Yönetmelikler Kararı - Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, ilk, periyodik ve stok muayeneleri yapılan ölçü ve ölçü aletlerinin damgalanması, damgaların iptal edilmesi ve damgaların şekli ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu kapsamında bulunan ölçü ve ölçü aletlerinin damga işlemleriyle ilgili usul ve esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun 13 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

b) Damga: Muayene sonucu uygun olduğu anlaşılan ölçü ve ölçü aletlerinin dışardan istenmeyen müdahalelere açık yerlerinin kapatılması ve emniyet altına alınması için kullanılan, üzerinde bu Yönetmelikte belirtilen bilgilerin yer aldığı yakma, asitle aşındırma, yapıştırma, basma, vurma veya tele takılan kurşunun sıkılması suretiyle yapılan veya kendinden yapışma özelliğine sahip, çıkartıldığında tahrip olan, muayene geçerlilik süresince akma, solma yapmayan, ortam şartlarına dayanıklı özel olarak hazırlanmış sitikırı/hologramlı etiketi veya kelebek mühürleme sistemi veya elektronik olarak emniyet tedbirlerinin alınmasını sağlayan sistemi,

c) Damganın iptali: Muayeneler sonucunda mevzuat hükümlerine uygun olmadığı tespit edilen ölçü ve ölçü aletlerinin kullanılmayacak şekilde bağlanmasını,

ç) Geçici damga: Bakanlık tarafından ölçü ve ölçü aletlerinin tamir ve ayarını yapmak üzere yetkilendirilen servisler tarafından tamir ve ayar işlemini müteakip yapılan damgayı,

d) Genel Müdürlük: Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğünü,

e) İl müdürlüğü: Sanayi ve teknoloji il müdürlüklerini,

f) Kanun: 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununu,

g) Periyodik muayene damgası: İlk, periyodik ve stok muayenelerinden herhangi biri yapıldıktan sonra, bir sonraki periyodik muayenenin yapılacağı yılı belirten, her periyodik muayene dönemi için değişik renklerde olan ve kendiliğinden yapışma özelliğine sahip, çıkartıldığında tahrip olan, özel olarak hazırlanmış hologramlı etiketi,

ğ) Servis: Ölçü ve ölçü aletlerinin muayenesini veya muayenesi ile birlikte tamir ve ayarını yapmak üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişilere ait iş yerini,

h) Servis kodu: Servise Bakanlık tarafından verilen Servis Hizmetleri Yetki Belgesi numarasını,

ı) Tamir ve ayar servisi/istasyonu: Ölçü ve ölçü aletinin tamir ve ayarını yapmak üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişilere ait iş yerini

i) 2009/34/AT: 11/1/2010 tarihli ve 27459 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü Aletleri ve Metrolojik Kontrol Yöntemleri Hakkında Yönetmeliği,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Damga Özellikleri

Bakanlık damgası

(1) Genel Müdürlük tarafından damgası yapılan ölçü ve ölçü aletlerinde kullanılacak damga üzerinde; 2009/34/AT’ta belirtilen şekilde ve ölçülerde olmak üzere; altıgen, "e", stilize harf ve rakamlar bulunur. Altıgen içerisinde damganın yapıldığı yılı gösteren yıl işareti, "e" nin üst bölümünde ülke kodu "TR" ile Genel Müdürlüğü ifade eden "1" rakamı, "e" nin alt bölümünde damgayı kullanan personeli ifade eden ‘01’, ‘02’, ‘03’, … gibi kod numarası bulunur. Bakanlık gerekli gördüğü takdirde ilave emniyet tedbiri olarak plastik damga da kullanabilir.

İl müdürlükleri damgası

(1) İl müdürlükleri tarafından damgası yapılan ölçü ve ölçü aletlerinde kullanılacak damga üzerinde; 2009/34/AT’ta belirtilen şekilde ve ölçülerde olmak üzere; altıgen, "e", stilize harf ve rakamlar bulunur. Altıgen içerisinde damganın yapıldığı yılı gösteren yıl işareti, "e" nin üst bölümünde ülke kodu "TR" ile il müdürlüğünü ifade eden "2" rakamı, "e" nin alt bölümünde "il trafik kodu" ile damgayı kullanan personeli ifade eden ‘01’, ‘02’, ‘03’, … gibi kod numarası bulunur. Bakanlık gerekli gördüğü takdirde ilave emniyet tedbiri olarak plastik damga da kullanabilir.

Grup merkezi belediye ölçüler ve ayar memurluğu damgası

(1) Belediyeler tarafından periyodik muayenesi yapılan ölçü ve ölçü aletlerinde kullanılacak damga üzerinde; 2009/34/AT’ta belirtilen şekilde ve ölçülerde olmak üzere; altıgen, "e", stilize harf ve rakamlar bulunur. Altıgen içerisinde damganın yapıldığı yılı gösteren yıl işareti, "e" nin üst bölümünde ülke kodu "TR" ile belediyeyi ifade eden "3" rakamı, "e" nin alt bölümünde grup merkezi belediye ölçüler ve ayar memurluğu kodu ile damgayı kullanan personeli ifade eden ‘1’, ‘2’, ‘3’, … gibi kod numarası bulunur.

Özel damga

(1) İlgili teknik düzenleme gereği, ölçü ve ölçü aletleri üzerinde kullanılacak damgalarda aşağıdaki bilgi ve işaretler bulunur.

a) İlgili teknik düzenleme gereği, muayenesi onaylanmış kuruluş veya onaylanmış kuruluştan yetki alan imalatçı tarafından kullanılacak damgalarda, ölçü aletine konu teknik mevzuatta belirtilen bilgi ve işaretler yer alır.

b) 17/10/2008 tarihli ve 27027 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği kapsamında üretim yapan imalatçılar tarafından kullanılacak damgada; 2009/34/AT’ta belirtilen şekilde ve ölçülerde olmak üzere; altıgen, "e", stilize harf ve rakamlar bulunur. Altıgen içerisinde damganın yapıldığı yılı gösteren yıl işareti, "e" nin üst bölümünde ülke kodu "TR" ile özel damgayı ifade eden "4" rakamı, "e" nin alt bölümünde "il trafik kodu", kuruluşu ifade eden ‘1’, ‘2’, ‘3’, … ve devamında kişiyi ifade eden ‘1’, ‘2’, ‘3’, … gibi kod numarası bulunur. Bakanlık gerekli gördüğü takdirde ilave emniyet tedbiri olarak plastik damga da kullandırabilir. Bu imalatçıların aşağıdaki şartları sağlamaları gerekir.

1) TS EN ISO 9000 serisi kalite sistemi konusunda, TÜRKAK veya MLA anlaşmasına taraf olan bir akredite kuruluştan belgelendirilmiş olması.

2) İmalatçının, üretiminin tamamını muayene edebilecek kapasitede ve bu durumun Bakanlık tarafından belirlenmiş olması.

(2) Bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri gereği yetki alan imalatçıların, yetki aldıkları tarihten itibaren iki yıl içerisinde TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre en az C tipi muayene kuruluşu olarak görevlendirilmesi gerekir. Aksi taktirde bu yetkileri iptal edilir.

(3) İmalatçılar, damgaladıkları ölçü ve ölçü aletlerinin tip, model, sayı ve numaralarını aylık olarak il müdürlüklerine bildirirler.

Servis Damgası

(1) Servis tarafından yapılacak muayenelerde kullanılacak tüm damgalar güvenilir ve izlenebilir olmalıdır.

(2) Servisler tarafından kullanılacak damgada; ölçü aletinin ilgili mevzuatında aksi bir hüküm bulunmadığı takdirde servis tarafından belirlenen servisi tanıtıcı işaret/logo, servis kodu, ölçü aletinin periyodik muayenesinin izlenme süresine uygun tarih bilgisi veya yılın son iki rakamı ve muayeneyi yapan personele ait kodlamaların bulunması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Damgayla İlgili Uygulama Usul ve Esasları

Damganın iptali

(1) Muayeneler sonucunda mevzuat hükümlerine uygun olmadığı tespit edilen ölçü ve ölçü aletleri, ilgili mevzuatında belirtildiği şekilde il müdürlüğü personelince, Grup Merkezi Belediye Ölçüler ve Ayar Memurluklarınca veya muayene yapmaya yetkili servislerce damgaları iptal edilerek kullanımdan men edilir.

(2) Bakanlık tarafından tamir ve ayar yapmakla yetkilendirilmiş kişiler; muayeneler sonucunda tamire sevk edilenler ile ölçü ve ölçü aletlerinde meydana gelecek arıza veya teknik/teknolojik ihtiyaçlar sebebiyle ölçü ve ölçü aleti sahibi veya kullanıcılarından gelecek talepler üzerine, bu ölçü ve ölçü aletlerinin damgalarını sökerek tamirini yapabilirler. Ölçü aletlerinin damgaları sökülürken tamir ve ayar yetki belgesi sahibi kişi tarafından, geçici damga ile damgalanacak olanlara, iki nüsha tutanak düzenlenir. Bu tutanakta; ölçü aletinin tipi, markası, modeli, seri numarası, sökülen damganın/damgaların yılı ve sayısı, geçici damganın yapıldığı tarih, toplam kaç adet geçici damga yapıldığına ilişkin bilgiler ile yapılan işlemin kısa açıklaması yer alır. Düzenlenen bu tutanağın bir nüshası ölçü aleti sahibine verilir. Tutanağın diğer nüshası gerektiğinde ibraz edilmek üzere en az bir yıl süre ile tamir ve ayar yapmakla yetkilendirilmiş servislerde muhafaza edilir.

Geçici damga yapılması

(1) 9 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre damgaları sökülen ölçü ve ölçü aletlerinden; sabit ve sökülüp taşınması güç olanlardan tamir sonrası ilk muayeneye hemen tabi tutulamayanlar, tamir ve ayar yapmakla yetkilendirilmiş kişiler tarafından geçici damga ile damgalanır. Geçici damganın yapıldığı tarihi belirten tutanak düzenlenir.

(2) Geçici damga süresi, tutanakta belirtilen geçici damganın yapıldığı günü takip eden gün birinci gün sayılmak üzere on beş gündür. Geçici damgası yapılan ölçü ve ölçü aleti kullanıcısı tarafından, geçici damga süresi içerisinde ölçü ve ölçü aletlerinin muayene ve damgasının yapılması için başvurusunun usulüne uygun olarak yetki kapsamına göre servise/il müdürlüğüne iletilmiş olması zorunludur. On beşinci günün tatile rastlaması halinde müracaat, sonraki ilk iş günü de yapılabilir. Posta yolu ile yapılan başvurular kabul edilmez. Bu süre içerisinde müracaat etmeyen kullanıcılara damga süresi dolmuş ölçü aletini kullanma fiilinden dolayı Kanun hükümlerine göre idari ve cezai işlemler uygulanır.

Damganın yaptırılması

(1) Genel Müdürlük, il müdürlükleri ve belediyelerin kullanacağı damgaların bedelleri Bakanlıkça ödenir. Genel Müdürlük, il müdürlükleri ve belediyelerin kullanacağı kurşun damgalar Bakanlık tarafından Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne yaptırılır.

(2) Servisler, özel damga yetkisi almış imalatçılar ile tamir ve ayar servisleri tarafından kullanılacak damgalar yaptırılmadan önce yetkilendirme durumuna göre Genel Müdürlük veya il müdürlüğünden uygun görüş alınır.

(3) Servislerin kullanacağı damgaların yaptırılması, güvenliği ve izlenebilirliğinden servisler sorumludur. Servislerin kullanacağı kurşun damgalar, servisler tarafından Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne yaptırılır ve damga bedeli ilgili servis tarafından ödenir.

(4) Tamir ve ayar servislerinin geçici damgalamada kullanacağı damgalar, tamir ve ayar servisleri tarafından yaptırılır.

(5) Özel damga yetkisi alan imalatçıların kullanacağı kurşun damgalar, Genel Müdürlük tarafından Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne yaptırılır ve damga bedeli ilgili imalatçı tarafından ödenir.

Damga mecburiyeti

(1) 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu kapsamında bulunan ölçü ve ölçü aletlerinin kullanılabilmesi için damgalanmış olması zorunludur.

Damganın yenilenmesi

(1) İlgili teknik düzenlemesine göre damga süresi dolmuş veya damgası iptal olmuş ölçü ve ölçü aletlerinin kullanılabilmesi için damgasının yenilenmesi gerekir.

Damga yerine belge verilmesi

(1) Fiziki özellikleri veya hassasiyeti bakımından damgalanmaya uygun olmayan ölçü ve ölçü aletleri için, damga yerine geçen belge düzenlenir. Bu belge muayenelerde ilgililere ibraz edilmek üzere ölçü ve ölçü aletinin kullanıcısı tarafından muhafaza edilir.

(2) Damgalanmaya uygun olmayan ölçü ve ölçü aletleri; ahşap, plastik veya diğer elverişli malzemeler içerisinde özel yuvaları bulunan kapaklı kutularda muhafaza ediliyor ise ölçü ve ölçü aletinin muhafaza edildiği kutular damgalanır.

Damga bağlama elemanı

(1) Ölçü ve ölçü aletlerinin damgalama işlemlerinde, rutubete ve paslanmaya karşı dayanıklı sargılı tel veya misina kullanılmalıdır.

Damgaların kullanılması

(1) Sert zeminlere tatbik olunacak vurma damgaların, vurulacak zeminde rahatlıkla okunacak şekilde iz bırakmasını temin için bu işleme elverişli çekiç kullanılması, sıkma damgaların ise sert zeminlere uygulanmaması ve sıkıldığı zemin üzerinde okunur bir şekilde iz bırakması zorunludur. Periyodik muayene damgasının ölçü aleti üzerinde tüketicinin rahatlıkla görebileceği bir yerde ve üzerindeki bilgilerin okunur şekilde olması gerekir.

Damgaların muhafazası

(1) Damgalar; Genel Müdürlükte ilgili daire başkanlığında zimmetlenen kişinin, il müdürlüğünde ve belediyelerde ölçü ayar işlerinde görevli zimmetlenen kişinin, imalatçılarda da damga işlerinde görevlendirilen kişilerin sorumluluğunda, bu işe elverişli güvenli bir yerde muhafaza edilir.

Damga yeri

(1) Ölçü aleti, dışarıdan müdahalelerin engellenmesi ve emniyet altına alınması açısından teknik düzenlemesinde belirtilen şekilde damgalanır.

(2) Ölçü ve ölçü aletlerinin ilk, periyodik ve stok muayenesinden sonra yapılacak yılı gösteren periyodik muayene damgası tüketicinin görebileceği bir yere yapılır.

(3) Teknik düzenlemesi olmayan veya teknik düzenlemesinde damga yerleri belirtilmemiş ölçü ve ölçü aletleri;

a) Ayar yerleri bulunan ölçü ve ölçü aletleri ayarının yetkisiz kişilerce değiştirilmemesi amacıyla ayar yerlerinden,

b) Ayar yeri bulunmayan ölçü ve ölçü aletleri göstergelerinin yanından veya uygun olan yerlerinden

damgalanır.

Periyodik muayene damgası yapılmayan ölçü ve ölçü aletleri

(1) İlk muayeneleri yapılarak damgalanan ve periyodik muayenesi yapılmayan kırma ve çelik şerit metreler ile camdan ve benzeri maddelerden yapılmış ölçü ve ölçü aletlerine periyodik muayene damgası yapılmaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

(1) 18/5/1990 tarihli ve 20522 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletlerinin Damgalanması veya Damga Yerine Belge Verilmesinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.