EN
TR
1/12/2004 tarihli ve 25657 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya (s) bendi eklenmiştir.
“e) Doğal mineralli su: Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan, mineral içeriği, kalıntı elementleri ve diğer bileşenleri ile tanımlanan, her türlü kirlenme riskine karşı korunmuş, mikrobiyolojik yönden uygun ve bu Yönetmeliğin 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddelerinde belirtilen özellikleri haiz olup 8 inci maddeye göre onaylanan suları”,
“s) Koruma alanı: Kaynak ve bunların bağlı olduğu jeotermal sistemin; bozulmasına, kirlenmesine ve sürdürülebilir özelliğinin yitirilmesine neden olacak dış etkenlerden korumak amacıyla sahanın jeolojik, hidrojeolojik yapısı, iklim koşulları, zemin cinsi ve tipleri, drenaj sahası sınırı, kaynak ve kuyu çevresindeki yerleşim birimleri, endüstri tesisleri, çevrenin topografik yapısı gibi unsurlara bağlı olarak belirlenmiş, önlemler alınması gereken, içerisinde yapılan faaliyetlerin kontrol ve denetime tâbi olduğu ve gerektiğinde yapılaşma ve arazi kullanım faaliyetleri kısıtlanabilir alanları,”
Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “İstenmeyen Maddeler” başlığı “Doğal Mineralli Sularda Kendiliğinden Bulunan Bileşenler ve Aşıldığı Takdirde Halk Sağlığı Açısından Risk Oluşturabilecek Maksimum Limitler” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkranın (b) bendinde yer alan “Bulunabilecek maksimum miktar mg/L” sütun başlığı altında bulunan “Sülfür” parametresine ait “0.05” ve “Alüminyum” parametresine ait “0.2” değerleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 7
Doğal mineralli sular mikrobiyolojik özellikleri bakımından aşağıdaki nitelikleri haiz olmalıdır:
a) Kaynaktan alınan numunede toplam koloni sayısı 20-22 oC’de 72 saatte agar-agar veya agar-jelatin karışımında mililitrede 20’yi ve 37 oC’de 24 saatte agar-agar karışımında mililitrede 5’i geçmemelidir.
b) Şişelenmiş numunede toplam koloni sayısı, 20-22 oC’de 72 saatte agar-agar veya agar-jelatin karışımında mililitrede 100’ü ve 37 oC’de 24 saatte agar-agarda mililitrede 20’yi geçmemelidir. Toplam koloni sayımı; şişelenmeyi takiben ısısı 4 oC ± 1 oC olan ortamda muhafaza edilen numunede 12 saat içerisinde yapılmalıdır.
c) Pazarlama sürecinde doğal mineralli suyun yeniden canlanabilir toplam koloni sayısı, sadece kaynağında bulunan bakteri sayısındaki normal artıştan kaynaklanan miktar kadar olabilir. Doğal mineralli su, organoleptik olarak kusursuz olmalıdır.
ç) Kaynakta ve satış süresince doğal mineralli su, aşağıdakileri içermemelidir.
1) Parazit ve patojen mikroorganizma,
2) 250 ml’lik numunede E. coli, diğer koliformlar ve fekal streptokoklar,
3) 50 ml’lik numunede sülfit redükte eden sporlu anaeroblar,
4) 250 ml’lik numunede pseudomonas aeruginosa.”
Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Doğal mineralli sular jeolojik ve hidrojeolojik, fiziksel, kimyasal, fiziko-kimyasal ve mikrobiyolojik yönden Ek-1’de belirtilen değerlendirme kriterlerine göre Bakanlıkça oluşturulacak bilimsel değerlendirme komisyonunca incelenir ve komisyonun görüşü dikkate alınarak Bakanlıkça onaylanır. Doğal mineralli suya ait fiziksel, kimyasal, fiziko-kimyasal ve mikrobiyolojik analiz sonuçları, başvuru tarihi itibarıyla bir yıldan daha eski tarihli olamaz. Doğal mineralli su hem kaynakta hem de şişelendikten sonra özellikle 1000 mg/L veya üzeri katı madde ya da 250 mg/L veya üzeri karbondioksit içeriyorsa veya etikette suyun niteliklerine ilişkin 25 inci maddede zorunlu kılınanların dışındaki bilgilere yer verilmek isteniyorsa, üreticinin talebi üzerine ya da Bakanlıkça gerekli görüldüğü takdirde farmakolojik, fizyolojik ve klinik yönden de incelenir.”
Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları sırasıyla aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Başvurunun müdürlüğe intikali üzerine; doğal mineralli suyun kaynağı, müdürlük elemanları kontrolünde numune alınacak şekle getirtilir. İnceleme Kurulu, kaynağı ve tesis yerini mahallinde tetkik eder. Yapılan tetkikler sonucunda, kaynağın tanımına uygunluğunun tespit edilmesi halinde müdürlük, tekniğine uygun olarak kaynaktan gerekli numuneleri alır; debi ve sıcaklık gibi mahallinde yapılması gereken ölçümleri yapar; kaptaj ve kaynağın yeri ile 11/12/2007 tarihli ve 26727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği kapsamında hazırlanmış kaynağın etrafında bırakılacak koruma alanı mesafesi ve tesisin inşa edileceği arazinin yeri ve gerekli olan diğer hususlara da yer verilerek ön raporu detaylı şekilde hazırlar.”
“Tesis izni ve işletme izni için yaptırılan analizlerin ödenmesine ilişkin masraflar doğal mineralli su sahibi tarafından karşılanır.”
Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “biyolog” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya çevre mühendisi,” ibaresi eklenmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birici fıkrasının (ı) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ı) Bütün üniteler ile Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre hazırlanmış kaynak koruma alanını da gösterecek şekilde hazırlanmış genel vaziyet planı.”
Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin başlığı “Dosya tanzimi ve tesis izni” olarak değiştirilmiş ve aynı maddenin birinci fıkrasının (i) ve (k) bentleri aşağıdaki şekilde düzenlenerek (f) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“i) Doğal mineralli suyun bulunduğu arazinin, koruma alanının birinci zon sınırını kapsayacak şekilde mülkiyet izni, yer başka gerçek veya tüzel kişiye ait ise noter onaylı anlaşma örneği, hisseli tapularda diğer hissedarların noter onaylı muvafakati veya ilgili mahkemeden alınacak karar,”
“k) Doğal mineralli suya ait, 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu gereğince il özel idaresinden alınmış işletme ruhsatının onaylanmış örneği,”
Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre hazırlanmış kaynak koruma alanı ile ilgili hususlar projesinde gösterilir ve gerekçesi ayrıntılı olarak Kurul ön raporunda belirtilir.”
Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesine aşağıdaki üçüncü fıkra eklenmiştir.
“Geri dönüşlü polikarbonat damacanalarda suyun adı ve/veya şirket ismi ve/veya tescilli amblemi veya logosu kabartma şeklinde kap üzerine yazılır ve bu kaplara farklı firmalara ait su dolumu yapılamaz.”
Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Etiket bilgileri ve tanıtım
MADDE 25
Doğal mineralli suların etiketinde suyun adı, cinsi, imla edildiği (doldurulduğu) yerin adresi, valilikçe verilen iznin tarih ve sayısı, valiliğin uygun gördüğü uyarılar, etiket bilgilerinin okunmasına engel olmayacak şekilde resim ve figür, ayırma işlemi gibi valiliğin izni ile suya uygulanan işlemler ve doğal mineralli suyun sahip olduğu anyon ve katyonlardan; florür, bikarbonat, klorür, sülfat, kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum ve demir parametreleri yer alır. İmal ve son kullanma tarihi, parti seri numarası etikete veya kabın üzerine görünür bir şekilde yazılır. Doğal mineralli suların ticarî tanımlaması veya ticarî ismi, kaynağın ismini veya kaynağın bulunduğu yerin ismini yansıtmıyorsa; kaynağın ismi veya kaynağın bulunduğu yerin ismi, bu ticarî tanımlama veya ticarî isim için kullanılan harflerin en büyüğünün yükseklik ve genişlik olarak en az bir buçuk katına eşit büyüklükte harflerle etiket üzerine yazılır. İşletmecinin talebi halinde suya ait fiziksel, kimyasal ve fiziko-kimyasal (pH, iletkenlik, toplam minerilizasyon gibi) özelliklerden, müdürlük tarafından alınmış numunenin 10 uncu maddede belirtilen laboratuarlarda analizleri yaptırılmış olmak kaydıyla etikette yer alabilir. Etiket üzerinde yer alması gerekli bilgiler fırınlanmış veya kabartma ya da baskı şeklinde olabileceği gibi kâğıt etiket şeklinde de olabilir. Etiket valilikçe onaylanmadıkça piyasaya sunulamaz. Etikette, 5 inci maddede belirtilen genel özelliklere sahip doğal mineralli sularda 1000 mg/L ve üzerinde katı tortu miktarı bulunması halinde ülkemizdeki geleneksel adı kullanılabilir.
Kağıt etiketin, doğal mineralli suyun tüketiciye ulaşıncaya kadar ambalaj üzerinde kalmasını sağlayıcı, bozulmasını ve düşmesini önleyici her türlü tedbir işletmeci tarafından alınır.
Doğal mineralli suyun adı mutlaka kapak üzerine de yazılır.
Kap, kapak, ambalaj, etiketlerde ve tanıtımlarda tüketiciyi yanıltıcı bilgi ve sembollere yer verilemez. Doğal mineralli suyun menşei, ruhsat tarihi, analiz sonuçları ve sahipliğine ilişkin diğer veriler hakkında gerçekte doğal mineralli suyun sahip olmadığı özelliklerin doğal mineralli suya atfedilmesi halinde veya ambalajlanmış kaynak ve içme sularının bu Yönetmelik hükümlerini karşılamadığı halde doğal mineralli su olarak nitelendirilmeleri yasaktır. Bu suların doğal mineralli sularla karıştırılma ihtimalinin var olduğu durumlarda kap üzerine mülkiyet adı, ticari marka, marka isimleri, amblem olsa bile resim ve diğer işaretler kullanılamaz.
Doğal mineralli suların ozonla zenginleştirilmiş hava ile işleme tâbi tutulması halinde etiketinde “Tekniğine uygun olarak, ozonla zenginleştirilmiş hava ile oksijenleme işlemine tabi tutulmuştur.” uyarısının yer alması zorunludur. Etiket üzerinde yer alacak uyarı, etiket bilgisi ve zemin renginden faklı renkte olmalıdır.
Kap, kapak, etiket üzerinde, ambalajda veya tanıtımlarda hastalıkların önlenmesi, tedavisi veya bakımına ilişkin doğal mineralli su niteliklerine atfedilen bütün bilgilerin kullanılması yasaktır. Ancak, sindirimi kolaylaştıran, çocukların beslenmesi için doğal mineralli suyun uygunluğuna ilişkin bilgilere ait özel ifadelere Bakanlık tarafından oluşturulacak bilimsel değerlendirme komisyonunun görüşü dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilmesi durumunda yer verilebilir. Böyle durumlarda Bakanlık önceden Dış Ticaret Müsteşarlığını bilgilendirir.
Piyasada veya tanıtımlarda doğal mineralli suyun ihtiva ettiği maddelerin veya doğal mineralli suyun önemli bir niteliğinin vurgulanması açısından aşağıda belirtilen hususlara uyulur ve etiket üzerinde belirtilir:
a) Katı tortu olarak hesaplanan mineral miktarı 1500 mg/L den fazla ise “zengin mineralli”,
b) Katı tortu olarak hesaplanan mineral miktarı 500 mg/L den az ise “düşük mineralli”,
c) Katı tortu olarak hesaplanan mineral miktarı 50 mg/L den az ise “çok düşük mineralli”,
şeklinde uyarılar etikette belirtilir.
Ayrıca doğal mineralli sular, sudaki;
a) Bikarbonat miktarı 600 mg/L den fazla ise bikarbonatlı,
b) Sülfat miktarı 200 mg/L den fazla ise sülfatlı,
c) Klorür miktarı 200 mg/L den fazla ise klorürlü,
d) Kalsiyum miktarı 150 mg/L den fazla ise kalsiyumlu,
e) Magnezyum miktarı 50 mg/L den fazla ise magnezyumlu,
f) Çift değerli demir miktarı 1 mg/L den fazla ise demirli,
g) Florür miktarı 1 mg/L den fazla ise florürlü,
h) Sodyum miktarı 200 mg/L den fazla ise sodyumlu,
ı) Sodyum miktarı 20 mg/L den az ise sodyum diyetine uygun doğal mineralli su,
olarak nitelendirilir.
Ancak doğal mineralli suların fiziko-kimyasal incelenmeleri ve gerekli olduğu hallerde fiziksel, kimyasal ve fiziko-kimyasal araştırmalar için öngörülen metoda uygun olarak kabul edilmiş bilimsel yöntemlere göre gerçekleştirilmiş farmakolojik, fizyolojik ve klinik incelemeler ile belirlenmesi şartı ile etikette doğal mineralli suyun niteliklerine ilişkin diğer bilgiler bulundurulabilir.
Doğal mineralli sular 1,5 mg/L’den fazla florür ihtiva ediyorsa etiketinde; “1,5 mg/L’den fazla florür içermektedir. Bebekler ve 7 yaşından küçük çocuklar için düzenli olarak tüketilmesi uygun değildir” ibaresinin yer alması zorunludur.
İkram maksadıyla kullanılmak üzere belirli kişi veya kuruluşlar adına üretim yapılan hallerde yukarıdaki fıkralarda belirtilen bilgilere ek olarak, adına üretim yapılan kişinin veya kuruluşun logosuna, adına veya unvanına etiket üzerinde yer verilebilir. Bu ürünler, üretimi yaptıran kişi veya kuruluşlarca başkalarına satılamaz. Bu tür üretimler, adına üretim yapılacak kişinin veya kuruluşun adı veya unvanı, etiket örneği ve üretim miktarı da belirtilerek her üretim partisinden önce valiliğe bildirilir.
Etikette, bu maddede belirtilen bilgilerin haricinde bilgi bulundurulamaz.”
Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “mg/L” ibareleri, “µg/L olarak” değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “14” ibaresi “13” olarak değiştirilmiştir
Aynı Yönetmeliğin 38 inci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Doğal mineralli su tesisi üçer aylık periyotlarla müdürlük tarafından, gerekli durumlarda Bakanlıkça denetlenir. Bakanlıkça ve Müdürlükçe yapılan denetimlerde alınan numunelerin analiz ücretleri, işletmeci tarafından ödenir. Müdürlükçe 3 ayda bir yapılan kontrollerde, suyun tüketime sunulmak üzere doldurulacağı nihai dolum yerinden Ek- 3’te ve 7 nci maddede yer alan parametreler ve Bakanlıkça gerekli görüldüğünde yapılan denetimlerde 6 ncı ve 7 nci maddelerdeki parametreler için numuneler alınır. Alınan numuneler 10 uncu maddede belirtilen laboratuvarlarda ilgili parametreler açısından analiz ettirilir. Herhangi bir kontaminasyonun olması halinde dolum yerinin dışındaki noktalardan da gerekli önlemler aldırılarak numuneler alınır. Doğal mineralli suyun dolumu sırasında kirletildiği ve 7 nci maddede belirtilen mikrobiyolojik özellikleri sağlamadığının tespit edilmesi halinde kirlilik nedenleri yok edilinceye ve 7 nci maddede belirtilen nitelikler sağlanıncaya kadar tesisin faaliyeti durdurulur ve doğal mineralli su dolumuna izin verilmez. Denetimler sonucu uygun çıkmayan sular, 40 ıncı madde uyarınca takibe alınır.”
Aynı Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan 1.1.4 satırı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1.1.4. Kirlenmeye karşı kaynağın Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği kapsamında hazırlanmış koruma alanı ve alınan tedbirler.”
Aynı Yönetmeliğin Ek-3’ünde yer alan ve (b) bendinde bulunan “mg/L” ibareleri, “µg/L” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin Ek-4 ve Ek-5’i yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 4
Bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden önce izin alan işletmeciler, izinlerini bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uyarak gerekli onay ve izinleri bir yıl içerisinde almak zorundadırlar. İşletmecilerin bir yıl içerisinde Valiliğe müracaatı durumunda, bir defaya mahsus olmak üzere ruhsat ve etiketler üzerinde gerekli düzeltmeler ücretsiz olarak yapılır.”
“GEÇİCİ MADDE 5
Geçici 1 inci maddeye göre ruhsatlarını yenileyemeyen tesisler bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde tesislerini bu Yönetmeliğe göre uyumlaştırır.”
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
