30/11/2012 tarihli ve 28483 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği”nin adı “Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 1 inci maddesinin birinci fıkrasında, 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e), (g), (k), (m), (p), (ş), (t), (çç), (dd), (ğğ) ve (hh) bentlerinde, 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında, üçüncü bölümünün başlığında, 8 inci maddesinin başlığı ile birinci, ikinci, üçüncü fıkralarında, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrasında, 12 nci maddesinin başlığı ile birinci fıkrasında, 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, 16 ncı maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkralarında, 18 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında, 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında, 20 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile Yönetmelik ekleri içerisinde geçen “yüzeysel” ibareleri; “yerüstü” olarak değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin ikinci ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Yerüstü suların sınıflandırılmasına yönelik değerlendirme, 11/2/2014 tarihli ve 28910 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik kapsamında yapılan izleme neticelerinden elde edilen veriler doğrultusunda, ek-5 ’teki kriterler kullanılarak, ek-2’deki Yerüstü Su Kütlelerinin Sınıflandırma Şemasına göre yapılır. ”
“(5) Su kütlelerinin sınıflandırılması, Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik ek-1 parametrelerine göre izleme yapılıncaya kadar, ek-5 ’te verilen kalite kriterlerine göre yapılır. ”
Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin birinci, ikinci ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Kıyı ve geçiş sularının trofik seviyeleri, ek-6’da yer alan tablo 7 ve tablo 8’e göre belirlenir. ”
“(2) Göl, gölet ve baraj rezervuarlarının trofik seviyeleri ek-6’da yer alan tablo 9’da verilen sınıflandırmaya göre belirlenir. ”
“(5) Balık yetiştiriciliği tesislerinin, su sirkülasyonunun kolay sağlanabildiği, oligotrofik veya mezotrofik gölet veya baraj göllerinde faaliyet göstermesi esastır. Balık yetiştiriciliğinin yapıldığı alanların su kalitesi Bakanlıkça izlenir ve değerlendirilir. İzleme neticesinde Bakanlıkça gerekli görülmesi hâlinde gölet veya baraj gölünün özümleme kapasitesi belirleninceye kadar yeni kurulacak balık yetiştiriciliği tesislerinin faaliyet göstereceği alanda, su kalite parametreleri Bakanlıkça belirlenecek esaslara uygun şekilde ölçülür. Ölçüm neticeleri, ek-6’da yer alan tablo 9’a göre Bakanlıkça değerlendirilir. ”
Aynı Yönetmeliğin ek-2’sinin (A) fıkrasının üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Çevresel Kalite Standartları belirleninceye kadar ek-5’teki standart değerlere göre renk esas alınarak yapılacak sınıflandırma tablo 1’deki gibidir: ”
Aynı Yönetmeliğin ek-2 (B) (B-1)’deki “Yüzdelik değer hesaplamalarında, seçilen istatistiksel yönteme bağlı olarak gerekli asgari veri sayısı ile sıra numarası formülleri farklılık göstermektedir. Bu yöntemlerde kullanılan yüzde kesri ve yüzdelik değer formülleri tablo 2’de verilmektedir. Veri sayısı 10’dan az olduğunda yüzde değer hesabı yapılmaz, verilerin aritmetik ortalaması alınarak kategori belirlenir. ” ifadesinden önce gelmek üzere aşağıdaki açıklama ilave edilmiştir.
“Su kalitesi veri setlerinde % 90 veya % 95 ihtimalle aşılmayacak değerin belirlenmesi maksadıyla verilen istatistiksel yöntemler uygulanır ve belirlenen değerin üzerindeki veriler veri seti dışında bırakılır. Kalan verilerin aritmetik ortalaması sınıflandırmaya esas teşkil eder. ”
Aynı Yönetmeliğin ek-5’inde yer alan tablo-5 başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
(a) Kalite sınıflarına göre suların kullanım maksatları:
I. Sınıf - Yüksek kaliteli su (Tüm parametrelerin I. sınıf su kalitesi değerinde olması “Çok İyi” su durumunu ifade etmektedir. );
1) İçme suyu olma potansiyeli yüksek olan yerüstü suları,
2) Yüzme gibi vücut teması gerektirenler dâhil rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir su,
3) Alabalık üretimi için kullanılabilir nitelikte su,
4) Hayvan üretimi ve çiftlik ihtiyacı için kullanılabilir nitelikte su,
II.Sınıf - Az kirlenmiş su (I. ve II. sınıf su kalitesi arasındaki değerler “İyi” su durumunu ifade etmektedir. );
1) İçme suyu olma potansiyeli olan yerüstü suları,
2) Rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir nitelikte su,
3) Alabalık dışında balık üretimi için kullanılabilir nitelikte su,
4) Mer’i mevzuat ile tespit edilmiş olan sulama suyu kalite kriterlerini sağlamak şartıyla sulama suyu,
III.Sınıf - Kirlenmiş su (II. ve III. sınıf su kalitesi arasındaki değerler “Orta” su durumunu ifade etmektedir. );
Gıda, tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesisler hariç olmak üzere, uygun bir arıtmadan sonra su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılabilir nitelikte su ve sanayi suyu,
IV.Sınıf - Çok kirlenmiş su (III. ve IV. sınıf su kalitesi arasındaki değerler “Zayıf’ su durumunu ve tüm parametrelerin IV. Sınıf su kalitesi değerinde olması “Kötü” su durumunu ifade etmektedir. );
III. sınıf için verilen kalite parametrelerinden daha düşük kalitede olan ve üst kalite sınıfına ancak iyileştirilerek ulaşabilecek yerüstü suları.
(b)Konsantrasyon veya doygunluk yüzdesi parametrelerinden sadece birisinin sağlanması yeterlidir.
(c) pH değerine bağlı olarak serbest amonyak azotu konsantrasyonu 0, 02 mg NH3-N/L değerini geçmemelidir.
(d) Bu gruptaki kriterler parametreleri oluşturan kimyasal türlerin toplam konsantrasyonlarını vermektedir.
Aynı Yönetmeliğin ek-5’inde yer alan tablo-6 başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
(a) Nehir ağızlarında ve körfezlerde, çözünmüş oksijen doygunluğu %40’a kadar düşebilmektedir.
(b) Üst tabaka Karadeniz, alt tabaka Akdeniz suyu özelliği gösterdiğinden sıcaklık derinlik arttıkça artmakta ve 40 m’de sabitlenmektedir.
(c) 1 Psu (Pratik Tuzluluk Birimi) = 1 ppt
Tablo 6.2: Rekrasyon Maksadıyla Kullanıılan Kıyı ve Geçiş Sularının Sağlaması Gereken Standart Değerler | |
Parametre | Standart |
Bulanıklık | Secchi derinliği: |
Berraklık | 1 m - %90 (kılavuz) |
Işık geçirgenliği | 2 m - %95 (zorunlu) |
Çözünmüş oksijen (% doygunluk) | ≥ %80 |
250 (%95) (kılavuz) | |
Escherichia coli (koloni/100 mL)(a) | 500 (%95) (zorunlu) |
500 (%90) (yeterli) | |
100 (%95) (kılavuz) | |
Intestinal entrokok (koloni/100 mL)(a) | 200 (%95) (zorunlu) |
185 (%90) (yeterli) | |
Karbon kalıntıları ve yüzen maddeler | Bulunmayacaktır. |
pH | 6-9 |
Renk | Renkte sıra dışı bir değişiklik olmamalıdır. |
Sahil koruma bandı genişliği (m) | Derinliği 20 m ve altında olan sığ sularda kıyıdan: 500 Derinliği 20 m’den fazla olan derin sularda kıyıdan: 300 |
Yüzer madde (yağ ve gres dâhil) | Yüzer halde yağ, katran gibi sıvı maddeler, çöp ve benzeri katı maddeler ile köpük bulunamaz. |
(a) Mikrobiyolojik değerlendirme:
Yüzme sularından elde edilen mikrobiyolojik verilerin, normal ihtimal fonksiyonunun log10 yüzdelik değerlendirmesine dayanarak, yüzdelik değer aşağıdaki gibi elde edilir:
(i) Veri dizisi içinde değerlendirilecek bütün bakteriyel sayımların log10 değerleri alınır. (Sıfır değeri elde edilirse, bunun yerine kullanılan analitik yöntemin asgari ölçüm sınırının log10 değeri alınır. )
(ii) log10 değerlerinin aritmetik ortalaması hesaplanır (p).
(iii) log10 değerlerinin standart sapması hesaplanır (o).
Veri ihtimal fonksiyonunun yüzde 90 üstü yandaki denklem ile elde edilir: P = log'1 (u + 1, 282 o) (Çözünmüş oksijen parametresi için ise P = log'1 (p- 1, 282 o)).
Veri ihtimal fonksiyonunun yüzde 95 üstü yandaki denklem ile elde edilir: P = log'1 (p + 1, 65 o) (Çözünmüş oksijen parametresi için ise P = log'1 (p-1, 65 o)).
Aynı Yönetmeliğin ek-6’sı yürürlükten kaldırılmış; mevcut ek-7’si aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve diğer ekleri teselsül ettirilmiştir.
(a) Notlar:
1. Trofık seviye, oligotrofık seviyeden hipertrofık seviyeye doğru yükselir.
2. Secchi diski tek başına belirleyici değildir.
3. Parametrelerin her birinin farklı trofık seviyede çıkması durumunda klorofil-a belirleyicidir.
4. Trofık seviyelerden en az iki parametrenin trofık seviyesinin aynı çıkması durumunda, bu trofık seviye geçerlidir. Ancak; klorofıl-a parametresinin seviyesinin, neticesi aynı olan parametrelerden daha yüksek çıkması durumunda, klorofıl-a belirleyicidir.
5. Dört parametrenin dikkate alınması ve iki trofık seviyenin farklı çıkması durumunda (ikişer parametre için aynı trofık seviye) en yüksek trofık seviye geçerlidir.
6. Mezotrofık su kalitesi sınıfının trofık seviye sınır değerleri aralığı geniştir. Bu sınıfın trofık seviye değerleri yüksek ve ötrofık su kalitesi sınır değerlerine yakın ise, bu su kütlesi ötrofık duruma meyilli olup, düzenli izlenmesi gereken sucul ortam olarak kabul edilir.
7. Tabloda verilen su kalitesi sınıflandırmasının yapılması için ölçümlerin Temmuz-Eylül döneminde yapılması esastır. Sığ sularda (toplam derinlik 20 m) yüzey ve dip su örneklemesi yapılmalıdır. 20 metreden daha derin sularda yüzey, orta ve dip su örneklemesi yapılır.
8. Kıyı sularının kalite sınıflandırması yapılırken, kirletici kaynağın su kolonuna etkisinin tespit edilmesi için en kötü ölçümün elde edildiği yüzey veya dip su kirlilik değerleri dikkate alınır.
9. Ötrofık hale gelen veya yaklaşan alıcı ortamda, trofık seviye izleme parametreleri incelenerek kirlilik kaynağı (besin elementleri ve organik madde kirliliği) belirlenir; ulaşılan neticeye göre koruma tedbirlerine öncelik verilir.
(b) ÇIN: (Nitrat+Nitrit+Amonyum)-Azotu (N) toplamını temsil eder.
(a)Notlar:
1. Trofık seviye, oligotrofık seviyeden hipertrofık seviyeye doğru yükselir.
2. Secchi diski tek başına belirleyici değildir.
3. Parametrelerin her birinin farklı trofık seviyede çıkması durumunda klorofıl-a belirleyicidir.
4. Trofık seviyelerden en az iki parametrenin trofık seviyesinin aynı çıkması durumunda, bu trofık seviye geçerlidir. Ancak; klorofil-a parametresinin seviyesinin, neticesi aynı olan parametrelerden daha yüksek çıkması durumunda, klorofıl-a belirleyicidir.
5. Dört parametrenin dikkate alınması ve iki trofik seviyenin çıkması durumunda (ikişer parametre için aynı trofık seviye) en yüksek trofik seviye geçerlidir.
6. Mezotrofik su kalitesi sınıfının trofık seviye sınır değerleri aralığı geniştir. Bu sınıfın trofik seviye değerleri yüksek ve ötrofık su kalitesi sınır değerlerine yakın ise, bu su kütlesi ötrofik duruma meyilli olup, düzenli izlenmesi gereken sucul ortam olarak kabul edilir.
7. Tabloda verilen su kalitesi sınıflandırmasının yapılması için ölçümlerin Temmuz-Eylül döneminde yapılması esastır. Sığ sularda (toplam derinlik 20 m) yüzey ve dip su örneklemesi yapılmalıdır. 20 metreden daha derin sularda yüzey, orta ve dip su örneklemesi yapılır.
8. Kıyı sularının kalite sınıflandırması yapılırken, kirletici kaynağın su kolonuna etkisinin tespit edilmesi için en kötü ölçümün elde edildiği yüzey veya dip su kirlilik değerleri dikkate alınır.
9. Ötrofık hale gelen veya yaklaşan alıcı ortamda, trofık seviye izleme parametreleri incelenerek kirlilik kaynağı (besin elementleri ve organik madde kirliliği) belirlenir; ulaşılan neticeye göre koruma tedbirlerine öncelik verilir.
(b) ÇIN: (Nitrat+Nitrit+Amonyum)-Azotu (N) toplamını temsil eder.
(a) Notlar:
1. Trofik seviye, oligotrofik seviyeden hipertrofik seviyeye doğru yükselir.
2. Secchi diski tek başına belirleyici değildir.
3. Parametrelerin her birinin farklı trofik seviyede çıkması durumunda klorofil-a belirleyicidir.
4. Trofik seviyelerden en az iki parametrenin trofik seviyesinin aynı çıkması durumunda, bu trofık seviye geçerlidir. Ancak; klorofil-a parametresinin seviyesinin, neticesi aynı olan parametrelerden daha yüksek çıkması durumunda, klorofil-a belirleyicidir.
5. Dört parametrenin dikkate alınması ve iki trofik seviyenin farklı çıkması durumunda (ikişer parametre için aynı trofık seviye) en yüksek trofik seviye geçerlidir.
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Orman ve Su İşleri Bakanı yürütür.