Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik

4. 11. 1984 tarih ve 18565 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinin 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“b) Tesisi yaptıran kimsenin arazisi ile sınırlı bağımsız alçak gerilimli elektrik tesisleri (Bir ev, bağ veya bahçenin yalnızca kendi, gereksinimini karşılamak için tesis edilecek motopomp tesisi ve benzeri tesisler). ”

Aynı Yönetmeliğin değişik 3 üncü maddesinin (a. 6) ve (a. 12) bentlerinin başlıkları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (a, 13) bendinin sonuna aşağıdaki (a. 14) bendi, (h. 9) bendinin sonuna aşağıdaki açıklama ilave edilmiştir;

“a 6- Yapı Bağlantı Hattı (Besleme Hattı, İrtibat Hattı, Rakordman Hattı): ”

“a. 12- Yapı Bağlantı Kutusu (Ana Buat veya Kofre); ”

“a. 14- Şebeke (Sistem) Tipleri

TS 3994’e göre elektrik sistemleri(şebekeleri) sınıflandırılarak aşağıda açıklanan üç tipe ayrılmıştır.

-TN Sistemi:

TN Sistemi, şebeke topraklama noktasının toprağa doğrudan bağlı olduğu ve tesisatta gövdelerin koruma iletkenleri ile şebeke topraklamasına bağlantılı olduğu sistemdir.

TN Sistemleri, koruma (PE) ve nötr(N) iletkenlerinin durumlarına göre üç şekilde uygulanabilir:

- TN-C Sistemi:

sisteminde koruma ve nötr iletkenleri birleştirilerek şebekenin tamamında ortak bir iletken (PEN) olarak çekilir(Şekil 1-1),

-TN-S Sistemi:

TN-S sisteminde koruma ve nötr iletkenleri şebekenin tamamı boyunca ayrı ayrı çekilir (Şekil-1-2).

-TN-C-S Sistemi:

TN-C-S sisteminde koruma ve nötr iletkenleri, şebekenin bir bölümünde ayrı ayrı, bir bölümünde de ortak bir iletken olarak çekilir (Şekil-1-3).

-TT Sistemi:

TT sistemi, şebeke topraklama noktasının toprağa doğrudan bağlı olduğu ve gövdelerin şebeke topraklama elektrotlarından ayrı topraklama elektrotlarına bağlandığı sistemdir (Şekil 1-4).

IT Sistemi:

IT sistemi, şebeke topraklama noktasının toprağa bağlı olmadığı veya bir empedans (direnç veya endüktans bobini) üzerinden bağlı olduğu ve gövdelerin ayrı veya direnç ya da endüktans bobinlerinin topraklama elektrotlarına bağlı olduğu sistemdir.

IT sistemleri üç şekilde uygulanabilir:

-IT sisteminde gövde (koruma) ve empedans topraklama elektrotları ayrı ayrı tesis edilmiş olabilir (Şekil-1-5).

-IT sisteminde gövde ve empedans topraklama elektrotları ortak olabilir (Şekil l-6).

-IT sistemi, bir sıfır bileşen endüktans bobini (nötr kompanzasyon bobini) üzerinden başka sistemlerden (TN veya TT) beslenmiş olabilir. (Şekil 1-7)

Açıklama:

TN, TT ve IT şeklindeki sınıflandırmada kullanılan sembollerin anlamları aşağıda açıklandığı gibidir:

Birinci harf: Şebeke (sistem) topraklama noktasının (üç fazlı sistemlerde topraklama noktası, genellikle generatör veya güç transformatörünün nötr noktasıdır) toprağa göre durumunu belirtir:

T: Toprağa doğrudan (olabildiğince düşük empedansla) elektriksel bağlantı.

I: Hiçbir toprak bağlantısı yok (gerilimli bölümler topraktan yalıtılmış) veya bir empedans üzerinden toprakla bağlantı.

İkinci harf: Elektrik tesisatında gövdelerin toprağa göre durumunu belirtir.

T. Şebeke topraklama noktası ile herhangi bir bağlantının varlığı gözetilmeden toprağa doğrudan (olabildiğince düşük empedansla) elektriksel bağlantı.

N: Şebeke topraklamasına doğrudan (olabildiğince düşük empedansla) elektriksel bağlantı. ”

“Açıklama: Bu Yönetmeliğin kapsamına giren tesislerle ilgili diğer tarifler için bu tesislerle ilgili standartlardaki ve ilgili bakanlıklarca onaylanmış teknik şartnamelerdeki tarifler göz önünde bulundurulmalıdır ”

Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Kısaltmalar

MADDE 5

Aşağıdaki maddelerde (Türkiye Elektrik Üretim-İletim AŞ. (TEAŞ) Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Dağıtım A Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürlüğü, ayrıcalıklı (imtiyazlı) şirketler, 3096 sayılı kanuna göre kurulmuş olan üretim şirketleri veya görevli şirketler yerine yalnızca (kuruluş) terimi, (elektrik dağıtım müessese müdürlüğü, elektrik işletmesi, elektrik şirketi, elektrik idaresi ya da benzeri kuruluşlar) yerine yalnızca (işletme) terimi, (elektrik yüksek mühendisi, elektrik mühendisi ya da Elektrik Tesisatçıları Hakkında Yönetmelik’in 4 üncü maddesinde belirtilen belgeleri olan yetkili elektrik tesisatçıları veya fen adamları) yerme yalnızca (elektrik tesisatçısı veya tesisatçı) terimleri, (yapıların ruhsat ve eklerine (projelerine) göre ve ilgili kanun, yönetmelik, şartname, standart, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmasından kamu adına sorumlu olan kişi yerine (fenni mesul veya teknik uygulama sorumlusu (TUS) terimi kullanılmıştır."

Aynı Yönetmeliğin değişik 7 nci maddesinin birinci fıkrası ile (a), (b), (c) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (e) bendinin sonundaki açıklama kaldırılmış, (f) bendinin sonuna aşağıdaki açıklama ilave edilmiştir:

“Elektrik tesisatçıları ve teknik uygulama sorumluları Türkiye'nin herhangi bir yerinde bu Yönetmeliğin kapsamına giren işleri yapabilmek için herhangi bir işletmeye başvurarak kayıt yaptırmak zorundadır.

İşyerinin bulunduğu yerin dışında yapılacak tesisler için, tesisin bulunduğu yerdeki işletmeye ayrıca kayıt yaptırılması gerekmez. Bu durumdan tesisatçı veya teknik uygulama sorumlusunun Elektrik Mühendisleri Odası’ndan alacağı serbest mühendislik yapabileceğini gösterir belge ya da yetkili elektrik tesisatçısı (fen adamı)- nın bağlı bulunduğu meslek odasına kayıtlı olduğunu gösterir belge ile işyerinin bulunduğu yerdeki işletmeye kayıtlı olduğunu gösterir belgenin bir örneğini vermesi yeterlidir.’’

Kayıt için tesisatçının veya teknik uygulama sorumlusunun:

“a)- Elektrik mühendisi ise, Elektrik Mühendisleri Odası’ndan alacağı serbest mühendislik yapabileceğini gösterir belgenin,

-Sicile kayıtlı yetkili elektrik tesisatçısı ise, bağlı bulunduğu elektrikle ilgili meslek odasına kayıtlı olduğunu kanıtlayan belgenin aslını ya da, Odaca onaylanan bir suretini her yılın başında işletmeye vermesi, ”

“b)Gerektiğinde kendisine bildiriler gönderilebilmesi için elektrik tesisatçısının ve teknik uygulama sorumlusunun iş yapacağı yerdeki işletmeye yasal iş yeri adresini, bu yoksa konut adresini (adresi değiştiğinde en geç bir hafta içinde yeni adresini) bildirmesi, ”

“c) Vergi karnesine ya da vergiden muaflık karnesine bağlı olarak elektrik tesisatçısının ve teknik uygulama sorumlusunun işletmeye kaydedileceği yıla ait bu karneleri, vergi karnesi almak zorunda olmayan tesisatçının da yaptığı işin cinsine göre bağlı bulunduğu vergi dairesinden tesis yapma, proje veya denetim hizmeti mükellefi olduğunu gösterir bir belgeyi her yıl işletmeye vermesi,

zorunludur”

“e) Kamu kuruluşlarının ve özel kuruluşların, görevli mühendislerine veya yetkili elektrik tesisatçılarına kendi kuruluşlarına ait yerler için yaptıracakları projelerde, hazırlayanların ad ve imzalarının bulunması zorunlu olup bunlardan ayrıca serbest çalıştıklarını kanıtlayan belgeler istenmeyecektir. ”

“Açıklama: Özel kuruluşlarda görevli mühendislerin veya yetkili elektrik tesisatçılarının hazırladıkları projenin çalıştıkları kuruluşa ait olduğunu kanıtlayan bir belgeyi proje dosyasına koymaları gerekir. ”

Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Elektrik tesisatçısının işe başlaması

MADDE 11

Elektrik tesisatçısı işe başlamadan önce, tesisle ilgili olarak doldurduğu işe başlama bildirimini (Örnek: 1) ve önceden hazırlanarak işletmeye onaylatılmış elektrik tesis projesini veya proje dosyasından alacağı tesisat planını işletmeye verecektir. İşe başlama bildiriminde tesisin yeri ile ilgili bilgiler(parsel, ada, pafta), elektrik tesis projesinin onay tarihi ve sayısı, tesisin ruhsat tarihi ve sayısı, teknik uygulama sorumlusu ve tesisi yapacak elektrik tesisatçısının adı ve ünvanı bulunacaktır.

İşe başlama bildiriminin işletmece kabul edilmesinden sonra işe başlanacaktır.

Aynı Yönetmeliğin değişik 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Tesiste yapılabilecek değişiklikler

MADDE 13

Tesiste yapılabilecek değişiklikler yetki sınırları içinde kalmak koşulu ile kurulu gücün %20’sini geçmeyecektir, %20’yi geçmeyecek değişikliklerle ilgili olarak mevcut proje üzerinde yapılacak değişiklikler işletmece onaylandıktan sonra bu bölümlerin yapılmasına başlanacaktır.

Zorunlu nedenlerle tesiste yapılacak değişikliklerin %20’yi geçmesi durumunda uygulama projesi yeniden hazırlanacaktır.

Elektrik tesisi bulunan bina bölümlerinde yapılacak tesis değişikliklerinde, (ana kolon ve/veya kolon kesitinin değişmesi ve benzeri gibi) esasa ilişkin değişiklikler olması durumunda değişiklik projesinin tasarımlanmasında yapıdaki elektrik tesisinin tümü göz önünde bulundurulacaktır.

İş bittikten sonra tesis şebekeye bağlanmadan önce, tesisin esaslarını etkilemeyen değişiklikler varsa yapılan bu değişiklikler ilgili kuruluşun onayından geçmek şartı ile tesisatçı tarafından mevcut onaylı projeye işlenecek ve son durumu gösteren proje en az iki takım olarak işletmeye verilecektir. Bu projeler onaylandıktan sonra birisi işletmece alıkonulacak diğerleri tesisatçıya ve tesis sahibine verilecektir."

Aynı Yönetmeliğin değişik 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir;

"İşletmeden elektrik bağlantısı yapılmasının istenmesi

MADDE 15

Tesisin yapımı tamamlandıktan sonra 30 gün içinde tesisatçı veya teknik uygulama sorumlusu işletmeden elektrik bağlantısının yapılmasını isteyecektir. Bu konuda aşağıda yazılı şartların tümünün yerine getirilmesi gereklidir.

Tesisatçı düzenlediği iş bitirme bildirimini (Örnek: 2) işletmeye verecektir. Bu bildirimi tesis sahibi ve tesisatçı imzalayacaktır.

Tesisatçı, kendisinden istenilen proje, plan, yazı ve bilgileri işletmeye verecektir.

30 gün içerisinde tesisatçının elektrik bağlanmasını istememesi durumunda tesis sahibi de ilgili elektrik meslek odasından tesisin tamamlandığına ilişkili alacağı belge ile elektrik verilmesi için işletmeye başvurabilir.

Elektrik iç tesis işlerinin yapılmasında yapının tümüne ilişkin proje esas olup, yapı dairelere ya da başka bölümlere ayrılarak projesi hazırlanamaz ve ayrı tesisatçılar tarafından elektrik bağlanması isteğinde bulunulamaz."

Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Abonenin şebekeye bağlanması

MADDE 17

Bir abonenin, şebekeye bağlanması için yüksek veya alçak gerilim şebekesinden besteme hattı çekilmesi işi, işletme gerekli veya uygun gördüğünde tesis sahibi tarafından yapılır. İşletme isterse, giderleri tesis sahibince karşılanmak koşulu ile bu işleri kendisi de yapar.

Besleme hattı şebekenin bir parçası olup, kuruluş'a aittir."

Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Sayaç ve sigortaların büyüklüğü ve yerlerinin belirlenmesi

MADDE 18

Sayaç, kofre ve besleme hattı koruma elemanının türü, büyüklüğü, nereye ve nasıl konulacağı, besleme hattının yapıya nereden gireceği proje onayı sırasında işletmece belirlenerek projeye işlenir.

Kofrelere yangın koruma şalteri, sayaç kolon devrelerine ise hayat koruma eşikli, amper değerleri yeterli büyüklükte olan hata akımı korumalı, mühürlenebilir termik-manyetik şalterler konulmalıdır.

Yapıda tek sayaç varsa, kofre tesis edilmez.

Bu maddeye aykırı olarak yapılan tesise, işletme kesinlikle elektrik vermez."

Aynı Yönetmeliğin değişik 19 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"İç tesislerin denetlenmesi ve muayenesi

MADDE 19

İç tesis önceden hazırlanmış bir muayene formuna (Örnek. 3) göre teknik uygulama sorumlusu tarafından denetlenecek ve doldurulacak formun bir örneği iş bitimi evrağı ekinde işletmeye verilecektir. Teknik uygulama sorumlusunun bulunmadığı yörelerde anılan hizmet işletmece yerine getirilir.

Bu hizmet için teknik uygulama sorumlusu veya işletme; tesisatçı veya tesis sahibinden Bakanlığın memur maaş katsayısının belirli bir oranına, göre belirleyeceği tarife üzerinden muayene gideri adı ile bir para alır.

İç tesis, teknik uygulama sorumlusunun düzenleyeceği muayene formuna göre işletmenin sorumlu mühendisi tarafından denetlenmelidir. Zorunlu durumlarda denetleme işi işletmenin bir teknik sorumlusu tarafından da yapılabilir. Ancak bu durumda ayrı bir ücret alınmaz.

Denetleme ve muayene sonunda bu Yönetmeliğe uygun olmayan uygulamalar görülürse, tesise elektrik verilmeyerek durum yazılı olarak teknik uygulama sorumlusuna veya tesisatçıya ve tesis sahibine bildirilir. Muayene sırasında tesisatçının bulunması istenir. Tesisatçının muayene sırasında bulunmaması durumu denetim hizmetinin sonuçlandırılmasına engel olmaz.

Muayene sırasında, istenildiğinde işçi, merdiven, ölçme aletleri ve benzeri araçlar tesisatçı tarafından parasız olarak teknik uygulama sorumlusu veya işletmenin enirine verilir.

Tesisatçının muayene sırasında bulunmaması durumunda, sözü edilen olanaklar işletmece sağlanır."

Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Yönetmeliğe uygun olmayan tesisler

MADDE 21

Tesis bu Yönetmeliğe uygun olarak kurulmadıkça işletme elektrik vermez. Kabul edilmeyen bir tesiste ikinci ve daha sonraki muayeneler için elektrik tesisatçısından veya tesis sahibinden işletmelerde, kuruluş yönetim kurulu veya yetkili karar organınca belirlenen ve Bakanlığa onaylatılan bir tarife üzerinden tekrar ''muayene gideri” adıyla bir para alınır."

Aynı Yönetmeliğin değişik 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"İzin verilen en büyük yük değeri

MADDE 22

Üç fazlı tesislerde nötr iletkeni bulunanlarda faz-nötr arasına; nötr iletkeni bulunmayanlarda iki faz arasına bağlanacak yükün değeri (bağlantı gücü) en çok 5 kW olabilir. 5 kW'nın özerindeki beslemeler üç fazlı sistemle yapılır."

Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

''Anma gücü 0, 5 kilovatı geçmeyen bir fazlı motorlar, elektik priz linyelerine bağlanabilir. ”

Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin sonuna aşağıdaki (e) bendi ilave edilmiştir:

''e) Şebeke (sistem) tiplerine göre aşağıda belirtilen koruma yöntemleri uygulanabilir:

TN Sistemi: Aşırı akıma karşı koruma (sistemin her öç şeklinde ), hata akımı koruması (TN-S sisteminde).

TT Sistemi: Aşırı akıma karşı koruma, hata akım koruması, hata gerilimi karılması,

IT Sistemi: Aşırı akıma karşı koruma, hata akımı koruması, hata gerilimi koruması, yalıtım kontrolü. ”

Aynı Yönetmeliğin değişik 32 nci maddesinin (b. 3/i) alt bendinin ilk paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“i) Fişler, prizler ve ara prizler Türk Standartlarına uygun olmalı ve elektrik aygıtlarının fişlerinde ve prizlerinde topraklama kontağı (koruyucu kontak) bulunmalıdır. ”

Aynı Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin sonuna aşağıdaki (c) bendi ve açıklama ilave edilmiştir.

"c) Koruma iletkenli tesislerde, ek bir önlem olarak başta banyo gibi tehlikenin daha çok olduğu yerlerdeki priz devreleri olmak üzere, iç tesislerde hata akımı koruma düzeninin kullanılması tavsiye edilir.

Açıklama: Hata akımı koruma düzeni bulunmayan tesislerde korumanın etkinliğini artırmak için, ana ve dağıtım tablolarında koruma topraklaması ve sıfır iletkeni baraları, gerektiğinde kolaylıkla ayrılabilecek şekilde birbirine elektriksel olarak bağlanmalıdır. ”

Aynı Yönetmeliğin değişik 51 inci maddesinin (i) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

i) Sayaç nemsiz, tozsuz, zararlı ısınma ve hava değişiklikleri ile sarsıntı olmayan ve işletme ilgililerinin tüketiciye haber vermeden istedikleri zaman kontrol edebilecekleri yerlere konmalıdır. Konutlarda, elektrik sayaçları Yönetmeliğin 18 inci maddesinde belirtildiği gibi projeye uygun olarak her abonenin kendi kapısı yanına dışarıya, merdiven boşluklarındaki duvarlar üzerine, kapaklı bölmelerin içine ya da iyi havalandırılabilen bodrumların kuru ve uygun yerlerine konulabilir. Dükkan, tek odalı büro, pasaj ve benzeri işyerlerinde işletmenin uygun görmesi durumunda sayaçlar konutun içerisinde ilk girişe konulabilir.

Projelerin onaylanmasından sonra uygulama değişikliklerinin zorunlu kıldığı durumlar dışında sayaçların yerleri değiştirilemez. ”

Aynı Yönetmeliğin değişik 52 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Bağlama aygıtları

MADDE 52

a) Anahtarlar

i)Elektrik tesislerinde Türk Standartlarına uygun anahtarlar kullanılmalıdır.

ii)Anahtarlar anma akımının ve geriliminin üstündeki değerlerde kullanılamazlar. Anahtarlar kullanılma amacına uygun güçte seçilmelidir.

iii) Anahtarların normal olarak toprağa göre gerilim altında bulunan bütün kutupları aynı zamanda açılıp kapanmalıdır.

iv)Anma gerilimi 250 V’ye kadar olan elektrik devrelerinde kullanılacak anahtarların anma akımı 10 A'dan aşağı olmamalıdır.

v)Nötr hatları topraklanmış olan sabit tesislerde, anahtarlar faz iletkenleri üzerine konulmalıdır.

Nötr hatları topraklanmamış olan sabit tesislerde, faz ve nötr hatlarını aynı anda açıp kapayan anahtarlar kullanılmalıdır.

vi)Anahtarlar, işletmede meydana gelen titreşimleri ya da kendi ağırlıkları ile kendiliğinden açılıp kapanmayacak nitelikte olmalıdır.

Anahtarların hareket eden kolları, çalıştırma zincirleri ve benzeri gibi el ile dokunulan metal parçaları, yalıtkan ara parçalarla (Örneğin porselen izolatörlerle) anahtar gövdesinden ayrılmış olmalıdır.

vii)Sıcaklıkları 60 C’nin üstünde olan yerlerde, sıcak yerler için elverişli anahtarlar (örneğin porselen yalıtkanlı anahtarlar) kullanılmalıdır.

viii)Anahtarların bir ucuna birden fazla iletken bağlanamaz. Yani anahtar, dağıtım kutusu olarak kullanılamaz.

ix) Topraklanmış tesiste sıfır iletkenleri hiçbir şekilde kesilemez ve bu iletken üzerine anahtar konulamaz.

x)İkincil (tali) dağıtım tablolarında kullanılacak anahtarlar tercihen pako şalter ya da ev tipi devre kesici olmalıdır.

xi)Aydınlatma devrelerinde termik ve magnetik koruyuculu anahtar kullanıldığında bunun ayrıca sigorta ile korunması gerekmez

xii)Anahtardan, anahtar alfa prize geçiş yapılamaz. Bu priz bulunduğu konum bakımından bu adı almıştır. Anahtara ve anahtar altı prize gelen besleme iletkenleri normal olarak ayrı borular içinde çekilir.

b)Yol vericiler ve ayar aygıtları

i) Bu aygıtlar yürürlükteki Türk Standartlarına ya da tanınan yabancı standartlara uygun olmalıdır.

ii) Çalışırken ısı çıkaran yol verici ve ayar aygıtları, kullanıldıkları yer izin verilmeyecek derecede ısınmayacak nitelikte seçilmeli ve yerleştirilmelidir. ''

iii)Yol verici ve ayar aygıtları, ait oldukları motor ve devrelere uygun boyut ve nitelikte seçilmelidir.

iv)Kendi transformatörü bulunan tüketicilerde doğrudan (direkt) yol verilebilecek en büyük kısa devre asenkron motor gücü tüm işletme yükleri devrede iken, en büyük güçlü motorun devreye girmesi durumunda transformatör empedansları dahil, yol alan motorda, yol alma akımında bağıl gerilim düşümü %15’I aşmamak koşulu ile tüketici tarafında belirlenir.

Kendi tranformatörü bulunmayan tüketicilerde, doğrudan, yol verilebilecek en büyük kısa devre asenkron motor gücü köy ve benzeri yerlerde 7, 5 kW, alçak gerilim şebekesi hava hattı olan kasaba ve şehirlerde 15 kW, alçak gerilim şebekesi yeraltı kablosu olan kasaba ve şehirlerde 30 kW’dır. Ancak motorun gücü trasformatörün gücünün %10’unu aşamaz.

c)Fiş ve priz düzenleri

i) İç tesislerde kullanılacak fış ve prizler Türk Standartlarına uygun olmalı ve bunların topraklama kontağı (koruyucu kontak) bulunmalıdır.

ii) Koruma iletkenleri fiş ve prizlerin toprak işareti bulunan yerlerine bağlanmalıdır.

iii) Elektrik tesislerinde lambaların duy ve soketlerine takılı prizler kullanılamaz. Aynı şekilde sabit fişleri bulunan çoklu prizler de kullanılamaz.

iv)Prizler dağıtım kutusu olarak kullanılamaz.

v)Bir fişe birden fazla sabit olmayan iletken bağlanamaz. Bu şekildeki birkaç iletkenin bağlanması için yapılan özel fişler bu hükmün dışındadır.

vi)Sıva altı tesislerde prize bağlanan iletkenlerin üzerindeki yalıtkanların prizin tutturma parçalan ile zedelenmemesine dikkat edilmelidir.

vii) Büyük salonlarda zemine, bu amaç için yapılmış olanlar kullanılmak ve gerekli koruyucu tedbirler alınmak şartı ile priz tesis edilebilir.

viii) Konutlarda salonlar (20 m2’den büyük alanlı) ve mutfak için en az iki, odalar ve banyo için en az bir priz tesis edilmelidir. Ayrıca çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve elektrikli ocak için üç adet ayrı linye tesis edilmelidir.

Aşağıda bilgi için, ev ve benzeri yerlerde kullanılan bazı elektrikli cihazların güç değerleri verilmiştir.:

ix) Konutlar ile kreş, çocuk yuvası ve okul gibi çocukların bulunduğu yerlerde prizlerin perdeli (shutter) tip olması tavsiye edilir.

d) Sigortalar

i)Elektrik hatları eriyen telli sigortalar ya da kesiciler ile korunmalıdır.

ii)Sigortalar, koruyacakları iletkenlerin ve aygıtların tehlikeli biçimde ısınmalarını önleyecek nitelikte seçilmelidir.

Bakır iletkenlerin dayanabileceği en büyük sürekli akımlarla bu iletkenleri koruyacak sigortaların anma akımları çizelge-13 ‘de verilmiştir.

iii)Elektrik tesislerinde yamanmış ya da üzerine tel sarılarak köprülenmiş sigortalar kullanılamaz.

iv)İletken kesitlerinin akım tüketilen yerlere doğru küçüldüğü noktalara sigorta konulmalıdır. Önceki sigorta küçük kesiti de koruyorsa ayrıca ikinci bir sigorta konulması gerekmez.

Açıklama: Bu madde bölümünün uygulanması zorunlu değildir.

v)Sigortalar ve kesiciler korunacak hattın başına konulmalıdır. Şebekeden sigortaya gelen faz iletkeni her zaman sigorta gövdesinin alt kontağına bağlanmalıdır. Sigortalı anahtarlar açıldıktan sonra sigorta elemanı gerilim altında kalmamalıdır.

vi) Priz devreleri aydınlatma devrelerinden ayrı olacaktır. Ancak zorunlu durumlarda ve tablolardan her birinde yalnız bir priz bulunması durumunda aydınlatma devresine en çok bir priz bağlanabilir. Gerektiğinde priz devresine de bir lamba bağlanabilir.

vii)Yapı bağlantı hatları ve kullanılacak iletkenlerin kesiti bakır gereç için en az 6 mm 2, alüminyum gereç için en az 10mm2 olmalıdır.

viii)Kolon hatları için kullanılacak bakır iletkenlerin kesiti en az 4 mm2 olmalıdır.

Bu hatlar için seçilen iletkenlerin korunması için kullanılacak aşırı akım aygıtlarının anma akımları iletkenin kesitine göre çizelge-13 ‘den seçilecektir.

Kolon hatları, kısa devre kesme kapasitesi yeterli ev tipi devri kesiciler varsa, bunlarla korunacaktır. Bu kesicilerin kısa devre akımları en az 10 kA olacaktır.

Kısa devre kapasitesi yeterli olan ev tipi devre kesici bulunmaması durumunda, tel sarılmamış eriyen telli sigorta kullanılabilir.

ix) Aydınlatma sortileri için en az 1, 5 mm2 ve aydınlatma linyeleri için en az 2, 5 mm2 kesitli bakır iletkenler kullanılacaktır.

Seçilmiş olan bu iletkenlerin korunması için kullanılacak aşırı akım koruma aygıtlarının anma akımları, iletkenin kesitine göre çizelge-13'ten seçilecektir.

Aydınlatma linye hatları ev tipi devre kesiciler ite korunacaktır. Bu kesicilerin kısa devre akımları en az 3 kA olacaktır.

x)Priz sortileri ve linyeleri için en az 2, 5 mm2 kesitli yalıtılmış bakır iletkenler kullanılacaktır.

Priz linye hatları ev tipi devre kesicilerle korunacaktır. Bu kesicilerin kısa devre akımları en az 3 kA olacaktır.

xi)Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı, linyenin yükü (gücü) ve gerilim düşümüne bağlı olarak belirlenir.

Aydınlatma gücü, aydınlatma hesabı yapılan binalarda bu hesap sonucunda elde edilir. Kullanılışı bakımından özel bir durumu olmayan küçük alanlı yapı birimleri için aydınlatma hesabı yapılması gerekmeyebilir. Aydınlatma hesabı yapılmayan yerler için aydınlatma gücü, m2 başına en az 12 W (12 W/m2) alınarak belirlenecektir.

Konutlarda en az iki adet aydınlatma linyesi bulunacaktır.

Flüoresan lambaların görünen güçlerinin belirlenmesinde ilgili Türk Standardı esas alınacaktır.

xii)Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı, priz güçleri bir fazlı priz için en az 300 W, üç fazlı priz için en az 600 W olmak üzere ihtiyaca göre belirlenecektir. Belirlemede linye yükü ve gerilim düşümü de göz önünde bulundurulacaktır.

Ancak şantiye elektrik tesislerinde kullanılan bir yedek priz güç hesabına katılmaz.

Prizlere bağlanacak aygıtlar belli ise, sorti sayısı bunların miktarına göre belirlenecektir.

xiii)Aydınlatma ve priz devrelerine bağlanacak sorti sayısı, bir fazlı devrelerde aydınlatma için 9, priz için 7'den fazla olmayacaktır.

xiv)Buşonlu sigortalar, buşona uygun vidalı kontak elemanları ile donatılacaktır. Yay, vida, para ve benzeri gibi cisimler bu amaçla kullanılamaz.

xv)Tablolara takılmış ev tipi devre kesiciler, kumanda anahtarı olarak kullanılamaz.

xvi)İç tesislerde bıçaklı sigorta gibi açık tipteki sigortalar rasgele dokunmaya karşı tedbir alınmadan kullanılamaz.

xvii) Topraklanmış iletkenlere sigorta konulamaz.

xviii) Doğru akımla çalışan çok iletkenli ya da alternatif akımla çalışan çok fazlı sistemlerde sıfır iletkenine sigorta konulamaz.

xix) Hava hatlarından ayrılan bağlantı hatlarının ayrılma noktalarına ya da hatların yapılara girdiği yerlere sigorta konulmalıdır."

Aynı Yönetmeliğin değişik 53 üncü maddesinin (a. 10) alt bendinin sonuna aşağıdaki paragraf ilave edilmiş, (a. 19) alt bendinin son paragrafı ve (b. 6) alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Tamamlanmış döşemeden 230 cm yüksekliğe kadar tesis edilen aplik sortilerin konuna iletkenli olmalı yapıda koruma topraklaması yoksa, sıfırlanmalıdır. ”

“Kazan dairesi, banyo, hamam ve benzeri gibi nemli ve ıslak yerlerde lambadan lambaya geçiş yapılması tavsiye edilmez, lambadan lambaya geçiş yapılması gerekli ise geçişler lüstr klemens ve benzeri düzenler kullanılarak yapılmalıdır. ”

“b. 6- Elektrik iç tesislerinde kullanılacak boşalmalı (deşarj) lambalarda (flüoresan, civa ve sodyum buharlı lambalar ve benzeri) klima, motor ve diğer cihazlarda güç katsayısı en az 0, 90 olacak şekilde yerel (mahalli) kompanzasyon yapılmalıdır. ”

Aynı yönetmeliğin 57 nci maddesinin değişik üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (a.1) alt bendinin sonuna aşağıdaki (a.2) alt bendi ilave edilmiş, değişik (a. 2/i) ve (a2/ii) alt bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, mevcut (a. 2, a. 3 ve a. 4) alt bentlerinin numaraları (a.3, a. 4 ve a5) olarak değiştirilmiş ve (b. 1/iii) alt bendinin başlığı da aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Atölye, iş yerleri, sanayi tesisleri ve benzeri yerlerdeki kuvvet hatlarında, en küçük iletken kesiti 6 mm2 olmak ve bağlantılar alüminyum kablo pabuçları ile yapılmak şartı ile Türk Standartları ya da tanınan öteki standartlara uygun alüminyum iletkenli kablolar kullanılabilir.

“Elektrik İç tesislerinde iletkenler için aşağıdaki renk kodlan kullanılacaktır:

-Koruma iletkenleri için Yeşil-sarı

-Orta iletkenler ve nötr iletkenler için Açık mavi

-Faz iletkenleri için Yürürlükteki kablo standartlarına uygun olmak üzere her faz için farklı renkler

Aydınlatma tesisatında anahtardan geçen iletkenin kırmızı, va-e-vien anahtarın bacakları arasındaki iletkenlerin pembe renkli olması tavsiye edilir. ”

“a. 2- İletken kesitinin belirlenmesi için yapılan hesaplarda eşzamanlı yükler (bağlantı gücü) esas alınmalıdır.

Eşzamanlı yükün (gücün) belirlenmesi:

Eşzamanlı güç, (aynı zamanda çekilen güç), kurulu güç değeri eşzamanlılık katsayısı ile çarpılarak bulunur. Konutlarda kurulu güç genel olarak aydınlatma gücü, priz gücü ve biliniyorsa elektrikli ev aletlerinin gücünden oluşur.

Konutlarda bir dairesin eşzamanlı yükünün belirlenmesinde aşağıdaki eşzamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.

-Kurulu gücün 8 kW’ye kadar olan bölümü için %60

-Gücün kalan bölümü için %40

Binanın eşzamanlı yükünün belirlenmesi için aşağıdaki eşzamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.

Köy kasaba ve imar planı bulunmayan alanlarda yapılan tek evlerde ve yazlıklarda bu esaslara uyulmayabilir. Bütün konutlarda eşzamanlı yük 2 kW'den az olamaz.

İşyerleri, idare binaları, sosyal binalar, sağlık binaları ve benzeri yerlerde eşzamanlı yükün belirlenmesi için kurulu yük aydınlatma yükü, priz yükü, yedekler hariç mekanik tesisat kış-yaz yükünden büyük olanı, asansör yükü ve mutfak yükünden elde edilir.

Mekanik tesisat kış-yaz yükünden büyük olanının eşzamanlılık katsayısı %100, mutfak yükü için ise eşzamanlılık katsayısı % 70 alınmalıdır. Aydınlatma, priz ve asansör yükü için aşağıda belirtilen eşzamanlılık katsayıları alınmalıdır.

(a.3/i) İç tesis hatlarında sürekli en büyük işletme akımı ile işletme gerilimine güre yüzde gerilim düşümü,

Yapı bağlantı kutusu ile tüketim araçları arasında:

-Aydınlatma ve priz devreleri için 1, 5 ’I,

-Motor devreleri için 3’ü, geçmemelidir. ”

(a. 3/ii) Yapının ya da yapı kümesinin beslenmesi için bir transformatör kullanılmışsa, bu transformatörün çıkış uçlan ile yapı bağlantı kutusu arasındaki gerilin) düşümü % 5’i geçmemelidir.

Açıklama: Gerilim düşümü hesapları, gerekli görüldüğünde görünen güç göz önüne alınarak yapılmalıdır. ”

“b. 1/iii) Aşırı yüklenmeye karşı koruma elemanlarının belirlenmesi”

Aynı Yönetmeliğin değişik 58 inci maddesinin (a. 4) alt bendi, (a7/iv) alt bendi, (c. 1), (c. 2) ve (c. 8) alt bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“a.4- Sıva içinde ve altında çekilen hatlar el ulaşma alanları dışında ve mekanik bakımdan korunmuş sayılırlar. Tavan ve duvar boşluklarından geçirilen hatlar mekanik etkilere karşı ayrıca korunmalıdır.

Elektrik hatları yerine göre duvarda, tavanda veya döşemede betona gömülü ve/veya sıvaaltı tesis edilebilir. Duvarlara tesis edilen hatlar sıva altına tesis edilirlerse geçiş yerlerinin kestirilmesini sağlayacak şekilde anahtar, priz, aydınlatma sortisi, buat, tablo ve benzeri hizalarında yatay veya düşey olarak tesis edilmelidir. Duvarlara döşemelere ve tavanlara tesis edilen hatlar betona gömülü iseler bunların güzergahı için yalnızca ekonomiklik ve tesis kolaylığı düşünülmelidir.

Yapıların içerisindeki bacaların duvarları üzerinden herhangi bir elektrik tesisi geçirilmemelidir. ”

“a. 7/iv) Ekler duvarlarda 60 nım derinlikte olmak şartıyla kasalarda, tavanlarda ise armatür veya armatüre ilişkin elemanlarla gizlenmiş kutular (buatlar) içinde yapılabilir.

Bu ekler kesinlikle klemensler ile yapılmalıdır. Anahtar-priz bağlantı uçları ek amacıyla kullanılmamalıdır.

Kasalar ve buatların içine su sızmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.”

“c. 1- Elektrik tesislerinde ancak Türk Standartlarına uygun metal ve plastik elektrik tesisat boruları ve boru donanımları kullanılabilir. ”

“c. 2-Bergman ve stalpanzer borular sıva üstünde ve sıva altında; plastik ve peşel borular ise ancak sıva altında kullanılabilir.”

“c. 8- Borulu tesislerde iletkenler, boru ve T parçaları içerisinde eklenemez. İletkenler ancak bağlantı kutuları (buatlar) ya da akım dağıtma kutuları içerisinde, uygun tipteki yalıtılmış klemerislerle eklenebilir. Bu kutular kolaylıkla açılabilmeli ve muayene edilebilmelidir. ”

Aynı Yönetmeliğin 69 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

"Zayıf akım tesisleri

MADDE 69

Hoparlör ve anten tesisleri, çağırma tesisleri, alarm tesisleri, arama tesisleri, yangın ihbar ve alarm tesisleri ve benzeri tesislerin yapılmasında yürürlükteki Bayındırlık ve İskan Bakanlığı “Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamesi” esas alınacaktır.

Bina içi telefon tenisleri PTT’ce hazırlanan ve onaylanan "Bina İçi Telefon Tesisat (Ankastre) Şartnamesi” ne uygun olmalıdır."

Aynı Yönetmeliğin içerisinde geçen (hat koruma anahtarı, otomatik sigorta, anahtarlı otomatik sigorta, minyatür kesici, otomat ve hat koruma otomatı) terimleri yerine (ev tipi devre kesici veya kesici) terimi ve (yapı sahibi ve mal sahibi ) terimleri yerine (tesis sahibi) terimi kullanılacaktır. ”

Aynı Yönetmelikte Örnek: 1’de '‘Yukarıda ayrıntısı verilen tesisata........ tarihinde başlanacaktır. ” cümlesinin sonuna aşağıdaki cümle ilave edilmiştir:

‘‘ Tarafımdan yapılacak olan bu tesisatı Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çok kısa sürede tamamlayacağımı, tesisat tamamlanıp işletmece enerji verilecek duruma geldikten sonra bu durumu muayene ve kabul yapılması için işletmeye bildireceğimi, tesisatın yapımına başlama tarihinden muayene ve kabulün yapıldığı tarihe veya tesisatla ilgili her türlü teknik şartları yerine getirdiğim halde Kuruluş’un kabulü geciktirmesi durumunda başvurumdan 15 gün sonraki tarihe kadar işletmeye ait mühür altında bulunan cihazlara hiçbir zarar verilmiyeceğini, elektriğin usulsüz kullanılmasını sağlayacak hiçbir tertip yapılmayacağını ve kaçak elektrik kullanılmasına izin verilmeyeceğini, gerek bu şekilde ve gerekse diğer teknik konularda görülecek kusurların sorumluluğunu şimdiden kabul ettiğimi bildiririm. ”

Aynı Yönetmelikteki “ Geçici madde 1” kaldırılmıştır.

Yürürlük

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.