşıt araçları işletilmesinde mükellef; adlarına taşıt araçları kayıtlı bulunan gerçek veya tüzelkişilerdir.

Muaflıklar

a) İl Özel İdareleri, Belediyeler, Köyler ve bunların kuracakları birlikler,

b) Gelir Vergisi Kanununun 9 ncu maddesine göre Gelir Vergisinden muaf esnaf,

c) Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesine göre Kurumlar Vergisinden muaf tutulan kurumlar,

d) Posta - Telgraf - Telefon ve T, C. Devlet Demiryolları işletmeleri,

Meslek Vergisinden muaftırlar.

Verginin Tarifesi

Meslek Vergisi yıllık olarak aşağıdaki tarifelere göre alınır.

I Sayılı Tarife:

1 nci ve 2 nci sınıf tüccarlar (Kurumlar dahil) ile gerçek usulde vergilendirilen serbest meslek erbabı;

II Sayılı Tarife:

I Sayılı tarife dışında kalan ticari kazanç ve serbest meslek erbabı:

III Sayılı Tarife:

Motorlu Taşıt Aracı Sahipleri:

Bu tarifede belirtilen motorlu taşıt araçlarının cinslerinin tespitinde 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunundaki tanımlar esas alınır. Göl, nehir ve deniz motorlu taşıtlarının tarifi, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca yapılır ve Resmi Gazete ile ilan edilir.

Tarh Yeri

Meslek Vergisi, mükelleflerin işyerlerinin bulunduğu, motorlu taşıt aracı işletenlerde ise faaliyette bulundukları yer belediyesince tarh edilir. Ancak birden fazla belediyeyi ilgilendiren yük ve yolcu taşımalarında vergi, gerçek kişilerde motorlu taşıt için çalışma ruhsatı veren, tüzelkişilerde ise iş merkezinin bulunduğu yer belediyesince tarh olunur.

Vergilendirme dönemi

Meslek Vergisinde vergilendirme dönemi geçmiş takvim yılıdır. Ancak, mükellefiyetin takvim yılı içinde kalkması halinde vergilendirme dönemi, takvim yılı başından mükellefiyetin kalkması tarihine kadar geçen sureyi kapsar.

Yıl içinde mükellefiyete girme veya çıkma dolayısıyla oniki aydan eksik faaliyette bulunan mükelleflerin vergileri, mükellefiyete girme ve mükellefiyetten çıkma ayları tam sayılmak suretiyle faaliyette bulunulan aylarla orantılı olarak hesaplanır.

Tarh zamanı

Meslek Vergisi, takvim yılının ilk ayı içinde tahakkuk cetveli usulü ile toplu olarak tarh ve tahakkuk ettirilir. Vergi miktarının değiştirilmesi, mükellefiyette değişiklik, mükellefiyete giriş, belediye grubunun değişmesi, bir yerde ilk defa belediye teşkilatı kurulması, bağlı bulunulan belediyenin değişmesi hallerinde ihbarname esası uygulanır.

Tarhiyatın muhatabı

Meslek Vergisi, bu vergiyle mükellef olan kişiler adına tarh edilir. Şu kadar ki;

1. Kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortaklık adına,

2. Adi ortaklıklarda ortaklık için ortaklardan biri adına,

3. Aynı işyerinde ortak olmaksızın çalışanlardan her biri adına,

4. Küçükler ve kısıtlılar için bunların nam ve hesabına kanuni temsilcileri adına tarh olunur,

Verginin ödenmesi

Meslek Vergisi her yıl Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere iki eşit taksitte, taksit süreleri geçtikten, sonra, mükellefiyete girilmesi veya takvim yılı içinde mükellefiyetten çıkılması hallerinde bu tarihi takip eden 1 ay içinde ilgili belediyelere ödenir.

Vergiyi etkileyen değişiklikler

Yıl içinde vergi miktarını etkileyen değişiklikler, bu değişikliği takibeden takvim yılı başından itibaren nazara alınır,

Verginin hesaplanması

Meslek Vergisi, mükelleflerin bir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde birden fazla işyeri veya birden fazla motorlu taşıt aracının faaliyette bulunması hallerinde her işyeri ve her motorlu taşıt aracı için ayrı ayrı hesaplanır.

Sabit işyerleri için I ve II sayılı Tarifeye göre Meslek Vergisi ödeyen mükelleflerin firmalarında kayıtlı bulunan ve kendi faaliyetlerinde kullandıkları motorlu taşıt araçları için Ш sayılı Tarifeye göre ayrıca vergi alınmaz.

Taşıt aracı sahipleri, taşıt işletmesi dolayısıyla açtıkları sabit işyerleri için ayrıca I ve II sayılı Tarifeye göre Meslek Vergisi ödemezler.

İKİNCİ BÖLÜM

İlan ve Reklam Vergisi

Konu

Belediye sınırları ile mücavir alanları içinde yapılan her türlü ilan ve reklam, ilan ve Reklam Vergisine tabidir.

Mükellef ve sorumlu

İlan ve Reklam Vergisinin mükellefi, yurt dışından gönderilen ilan ve reklamlar dahil olmak üzere, ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzelkişilerdir

İlan ve reklam işlerini mutat meslek olarak ifa edenler, başkaları adına yaptıkları ilan ve reklamların ait vergileri mükellefler adına ilgili belediyeye yaptırmaktan sorumludurlar.

İstisna ve muaflıklar

Aşağıda sayılan ilan ve reklamlardan vergi alınmaz.

1. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından yayınlanan ve yapılan ilan ve reklamlar,

2. Her türlü gazete, dergi ve kitaplarda yapılan ilan ve reklamlar,

3. Gerçek kişilerin ikametgâhlarının iç veya dış kapılarına konan ve kimliklerini gösteren levhalar,

4. İşletmelerin iştigal veya imal konusu maddelerinin ambalajları üzerinde bulunan ve kendi işlerine alt ilan ve reklamları ile ambalaj muhtevasından olan prospektüs ve tarifnameler,

5. Gerçek veya tüzel kişilere ait işyerlerinin içine veya dışına asılan iş sahibinin kimliği ile işin mahiyetini gösteren ve alanı 1/2 metrekareyi aşmayan ışıksız levhalar, (Alanı 1/2 metrekareyi aşan levhalar, aşan kısım üzerinden vergiye tabidir.)

6. Genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idarelerinin, belediyelerin, köylerin ve bunların kuracakları birliklerin ve Posta - Telgraf - Telefon ve TC Devlet Demiryolları İşletmelerinin yapacakları her türlü ilan ve reklamlar,

7. Siyasi Partiler Kanununa göre, siyasi partilerin siyasi faaliyet sınırları içinde yapacakları ilan ve reklamlar,

8. Altıncı bentte yazılı idarelerle, kooperatifler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından ülke ürünlerinin ve turizminin reklamım yapmak ve herhangi bir ticari ve sınai kuruluşu ait olmamak üzere hazırlanan her türlü levha ve arşivlerle, aynı kuruluşlar tarafından Türkiye’deki ticaret, sanayi, tarım ve mesleki müesseselerinin isim ve ticaret unvanları ile ad ve adreslerini ihtiva etmek üzere yayınlanacak kitap, broşür, katalog ve dergiler,

9. Umumı mahallere reklam amacı ile konulacak sıra, bank ve benzeri gereçler üzerindeki ilan ve reklamlar,

10. Sinema ve tiyatroların kendi programlarına ilişkin olarak gösterinin yapıldığı binanın içinde ve dış yüzünde yaptıkları ilan ve reklamlar,

Tarife ve nispet

İlan ve Reklam Vergisi aşağıdaki tarifeye göre alınır.

Vergi Tarifesinin Uygulanmasında Aşağıdaki Esaslara uyulur:

a) Metrekare üzerinden yapılan hesaplamalarda, yarım metrekareye kadar olan kesirler yarım metrekareye, yarım metrekareyi aşanlar ise tam, metrekareye tamamlanır.

b) Herhangibir yüzeye yazılmak, takılmak veya çizilmek suretiyle yapılan ilan ve reklamlarda yazı ve resimlerin kapladığı alanın yüzölçümü esas alınır.

c) Çok cepheli ilan ve reklamlarda metrekare hesabı her cephe için ayrı ayrı nazara alınır.

d) Vergi tarifesinin 1, 2 ve 4 ncü bentlerinde belirtilen ilan ve reklamların süresi 6 aydan; 3 ncü bendinde belirtilen ilan ve reklamın süresi 1 haftadan az olursa vergi miktarının yansı alınır. 6 ayı geçen süreler 1 yıl, hafta kesirleri de tam hafta sayılır.

e) Vergi tarifesinin 5 ve 6 ncı bentlerinde yer alan ve çok nüsha olarak basılan ilan ve reklamlar üzerinde basımevinin ticari unvanı, adresi ve kaç nüsha olarak basıldığı ayrıca belirtilir.

Verginin tarhı ve ödenmesi

Vergiye tabi ilan ve reklamlarda, ilan ve reklam işinin mükellefçe yapılması halinde ilan veya reklam işinin yapılmasından önce mükellef tarafından, ilan ve reklam işinin bu işi mutad meslek olarak ifa edenler tarafından yapılması halinde ilan ve reklam işini yapanlarca ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar verilecek beyanname üzerine, tarh ve tahakkuk ettirilir. Beyannameler vergi tarifesinin 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı bentlerinde yazılı ilan ve reklamlarda bunların yayınlandığı, dağıtıldığı veya teşhir edildiği mahallin belediyesine verilir.

İlan ve Reklam Vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Şu kadar ki belediye meclisleri vergi tarifesinin 1, 2 ve 4 ncü bentlerinde yazılı yıllık ilan ve reklamlara alt vergileri, yılı içinde, iki eşit taksitte almaya yetkilidirler.

İlan ve reklam vergisinin ödendiğinin belgelendirilmesi yönünden ilgili belediyeler gerekli usulleri ihdas edebilirler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eğlence Vergisi

Konu

Bu Kanunun 21 nci maddesinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetleri Eğlence Vergisine tabidir.

Mükellef

Verginin mükellefi, eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzelkişilerdir.

İstisna ve muaflıklar

Aşağıda belirtilen eğlence faaliyetlerinden bu vergi alınmaz:

1. Ulusal bayramlar veya tarihi özellik taşıyan günler nedeniyle genel ve kat. ma bütçeli idareler ile il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların kurdukları birlikleri tarafından düzenlenen ve kazanç amacı gütmeyen tören, şenlik, müsabaka ve gösterilerle balo, temsil ve benzeri faaliyetler.

2. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler tarafından kültürel, sosyal, turistik ve ekonomik amaçlarla düzenlenen kongre, konferans, fuar, festival, şenlik, sergi ve benzeri faaliyetler ile tertip edilen eğlenceler ve konserler.

3. Eğitim ve Öğretim kuruluştan ile okul dernekleri, kamu yararına çalışan dernekler, orduevleri, askeri gazinolar ve askeri dinlenme tesislerimle tertiplenen eğlenceler,

4. Spor - Toto oynanması.

Matrah

Verginin Matrahı:

1. Biletle girilen yerlerde, Eğlence Vergisi hariç olmak üzere bilet bedeli olarak sağlanan gayri safi hâsılat (bilet bedeli dışında bağış veya başka adlar altında alınan paralar dahil).

2. Müşterek bahislerde, bahsi tertip eden kuruluşa isabet eden gayri safi hâsılat.

3. Biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bezik, briç, bilardo, okey ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde işin mahiyetine göre çalışılan her gün için, Belediye Meclislerince takdir edilecek miktardır.

Nispet ve miktar

Eğlence Vergisi aşağıdaki nispet ve miktarlarda alınır.

Verginin ödenmesi

1. Vergi biletle girilen yerlerde bilet bedellerine eklenmek suretiyle hesaplanır ve belediye tarafından özel damga konulması sırasında ödenir. Bu suretle alınan biletlerin kullanılmadan iadesi halinde peşin olarak ödenen vergi geri verilir.

Genel ve Katma Bütçeli İdarelerle İl Özel İdareleri ve köyler tarafından yürütülen spor müsabakaları, at yarışları ve benzeri faaliyetlerde bilet bedeli ile birlikte alınan vergi takip eden 20 gün içinde ilgili belediyeye ödenir.

2. Müşterek bahislerde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye bir beyanname ile bildirilir ve aynı sürede ödenir.

3. Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Akaryakıt Tüketim Vergisi

Konu

Rafineri şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşlarca yapılan normal ve süper benzin, likit petrol gazı, gazyağı, motorin ve fuel - oil satışları Akaryakıt Tüketim Vergisine tabidir.

Mükellef

Akaryakıt Tüketim Vergisinin mükellefi; bu verginin konusuna giren akaryakıtların satışım yapan rafineri şirketleri ile ithalatı gerçekleştiren kuruluşlardır.

İstisna

Türkiye Elektrik Kurumu ve Çukurova Elektrik Anonim Şirketinin elektrik üretimi için kullandığı fuel - oll bu vergiden müstesnadır.

Vergi tarifesi

Akaryakıt Tüketim Vergisi, ton başına en az 100, en çok 500 lira olarak alınır.

Beyan ve ödeme

Rafineri şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşlar bir aylık dönemde yaptıkları satışlarını tâki beden ayın 20 nci günü akşamına kadar merkezlerinin bağlı olduğu Maliye Vergi Dairesine bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı süre içinde ödemeye mecburdurlar.

Verginin dağılım

Maliye Vergi Daireleri, Akaryakıt Tüketim Vergilerini tahsilini takip eden bir ay içerisinde İller Bankasında açılacak hesaba yatırırlar. Hesapta biriken bu meblağ, tiler Bankasınca son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre vergilerin yatırıldığı ayı izleyen ayın 15 nci günü akşamına kadar belediyelere dağıtılır.

Belirtilen süreler içerisinde tiler Bankası hesabına yatırılmayan ve belediyelere gönderilmeyen meblağlar % 10 fazlasıyla vergi dairesi müdüründen ve İller Bankasından tahsil olunur.

Vergi dairesi müdürleri ve tiler Bankası hakkında yukarıdaki fıkra uyarınca yapılacak işlemler bağlı veya ilgili bulundukları bakanlıklarca yürütülür.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Vergiler

1. Haberleşme Vergisi:

Konu

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde abonelerinden Posta Telgraf Telefon İşletmesi tarafından tahsil edilen telefon, teleks, faksimili ve data ücretleri (tesis, devir ve nakil ücretleri hariç) Haberleşme Vergisine tabidir.

Mükellef

Haberleşme Vergisinin mükellefi, telefon, teleks, faksimili ve data ücretlerini tahsil eden Posta Telgraf Telefon İdaresidir.

Matrah

Haberleşme Vergisinin matrahı, tesis, devir ve nakil Ücretleri hariç olmak üzere tahsil edilen ücrettir. Matraha gider vergileri dahil edilmez.

Nispet

Haberleşme Vergisinin nispeti yüzde 6’dır. Ancak genel ve katma bütçeli kurumlarla il özel idare ve belediyelere ve bunların kurdukları birliklere ait teleks, faksimili ve data ücretinden vergi alınmaz.

Beyan ve ödeme

Bir ay içinde tahsil edilen telefon, teleks, faksimili ve data ücretlerine isabet eden Haberleşme Vergisi, ilgili belediyeye tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde tediye edilir.

Beyannamelerin şekil ve muhtevası İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca tayin ve tespit olunur.

2. Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi:

Konu

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir.

Mükellef ve sorumlu

Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle mükelleftirler.

Elektrik veya havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar.

İstisnalar

Aşağıda yazılı yerlerde ve şekillerde tüketilen elektrik ve havagazı vergiden müstesnadır.

1. Kazanç amacı gütmemek şartıyla işletilen; hastane, dispanser, klinik, sağlık ocağı ve merkezleri, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkez ve kurumları, doğum ve çocuk bakımevleri, kreşler, sanatoryum, prevantoryum gibi sağlık kuruluşları ile düşkünler evi, yetimhaneler, Çocuk Esirgeme Kurumu ve korunmaya muhtaç çocukları koruma birliklerine ait çocuk yurtları ve bunlara bağlı işyerleri gibi sosyal yardım kuruluşlarında.

2. Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan cami, mescit, kilise ve havra gibi ibadethanelerde,

3. Milletlerarası panayır, sergi ve fuarlarda, bunların giriş yerlerinde, mal teşhir edilen ve satılan pavyonlarda,

4. Doğrudan doğruya elektrik ve havagazı üreten dağıtım ve istihsal müesseselerinde.

Matrahı

Verginin matrahı, tüketilen elektrik ve havagazının satış bedelidir. Matraha gider vergileri dahil edilmez.

Nispet

Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi aşağıda gösterilen nispetlerde alınır.

a) İmal ve istihsal, taşıma, yükleme, boşaltma, soğutma, telli ve telsiz telgraf ve telefon, müraselesi işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 1,

b) (a) bendi dışında kalan maksatlar için tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 5,

c) Havagazının satış bedelinden yüzde 5.

Beyan ve ödeme

Elektrik ve havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takibeden ayın 20 nci günü akşamına kadar belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar. Elektrik ve havagazı işleri bütçesi içinde yer alan belediyeler bu hükümden müstesnadır.

3. Yangın Sigortası Vergisi:

Konu

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki menkul ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler; Yangın Sigortası Vergisine tabidir.

Mükellef

Yangın Sigortası Vergisini, sigorta şirketleri Ödemekle mükelleftir.

Matrah

Yangın Sigortası Vergisinin matrahı, yapılan yangın sigorta muameleleri dolayısıyla alınan primlerin tutarıdır.

Sigorta şirketleri vergilendirme dönemi içinde İptal edilen yangın sigorta muamelerine alt primleri, iptalin vukubulduğu döneme ait matrahtan indirebilirler.

Nispet

Yangın Sigortası Vergisinin nispeti yüzde 10’dur.

Beyan ve ödeme

Mükellefler bir ay içindeki vergiye tabi muamelelerini ertesi ayın 20 nci günü akşamına kadar bağlı bulundukları belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve hesaplanan vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar.

Beyannamelerin şekil ve muhtevası Maliye ve Ticaret bakanlıklarının görüşü alınarak içişleri Bakanlığınca tayin ve tespit olunur,

İKİNCİ KISIM

Belediye Harçları

BİRİNCİ BÖLÜM

Temizleme ve Aydınlatma Harcı

Konu

Emlak Vergisi Kanunu mevzuuna giren bina ve arsalardan belediye sınırları ve mücavir alanların içinde bulunanlar, Temizleme ve Aydınlatma Harcına tabidir.

Mükellef

Emlak Vergisinin mükellefi olanlar, Temizleme ve Aydınlatma Harcının da mükellefidirler. Mükellefiyet, Emlak Vergisi mükellefiyetinin başlaması ile başlar; bitmesi ile sona erer.

Muaflıklar

Emlak Vergisinden daimi veya geçici olarak muaf olan bina ve arsalar. Temizleme ve Aydınlatma Harcından da muaftırlar.

Matrah

Temizleme ve Aydınlatma Harcının matrahı, Emlak Vergisi Kanununa göre belirlenen vergi değeridir. Şu kadar ki mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina ve arsalarda matrah; kısıtlamanın devam ettiği sürece tespit olunan vergi değerinin yüzde 10'dur.

Nispet

Temizleme ve aydınlatma harcı yıllık olarak, vergi değerinin binalarda (bina apartman ise apartman dairesinde) binde 1’ i, arsalarda binde 0,5'i oranında alınır. Ancak harç nispeti vergi değerlerinin 10 milyonu aşan kısımları için yüzde 50 indirimli uygulanır. Meskenler için alınacak harç tutarı hiç bir şekilde 18 000 TL nı aşamaz.

Harcın tarh, tahakkuk ve tahsil usulü

Temizleme ve Aydınlatma Hacı Emlak Vergisi Kanununda yazılı hükümler uyarınca Emlak Vergisi ile birlikte yetkili vergi dairesince, tarh, tahakkuk ve tahsil edilir.

Harcın dağıtımı

Vergi dairelerince tahsil olunan Temizleme ve Aydınlatma Harcı tahsilatı, faaliyet bölgesi içinde tek belediye bulunması imlinde bu belediyeye, birden fazla belediye bulunması halinde de her belediyeye nüfusları oranında hesaplanıp dağıtılır.

Temizleme ve Aydınlatma Harcı tahsilatının Maliye vergi dairelerince, her ay sonu itibariyle hesaplanıp müteakip ayın sonuna kadar ilgili belediyeye Ödenmesi mecburidir. Harcı belediyelere zamanında intikal ettirmeyen vergi dairesi müdürlerinden harç tutarları yüzde 10 fazlasıyla tahsil olunur.

İKİNCİ BÖLÜM

İşgal Harcı

Konu

Belediye sınırları içinde bulunan aşağıdaki yerlerden herhangi birinin satış yapmak veya sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi, işgal Harcına tabidir:

1. Pazar veya panayır kurulan yerlerin, meydanların, mezat yerlerinin her türlü mal ve hayvan satıcıları tarafından işgali,

2.Yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının herhangi bir maksat için işgali,

3. Motorlu kara taşıtlarının park etmeleri için il trafik komisyonlarının olumlu görüşü alınarak belediyelerce şehir merkezlerinde tesis edilen ve işletilen mahallerin çalışma saatleri içinde, taşıtlar tarafından işgali (Bisiklet ve motosikletler hariç)

Yukarıda sayılan yerlerin izinsiz işgalleri mükellefiyeti kaldırmaz.

Mükellef

İşgal Harcını, işgali harca tabi yerleri 52 nci maddede yazılı maksatlarla işgal edenler ödemekle mükelleftir.

İstisnalar

Aşağıda gösterilen kara taşıtlarının İşgalleri İşgal Harcından müstesnadır.

1. Genel ve Katma Bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediye ve köylerin ve bunların teşkil ettikleri birliklerin kara taşıtlarının işgalleri.

2. İlgili mevzuata uygun olarak kara ticari taşıtlarının beklemelerine tahsis edilen yerlerin bu taşıtlarca işgalleri.

Matrah

İşgal Harcının matrahı 52 nci maddenin 1 ve 2 nci bentlerinde yazılı işgallerde, işgal edilen yerlerin metrekare olarak alanı veya hayvan adedi, 3 ncü bendinde yazılı işgallerde taşıt adedidir.

Harcın tarifesi

İşgal harcı aşağıda gösterilen hadler içinde düzenlenecek tarifeye göre alınır.

1. 52 nci maddenin 1 ve 2 nci bentlerinde yazılı işgallerde beher metrekare için günde en az 5: en çok 25 Lira,

2. 52 nci maddenin 1 nci bendinde yazılı hayvan satıcılarının işgallerinde:

a) Satışı yapılan küçükbaş hayvan başına: 10 - 50,- TL.

b)Satışı yapılan büyükbaş hayvan başına: 30 - 150,- TL.

1 ve 2 numaralı bentlerdeki harçların hesabında, metrekare kesirleri tam sayılır ve tam günü aşan işgallerde, 6 saatten az süreler atılır, fazlası tam gün sayılır.

3. 52 nci maddenin 3 ncü bendinde yazılı işgallerde;

a) Her taşıttan beher saat için en az 3; en çok 10 lira,

b) Parkmetre çalıştırılan yerlerde beher saat İçin en az 5; en çok 15 lira.

Harcın ödenmesi

İşgal harcı belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı

Konu

Hafta tatili ve ulusal bayram günlerinde çalışmaları belediyelerce izne bağlı işyerlerine ruhsat verilmesi, Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcına tabidir.

Mükellef

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcının mükellefi kendisine çalışma ruhsatı verilen gerçek veya, tüzelkişidir.

Harcın tarifesi

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, işin mahiyetine göre yılda 600 liradan az: 24 000,- liradan çok olmamak üzere belediye meclislerince tespit edilir.

Mükellefiyet dönemi ve harcın ödenmesi

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcının mükellefiyet dönemi, çalışma izninin kullanılacağı takvim yılıdır. Yıl içinde mükellefiyete girilmesi veya işin terk edilmesi hallerinde mükellefiyet, çalışılan süreye inhisar eder. Mükellefiyete girilen veya mükellefiyetten çıkılan ay kesirleri tam ay sayılır.

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, makbuz karşılığında peşin olarak alınır. Harcı ödenmemiş ruhsatlar geçerli değildir.

Adi ortaklıklarda harcın muhatabı

Adi Ortaklıklarda harç, ortaklık adına ortaklardan birinden alınır. Ortaklardan her biri harcın ödenmesinden müteselsilen sorumludur.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kaynak Suları Harcı

Konu

Özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının belediyelerce denetlenerek hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara özel işaret konulması, Kaynak Suları Harcına tabidir.

Mükellef

Kaynak Suları Harcını, kaynak sularını özel işaretli kaplara doldurup satanlar ödemekle mükelleftirler.

Tarife

Kaynak suları harcı, aşağıdaki hadler içinde düzenlenecek tarifeye göre alınır.

Harcın ödenmesi

Kaynak Suları Harcı, bu suların satışa arzı için kaplara doldurulmasını müteakip, kaplar üzerine Özel işaret konulması sırasında bu işi yapan belediyeye makbuz karşılığı peşin olarak ödenir. Başka bir belediye sınırları ve mücavir alanları irinde satışa arz edilen kaynak sularından ikinci bir kez harç alınmaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Tellallık Harcı

Konu

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerleri ve ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair yerlerde, gerçek veya tüzelkişiler tarafından her ne surette olursa olsun her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsullerin satışı, Tellallık Harcına tabidir.

Mükellef

Tellallık Harcını, mal ve mahsullerini satan gerçek veya tüzel kişiler ödemekle mükelleftirler.

Gerçek veya tüzelkişiler yapacakları satışları, satış yapmadan önce belediyeye veya mahallindeki belediye ilgililerine haber vermekle ödevlidirler. Haber verilmediği takdirde harç yüzde 50 fazlasıyla tahsil olunur.

Matrah

Tellallık Harcının matrahı, harcın konusuna giren satışların gayri safi tutarıdır. Bu tutardan hangi ad ile olursa olsun hiçbir indirim yapılmaz.

Nispet

Tellallık Harcının nispeti, yüzde 2’dir. 500.000 lirayı aşan satışlarda aşan kısım için nispet yüzde l'dir.

Harcın ödenmesi

Tellallık Harcı, belediyelerce görevlendirilecek yetkililer tarafından makbuz mukabili tahsil olunur

ALTINCI BÖLÜM

Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcı

Konu

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde, belediyelerce veya yetkili mercilerce verilen izne dayanılarak özel kişi ve kuruluşlarca tesis edilen mezbaha ve kanaralarda kesilen hayvanların kesim öncesi ve sonrası muayenesi veya belediye sınırları ve mücavir alanlar dışında kesilmiş olup da belediye sınırı içinde satışa arz edilecek etlerin sağlık bakımından muayene ve denetlenmesi, Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcına tabidir.

Mükellef

Harcı, hayvan veya et sahipleri ödemekle yükümlüdür.

Tarife

Harç hayvan başına aşağıdaki tarifeye göre hesaplanır.

Harcın ödenmesi

Harç, makbuz mukabilinde peşin olarak alınır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcı

Konu

Ölçü ve tartı alet ve vasıtaları ile ölçeklerin ilgili kanun ve tüzük hükümlerine göre belediyelerce damgalanması, ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcına tabidir.

Harcın tarifesi

Bu harç, ölçü ve tartı alet ve vasıtaları ile ölçeklerin belediyelerce damgalanması karşılığında aşağıdaki tarifeye göre alınır.

Harcın ödeme şekli

Bu harç damgalama sırasında makbuz karşılığında ödenir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Harçlar

Kayıt ve suret harcı

Belediyeler ve belediyelere bağlı müesseselerden istenecek her türlü kayıt suretleriyle gayrimenkullerle ilgili harita, plan ve krokilerin suretleri, Kayıt ve Suret Harcına tabidir.

İmar ile ilgili harçlar

İmar mevzuatı gereğince aşağıda belirtilen harçlar belediyece tahsil olunur.

a) Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde İmar Kanununa göre ilk kez yapılan veya istek üzerine gerçekleştirilen müteakip parselasyon işlemleri «Parselasyon Harcına», (teşvik belgesini haiz organize sanayi bölgeleri hariç olmak üzere)

b) Verilecek ifraz ve tevhit kararları «İfraz ve Tevhit Harcına»,

c) Proje tasdik işlemleri «Plan ve Proje Tasdik Harcına»,

d) Zemin ve yol kanal açma izni verilmesi, yapım ve yıkım artığı malzeme ile toprak kazısının taşınması için belediyelerce yer gösterilmesi ve bu yerlerin tesviyesi «Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcına»,

e) Yapı izin ve denetleme, temel vizesi işlemleri «Yapı izin ve Denetleme Harcına»,

f) Yapı kullanma izni verilmesi işlemi «Yapı Kullanma İzni Harcına» tabidir.

7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle

Yapılacak Yardımlar Hakkındaki Kanun hükümleri uyarınca yapılan yapı ve tesisler yukarıda sayılan harçlardan müstesnadır.

İşyeri açma izni harcı

Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması «işyeri Açma İzni Harcına» tabidir.

Muayene, ruhsat ve rapor harcı

Mevzuat gereğince alınması zorunlu veya isteğe bağlı görülen ve belediyeler veya onlara bağlı kuruluşlar tarafından düzenlenerek ilgilisine verilecek; muayene ve sağlıkla veya fenni konularla ilgili tahlillere ilişkin olup bu kanunda ayrıca harca tabi tutulmamış olan ruhsatlar, rapor ve belgeler «Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcına» tabidir.

Sağlık belgesi harcı

Yaptıkları işler ve gördükleri hizmetler dolayısıyla özel mevzuatı gereğince belediyelerden sağlık belgesi almak mecburiyetinde olan kişilere verilecek bu tür belgeler ile bunların belli aralıklarla yenilenmeleri «Sağlık Belgesi Harcına» tabidir.

Çeşitli harçlara ait tarifeler

Bu bölümde yazılı çeşitli harçlar aşağıdaki tarifeye göre alınır.

Çeşitli harçların uygulama esasları ve ödenmesi

Bu bölümde yazılı harçlar makbuz karşılığında veya basılı damga vurulmak suretiyle peşin olarak ödenir.

Harçların uygulanmasına ilişkin esas ve usuller İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Harcamalara Katılma Payları

Yol harcamalarına katılma payı

Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır:

a) Yeni yol açılması;

b) Mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya daha fazla genişletilmesi;

c) Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların, kaldırım veya parke kaldırım haline getirilmesi veya asfalt yapılması, kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya asfalta çevrilmesi;

d) Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi.

Yolların kaldırımlarda dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen giderler, belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez.

İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller için asıl cepheyi teşkil eden yoldan, düşen pay tam, diğer yollara ait pay ise yanın olarak hesaplanır.

Kanalizasyon harcamalarına katılma payı

Belediyelerce ve belediyelere bağlı müesseselerce, aşağıdaki şekilde kanalizasyon tesisi yapılması halinde, bunlardan faydalanan gayrimenkullerin sahiplerinden, Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı alınır:

a) Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,

b) Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi.

İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller, hangi yoldaki kanalizasyona bağlanmış ise, payın hesabında o yola alt kanalizasyon giderleri nazara alınır.

Su tesisleri harcamalarına katılma payı

Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce beldede aşağıdaki şekillerde su tesisleri yapılması halinde, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkullerin sahiplerinden, Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı alınır:

a) Yeni içmesuyu şebeke tesisleri yapılması,

b) Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı.

Birden fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller ait payın hesabında, bunların yalnız suya bağlandıkları yol Üzerindeki uzunlukları esas alınır.

Payların hesaplanması

Harcamalara Katılma Payları, bir program dahilinde veya istek üzerine doğrudan doğruya yapılan işlerde, bu hizmetler dolayısıyla yapılan giderlerin 1/3' üdür. Ancak, bu tür hizmet giderleri Bayındırlık Bakanlığı ve İller Bankası tarafından tespit edilen ve yayınlanan rayiç ve birim fiyatlara göre hesaplanan tutarları aşamaz.

Özel Devlet yardımları, karşılıksız fon tahsisleri, bu işler için yapılacak bave yardımlar ve istimlak bedelleri giderler tutarından indirilir.

Harcamalara katılma payları bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 1'ini geçemez.

Payların tahakkuk şekli

Yol Harcamalarına Katılma Payı, bu hizmetin yapıldığı yollardan faydalanan, Su Tesisleri ile Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payları ise hizmetten faydalanma şekillerine göre İlgili gayrimenkul sahipleri arasında ve 89 ncu maddeye göre hesaplanan katılma payları toplamının ilgili gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanarak dağıtılması suretiyle hesaplanıp tahakkuk ettirilir. Şu kadar ki, ibadet yerleri hakkında harcamalara katılma payı tahakkuku yapılmaz.

Tahakkuk zamanı

Harcamalara katılma paylarının tahakkuku, işler hangi ihale usulü ile yapılmış olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halikın istifadesine sunulmuş olmasından sonra yapılır.

Payların ilanı

Yukarıdaki maddelerde yazılı esaslar dairesinde hesaplanan paylar, mükelleflerin soyadları, adları, adresleri ve kendilerine isabet eden pay miktarını gösteren ve mahiyetlerine göre mahalle, cadde ve sokak itibariyle düzenlenecek tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile belediye İlan yerlerine asılması suretiyle ilan olunur.

Katılma payları tutarları mükelleflere ayrıca tebliğ olunur.

Tahsil şekli

Harcamalara katılma payları, belediyelerce veya bunlara bağlı müesseselerce, 92 nci maddeye göre payların ilan ve tebliğ edildiği yılı takibeden bütçe yılından itibaren 4 yılda ve 4 eşit taksitte tahsil olunur.

Satış, hibe ve trampa gibi devir hallerinde ferağ sırasında o tarihe kadar ödenmemiş taksitler peşin olarak tahsil olunur.

Harcamalara katılma payına tabi gayrimenkullerin listesi belediyelerce ilgili tapu dairelerine bildirilir. Bu gayrimenkullerin satış, hibe ve trampaları halinde tapu dairesi payın tahsilini sağlamak üzere, belediyeyi haberdar eder ve pay ödenmedikçe intikal işlemi yapılmaz.

Yönetmelikle tespit olunacak hususlar

Harcamalara Katılma Paylarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye, Bayındırlık ve İmar ve İskân Bakanlıklarının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca düzenlenecek bir yönetmelikte belirtilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Çeşitli Hükümler

Belediyelerin gruplara ayrılması

Belediyeler, nüfusları ile ekonomik ve sosyal gelişme durumlarına göre Maliye Bakanlığı ile Devlet Planlama Teşkilatının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca beş gruba ayrılır ve Resmî Gazete’de ilan olunur.

Bu şekilde ayrılacak belediye grupları bu kanunun yayımı tarihinden itibaren her üç yılda bir yukarıdaki usule göre gözden geçirilerek yenilenir.

Vergi ve harç tarifelerinin tespiti

A) Bakanlar Kurulu, bu Kanunda en az ve en çok miktarları gösterilen aşağıda yazılı vergi ve harçların tarifelerini belediye grupları itibariyle tayin ve tespit eder:

1. Akaryakıt Tüketim Vergisi,

2. Kaynak Suları Harcı,

3. Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcı,

4. Ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcı,

5. Kayıt ve Suret Harcı,

6. İmar Mevzuatı Gereğince Alınacak Harçlar, (Ticaret ve konut bölgeleri için ayrı ayrı),

7. Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcı,

8. Sağlık Belgesi Harcı.

B) Yukarıda sayılanlar dışındaki vergi ve harçların maktu tarifeleri; hu Kanunda belirtilen en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar gözönünde tutularak belediye meclislerince tespit olunur.

Ücrete tabi işler

Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidirler. Belediyeye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.

Usul hükümleri

Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanuna göre alınacak vergi, harç ve katılma payları hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 8183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve bunların ek ve tadilleri hükümleri uygulanır.

Harçlara ilişkin müeyyideler

Gerekli harçları tamamen almadan iş gören görevliler, harcın ödenmesinden mükellefler ile birlikte müteselsilen sorumludurlar.

Diplomatik muafiyetler

Yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, konsolos ve maslahatgüzarları (fahri olanlar hariç) ile yabancı devletin uyruğunda bulunan elçilik ve konsolosluk memurları, bu Kanun hükümlerinden karşılıklı olmak şartı ile muaftırlar.

Bakanlar Kurulunca belli edilen uluslararası kuruluşlar ile bu kuruluşların yabancı devlet uyruğundaki memurları ve anlaşmalar gereğince diplomatik muafiyet tanınan personel de bu Kanun hükümlerinden muaftırlar.

Nüfus miktarı

Bu Kanunda sözü edilen nüfus miktarları, son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre tespit ve ilan edilen nüfusu ifade eder.

Vergi usul kanununun uygulanması

213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen Vergi inceleme yetkisi hariç olmak üzere;

1. Belediye Gelir Şube Müdürü, Gelir Şube Müdürü olmayan yerlerde Belediye Hesap İşleri Müdürü, Hesap İşleri Müdürü olmayan yerlerde Muhasebeci, Vergi Dairesi Müdürü sıfat ve yetkisini haizdir.

2. Vergi Usul Kanununda mahallin en büyük mal memuruna verilmiş görev ve yetkiler, Belediye Gelirleri Kanunu uygulaması yönünden Belediye Başkanı tarafından kullanılır.

Sosyal amaçlı yardımlar

1. 4109 sayılı Asker Ailelerinden Muhtaç Olanlara Yardım Hakkındaki Kanunun 4 ncü maddesinin (a) bendi ile belediye meclislerine verilmiş bulunan zam yetkisi, yüzde,10 oranında olmak üzere bu Kanunun yalnız Meslek Vergisine ilişkin madde hükümlerine uygulanır.

2. Eğlence Vergisi hâsılatının yüzde 10’u, bulunan yerlerde darülaceze ve benzeri kuruluşlar hissesi olarak ayrılıp belediyece sözü geçen müesseselere, yüzde 10'u da verem savaşına ayrılıp belediye sınırları içinde Verem Savaş Derneği Teşkilatı varsa yardım olarak bu demeğe verilir.

3. Bu Kanunla sağlanan gelirlerin yüzde 1'i kanunlarla tayin edilen veya belediyelerce tespit edilen sosyal amaçlı kuruluşlara veya hizmetlere tahsis edilir.

Bu kanunun mücavir alanlarda uygulanabilmesi

Bu Kanunda yer alan Meslek, Elektrik ve Havagazı Tüketim vergileri ile Temizleme ve Aydınlatma, İşyeri Açma izni, imar Mevzuatı Gereğince Alınacak Harçların mücavir alanlarda uygulanabilmesi için belediye hizmetlerinin bu mahallere götürülmüş olması şarttır.

Bu hükmün uygulanabilmesi için mücavir alanlara götürülmesi gerekli bulunan hizmetlerin kapsam ve niteliği İçişleri Bakanlığınca tayin ve tespit edilir.

Kaldırılan hükümler

1. 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile ek ve değişiklikleri hakkındaki kanunlar,

2. 1324 sayılı Damga Resmi Kanunu ile aynı Kanunun ek ve değişikliklerine ilişkin kanunların bu Kanun kapsamına alınan ilan ve reklamlara alt hükümleri,

3. 3434 sayılı Oyun Alet ve Vasıtalarından Belediyeler ve Köy İdarelerince Alınacak Resim Hakkında Kanunun belediyelerle ilgili l nci maddesi hükmü,

4. 4109 sayılı Asker Ailelerinden Muhtaç Olanlara Yardım Hakkında Kanunun 4 ncü maddesinin (a) bendi dışındaki hükümleri,

5. 2380 sayılı Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi,

Yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici hükümler

Bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki dönemlere ilişkin belediye gelirlerinin tartı, tahakkuk ve tahsilinde 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümleri uygulanır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Meslek Vergisinin konusuna giren bir işle iştigal edenler, vergileme ile ilgili bilgileri ihtiva eden şekil ve muhteviyatı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca tespit ve tayin edilecek bir beyannameyi 1 Eylül 1981 tarihine kadar ilgili belediyeye vermeye mecburdurlar. Bu beyannameler üzerine 1982 yılında tartı ve tahakkuk ettirilecek vergiler için tahakkuk fişi esası uygulanır.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği takvim yılında vergi ve harç tarifelerinde yazılı en az miktarlar uygulanır.

Yürürlük

Bu Kanunun;

a) Temizleme ve Aydınlatma Harcı ile ilgili 45 ila 51 nci madde hükümleri 1 Mart 1982 tarihinde,

b) Diğer hükümleri 1 Temmuz 1981 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.