Çevre Genel Müdürlüğünün kurulması; 17/6/1882 tarihli ve 2680 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca 8/8/1984 tarihinde kararlaştırılmıştır.
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Görev, Kuruluş
Amaç
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı; çevrenin korunması, iyileştirilmesi, kırsal ve kentsel alanda arazinin ve tabii kaynakların en uygun şekilde kullanılması ve korunması; bu, toprak ve hava kirlenmesinin önlenmesi; ülkenin bitki ve hayvan varlığı Be tabii ve tarihi zenginliklerinin korunması için Başbakanlığa bağlı Çevre Genel Müdürlüğünün kurulmasına, teşkilat ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.
Görev
Çevre Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Ülkenin tabiat, tarih ve kültür varlıklarının korunması amacıyla çalışmalar yapmak, çevre koruma prensip, politika ve programlarını hazırlamak,
b) Çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmek, ve çevrenin iyileştirilmesiiçin gerekli çalışmaları yapmak,
c) Çevre kirliliği ile ilgili program ve projeler hazırlamak, hazırlatmak ve uygulama esaslarını tesbit etmek,
d) Çevrenin korunması ve çevre kirliliğini önlemek amacıyla ülke şartlarına uygun olan teknolojiyi belirlemek, bu maksatla kurulacak tesislerin vasıflarını tesbit etmek,
e) Kırsal ve kentsel alanda arazi kullanımı ilkeleri ile buna paralel olarak koruma alanları ve bu alanlarda uygulanacak kullanım esaslarını belirlemek,
f) Kirlenmenin mevcut olduğu ve olması muhtemel bölgeleri tesbit etmek,
g) Çevre kirliliği ile mücadelede ve çevrenin iyileştirilmesinde görev alacak olan çeşitli bakanlık ve kuruluşlar arasında program ve projelerin hazırlama ve uygulama safhalarında işbirliği ve koordinasyon esaslarını düzenlemek,
h) Çevre kirliliğini önleme fonunun kullanma esaslarını tesbit etmek ve kullanmak,
l) Kurulacak tesislerin çevreye menfi etkilerini önlemek üzere, ilgili bakanlıklarca yapılacak tesis projelerini incelemek, kuruluş izni vermekle yetkili olan kuruluşlara görüş bildirmek; bu tesislerin sektör, kapasite ve yörelere göre kapsam ve ayrıntılarım belirleyecek tebliğler çıkarmak,
j) Çevre eğitimi yapan bütün kuruluşların çevre politikasına uygun programlar yürütülebilmesi için gerekli koordinasyonu sağlamak,
k) Türkiye'de kirlenme konularım tesbit etmek; kirleticileri, problemli yöre ve sektörleri tesbit etmek ve bu alanlardaki tedbirleri belirlemek amacıyla kriterlerin ve çevresel ekolojik standartların ortaya çıkması için mahalli araştırma ve ölçmeler yapmak; bu konuda araç ve gereçleri olan kuruluşları aratırma konularında yönlendirmek ve bulguların sonuçlarına göre yapılacak havza planlamasında koordinasyon sağlamak,
l) Yapılan araştırmaların standarda dönüştürülmesi için Türk Standartlar Enstitüsüyle gerekli işbirliğini sağlamak,
m) Uluslararası çevre çalışmalarına Türkiye’nin katılması ve katkısında koordinasyon sağlamak,
n) Bilgi alış verişi ile gerekli dokümantasyon ve yayımı yapmak,
o) Çevre sorunları konusunda kamu oyundaki eğilim ve istekleri tesbit etmek amacıyla, özel ve kamu kuruluş ve kurumlarının temsilcileri ile ayrı ayrı veya birlikte ortak çalışmalar düzenlemek ve uygun görülenleri desteklemek,
p) Çevre sorunlarının teknik, idari ve finansman konularında milli ve milletlerarası alanda araştırılmasını sağlamak ve takibetmek.
Kuruluş
Çevre Genel Müdürlüğü, Başbakanlığa bağlı tüzel kişiliğe sahip katma bütçeli bir kuruluştur. Başbakan bu Genel Müdürlüğün yönetimi ile ilgili yetkilerini Devlet Bakanı vasıtasıyla kullanabilir.
İKİNCİ KISIM
Genel Müdürlük Teşkilatı
Genel müdürlük teşkilatı
Çevre Genel Müdürlüğü ana hizmet birimleri, danışma birimleri ve yardımcı birimlerden meydana gelir.
Genel Müdürlük Merkez Teşkilatı ekli cetvelde gösterilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Müdür
Genel Müdür
Genel Müdür, Çevre Genel Müdürlüğü kuruluğunun en üst amiridir. Genel Müdürlük hizmetlerinin mevzuata, milli güvenlik siyasetine, kalkınma planlarına, yıllık programlara uygun olarak yürütmekle Başbakana karşı sorumludur.
Genel Müdür, Genel Müdürlüğün faaliyetlerini, işlemlerini ve hesaplarını denetlemekle görevli ve yetkilidir.
Genel Müdür Yardımcıları
Çevre Genel Müdürlüğünün ana Hizmet birimleri ile danışma ve yardımcı birimleri yönetim, koordinasyon ve denetiminde Genel Müdüre yardımcı olmak üzere iki Genel Müdür Yardımcısı bulunur.
İKİNCİ BÖLÜM
Ana Hizmet Birimleri
Ana hizmet birimleri
Çevre Genel Müdürlüğünün ana hizmet birimleri şunlardır:
a) Düzenleme ve Finansman Dairesi Başkanlığı
b) Çevre Standartları Dairesi Başkanlığı,
c) Teknoloji Dairesi Başkanlığı,
d) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı,
Düzenleme ve finansman dairesi başkanlığı
Düzenleme ve Finansman Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Çevre eğitimi yapan kuruluşların, tesbit edilecek çevre politikasına uygun program ve tatbikat yapabilmeleri için gerekli koordinasyonu sağlamak, program ve projeleri hazırlamak,
b) Çevre sorunlarının çözümlenmesi için gerekli kanuni düzenlemelerin ilkelerini belirlemek, bu ilkelere göre araştırmalar yapmak veya yapılmasında koordinasyon sağlamak,
c) Çevre sorunlarını önlemek veya ortadan kaldırmak için hazırlanacak öncelikli projelerin finansmanını kısmen veya tamamen sağlamak.
Çevre standartları dairesi başkanlığı
Çevre Standartları Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Çevre ekolojik özelliklerini korumak amacıyla mahallinde yapılacak hava, su, toprak ortamları analizlerine dayalı olarak mahalli ekolojik standartları tesbit etmek,
b) Mahalli araştırma ve ölçmelere ait araç ve gereci olan kuruluşları araştırma konularında yönlendirmek ve bulguların sonuçlarına göre yapılacak havza planlamasında koordinasyon sağlamak,
Teknoloji dairesi başkanlığı
Teknoloji Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Çevre sorunlarını çözümlemek amacıyla; hava, su, toprak kirlenmesini belirlenecek standartlara uygun düzeyde tutabilecek teknolojik çözümleri araştırmak,
b) Atıkların azaltılmasını sağlayacak entegre tesislerin teşviki için çalışma ve teşebbüslerde bulunmak,
c) Belediyeler için nüfus büyüklüklerine göre tip kanalizasyon tekniklerinin araştırmasını yapmak, çöp gibi atıkların ekonomik biçimde kaldırılması için gerekli projeler hazırlamak veya hazırlatmak.
Dış ilişkiler dairesi başkanlığı
Dış İlişkiler Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Uluslararası kuruluşlarca veya dış ülkelerle birlikte yürütülmekte olan çevre konularına ait çalışmalarda Türkiye’nin katkısını ve katılmasını sağlamak üzere gerekli çalışmalar yapmak,
b) Türkiye çevre politikasına uygun milli görüşü tesbit etmek,
c) Uluslararası kuruluşlar ve bunların komitelerince geliştirilen çalışmalara Türkiye'de hangi kuruluşların katılacağı konusunda koordinasyonu sağlamak ve gerekli düzenlemeler yapmak
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Danışma Birimleri
Danışma birimleri
Çevre Genel Müdürlüğünün Danışma Bilimleri şunlardır:
a) Hukuk Müşavirliği,
b) Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı,
Hukuk Müşavirliği
Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlüğün diğer birimlerinden sorulan hukuki konular ile hukuki mali cezai sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek,
b) Genel Müdürlüğün menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak,
c) Adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlamak ve idari davalarda Genel Müdürlüğü temsil etmek,
d) Genel Müdürlük birimleri tarafından hazırlanan veya bakanlıklardan yahut Başbakanlıktan gönderilen kanun, tüzük, yönetmelik taşanlarının hukuki açıdan inceleyerek görüşlerini bildirmek.
Araştırma, planlama, koordinasyon dairesi başkanlığı
Araştırma, Planlama, Koordinasyon Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlüğe Hükümet programı, kalkınma planları, yıllık programlar, Bakanlar Kurulu Kararları ve Milli Güvenlik siyaseti çerçevesinde verilen emir ve görevlerin yerine getirilmesi için çalışma esaslarını tesbit etmek, bu esaslara uygun olarak Genel Müdürlüğün ana hizmet politikasının ve planlarının hazırlanmasına yardımcı olmak,
b) Uzun vadeli planlarla, kalkınma planlarında ve yıllık programlarda öncelikle yer alması gerekli görülen hizmet ve tedbirlerin ve bunlarla ilgili temel politikaların ilmi araştırma esaslarına göre tesbitini sağlamak, Başbakanlığın onayını olduktan sonra Devlet Planlama Teşkilâtına göndermek,
c) Genel Müdürlük yıllık çalışma programlarını hazırlamak,
d) Kalkınma plan ve programlan ile Genel Müdürlük yıllık çalışma programlarının uygulanmaları sırasında, Genel Müdürlük teşkilâtında ortaya çıkan çözümlenmesi gereken güçlükleri, aksaklıkları ve tıkanıklıkları bakanlık ve bakanlıklararası seviyede giderici tedbirleri tesbit etmek,
e) Planlama ve Koordinasyon konularında verilen diğer görevleri yerine getirmek,
f) Hizmet ve faaliyetlerini ekonomik ve etkili bir şekilde yerine getirilmesi için insan, para ve malzeme gibi mevcut kaynakların en uygun ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere Genel Müdürlük bütçesini plan ve program esaslarına göre hazırlamak ve uygulamasını takip etmek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yardımcı Birimler
Yardımcı birimler
Çevre Genel Müdürlüğünün yardımcı birimleri şunlardır:
a) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı,
b) Personel Dairesi Başkanlığı,
c) Savunma Uzmanlığı,
İdari ve mali işler dairesi başkanlığı
İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlük için gerekli araç, gereç ve malzemelerin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek,
b) İhtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satınalma işlemlerini yürütmek,
c) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım ve taşıma hizmetleri yapmak,
d) Sosyal tesislerin kurulması ve yönetimiyle ilgili hizmetleri düzenlemek ve yürütmek,
e) Genel Müdürlük personelinin ve ailelerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak,
f) Genel evrak dosya ve yaza işlerini yürütmek,
g) Harcama ve tahakkuk işlerini yürütmek,
Personel dairesi başkanlığı
Personel Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlüğün insan gücü planlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak,
b) Genel Müdürlük personelinin atama, özlük ve emeklilik işleriyle ilgili işlemleri yapmak,
c) Genel Müdürlüğün eğitim planını hazırlamak,
Hizmet Öncesi ve hizmet için eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamak,
d) Genel Müdürlükçe verilecek benzeri işleri yapmak.
Savunma uzmanlığı
Savunma Uzmanlığı, özel Kanununda ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yerine getirir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Mahalli Çevre Kuralları
Mahalli çevre kuralları
Mahalli Çevre Kuralları her ilde valinin başkanlığında, il idare şube başkanları, belediye başkanı, varsa o ilde bulunan Yükseköğretim Kurumu tem silcisi ve sanayi odası başkanından meydana gelir. Kurulun sekreteryası 11 sağlık müdürlüklerince yürütülür.
Kurul ayda bir defa toplanır.
Mahalli çevre kurullarının görevi
Mahalli Çevre Kurullarının görevleri şunlardır:
a) Çevre Genel Müdürlüğü kararları çerçevesinde çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için gerekli kararları almak,
b) Çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesiyle ilgili uygulama programlarını il düzeyinde hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak,
c) Çeşitli bakanlık ve kuruluşların il düzeyindeki faaliyetlerini izlemek, birleştirmek, yönlendirmek ve bu konuda gerekli koordinasyonu sağlamak,
d) İlde kurulan tesis ve işletmelerin çevre kirliliği açısından yapılan denetlemelerine ak raporları incelemek, değerlendirmek ve gerekli ikilemleri almak,
e) Çevre kirliğinim önleyici tedbirleri ihtiva eden eğitici faaliyetler düzenlemek,
f) İl düşeyinde çevre sorunlarını belirleyip çözüm teklifleriyle birlikte Çevre Genel Müdürlüğüne bildirmek.
BEŞİNCİ KISIM
Sorumluluk ve Yetkiler
Yöneticilerin sorumluluğu
Çevre Genel Müdürlüğünün her kademedeki yöneticisi, yapmakla yükümlü bulundukları hizmet veya görevleri Genel Müdürlük emir ve direktifleri yönünde, mevzuata, plan ve programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten üst kademeye karşı sorumludur.
Koordinasyon ve işbirliği
Genel Müdürlük, diğer kurumların hizmet alanına giren konularla ilgili faaliyetlerinde, Başbakanlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde bu kuruluşlara danışmak ve gerekli işbirliği ve koordinasyon sağlamaktan sorumludur.
Mahalli idarelerle koordinasyon sorumluluğu
Genel Müdürlük hizmet alanına giren konularda mahalli idarelerle koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.
Genel Müdürlüğün düzenleme görev ve yetkisi
Genel Müdürlük, kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri tüzük, yönetmelik, tebliğ ve genelgeleri düzenlemekle görevli ve yetkilidir. Yetki Devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldrımaz.
Genel Müdür ve her kademedeki yöneticiler, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla, yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.
ALTINCI KISIM
Çeşitli Hükümler
Devredilen hak ve yetkiler
Diğer Kanunlarla Çevre Müsteşarlığına verilen görev, hak ve yetkiler Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Çevre Genel Müdürlüğüne devredilmiştir.
Genel Müdürlüğün gelirleri
Genel Müdürlüğün gelirleri şuhlardır :
a) Devlet Bütçesinden yapılacak yardımlar,
b) Katma bütçeli idarelerle, özel idareler ve belediyeler, kamu İktisadi teşebbüsleri ve bunlara bağlı müesseseler bütçelerinden yapılacak yardımlar,
c) Her türlü bağış ve yardımlar.
Kadrolar
Kadroların tesbit ihdas, kullanma ve İptali ile kadrolara alt diğer hususlar 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü hakkındaki mevzuat hükümlerine göre düzenlenir.
Atama
23/4/1981 tarihli ve 2451 sayılı Kanun Hükümleri dışında kalan memurlardan 1 - 4 derece kadrolara ilgili Bakan’ın onayı ile, diğer kadrolara Genel Müdürün onayı ile atama yapılır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Kanunun 4, 5, 6 ve 7 inci maddeleri ile diğer Kanunların bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Genel Müdürlük bu Kanun Hükmünde Kararname Esaslarına göre yeniden düzenleninceye ve bu düzenlemeye göre Genel Kadro Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre yeni kadrolar tesbit ve ihdas edilinceye kadar bu kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte uygulanmakta olan mevcut kadroların kullanımına devam olunur.
Bu Hükmünde Kararname ile yapılan yeni düzenleme ile kadro ve görev unvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.
Kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar yeni kadroya atanıncaya kadar, durumlarına uygun işlerde görevlendirilirler ve eski kadrolarına alt aylık ek gösterge ve her türlü haklan yeni görevlerinde kaldıkları sürece şahıslarına bağlı olarak saklı tutulur.
Bu Kanun Hükmünde Kararnameye göre, yeniden düzenleme yapılıncaya kadar, Çevre Genel Müdürlüğünde değişen veya yeniden kurulan birimlere verilen görevler daha önce bu görevleri yapmakta olan birimler tarafından yapılmaya devam edilir.
Genel Müdürlük, teşkilatını ve kadrolarım en geç 6 ay içinde bu Kanun hükmünde kararname hükümlerine uygun hale getirir.
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte Çevre Müsteşarlığı’nın, 1964 yılı bütçe ödenekleri, bütçedeki ödeneklerin tahakkuka bağlanması yetkisi, kadroları ve mevcut personeli, döşeme demirbaş ve taşıtları ile hertürlü hak ve vecibeleri başka bir işleme ihtiyaç kalmaksızın bu Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan Çevre Genel Müdürlüğüne devredilmiş sayılır.
Yürürlük
Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.