Rekabet Kurulu Kararı - Rekabet Kurulu, K. 20-03/28-12 T. 09.01.2020

Burdur il merkezinde faaliyet gösteren istasyonların otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin fiyatlarını aralarında anlaşarak yükselttikleri iddiası.

A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER

Başkan : Birol KÜLE

Üyeler : Arslan NARİN (İkinci Başkan), Adem BİRCAN, Ahmet ALGAN, Hasan Hüseyin ÜNLÜ, Ayşe ERGEZEN

B. RAPORTÖRLER: Ebru İNCE, Ahmet YALÇIN, Yakup GÖKALP

C. BAŞVURUDA BULUNAN : - Gizlilik talebi bulunmaktadır.

D. HAKKINDA İNCELEME YAPILANLAR : - Akay Petrol Ticaret ve Sanayi Ltd. Sti.

Çendik Köyü Fethiye Karayolu Üzeri 10. Km, Merkez, Burdur

- Binav Akaryakıt LPG, Otomotiv, Elekt. Dayanıklı Tüketim Malları A.S.

Temsilcileri Av. M. Haluk ARI ve Av. Benan ARI

Atatürk Mah. Ataşehir Bulvarı 42 Ada Gardenya 7/1 Blok No:68 Ataşehir, İstanbul

- Burdur Akaryakıt Hizmetleri ve Pazarlama San, ve Tic. A.S Temsilcisi: Av. Hüseyin ALTAY

Konak Mah. Gazi Cad. NO:31 Kat: 1 Daire:2 Merkez, Burdur

- Burdur İhtiyaç Mad. ve İns. San. Tic. A.S Temsilcisi: Av. Hüseyin ALTAY

Konak Mah. Gazi Cad. NO:31 Kat:1 Daire:2 Merkez, Burdur

- Emre-Emrah Cantürk Akaryakıt İns. Nak. Tur. San, ve Tic. Ltd. Sti.

Kışla Mah. Armağan İlci Bulvarı No: 109 Merkez, Burdur

- Kurt Otomotiv Parça Paz. San, ve Tic. Ltd. Sti.

Temsilcileri: Av. Korav KELEŞ, Av. Erdinç SÜTLÜ

Arapsuyu Mah. 625. Sok. NO: 13 Yakamoz Konakları B Blok No: 12 Konyaaltı, Antalya

- Mediha Ongun Hamdi Ongun ve Fahri Ongun Kabacalı Petrol Tic. Kol. Sti.

Temsilcileri: Av. Korav KELEŞ, Av. Naime ŞAHİN

Arapsuyu Mah. 625. Sok. NO: 13 Yakamoz Konakları B Blok No: 12 Konyaaltı, Antalya

- Mudul Petrol Lpg ve Sıvı Petrol Ürünleri Tic. ve Müh. Hizmetleri

Temsilcileri: Av. Korav KELEŞ, Av. Naime ŞAHİN

Arapsuyu Mah. 625. Sok. NO: 13 Yakamoz Konakları B Blok No: 12 Konyaaltı, Antalya

- Özel Burdur Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği İns. Taahhüt Oto. Turizm Nak. Madencilik Tarım Ürünleri Konfeks. Gıda Akaryakıt Dav. Tüketim Mail. Tic. ve San. Ltd. Sti.

Yeni Mah. Işıldak Sk. No:1 3.Noter Yanı Merkez, Burdur

- Yağmuralan Petrol İns. Malz. Tic. ve San. Ltd. Sti Temsilcisi: Av. Kubilav Yasin KILIÇ

Konuksever Mah. Kızılırmak Cad. Hasan Çoban İş Merkezi No: 135/B/B Kat:4 D: 14 Muratpaşa, Antalya

(1) E. DOSYA KONUSU: Burdur il merkezinde faaliyet gösteren istasyonların otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin fiyatlarını aralarında anlaşarak yükselttikleri iddiası.

(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;

- Burdur Belediye Meclis ve Encümen üyesi (...) tarafından 15.10.2018 tarihinde yapılan basın açıklamasında¹, Burdur Belediyesi’ne ait üç akaryakıt istasyonunun öncülüğünde Burdur il merkezinde faaliyette bulunan altı akaryakıt ve otogaz şirketinin işbirliği yaparak otogaz LPG satış fiyatını 3,99 TL’ye sabitleyerek halkı mağdur ettiklerinin, ilgili dönemde en yakın ilçe olan Bucak’ta otogaz LPG’nin 3,39 TL’den satıldığının belirtildiği,

- Burdur Belediye Başkanı (...)’in 17.10.2018 tarihinde yaptığı basın açıklamasında ise otogaz fiyatlarının Belediyenin borçlu olması, yatırım yapmış olması ve araç satın almış olmasına bağlı olarak yüksek olduğunun belirtildiği, açıklamanın devamında Burdur Petrolcüler Platformu’nun destekleyici açıklamasının yer aldığı,

- Burdur Petrolcüler Platformu adına 17.10.2018 tarihinde Burdur Gazetesi internet sayfasında yapılan açıklamada ise 3,99 TL’den yapılan satışların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen fiyat sınırları içerisinde olduğunun beyan edildiği, bu beyanın ilgili teşebbüslerin tekel oluşturduklarının ikrarı niteliğinde olduğu,

- Başvuru ekinde sunulan fotoğraf ve perakende satış fişlerinden anılan şirketlerin otogaz satış fiyatını 3,99 TL’de sabitlediklerinin anlaşıldığı

iddia edilerek, Burdur Petrolcüler Platformu adı altında örgütlenen teşebbüslere ilişkin olarak 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında işlem yapılması talep edilmiştir.

(3) G. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 01.11.2018 tarih ve 7898 sayı ile intikal eden gizlilik talepli başvuru üzerine düzenlenen 21.11.2018 tarih ve 2018-1 -82/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu, 29.11.2018 tarihli Rekabet Kurulu (Kurul) toplantısında görüşülmüş ve 18-45/709-M sayı ile iddialar hakkında önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. Önaraştırma çerçevesinde 11.12.2018 ve 12.12.2018 tarihlerinde Burdur il merkezinde faaliyet gösteren otogaz istasyonlarında yerinde incelemeler yapılmıştır. Yerinde incelemeleri takiben Burdur il merkezinde yer alan tüm otogaz bayilerinden tavsiye edilen otogaz satış fiyatı, gerçekleşen otogaz satış fiyatı ve otogaz alış fiyatı bilgileri talep edilmiş, söz konusu bilgi taleplerine ilişkin cevabi yazılar 17.12.2018 - 31.12.2018 tarihleri arasında Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. Buna ilaveten 25.12.2018 tarihinde teşebbüslerden ek bilgi ve belge talebinde bulunulmuş, cevabi yazılar ilgililer tarafından süresi içerisinde Kurum kayıtlarına intikal ettirilmiştir. Düzenlenen 08.01.2019 tarihli ve 2018-1-82/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu Kurulun 17.01.2019 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 19- 04/31-M sayı ile Akay Petrol Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. (AKAY)², Binay Akaryakıt LPG, Otomotiv, Elekt. Dayanıklı Tüketim Malları A.Ş. (BİNAY), Burdur Akaryakıt Hizmetleri ve Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. (BAHTAŞ), Burdur İhtiyaç Mad. ve İnş. San. Tic. A.Ş. (BİMTAŞ), Emre-Emrah Cantürk Akaryakıt İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. (CANTÜRK), Kurt Otomotiv Parça Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. (KURT), Mediha Ongun Hamdi Ongun ve Fahri Ongun Kabacalı Petrol Tic. Kol. Şti. (KABACALI), Mudul Petrol Lpg ve Sıvı Petrol Ürünleri Tic. ve Müh. Hizmetleri (MUDUL), Özel Burdur Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği İnş. Taahhüt Oto. Turizm Nak. Madencilik Tarım Ürünleri Konfeks. Gıda Akaryakıt Day. Tüketim Mail. Tic. ve San. Ltd. Şti. (ÖZEL BURDUR), Yağmuralan Petrol İnş. Malz. Tic. ve San. Ltd. Şti. (YAĞMURALAN) hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi kapsamında soruşturma açılmasına karar verilmiştir.

(4) 30.01.2019 tarihinde taraflara Soruşturma Bildirimi gönderilmiş ve taraflardan, 4054 sayılı Kanun’un 43. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yazılı savunmalarını 30 gün içinde Kuruma göndermeleri istenmiştir. Hakkında soruşturma yürütülen teşebbüslere ait ilk yazılı savunmalar; 21.02.2019 tarih ve 1228 sayı (ÖZEL BURDUR), 25.02.2019 tarih ve 1321 sayı (CANTÜRK), 01.03.2019 tarih ve 1478 sayı (BİNAY), 01.03.2019 tarih ve 1479 sayı (AKAY), 01.03.2019 tarih ve 1487 sayı (KABACALI), 01.03.2019 tarih ve 1477 sayı (BİMTAŞ), 01.03.2019 tarih ve 1485 sayı (BAHTAŞ), 04.03.2019 tarih ve 1551 sayı (KURT), 08.03.2019 tarih ve 1684 sayı (YAĞMURALAN), 11.03.2019 tarih ve 1712 sayı (MUDUL) ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.

(5) Soruşturma sürecinde taraflardan 15.03.2019 tarih, 3403 sayı ile bilgi talep edilmiş, söz konusu taleplere ilişkin cevabi yazılar 03.04.2019 tarih, 2389 sayı ve 12.07.2019 tarih, 4611 sayı (KURT), 03.04.2019 tarih ve 2395 sayı (KABACALI), 04.04.2019 tarih ve 2439 sayı (MUDUL), 04.04.2019 tarih ve 2425 sayı (BAHTAŞ), 04.04.2019 tarih ve 2417 sayı (BİMTAŞ), 04.04.2019 tarih ve 2421 sayı (CANTÜRK), 05.04.2019 tarih ve 2464 sayı (BİNAY), 05.04.2019 tarih ve 2472 sayı (AKAY), 05.04.2019 tarih ve 2485 sayı (YAĞMURALAN), 09.05.2019 tarih ve 3123 sayı (ÖZEL BURDUR) ve 27.06.2019 tarih ve 4198 sayı (BİMTAŞ) ile Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.

(6) Hazırlanan 16.07.2019 tarih ve 2018-1-82/SR sayılı Soruşturma Raporu ve ekleri taraflara ve Kurul üyelerine tebliğ edilmiştir. Soruşturma Raporunun tebliği üzerine BİNAY tarafından 01.08.2019 tarih ve 5058 sayı ile 4054 sayılı Kanun’un 45. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca savunma sunma süresinin uzatılması talep edilmiştir. Bunun üzerine hazırlanan 01.08.2019 tarih, 2018-1-82/BN sayılı bilgi notu 07.08.2019 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek 19-28/426-M sayı ile BİNAY’ın ikinci yazılı savunma süresinin bitiminden itibaren 30 gün uzatılmasına karar verilmiştir.

(7) Soruşturma taraflarının sözlü savunma toplantısı talepli ikinci yazılı savunmaları süresi içerisinde Kuruma intikal etmiştir. Taraflardan ÖZEL BURDUR’un ise Kuruma intikal eden ikinci yazılı savunması bulunmamaktadır. İkinci yazılı savunmalar üzerine hazırlanan 01.10.2019 tarih, 2018-1-82/EG sayılı ek yazılı görüş BİNAY, BAHTAŞ, BİMTAŞ ve KURT tarafından 04.10.2019 tarihinde, AKAY tarafından 05.10.2019 tarihinde, CANTÜRK, MUDUL ve ÖZEL BURDUR tarafından 07.10.2019 tarihinde, KABACALI tarafından 10.10.2019 tarihinde ve YAĞMURALAN tarafından 17.10.2019 tarihinde tebellüğ edilmiştir.

(8) Üçüncü yazılı savunmalar 30 günlük yasal süresi içinde BİMTAŞ, BAHTAŞ, CANTÜRK, BİNAY ve YAĞMURALAN tarafından Kurum kayıtlarına intikal etmiş olup AKAY, KURT, KABACALI, MUDUL ve ÖZEL BURDUR üçüncü yazılı savunma haklarını kullanmamışlardır. Taraflardan BİNAY, BAHTAŞ, BİMTAŞ, KABACALI, KURT, MUDUL ve YAĞMURALAN sözlü savunma talebinde bulunmuştur. Bunun üzerine hazırlanan 18.11.2019 tarihli, 2018-1-82/BN-2 sayılı Bilgi Notu Kurulun 22.11.2019 tarihli toplantısında görüşülmüş, 19-41/698-M sayı ile sözlü savunma toplantısının 02.01.2020 tarihinde yapılmasına karar verilmiştir.

(9) 02.01.2020 tarihinde yapılan sözlü savunmanın ardından Kurul; yürütülen soruşturma ile ilgili olarak düzenlenen Rapor’a, Ek Görüş’e, toplanan delillere, yazılı/sözlü savunmalara ve incelenen dosya kapsamına göre 09.01.2020 tarih ve 20-03/28-12 sayı ile işbu nihai kararı tesis etmiştir.

(10) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili Rapor ve Ek Görüş sonucunda,

- Haklarında soruşturma yürütülen; AKAY, BİNAY, BAHTAŞ, BİMTAŞ, CANTÜRK, KURT, KABACALI, MUDUL, ÖZEL BURDUR ve YAĞMURALAN’ın otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatının tespiti konusunda rekabeti kısıtlama amacı taşıyan bir uzlaşı içinde oldukları ve böylece 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri,

- Söz konusu rekabet karşıtı uzlaşıya 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca muafiyet tan inam ayacağı,

- Bu çerçevede adı geçen teşebbüslere, aynı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde idari para cezası uygulanması gerektiği,

- AKAY bakımından söz konusu idari para cezasının belirlenmesinde, Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik’in (Ceza Yönetmeliği) “Temel Para Cezası” başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin ve “Hafifletici Unsurlar” başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının dikkate alınması gerektiği,

- 2015 yılı bakımından AKAY, KURT ve KABACALI arasında akaryakıtın satış fiyatının tespiti konusunda 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında bir ihlalin gerçekleştiğini gösteren yeterli delile ulaşılamadığından idari para cezası verilmesine yer olmadığı

belirtilmiştir.

I. İnceleme ve Değerlendirme

I.1. Yapılan İnceleme ve Tespitler

I.1.1. Hakkında Soruşturma Yapılanlar: Burdur İl Merkezinde Akaryakıt ve Otogaz Satış Faaliyetinde Bulunan İstasyonlar³

(11) Dosya konusu başvurular incelendiğinde, iddiaların Burdur il merkezinde yer alan akaryakıt ve otogaz satış faaliyetlerinde bulunan istasyonlara yönelik olduğu görülmektedir. Şikayet özellikle otogaz LPG satışlarına yönelik rekabeti sınırlayıcı bir anlaşmanın var olduğu iddiasını içerdiğinden, önaraştırma kararı Burdur il merkezinde otogaz satışı ile iştigal eden istasyonlara yönelik olarak alınmıştır. EPDK verilerine göre Burdur il merkezinde toplam 18 adet otogaz bayisi⁴, toplam 21 adet akaryakıt bayisi⁵ bulunmaktadır. Bu sayılar doğrultusunda, otogaz bayiliği yapan teşebbüs sayısı 16 olup, bunlardan 14’ü aynı zamanda akaryakıt bayiliği lisansına da sahiptir. Akaryakıt bayiliği yapan teşebbüs sayısı 18 olup, bunlardan 14’ü aynı zamanda otogaz bayiliği lisansına da sahiptir.

(12) Önaraştırmda elde edilen bulgular doğrultusunda, soruşturma Burdur il merkezinde faaliyet gösteren AKAY, BİNAY, BAHTAŞ, BİMTAŞ, CANTÜRK, KURT, KABACALI, MUDUL, ÖZEL BURDUR ve YAĞMURALAN hakkında yürütülmüştür. Hakkında soruşturma yürütülen teşebbüslerin tamamı hem otogaz hem de akaryakıt lisansına sahip olup, her iki ürün grubunun da satışını gerçekleştirmektedir.

I.1.2. Sektör Hakkında Genel Bilgiler ve İlgili Pazara İlişkin Değerlendirme

I.1.2.1. Sektöre İlişkin Genel Bilgiler

(13) Dosya konusunu otogaz LPG ve akaryakıt ürünleri oluşturmaktadır. Türkiye’de otogaz LPG faaliyetleri ve bu faaliyetlere ilişkin gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülükleri temel olarak 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu⁶ (LPG Piyasası Kanunu) ile düzenlenmektedir. LPG Piyasası Kanunu’nun 3. maddesine göre, “LPG’nin dağıtımı, taşınması ve otogaz bayilik faaliyetlerinin yapılması (tüplü LPG bayiliği hariç), depolanması, LPG tüpünün imalâtı, dolumu, muayenesi, tamiri ve bakımı ile bu amaçta tesis kurulması ve işletilmesi için lisans alınması” zorunludur.

(14) Mevzuata ilişkin altyapı ve piyasa faaliyetleri göz önüne alındığında, LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı ) pazarının, üç farklı kullanım şeklini teşkil eden tüplü, dökme ve otogaz olmak üzere üç ayrı alt pazara ayrıldığı görülmektedir. Söz konusu ayrım, faaliyet ve kullanım şekillerine ilişkin olup her üç alt pazarda satılan ürünün niteliğinde herhangi bir farklılık bulunmamaktadır. Bu kapsamda, LPG Piyasası Kanunu’nda otogaz LPG faaliyeti, “yakıt olarak kullanılmak üzere akaryakıt ve otogaz istasyonlarında araçlara LPG ikmali işlemi” olarak tanımlanmaktadır⁷. Aynı Kanun’un 7. maddesi çerçevesinde lisanslı otogaz bayileri bayilik faaliyetlerini dağıtıcılar ile yaptıkları tek elden satış sözleşmesine göre yürütmektedirler.

(15) LPG piyasasında fiyat oluşumu LPG Piyasası Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre otogaz LPG alım-satımında fiyatlar, erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşmakta; rafineriler ve dağıtıcılar, lisansları kapsamında yaptıkları piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatları, erişilebilir dünya serbest piyasalarındaki fiyat oluşumunu dikkate alarak tavan fiyatlar olarak EPDK’ya bildirmektedirler. Otogaz LPG fiyatlarının oluşumunda ise toptancı marjı, gelir payı, dağıtıcı-bayi marjları toplamı, toplam vergi olmak üzere toplamda beş ayrı unsurun fiyatlara etki ettiği görülmektedir.

Tablo-1: Yurt İçi Otogaz Fiyat Oluşumu (TL/Lt)⁸

Kaynak: EPDK 2018 yılı LPG Sektör Raporu, s.52

(16) Tabloda yer alan veriler incelendiğinde 3,55 TL/Lt düzeyindeki nihai otogaz fiyatının %36,30’luk kısmının vergi, %39,67’lik kısmının ürün maliyeti, %24,03’lük kısmının ise piyasada faaliyet gösteren şirketlerin brüt kâr marjı ve gelir payından oluştuğu görülmektedir.

(17) Akaryakıt ürünleri bakımından ise, Türkiye’de akaryakıt faaliyetlerinin ve bu faaliyetlere ilişkin gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerinin temel olarak 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu (Petrol Piyasası Kanunu) ile düzenlendiği görülmektedir. Petrol Piyasası Kanunu’nun 3. maddesine göre, “Petrol ile ilgili; a) rafinaj, işleme, madeni yağ üretimi, depolama, iletim, serbest kullanıcı ve ihrakiye faaliyetlerinin yapılması ve bu amaçta tesis kurulması ve/veya işletilmesi, b) Akaryakıt dağıtımı, taşıması ve bayilik faaliyetlerinin yapılması için lisans alınması” zorunludur.

(18) Akaryakıt ürünleri, büyük ölçüde petrol türevi olan akaryakıt türlerini ifade etmektedir. Geleneksel olarak akaryakıt türleri siyah ürünler ve beyaz ürünler şeklinde iki ana başlıkta ele alınmaktadır. Bunlardan siyah ürünler fuel-oil türleri ile kalorifer yakıtından oluşurken, beyaz ürünler kategorisinde benzin ve motorinden oluşan otomotiv yakıtları ile gaz yağı ve jet yakıtı bulunmaktadır.

(19) Petrol Piyasası Kanunu’na göre piyasa faaliyetleri; petrolün ithali, ihracı, rafinajı¹¹, işlenmesi¹², depolanması, iletimi¹³, ihrakiye¹⁴ teslimi, taşınması¹⁵, dağıtımı¹⁶ ve bayiliğinden¹⁷ oluşmaktadır. Bu düzenleme kapsamında yer verilmeyen, diğer bir deyişle piyasa faaliyeti olarak nitelendirilmeyen arama ve üretim faaliyetleri ise 6491 sayılı Petrol Kanunu’nda düzenlenmektedir. Bu doğrultuda, petrol sanayinin, petrolün aranıp çıkarılması, taşınması, rafinerilerde işlenmesi ve üretilen ürünlerin dağıtım şirketleri aracılığıyla bayilere ulaştırılması ve bayiler tarafından da perakende satışa sunulması aşamalarını içeren kademeli bir yapıya sahip olduğu görülmektedir.

(20) Aşağıdaki tabloda Türkiye petrol piyasası genel görünümüne ilişkin bilgiler içeren 2018 yılına ait üretim, ithalat, ihracat, yurtiçi satış ile toplam arz ve talep miktarları bulunmaktadır.

Tablo-2: Petrol Piyasası 2018 Yılı Genel Görünümü (Ton)

Kaynak: EPDK Petrol Piyasası 2018 yılı Sektör Raporu

(21) Petrol piyasasında fiyat oluşumu Petrol Piyasası Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre petrol alım satımında fiyatlar en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşmakta; yerli ham petrol için, teslim yeri olan en yakın liman ya da rafineride teşekkül eden “Piyasa Fiyatı” olarak kabul edilmektedir.

(22) Bu piyasa fiyatı, Türkiye’de üretilen ham petrolün Türkiye içinde veya dışında en yakın erişilebilir dünya piyasasında, evsaf ve izafi ağırlık bakımından normal olarak mutat ayarlamalara göre tespit edilmiş emsal petrolün belirlenen serbest rekabet fiyatına, aynı evsafta ham petrolün dünya piyasasından Türkiye’de teslim yeri olan limana veya rafineriye kadar getirilmesi için gerekli bütün giderlerin tamamının eklenmesi ve fakat Süveyş Kanalı geçişi ile Batman veya civarında üretilen ham petrolün Batman rafinerisinde oluşan piyasa fiyatına Batman-Dörtyol Boru Hattı geçiş ücreti dâhil oluşan fiyat veya erişilebilir dünya piyasası mevcut olmadığı takdirde

üretici tarafından Türkiye’de teslim edildiği yerde vergiler hariç fiilen uygulanan satış fiyatı olarak kabul edilmektedir.

Tablo-3: 2018 Yılı Benzin Türleri Ortalama Fiyat Oluşumu (TL/Lt)²¹

Kaynak: EPDK 2018 Yılı Petrol Piyasası Sektör Raporu, S.64

(23) Tabloda yer alan veriler incelendiğinde, kurşunsuz benzin 95 oktan ürününün 6,219 TL/Lt düzeyindeki nihai fiyatının %50,78’lik kısmını vergi, %39,31’lik kısmını ürün maliyeti, %9,91’lik kısmını ise piyasada faaliyet gösteren şirketlerin brüt kâr marjı ve gelir payı oluşturmaktadır.

Tablo-4: 2018 Yılı Motorin Türleri Ortalama Fiyat Oluşumu (TL/LT)²²

Kaynak:EPDK2018 Yılı Petrol Piyasası Sektör Raporu, S.65

(24) Tabloda yer alan veriler incelendiğinde motorin ürününün 5,701 TL/Lt düzeyindeki nihai fiyatının %42,95’lık kısmını vergi, %46,66’lık kısmını ürün maliyeti, %10,39’luk kısmını ise piyasada faaliyet gösteren şirketlerin brüt kâr marjı ve gelir payı oluşturmaktadır.

I.1.2.2. İlgili Ürün Pazarı

(25) Dosya kapsamını Burdur il merkezinde otogaz LPG ile akaryakıt ürünlerinin satışı faaliyetinde bulunan istasyonların, otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatını birlikte belirledikleri iddiası oluşturmaktadır.

(26) Geleneksel olarak akaryakıt türleri siyah ürünler ve beyaz ürünler şeklinde iki ana başlıkta ele alınmaktadır. Bunlardan siyah ürünler fueloil türleri ile kalorifer yakıtından oluşurken, beyaz ürünler kategorisinde benzin ve motorinden oluşan otomotiv yakıtları ile gaz yağı ve jet yakıtı önemli bir yer tutmaktadır.

(27) Sıvılaştırılmış petrol gazı ya da bilinen adıyla LPG ise, propan ve bütan gazlarının karışımlarına verilen genel isimdir. LPG, ham petrolün rafinerilerde damıtılması sırasında veya doğal gazın ayrıştırılması ile elde edilen ve basınç altında sıvılaştrılan renksiz, kokusuz, havadan daha ağır ve yanıcı bir gazdır. Taşıt yakıtlarına ve özellikle benzine kıyasla düşük fiyatı nedeniyle tüketiciler tarafından giderek artan oranda tercih edilen LPG, kullanımı sonucunda ortaya çıkan düşük emisyon değerleri nedeniyle çevreci bir yakıt türü olarak da bilinmektedir. Otomobillerde kullanılan LPG, bütan ve propanın belirli oranlarda karışımıyla elde edilmektedir.

(28) Kurulun geçmiş tarihli kararları incelendiğinde; beyaz akaryakıt ürünleri pazarının ve otogaz LPG pazarının istikrarlı bir şekilde ayrı ilgili ürün pazarları olarak tanımlandığı görülmektedir²³. Ülkemizde petrol piyasasının ve LPG piyasasının iki ayrı piyasa kanunu çerçevesinde düzenlenmesi, söz konusu piyasalarda faaliyet göstermek isteyen teşebbüslerin ayrı ayrı dağıtıcı lisansına sahip olma gereği ve ürünlerin kullanım yerleri ve şekillerindeki kimi zaman görülen farklılıklar da bu ayrımı güçlendirici niteliktedir.

(29) Yukarıda yer verilen bilgiler ve geçmiş tarihli Kurul kararları ışığında ilgili ürün pazarları “otogaz LPG’nin perakende satışı” ve “otomotiv sektöründe kullanılan beyaz akaryakıt ürünlerinin perakende satışı” olarak belirlenmiştir.

I.1.2.3. İlgili Coğrafi Pazar

(30) Otomotiv sektöründe kullanılan beyaz akaryakıt ürünleri ve otogaz LPG’ye ilişkin olarak dağıtım şirketleri tarafından kurulan satış kanallarının, ülkenin bütününü kapsadığı ve söz konusu dağıtım şirketlerinin akaryakıt ve otogaz LPG satışını ülke çapında gerçekleştirdikleri, dağıtım şirketleri tarafından tavan fiyatlandırmanın da ulusal çapta yapıldığı dikkate alındığında, akaryakıt ve otogaz LPG dağıtımının ulusal düzeyde organize edildiği görülmekle birlikte, dosya konusunun dağıtım şirketlerinin bayilerince gerçekleştirilen akaryakıt ve otogaz LPG’nin perakende satışını ilgilendirmesi itibarıyla talep yönlü rekabet koşulları ilgili coğrafi pazar üzerinde belirleyicidir.

(31) Bu bağlamda, talep yönüyle tüketicilerin ilgili ürüne ulaşmak için kat edecekleri mesafelerin yerel düzeyde olduğu ve soruşturmanın tarafı teşebbüslerin belirli mesafelerdeki rakiplerinin etkin rekabetine maruz kaldıkları değerlendirilmektedir. Dosya konusu iddiaların da Burdur il merkezi özelinde gündeme getirilmiş olması, talep yönlü rekabet koşullarının rekabetin doğal sınırlarında belirleyici olduğunu göstermekte olup, bu itibarla ilgili coğrafi pazarın “Burdur il merkezi” olarak belirlenebileceği kanaatine varılmıştır.

I.1.3. Yerinde İncelemede Elde Edilen Bilgi ve Belgeler

(32) Önaraştırma sürecinde 11-12.12.2018 tarihlerinde; YAĞMURALAN (Petrol Ofisi A.Ş. (POAŞ) bayisi), Yozçelikler Petrol Nak. Orman Ürünleri Hay. Turizm İnşaat ve San. Ltd. Şti. ((YOZÇELİKLER), GESAN/TURNA GAZ²⁴ bayisi), Ümit Çalışkan Özel Eğitim ve Reh. Sağ. Hizmetleri Medikal İnş. Petrol Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ((ÇALIŞKAN), GESAN/TURNA GAZ bayisi), Muştan Özata ((ÖZATA), YURTPET bayisi), Özyurt Oto Gaz ((ÖZYURT), GESAN/TURNAGAZ bayisi), MUDUL (BP bayisi), ÖZEL BURDUR (AYTEMİZ bayisi), CANTÜRK (POAŞ bayisi), KABACALI (POAŞ bayisi), İsmail Akgül-Büğdüz Petrol ((BÜĞDÜZ), GESAN/TURNAGAZ bayisi), Dursun Ataseven Petrol Ürünleri, LPG, Nakliyat, Gıda, San ve Tic. Ltd. Şti. ((ATASEVEN), AYGAZ bayisi), KURT (POAŞ BAYİSİ)²⁵, AKAY²⁶ POAŞ, TERMOPET ve GESAN/TURNAGAZ bayisi), BİMTAŞ (TP bayisi), BİNAY (BP bayisi) ve BAHTAŞ’da (TP bayisi) yerinde incelemeler ve görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

I.1.3.1. Teşebbüs Yetkililerince Görüşmelerde Dile Getirilen Konular

(33) Yerinde incelemeler sırasında teşebbüs yetkilileriyle yapılan görüşmelere özetle aşağıda yer verilmektedir:

(34) KURT yetkilisi (...) ile yapılan görüşmede özetle; Kasım 2018’e kadar istasyonlar arasında rekabet olmadığı, herkesin EPDK’nın verdiği fiyattan otogaz sattığı, Bucak Belediyesi’nin sattığı otogazın fiyatının düşük olduğu, bu durumun Bucak'ta satılan otogaz ile Burdur merkezde satılan otogaz fiyatları arasında ciddi farklılıklara neden olduğu ve Burdur merkezdeki vatandaşlar nezdinde tepkiye yol açtığı, Belediye şirketlerinin (istasyonlarının) dağıtıcıları OPET ile olan sözleşmelerinin geçen ay bitmesinden sonra dağıtıcı olarak Türkiye Petrolleri (TP) ile yeni sözleşme yaptığı, bu tarihten itibaren satış fiyatlarını düşürdükleri, kendilerinin de bu yeni fiyatlarla rekabet edebilmek için fiyatlarını düşürdükleri ancak dağıtıcılarla yapmış oldukları hâlihazırdaki sözleşmeler nedeniyle fiyatları ancak belli bir sınıra kadar indirebildikleri, Belediye’nin yüksek fiyatlardan (3,99 TL) otogaz sattığı dönemde kendilerinin de Belediye fiyatlarını takip ettikleri ve kâr marjlarını düşürmemek adına fiyatları düşürmek gibi bir saiklerinin olmadığı belirtilmiştir. Ayrıca, Burdur merkezde Belediye istasyonları da dahil toplamda altı istasyon olduğu ve coğrafi koşullardan ötürü istasyon sayısını artırmanın mümkün olmadığı, bundan dolayı Burdur merkezde rekabet ortamının oluşmadığı ve kendilerinin de indirebildikleri ölçüde Belediye fiyatlarını takip ettikleri, Belediye istasyonlarının TP ile yaptığı sözleşmede kâr marjı belirleme konusunda daha esnek olduğunun düşünüldüğü, öncesinde OPET ile sözleşmeleri bulunurken bu kadar esnek olmadıkları, o nedenle de fiyatları düşüremedikleri, Belediye şirketlerinin özel teşebbüs olmaması nedeniyle kâr elde etmek konusunda kendileri gibi özel teşebbüslere nazaran daha kayıtsız oldukları ve fiyatları oldukça düşük seviyelerde tutabildikleri hususları ifade edilmiştir.

(35) BAHTAŞ yetkilisi (...) ile yapılan görüşmede, Burdur Petrolcüler Platformu’ndan haberdar olmadıkları ifade edilmiştir.

(36) KABACALI yetkilisi (...) ile yapılan görüşmede özetle; POAŞ tarafından bayilere kısa mesaj yoluyla gelen tavsiye fiyatlar üzerinden satış fiyatının belirlendiği ve satışların bu şekilde gerçekleştirildiği, Belediye’nin otogazı 3,99 TL seviyelerinden sattığı dönemde de yine POAŞ’ın kendilerine göndermiş olduğu mesajlar doğrultusunda 3,99 TL fiyat seviyelerinden satış yaptıkları, bundan bir ay öncesine kadar fiyatların önce 3,65 TL seviyelerine gerilediği, ardından da şimdiki seviyeleri olan 3,30 TL’ye indiği, KURT ile Belediye arasında bazı sebeplerden dolayı rekabet oluştuğu ve buna bağlı olarak fiyatların bu seviyelere indiği, Burdur Petrolcüler Platformu gibi bir oluşumdan haberdar olunmadığı hususları ifade edilmiştir.

(37) BİNAY yetkilisi (...) ile yapılan görüşmede, Burdur Petrolcüler Platformu adlı bir yapının olmadığı, (...)’nın fiyat artışı olduğu konusunda manipüle edici söylemlerde bulunduğu, EPDK’nın tavsiye fiyatının olduğu ve bu fiyatın aşılmadığı, bu konu hakkında basın açıklaması yapılarak halkın bilinçlendirildiği, otogaz almaya gelen müşterilerin yüksek fiyatlardan kaynaklı şikayetleri üzerine böyle bir açıklama yapılması ihtiyacının doğduğu, kesinlikle platform denen bir mekanizmanın olmadığı, daha önce de Burdur Petrolcüler Platformu adı altında herhangi bir açıklamalarının ya da faaliyetlerinin bulunmadığı ifade edilmiştir.

(38) AKAY yetkilisi (...) ile yapılan görüşmede özetle, yerel gazetelerde yer alan iddialardan haberdar olmadıkları, bu konu ile ilgili herhangi bir yazışma yapmadıkları, Burdur Petrolcüler Platformu adlı oluşumu ilk defa duydukları ve anılan konuyla ilgili hiçbir basın kurumuna demeç vermedikleri ifade edilmiştir.

I.1.3.2. Elde Edilen Bilgi ve Belgeler

(39) Belge 1: 11.12.2018 tarihinde BİNAY’da yapılan yerinde incelemede, BİNAY’ın “Facebook” adlı sosyal paylaşım sitesinde şirket adına kayıtlı hesabında yapılan aramada, (...) tarafından 22.02.2015 tarihinde “Kurt-Kabacalı-Akay petrol tavan fiyatlar sonrası son durumları ®” yazısıyla bir fotoğraf paylaşıldığı tespit edilmiştir. Fotoğrafta KURT, KABACALI ve AKAY’ın yetkilileri (...) ve (...)’ın birlikte yer aldıkları görülmektedir.

(40) 11.12.2018 tarihinde istasyonlarda yapılan eş zamanlı incelemelerde, Burdur’da faaliyette bulunan bazı istasyon sahiplerinin Whatsapp grubu kurdukları ve bu grup üzerinden birtakım yazışmalar gerçekleştirdiklerine ilişkin duyum edinilmiştir. Devam eden süreçte AKAY’da yapılan yerinde incelemede, bu duyumun kontrolünü sağlamak üzere muhasebe sorumlusu (...)’in kullanımındaki şirket telefonu talep edilmiş, talep (...) tarafından karşılanmış, ilgili telefonda “Püis Burdur” adlı bir Whatsapp grubu olduğu ve bu gruptaki yazışmalarda rekabete duyarlı bir takım bilgilerin paylaşıldığı görülmüştür. (...), “Püis Burdur” adlı Whatsapp grubunda fiyatla ilgili herhangi bir konuşmasının bulunmadığını, gruba sonradan eklendiğini, grubu yalnızca güncel petrol fiyatlarını takip etmek için kullandığını, LPG fiyatlarını tamamen bağımsız bir şekilde POAŞ tarafından tavsiye edilen fiyatları uygulayarak belirlediklerini, grupta yer alan fiyatlama hareketlerini takip etmediklerini ve grup üyeleri ile herhangi bir birlikteliklerinin bulunmadığını ifade etmiş ve söz konusu durumun otogaz/LPG satış fiyatları üzerinden açıkça görülebileceğini belirtmiştir.

(41) “Püis Burdur” adlı bir Whatsapp grubunun bulunduğunun tespiti üzerine, teşebbüs yetkililerinden söz konusu yazışmaları “Whatsapp VVeb” uygulaması üzerinden şirkete ait bilgisayarda açmaları talep edilmiştir. Talebin yerine getirilmesiyle grupta yer alan yazışmalar, ekran görüntüleri alınmak suretiyle temin edilmiştir. Söz konusu grupta yer alan yazışmalara geçmeden önce grubun hangi tarihte ve kim tarafından kurulduğuna ve üyelerinin kimlerden oluştuğuna yönelik bilgiler aşağıda sunulmaktadır.

(42) Elde edilen belgelerde grubun tek yöneticisinin KURT’un hissedarlarından biri olan (...)²⁷ olduğu görülmektedir. KURT tarafından iletilen cevabi yazıda grubun, sekiz ay önce²⁸, sektörel sorunları paylaşmak, çözüm bulmak ve fiyat değişimlerini bildirmek amacıyla kurulduğu ifade edilmiştir²⁹. Grup üyelerinden bazılarının kimliği elde edilen belgelerden tespit edilebilmişken, kimliği belirlenemeyenlerin tespiti gruba üye olduğu bilinen diğer teşebbüslerden elde edilen bilgiler aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Grubun üyelerini ve hangi teşebbüsü temsil ettiklerini gösterir tabloya aşağıda yer verilmektedir.

Tablo-5: “Püis Burdur” isimli Whatsapp Grubunun Üyeleri ve Temsil Ettikleri Teşebbüsler

(43) Yukarıdaki tabloda yer verilmekle birlikte, Whatsapp grubuna üye olduğu tespit edilen ve ATASEVEN çalışanı olduğu belirtilen (...)’ın rekabete duyarlı yazışmaların başlangıcından önce, 10.05.2018 tarihinde gruptan ayrıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, AKAY’ın yetkilisi (...)’ın da 19.07.2018 tarihinde gruptan ayrıldığı tespit edilmiş olmakla birlikte AKAY’ın muhasebe sorumlusu (...)’in gruptaki varlığı devam etmiştir. Son olarak grup üyesi olduğu tespit edilen (...) isimli şahısla ilgili olarak KURT tarafından, söz konusu kişinin daha önce PO deniz satışları bayisi olduğu ve hâlihazırda herhangi bir bayide çalışmadığı ifade edilmiştir³⁰ Bilgi talebinde bulunulan diğer teşebbüsler ise (...)’a ait GSM numarasını tanımadıklarını belirtmişlerdir.

(44) Söz konusu Whatsapp grubundaki yazışmalarda, 09.04.2018 tarihine kadar geriye gidilebilmektedir. Bu tarihten itibaren grupta, ilk dönemde motorin, benzin ve otogaz LPG fiyatlarına dair zam haberleri, dağıtıcı tavsiye/tavan fiyatları hakkında yazışmalar yer alsa da 16.07.2018 tarihinden itibaren grup üyelerinin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin kapsamına girebilecek nitelikte bazı yazışmalar gerçekleştirdiği görülmektedir. Bu çerçevede, anılan tarihten itibaren grup üyeleri arasında gerçekleşen ve önemli görülen yazışmalara aşağıda yer verilmektedir³¹.

(45) Belge 2: 16.07.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...)

(.....) (KURT):

“İyi akşamlar bugün normalde benzine 12 kuruş zam gelecekti ama devlet yapmadı yine ötv den mahsup etti. Bugün de petrol fiyatları çok hızlı düştü şu an varil fiyatı 12 usd civarı muhtemelen iki gün sonra bu sefer benzinde indirim olur onuda yansıtmazlar düşmez. Şu an motorinde 17 kuruş yapılmamış ötv den mahsup edilen fark var; benzinde bugünkü dahil 32 kuruş fark var; Lpg de 36 kuruş. Saygılarımla. İyi akşamlar. ”

(...) (BİNAY):

“ötv yi serbest bıraktıkları gün yandığımızın resmidir”

(...) (KURT):

“Aynen”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Hakkımızda hayırlısı olsun”

(...) (KURT):

“(...) ayağınızı süreyerek mi geldiniz bilmiyorum”

(...) (BİNAY):

“Girdiklerine pişman olacaklar”

(...) (KURT):

“Daha bişey görmediler ki birde tavan fiyat uygulamasını görseler”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Action geldi; sedental yaşantınıza Sizlere güvendik girdik”

(...) (BİNAY):

“Ayarlayın da bir akşam toplanalım”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Elimizden tutarsanız”

(...) (BİNAY):

“Bizim elimizden de biri tutsa”

(...) (KURT):

“( ) sektöre girişlerini kutlayalım”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Olur ayarlayalım Her zaman”

(...) (BİNAY):

“Kaynaşır millet iyi olur”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Kurtların mekanı uyar ev sahipliği yaparlar yabancılık çekmeyiz”

(...) (KURT):

“Gün ve zaman belirleyin yeter”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“(...) top sende”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

:)

(...) (BİNAY):

“Neden bende”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Organizasyon senin işin”

(...) (BİNAY):

“Ben anlamam”

(...) (KURT):

“Salı ve Cuma günler canlı müzik var Cuma günü ben yokum Ankaradayım ya yarın yada haftaya yapalım”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bana uyar”

(...) (BİNAY):

“Herkese uyarsa yarın akşam toplanalım Benim nöbet var çok kalamam 1-2 saat takılırız”

(...) (KURT):

“Bana uyak’

(46) Belge 3: 17.07.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

(iletildi)”18.07.2018 tarihinden geçerli olmak üzere Benzin grubu Rafineri çıkış fiyatında 11 kuruş fiyat indirimi gerçekleşmiştir. Bu tutar ÖTV'den karşılanacak. Pompa satış fiyatlarında bir değişiklik olmayacaktır. ”

(...) (BİNAY):

“Ne oldu toplantı işi”

(...) (KURT):

Dün yazdık kimseden ses çıkmadı Ben olmayacak diye başka program yapmıştım”

(...) (BİNAY):

“Uyar dedim ama başkasına uymadı galiba”

(...) (KURT):

“Bi senden ses çıktı abi başkası bir şey yazmadı ”

(...) (BİNAY):

“Birde ( ) Yarın yapalım o zaman”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Ben güldüm”

(...) (KURT):

“Sen sadece gülüyorsun zaten Yarın oluk’

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Yeşil ışık yaktım”

(...) (BİNAY):

“Biz bayan mıyız gülmenden yeşil ışık yaktığını anlayacak”

(...) (KURT):

“Bizim bu kadar kafamız çalışsa bu işi yapmazdık Sadııııkk”

(...) (BİNAY):

“Adam gibi söyle”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Ben varım”

(...) (MUDUL):

“Yoğunluğum hat safhada bir dahakine selamlak’

(...) (KURT):

“Yarın akşama buluşuyoruz o zaman tamam mı”

(...) (BİNAY):

“Tamam kaçta nerde yaz gelen gelsin”

(...) (KURT):

“Akşam karikatürde 8:30 uygun mu herkese”

(...) (BİNAY):

“Ok Bana uyar Geliyorum”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Ok bana uyar”

(47) 18.07.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (BİNAY):

“Geçen olursa haber versin”

(...) (KURT):

“Ok”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Biz geçiyoruz”

(...) (BİNAY):

“Bende varmak üzereyim”

(...) (KURT):

“Biz geldik bekliyoruz”

(48) 19.07.2018 tarihinde “AKAY’ın yetkilisi (...)” gruptan ayrılmıştır.

(49) Belge 4: 31.07.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (BİNAY):

“@(...) selam otogaz da indirim mi yaptın”

(...) (CANTÜRK):

“Merhaba. Yanımdakiler yüzünden geçici bir süre”

(...) (BİNAY):

“Siz niye indirmiyorsunuz diye şikayete gelenler oluyor ben de Aslı var diye sorayım dedim”

(...) (MUDUL):

“Türkiye de tek olan ilimize yanlış karar şirketlerin gazıdır Ipg değil”

(...) (KURT):

“şirketler bastırıyor indirim yapın diye ama biz onlara kulak asmıyoruz ama yol üstündekilerin farklı tabi etrafındakiler yapınca mecbur uymak zorunda kalıyorlar”

(...) (BİNAY):

“Ama bu durum hepimizi etkiler”

(...) (CANTÜRK):

“Aynen denizim”

(...) (BİNAY):

“Yanlış anlama (...)”

(...) (CANTÜRK):

“Yooo. Bir senedir yapanlara ses cikmadi. simdi ne oldu”

(...) (KURT):

“Bizler şehir merkezinde olduğumuzdan onlar kadar çok etkilenmiyoruz ama haftada 2 gün özyurt ve atasevenin yapması bile o günü çok etkiliyor”

(...) (MUDUL):

‘Ben 1982 den beri yol üstündeyim 4 şirket gördüm direnmeye devam”

(...) (KURT):

“Banada çok diyorlar bucaktaki petrol ofisi şu fiyata satıyor gazı mazotu diye bende onlara şirket destek çıkıyor yol boyu diğer şirketlerle rekabet edemiyorlar bir kısmını şirket bir kısmını ofis karşılıyor diyorum”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Diren Burdur”

(...) (KURT):

“(...) abi sen farklısın sana bişey olmaz senin lokantan yeter de artar”

(...) (MUDUL):

“Bireysel iş yok toplumsal mücadele. Enayi miyiz biz. (...) şeninde meyilin var galiba”

(...) (KURT):

“abi benim meyilim olsa en başta yapardım ben en baştan beri ortak hareket taraftarıyım”

(...) (MUDUL):

“Her neyse hayat devam ediyor hayırlı işler zaten akaryakıt işi bitti”

(...) (BİNAY):

“İndirim oranında ki satış artışı ile normal zamanda yapılan satışın karı karşılaştırıldığında net ortaya çıkar hangisinin avantajlı olduğu”

(...) (KURT):

“Aynen sektör bitti zaten uzatmaları oynuyoruz bugün bir tanker (...) tl doluyor neye kadar gidecek her zam sermayden gidiyor”

(...)

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Yok canım biz haddimizi biliriz. Bu işin duayenleri sizlersiniz biz sadece emanete baktık. Ama sektörün geleceği parlak değil. Bu şartlarda indirim yapmak bacağımıza sıkmak olur. Bizi de aygaz çok zorladı indirim yapın diye Bu iş matematik. Ucuza çok satmakla, normal fiyatında satmak arasında kazanç da ciddi bir fark yok.”

(...) (BİNAY):

(...) bir denesin de bakalım ondan alırız haberi:)

(50) Belge 5: 11.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...)

(.....) (KURT):

(İletildi) “Akaryakıt fiyatlamaları;

Hepimizce malumdur ki Ülkemiz sıkıntılı günler geçirmektedir. 17 mayıs tarihinde devreye alınan Eşel Mobil Sistemi ile gelen zamlar ÖTV den karşılanmaktadır. Son 1 haftadır yoğunlaşarak artan döviz kuru ve yurt dışı işlenmiş ürün fiyatları neticesinde dün itibari ile yerli hesaplama değerleri motorinde +5.90 benzinde +3.64 olmuştur. Yani motorinde dün itibari ile yaklaşık 33 kuruşluk zam ihtiyacı oluşmuştur. Bu ihtiyaca rağmen dün eşe/ mobil sistemi devreye alınmamış fiyatlarda ÖTV düşümü yapılmamıştır. Bunun neticesinde bazı ithalatçı depocu firmalar elleçleme bedelinde ortalama 25 kuruşa kadar artırımda bulunup diğer dağıtıcılara satış yapmıştır. Bu artışta sözleşmesinde yazmamasına rağmen bayi alım fiyatlarına yansımıştır. Yani yine yükün asıl kısmı bayiye yüklenmiştir. Bayilerin bu konuda sözleşmelerine dayalı olarak hukuki haklarını kullanmaları kendi insiyatiflerine geçmiş durumdadır. Yurtiçinde dün itibari ile resmi döviz kuru Merkez Bankasınca 5.94 ile yapıldığından olası Pazartesi yerli hesaplaması yapıldığında karşımıza yaklaşık salı gününe kadar yapılması gereken ve ÖTV'den karşılanması gereken 63 kuruşluk zam ihtiyacı vardır. Bu ahvalde bu zammın yapılıp yapılmayacağı, yapılırsa ÖTV'den karşılanıp karşılanmayacağına dair herhangi bir duyum yada resmi bilgilendirme mevcut değildir. Yaklaşan bayram haftasını ve karışık piyasa değerlerini göz önünde bulundurarak mali bütçeleri sarsmayacak tedbirli depo değerlerine sahip olmanız şahsi fikrimdir. Yu kanda da arz ettiğim üzere bizim ÇARŞI çok karışık.”

(...) (MUDUL):

“Veresiye işini bitirecez”

(...) (BİNAY):

“Veresiye ve indirim konusu önceden de uygulanmaması gereken bir durumdur, zarardan başka bir şey değildir”

(...) (ÖZEL BURDUR):

ok*³²

(...) (BAHTAŞ ve BİMTAŞ):

“Yarın satacak akaryakıt bulunmayacak bulunmayacak boşverin veresiyeyi. Bunlar iyi günlerimiz”

(51) Belge 6: 13.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...)

(...) (KURT):

(İletildi) “AKARYAKIT ÖTV İNDİRİMİ: 14.08.2018 tarihinden geçerli olmak üzere Benzin grubu rafineri çıkış fiyatında 46, Motorin grubu rafineri çıkış fiyatında 58 kuruş fiyat artışı meydana gelmiştir.Bu tutar ÖTV'den karşılanacak.Pompa satış fıyatlannda bir değişiklik olmayacaktır.

Bu değişiklikle şu anda Devletin karşıladığı litre başına ÖTV miktarı. Motorin grubunda 89, Benzin grubunda 88 kuruştur.

(...) (BİNAY):

“Bir sigara firması çalışanlarına akşam depolarını doldurma konusunda direktif vermiş gece 1 tl pompa fiyatlanna zam geleceğini belirtmiş her ne kadar spekülatif söylemler olsa da eşe/ mobil sisteminin devreden çıkartılıp pompaya yansıtılacağı acı bir gerçek şimdiden cari müşteriler konusunda önlem alamazsak sıkıntısını çok çekeceğiz”

(...) (MUDUL):

“Benim anlamadığım bir konu var şehirmerkezinde kral gibi yerleriniz var veresiye yok indirim yav s... s... gelcekler. Pardon”

(...) (BİNAY)

“Bu çok açık oldu patron”

(...) (MUDUL)

“Bizim önler hep açık”

(...) (BİNAY)

“Bu arada @( ) indirimin faydası var mı”

(...) (KURT)

“Carileri kesme konusunda konuşalım uyar bana”

(...) (BİNAY)

“Hiç sesi çıkmıyor”

(...) (MUDUL)

“Kuyruk var”

(...)

(52) Belge 7: 16.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...)

(...) (KURT):

(İletildi) “GÜNAYDIN 16.08.2018 TARİHİ İTİBARİYE (BUGÜNDEN GEÇERLİ) AKARYAKIT POMPA FİYATLARINDA ÖTV ARTIŞINDAN DOLAYI ARTIŞ MEYDANA GELMİŞTİR. (MOTORİN 45 KURUŞ) (BENZİN 50 KURUŞ) (LPG KURUŞ) Bilgilerinize. DAĞITIM ŞİRKETİNİZDEN YENİ FİYATLARI ÖĞRENİNİZ”

(...) (BİNAY):

“Ulusal basına düştü”

(...) KURT):

(İletildi) “Arkadaşlar ÖTV artışları. Benzin 1492’den 1994’e, motorin 904,90’dan 1361’e, LPG 307,60’dan 810 TL’ye çıktı. Fiyat ayarlamaları yapılacak”

(...) (BİNAY):

“Yeni fiyatlar geldiyse hemen geçeceğiz di mi”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Opet geçti. Geçin dediler”

(...) (BİNAY):

“Fiyatları yollarmısın”

(...) (ÖZEL BURDUR):

*³³

anlaşılan bir adet fotoğraf paylaşılmaktadır ancak söz konusu fotoğraf Whatsapp’tan telefona indirilmemiş halde olduğundan bulanık durumdadır.

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Kafanı kaldır tabeleya bak (...):)”

(...)

(...) (MUDUL):

“(...) bizim kafa o kadar ileriye şey edemiyor”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Haber bekleyin diyo haka. (...) karşısında opet çıkmıyor ki bürodan:)”

(...) (BİNAY):

“Otogazda bişey yok mu. Aynı. ”

(...) (BİNAY):

“K-6.94 UK-6.97 M-6.39 UM-6.42. Bizim fiyatlar.”

(...) (KURT):

“PO dan ses Yok ama ben Tp ye göre ayarlattım”

(...) (BİNAY):

“Tp ile aynı Opet düşük kalmış”

(...) (KURT):

“O da akşama artırır”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Kazandırmaz zaten opet hep bizden hep bizden :(.

(İletildi) 16.08.2018 tarihinden geçerli olmak üzere TPGAZ Otogaz fiyatları guncellenmistir. 34 krs/lt zam yapilmistir. ”

(...) (BİNAY):

“Biz de daha tık yok”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Düzeltme; Sayin Bayımız, piyasa kosullari geregi 16.08.2018 itibariyle LPG al is fiyatlariniz KDV dahil 4 Krs/lt düşmüştür. Tavsiye edilen pompa satis fiyatları değişmemiştir. Bilgilerinize sunariz”

(...) (BİNAY):

“Sizin ki düşüyor. Ne iş”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bizim alışımız düşüyor”

(...) (KURT):

“Alışları düşüyor daha kötü”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Aynen. Sn. Bayımız, ÖTV değişikliği nedeniyle LPG fiyatlarinda 33 krs/lt artis olmuştur. Bugün itibariyle yeni fiyatlar ile satis yapabilirsiniz. Güncel fiyatlar web sayfamızda güncellenmistir. Saygilarimizla. B002”

(...) (KURT):

“Lpg de fiyatlar belli oldu mu Lpg ye 33 kuruş arttıralım”

(...) (BİNAY):

“Evet 3.99 yaptık”

(...) (MUDUL):

“Bizde”

(...) (KURT):

“3.99 yaptık”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bizim tavan fiyat 3.95”

(...) (KURT):

“3.92 oldu mesaj geldi. Herkes şehri merlezinde kaçtan satarsa bizde o fiyatı yansıtıcaz (...) bey haber bekliyoruz 3 petrol istasyonu olarak”

(...) (AKAY):

“Kaça satalım 3.92 son rakam mı”

(...) (KURT):

“Akşam vardiyalara kadar 3.99 yapalım akşama netleşir rakamlar sonra ona göre tekrar haberleşelim Vardiye alıp fiyat değiştirmekten hesap yapamaz olduk”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Ok”³⁴

(...) (KURT):

Bizde bu³⁵

(...) (KABAÇALI):

“(...) Petrol Ofisinin gönderdiği mesajda il tavan fiyatı 3.92 Bende sizlere

uymak isterim ama EPDK He bir sorun yaşamayalım”

(...) (KURT):

“Abı sabahtan beri bes vardiya değiştirdim Hesaplar alt ıst oldu Saat 3 te vardiya alıcam 3.92 yapıcam”

(...) (BİNAY):

“O zaman herkes 3.92 ye ayarlasın”

(...) (KURT):

“Tamam abi”

(...) (KABACALI):

“Ben 3 kez. ..tm anlaşıldı. ...Benim derdim pazar bozan bayi durumuna düşmemek. ... Herkes nasibi kadar kazanacak sonuçta”

(...) (KURT):

“Tamam sadık bey 3.92 yapalım”

(...) (KABACALI):

“Sayin Bayımız, Bu sabah resmi gazetede yayınlanan karar geregi LPG’de

anlaşılan bir adet fotoğraf paylaşılmaktadır ancak söz konusu fotoğraf Whatsapp’tan telefona indirlmemiş halde olduğundan bulanık durumdadır.

OTV değişikliği yapilmistir. Yeni düzenleme ile bugünden geçerli bayi al is fiyatları KDV Dahil 33 kr/lt artmistir. Tavsiye edilen BURDUR ili tavan fiyatiniz

3,92 TL/LTolmuştur. Saygilarimizla, PO/Gaz B002”

(...) (KURT):

“(...) beyden ses çıkmıyor. Tabı parayı aldı keyfine bakıyor. Otel otel gezıyır”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Siz ne derseniz 3.92 olsun o zaman :)”

(...)

(...) (KABACALI):

“Yani en son 14.08 .... Bişey anlatmaya çalıştım hep alış fiyatlarımı arttırdılar.. .pompa fiyatı sabit”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Bu ara gazda ki tavan fiyat 3.99”

(...) (KURT):

“Valia bence 3.99 uyar:)))”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“3.92 dediniz düşürdük bana da uyar zaten kar etmiyor. Ama topluluk ne derse ona uyarız. Şuan 3.92ye çektik.”

(...) (KABACALI):

“üstadım Petrol Ofisi tavan fiyatı 3.92 olduğu için zaten bizim size uyma lüksümüzün olmadığını düşünüyorum”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Tavan fiyatı epdk belirler ama aranızda ki anlaşmayı bilemeyiz. Nasıl isterseniz”

(...) (KABACALI):

“Ama lokasyonunuzu bilmiyorum. ... Çok rekabetin yoksa niye düşeceksin. Ama sanıyorum ki şuana kadar ki yaptığımız görüşmeler Rekabet Kurul’luk...

Allah muhafaza. ...Onun için (...) anlaşma değil de istişare desek. ..Biraz paranoya mı oldu bilmiyorum. ...Ama artık bu sektör(özellikle EPDK) beni bizi çok tedirgin işverenler yaptı diye düşünüyorum”

(53) Belge 8: 29.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (BİNAY):

“Fiyatlara 2 ila 3 krş güncelleme geldi”

(...) (KURT):

“Bize daha mesaj gelmedi”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bizede henüz gelen bir mesaj yok”

(...) (BİNAY):

“Bekleyelim o zaman bizde”

(54) Belge 9: 30.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

“Otogaz fiyatı bize 3.98 olarak bilgi geldi. Size gelen bilgi var mı”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Günaydın bizde değişiklik yok şimdilik”

(...)

(...) (BİNAY):

“Bize iki ila üç kuruş zam geldi. Ama uygulamadık. ”

(...)

(55) Belge 10: 31.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

“Günaydın hayırlı cumalar. Lpg fiyatları artmış 3,99 a göre ayarlıyorum ben” (...)

(...) (KURT):

“3.99 yaptık. Şimdi fiyat ayarlaması yaptık”

(...) (BİNAY):

“Bende merkezden mail bekliyorum. Ona göre hareket edeceğiz paylaşırım”

(56) Belge 11: 11.10.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

“Bilginize var mı. Fiyat listesi geldi. Benzin fiyatı deg ıştırıyım m”

(...) (BİNAY):

“Bizim bir haftadır 7.04. 7.06 pardon”

(...) (AKAY):

“Günaydın motorinde de değişiklik var değil mi”

(57) Belge 12: 16.10.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (BİNAY):

“Nerelerine battı acaba”

(...) (MUDUL):

“A be şikayet eden bayiler. Haberi iyi bak”

(...) (BİNAY):

“O zaman bayiler kendi ayağına sıkıyor ne diyeyim”

(...) (MUDUL):

“Valia bilemem canım abem belki para bize kalır”

(...) (BİNAY):

“Antalya da LPG indirimlerinden dolayı tüm bayiler ağlı yormuş litrede dört kuruş para kazanıyorlarmış ne kadar doğru bilmiyorum ama”

(...) (KURT):

“Esas ( ) yapmış olduğu açıklamayı gördünüz mü. O sıkıntı”

(...) (BİNAY):

“Görmedim neyle ilgili. Link atarmısın”

(...) (KURT):

“lpg fiyatlarıyla ilgili”

(...)

(...) (BİNAY):

“LPG fiyatlarından herkes şikayetçi sosyal medyada sürekli dile getiriyorlar. Bucak’tan alıp gelsin o zaman”

(...) (MUDUL):

“Kardeşler tavan fiyat var bu (...) eli boş sıkman canınızı”

(...) (KABACALI):

“Arkadaşlar kervan yürür siz meraklanmayın”

(...) (BİNAY):

“İkinci (...). Arkadaşlar bu sabah ki (...) açıklaması gerek başkanımızı gerekse bizi zora sokacak gibi görünüyor bu konu da bir açıklama yapmamız lazım görüşlerinizi belirtirseniz sevinirim. İndirim yapmak hepimize kayıp sağlayacaktır”

(...)

(...) (BİNAY):

“Bir şekilde bir araya gelip çözüm bulmamız lazım. Başkan’dan randevu alıp gidelim mi. (...) yı aradım 15 dakika ya yanına geleceğim dedi. Gelmek isteyen arkadaşlar buyursun gelsin. Hatta gelirseniz iyi olur”

(...)

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Arkadaşlar biz her zaman piyasa istikrarından yanayız yıllardır. Bu yüzden çoğunluk ne dediyse ona uyduk. Buradan bir çok aile ekmek yiyor. Biz kimsenin zarar görmemesini istemiyoruz. Hep beraber görüşelim bu işi. Bakalım ne diyo”

(...)

(...) (BİNAY):

“Yazı yoluyla bir basın açıklaması yapmayı düşünüyoruz katılmayı isteyen arkadaşlar belirtebilirler mi”

(...) (KURT):

“Biz katılırız”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bizde katılırız”

(...) (BİNAY):

“İyi akşamlar, arkadaşlar gazete cemiyetine verilmek üzere yazı ile ilgilenebilen oldumu”

(...) (BİNAY):

“Değerli burdur halkı ve basın mensupları yerel basınında sayın belediye başkan imiz Ali orkun ercengiz ve belediyeye ait akaryakıt istasyonlarını hedef alan Sayın (...) burdur da otogaz satış fiyatlarının bucak ilçesi ile karşılaştırılarak fahiş fiyatla satıldığını ve burdur halkının kazıklanır kandırıldığı ile ilgili bir haber yapılmıştır Bu haber biz akaryakıt istasyonları işleticilerini de tövmet altına almıştır. Bu haber ön araştırılması yapılmadan sorgulamadan yapılmış bir haberdir. Hiç bir akaryakıt istasyonu kendi kafasına göre fiyat belirlemesi yapamaz EPDK nın belirlemiş olduğu tavan ve taban fiyatı dışında fiyat belirleme olasılığı yoktur ve cezası ağırdır bu cezai şartları istasyon sahibi ve işleticileri göze alma lüksü yoktur. Ekonomik açıdan zor dönemden geçtiğimiz şu günlerde gerek düşük kâr marjları gerekse yüksek işletim maliyetleri biz İstasyon işleticilerini zorlarken bu ve bunun gibi haberler bizleri derinden üzmüştür. Eminiz ki SN (...) araştırmadan yaptığı bu haberin biz istasyon sahiplerini de etkiliyor olmasından dolayı derin bir pişmanlık içindedir.

İndirim ve kampanyalar dağıtıcı firma desteği sayesinde olmaktadır birkez daha belirtmek isteriz ki hiç bir bayi kendi kafasına göre fiyat belirleme yetkisine sahip değildir

SN Burdurlu hemşerilerimize ve basın mensuplarına önemle duyurulur. Arkadaşlar bir göz atın onay verirseniz yollayalım”

(...) (KURT):

Abi güzel ve açıklayıcı olmuş (...) (BİNAY):

Burdur halkına akaryakıt Lpg fiyat bilgilendirme mesajı ve basın açıklamasıdır.

Burdur Belediyesi Meclis üyesi ve encümeni Sayın (...) nın yaptığı basın açıklamasında Burdur Belediyesi akaryakıt istasyonlarında satılan lpg ile kayyumla yönetilen Bucak Belediyesi arasındaki lpg fıyatlannın arasındaki farkı gündeme taşımıştı.

Burdur ilinde söz konusu fiyat politikası uygulaması ilimizde hizmet veren akaryakıt bayileri ve Belediye işletmesi de dahil olmak üzere şirketlerin belirlemiş olduğu ve ayrıca Epdk fiyatı üzerinden yapılmaktadır.

Bu nedenle Burdur ilinde hizmet veren bayilerin yüksek fiyata ürün satmış olması söz konusu değildir.

Sizlere Burdur da hizmet veren Akaryakıt bayileri olarak Sayın (...) nın ifadesinde kullandığı "tam yüzde 17,70 kazıklanmışım" sözü ticari ahlaka uygun olmayıp bilinçsizce yapılmış biz sözdür. Ayrıca Burdur Belediyesine de Kayyum atanmasını istemek düşünceside bu kapsamda yer almaktadır..

Bucak ilçesinde ve otoyol üzerinde bulunan akaryakıt istasyonlannda farklı fiyat uygulaması taban-tavan sınırı gözetmeksizin şirketlerin ve bayilerin desteği ile dip fiyat uygulamasıyla kârsız ve zararına yapmamaktadır.

Burdur ilinde sizlere hizmet etmekte olan bayiler olarak kaliteden güleryüzden ödün vermeden sizlerin güvenini kazanarak hizmet vermeye devam edeceğimizi birkez daha belirtmek istiyoruz., bunuda ben yazdım acizane bi göz atın”

(...) (KABACALI):

‘‘Gayet güzel sade anlaşılır bir metin olmuş.. Arkadaşlar her iki metin de öz olarak aynı. ...ikişide olabilir. Bence”

(...) (BİNAY):

‘‘gerçi ( ) abinin üstüne yazmış gibi olmasın, siz nasıl uygun görürseniz

diyeyim”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“İkiside uygun”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Çok güzel olmuş emeklerinize sağlık”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Arkadaşlar. Şu şekilde düzenledim uygun mu³⁶. Hangi akaryakıt istasyon lan isminin yazılmasını istiyorsa altına ekliyelim. Sonra tüm basına dağıtılacak”

(...) (BİNAY):

“Belediye şirketlerinin sayıtaşca inceleniyor kısmı diğer akaryakıt bayilerini neden ilgilendiriyor sorusu gelebilir veya bu yazının belediye ttarafından düzenlenmiş olacağı düşündürebilir kanımca, kârsız ve zararına satış yapılıyor kısmıda siz neden dip fiyat uygulayıp vatandaşı düşünmüyorsunuz sorusunu da gündeme getirir”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Nasıl derseniz. Metin orda beğenmediğiniz kısımları kaldırırız. ”

(...) (BİNAY):

“İki kısım hariç güzel”

(...) (MUDUL):

“Bence sadece belediye kendi adına bir açıklama yapsın (...) başkanla

görüşsün adam direk belediyeye takmış Ipg bahane açık arıyor sadece epdk kuralları açıklansın kâr zarar olayı devreye girmesin bence yeterli”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Tamam o iki kısmı kaldırdım. Belediye ayrıca açıklama yapsın”

(...) (BİNAY):

“Ok”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Bucak ilçesinde ve otoyol üzerinde bulunan akaryakıt istasyonlarında farklı fiyat uygulaması taban-tavan sınırı gözetmeksizin şirketlerin ve bayilerin desteği ile dip fiyat uygulamasıyla kârsız ve zararına yapılmaktadır. Yerine : Bucak ilçesinde ve otoyol üzerinde bulunan petroller sözleşmeleri gereği taahhüt ettikleri Lt. Kotalarını tutturmak için düşük fiyatla ürün satma yoluna gitmektedirler. Yazalım mı?”

(...) (BİNAY):

“Yok karıştırmayalım”

(...) (MUDUL):

“Sonra bide bucaklılarla uğrşmayalım. Sadece Epdk yönetmeliğinde bulunan fiyat uygulama maddesini yazmak yeterli bence orda zaten fiyatları dağıtım şirketlerinin belirlediği görünür”

(...)

(...) (MUDUL):

“Sonra ters bir durum yada itiraz olursa onu bir daha düşünürüz zaten bence konu da kapanır”

(...) (BİNAY):

“Hatta hiç karıştırmayalım unutulup gitsin mi?”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Basına vereyim mi itirazı olan var mı?”

(...) (BİNAY):

“O kısımları çıkardıysan ver”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Çıkardım”

(...)

(58) Belge 13: 18.10.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

“N’aptınız iyi akşamlar. Şu paylaşımda bulunduğumuz haberdeki platform ibaresinden birşeyler tutturmaya çalışıyorlar”

(...) (BİNAY):

“Kimler”

(...) (KURT):

“Çorbacı (...) burdan birşeyler çıkartmaya çalışarak işi kartele sokmaya çalışıyormuş. Burdur’dan istasyonlar anlaşarak aralarında fiyatları yükseltiyorlar diye”

(...) (BİNAY):

“İstediği kadar çalışsın EPDK nın ve bayi satış fiyatları haricinde bir fiyatla satış yapmıyoruz. Çok olsa birer kuruş oynayalım aramızda”

(...) (KURT):

“Bilginiz olsun”

(...) (BİNAY):

“Bir gün birimiz arttırır diğer gün bir başkası”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Aynen”

(...) (BİNAY):

“Girsin şirketlerin sitelerine baksınlar. Bişi çıkmaz rahat ol”

(...) (KABACALI):

“Arkadaşlar pek rahat olunmamak. (...) kardeşim”

(...) (BİNAY):

“Abi sen şirketin sana belirtmiş olduğu fiyattan yüksek bir fiyatta satmıyorsun ki”

(...) (KABACALI):

Alıntı (Ama sanıyorum ki şuana kadar ki yaptığımız görüşmeler Rekabet Kurul’luk. .. .Allah muhafaza...)

“16 Ağustos’da yazmışım da. Ama biliyorsunuz ki Epdk’nm çoğu cezası yargıya bile açık değil iken. ..Lütfen itidal ve temkin. ...fırsat verilmemeli... Ayrıca hepimiz de Butso üyesiyiz. Yanlız da değiliz anlamında söylüyorum”

(...)

(...) (BİNAY):

“Abi biz %10 kazanmıyoruz ki indirim yapsak şirket desteksiz zor”

(...) (KABACALI):

“Valia onların matematik ve oran ile uğraştıklarını sanmıyorum. ...Hatta dertleri üzüm bile olmayabilir. ..Bağcıyı dövmek daha hoşlarına giden showman insanlar bunlar”

(...) (BİNAY):

“Bizim diyeceğimiz biz kimsenin etkisi altında kalmadan şirketinin bize sunmuş olduğu satış fiyatının üstünde bir satış yapmayıp onu uyguluyoruz diyeceğiz. Mesajları da tutmayın silin”

(59) Belge 14: 20.10.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

(lletildi)“LÜKS ARAÇ ALABİLMEK İÇİN TEKEL OLUŞTURUP OTOGAZI PAHALI SATMAK SOSYAL BELEDİYECİLİKLE BAĞDAŞMAZ!

http://www. burtukoder. com/haberdetay. asp ?HaberNo=4 71”

(...) (BİNAY):

“Örgüt kurmaktan içeri atmazlar inşallah”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Abi serbest piyasa herkes istediği fiyata satar, taban ve tavanı geçmedikçe. Baka yı dolandıran adamın yazdıklarına bak. Kimsenin kimseyi tekel altına sokma kartel yapma durumu yok. Belediye nin 2 istasyonu şuan tadilatda ne gaz ne de akaryakıt satıyor”

(60) Belge 15: 30.10.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir:

(...) (KURT):

“Hayırlı işler Tp petrol otogaz fiyatı 3.55 doğrumudur

Şuan satıs yapılıyor Köprübaşında Bunlar güncel fiyat mı Bizde 3.99”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bizde 3:95”

(...) (BİNAY):

“Tp de 3.99 Kim dedi 3.55 diye”

(...) (KURT):

“Az önce Bizim eleman dedi. Bı daha bakar mısın abı”

(...) (BİNAY):

“Uydurmuş ve ya güneşten fiyatı öyle görmüş”

(...) (KURT):

“Tamam abı”

(61) Belge 16: 23.11.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir.

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Günaydın Arkadaşlar, bugün benzinde 15 krş fiyat düşüşü olacağı söyleniyor, bilginize”

(...) (BİNAY):

“Günaydın”

(...) (KURT):

(iletildi) “Günaydın hayırlı işler bu geceden yani 24.11.2018 Cumartesi gününden geçerli benzin grubunda 16 kuruş indirim beklenmektedir. Saygılarımla. ”

(...) (BİNAY):

“Günaydın”

(...) (KURT):

“Yarınki otogaz fiyatı 3.69 Şehir merkezinde”

(...) (BİNAY):

“(...)’in aday olması Şerefine mi”

(...) (KURT):

“Valla bılmıyorım artık abı Neyin şerefine Takdir sîzlerin”

(...) (KABACALI):

“Nasıl yani”

(...) (KURT):

“Yarından itibaren’³⁷

(...) (MUDUL):

“Hayırlı olsun burdu ra”

(...) (KURT):

“Rekabet Burdur’a geldi”

(...) (MUDUL):

“Yol üstünde epeydir var alışırsınız”

(...) (BİNAY):

“Biz 3.92 devam şirket desteği olmadan zor derlerse destekleriz indirin öyle”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“otogazın niye düştüğüne deniz e değil iyi parti meclis üyesine sorun. Serbest piyasa

(...) (BİNAY):

“(...) ve (...) diz çöktürmüş oldu yani belediyeye”

(...) (KURT):

“Yarın biz değişim yapıyoruz 3.69”

(...) (BİNAY):

“Hayırlı olsun”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Sözleşme değişti kâr marjı arttı diyor belediye. Tp destek veriyor”

(...) (MUDUL):

“Ben 3.30 indiren bari”

(...) (BİNAY):

“İndirin dip yapın”

(...)

(...) (BİNAY):

“İyi akşamlar 3.69tl yetecek mi acaba (...) ve (...) soruldu mu”

(62) Belge 17: 29.11.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir.

(...)

(...) (KURT):

(iletildi) “PİYASA BİLGİSİ;

Otogaz da önümüzdeki hafta başından itibaren. Devletinde Eşel Mobil sistemi gereği alacaklı olduğu fazla bir Ötv miktarı kalmadığı için pompayada yansıyacakjndirim ihtimali mevcuttur. Pompaya yansımanın muhtemelen 15- kuruş arasında olması tahmin edilmektedir.

Dolayısıyla Lpg'de bu aralar stok planlamasına dikkat etmekte fayda vardır. Can Tosun, TOSUN Enerji Danışmanlık”

(...) (BİNAY):

“İndirimde şu an ki fiyatların sabit kalmasını öneriyorum”

(63) Belge 18: 03.12.2018 tarihinde grup üyeleri arasında gerçekleşen yazışmalarda aşağıdaki hususlar ifade edilmiştir.

(...) (KURT):

(iletildi) “Rica ederim hayırlı işler. Bizi m saha müdüründen gelen mesaj şu; DÜZELTME:

Değerli Bayiler;

Olması beklenen zam Cuma kapanış değerlerinin desteklememesinden dolayı yarın geceye kalmıştır. 05.12.2018 tarihinden geçerli beklenti için net fiyat bilgisi şirketimiz tarafından mesaj yoluyla iletilecektir. Aynı tarihten geçerli 29 krLPG’de de indirm beklentisi oluşmuştur. Bilginize sunarım.”

(...) (KABACALI):

“Olması beklenen zam!!??”

(...) (BİNAY):

“İndirimi makul tutup biraz üte çekelim fiyatları”

(...) (MUDUL):

“Ulen indirim geldi hani yoktu. Katikule mi ediyonuz”

(...) (KURT):

“Bize daha gelen birşey yok”

(...) (BİNAY):

“Bize 3.36 geldi”

(...) (KABACALI):

“Bu size gelen resmi fiyat; resmi fiyat-sizin indirdiğiniz ind. olmalı”

(...) (BİNAY):

“33 krş indirim geldi”

(...) (KABACALI):

“Tmm abimde şuan resmi pompa fiyatı 3.99 olduğunu düşün ürsek’den bahsediyorum”

(...) (BİNAY):

“Abi satış fiyatlarını bildiriyorsun ya merkeze o fiyat üzerinden indirim yapıyorlar”

(...) (KABACALI):

“Tmm anlaşıldı”

(...)

“04/12/2018 itibariyle BURDUR ili tavsiye edilen OTOGAZ azami pompa satış fiyatimiz:3.67 Tl/lt. 32 krş/lt indirim yapilmistir.Saygılarımla”

(...) (BİNAY):

“Abi bu fiyat indirimsiz olandan Sen kaçtan satıyorsun”

(...) (KABACALI):

“Ben sizinle birlikte 3.92 ye indirdikten sonra bir daha bişey yapmadım. Yani

3.92 devam ettim”

(...) (BİNAY):

“O yüzden sana o fiyat gelmiş”

(...) (KABACALI):

“Yok bize tavan fiyat gelir her zaman, bayi fiyatına göre özel fiyatlama mesajı gelmez”

(...) (BİNAY):

“Bize öyle geliyor”

(...) (KABACALI):

“Yani 3.99-0.32 = 3.67 geldiği gibi Sanırım 3.59 yapacağım 7krş olan indirimimi 8 e çıkardım gördüğünüz gibi acayip rekabet ederim”

(...) (MUDUL):

“Doğrusunu yapıyon abi kazanmadan hizmet olmaz”

(...) (KABACALI):

“Eyvallah”

(...) (MUDUL):

“Bende aynı fiyat devammm”

(...) (KABACALI):

“Ama merkezde olsak çok öyle bir lüksümüz olmaz zannediyorum. Onun için herkese hayırlı, kazançlar inşallah”

(...) (MUDUL):

“Amin abecim”

(...) (BİNAY):

“Bizde ayarlasak iyi olacak. Şu an ki fiyatlardan 20 krş indirim yapsak 3.49 eder”

(...) (KABAÇALI):

“Tabi iyi olur. .... hepimiz için”

(...)

(64) Belge 19: BİMTAŞ’ta yapılan yerinde incelemede, 15.10.2018 tarihinde bimtasl 5@hotmail.com adresinden (...) adresine gönderilen “basın açıklaması” başlıklı e-postanın ekinde “BASIN AÇIKLAMASI - (...) ~1” adlı Word belgesinde geçen ifadelere aşağıda yer verilmektedir;

“BASIN AÇIKLAMASIDIR.

DEĞERLİ BURDURLU HEMŞERİLERİM VE DEĞERLİ BASIN MENSUPLARI BU GÜN BELEDİYE MECLİS ÜYESİ (...) YAPMIŞ OLDUĞU BASIN AÇIKLAMASINDA BURDUR BELEDİYESİNE AİT OLAN BİMTAŞ A.Ş. NİN AKARYAKIT İSTASYONUNDAN OTOGAZI BUCAK DA SATILAN FİYATTAN %17 GİBİ FAZLA BİR BEDEL ÖDEYEREK SATIN ALDIĞINI DOLAYISIYLA ŞİRKETİN BURDUR HALKINA YÜKSEK FİYATLI OTOGAZ SATTIĞINI OYSAKİ BELEDİYEYE AİT OLAN ŞİRKETİN HALKA FAYDA SAĞLAYICI VE YARARINA HİZMET VERKESİ GEREKTİĞİNİ İFADE EDEN BİR BASIN AÇIKLAMASINI ŞAŞIRARAK ÖĞRENDİM.

BURDUR HALKI VE KAMU OYU BİLMELİDİR Kİ VE YİNE BASİRETLİ BİR İŞ ADAMIDA BİLİR Kİ;

ŞİRKETİMİZ İLE AYNI HİZMETİ VEREN TİCARETHANELERLE ARASINDA BİR FİYAT FARKI YOKTUR. EVET ŞİRKETİMİZ TÜRK TİCARET KANUNU VE VERGİSEL OLARAK DA KURUMLAR VERGİ KANUNUNA BAĞLI BİR ANONİM ŞİRKETİDİR. KALDI Kİ YİNE TİCARETLE UĞRAŞAN BİR KİŞİ BİLİR Kİ; EPDK TARAFINDA TABAN VE TAVAN FİYATI BELİLENEN BİR ÜRÜNÜ FAYİŞ FİYAT İLE SATMAMIZ MÜMKÜN DEĞİLDİR. ŞİRKETİMİZ DEVİR ALINDIĞINDAN BU GÜNE GEREK İŞLEYİŞ VE GEREK SE EKONOMİK OLARAK KENDİNİ TOPARLAMIŞ BİR ŞİRKET HALİNE GELMİŞTİR. YİNE ŞİRKETİMİZ BAĞIMSIZ BİR YMM TARAFINDAN DÜZENLİ OLARAK DENETİM ALTINDA OLUP SAYIŞTAY DENETİCİLERİ TARAFINDAN DA DENETLENEN ŞEFFAF BİR YÖNETİM ANLAYIŞI İÇİNDEDİR. ( ) BÖYLE DÜŞÜNMEDEN VE EZBERE YAPMIŞ OLDUĞU İŞTE LAF OLSUN TORBA DOLSUN DÜŞÜNCESİNDEKİ BASIN AÇIKLAMASI BURDUR HALKINI YANILTMAKTIR.

YUKARIDA DA DEDİĞİM GİBİ BASİRETLİ VE BAŞARALI BİR İŞ ADAMI BENCE ÖYLE OLMALIDIR Kİ ÜRÜN HAKKINDA BİR AÇIKLAMA YAPARKEN ÜRÜNÜ ÖNCE TANIMASI GEREK, ÜRÜNÜN MALİYETİNİ BİLMESİ GEREK, AKARYAKIT İSTASYONUNUN PETROL ŞİRKETLERİ İLE NASIL BİR SÖZLEŞME YAPILDIĞINI BİLMESİ VE DAHA BİRÇOK ETKİYİ BİLMESİ VE ANALİZ SONUCU KONUŞMASI GEREK. KALDI Kİ BELEDİYEMİZE AİT OLAN BİMTAŞ A.Ş, NİN FAALİYET ALANI SADECE AKARYAKIT İSTASYONLARI DEĞİLDİR. BUNUN YANINDA LOKANTA- ÇAY BAHÇESİ VE YİNE BURDUR HALKININ İHTİYACINI GİDERMEK ADINA DÜĞÜN SALONU FAALİYETLERİNİ BURDUR HALKININ HİZMETİNE SUNMAKTADIR.

BELEDİYE MECLİS ÜYESİ (...) YİNE SAPLA SAMANI BİRBİRİNE KARIŞTIRMIŞTIR.ŞÖYLE Kİ BELEDİYE ŞİRKETİ İLE ALAKALI BASIN AÇIKLAMASI YAPACAKSIN YAPARKEN HÜKÜMETİN EMEKLİYE %05 ZAM YAPTIĞINDAN BAHSEDECEKSİN BUNUN SONUCUNU DA BELEDİYE YE AİT ŞİRKETİN OTOGAZI FAZLA FİYATTAN SATMASINA BAĞLAYACAKSIN

SN. (...) YA ÖNERİM ŞUDUR Kİ ÖNCE ARAŞTIR,BİLGİ LEN DÜŞÜN VE SONRA BİR KARARA VAR. EZBERE BİR İŞ YAPMA”

(65) Burdur’da bazı yerel haber sitelerinde, grup üyesi teşebbüslerden bazılarının “Burdur Petrolcüler Platformu” adı altında yaptıkları açıklamalara aşağıda yer verilmiştir³⁸:

"Akay Petrol, Binay Petrol, Kurt Petrol, Mudul Petrol, Kabacalı Petrol, AFM Petrol³⁹ Burdur Petrolcüleri Platformu adıyla basın açıklaması yaparak; Burdurda hizmet veren bayilerin yüksek fiyata ürün satmış olmasının söz konusu olmadığını belirtip (...)’nın “tam yüzde 17,70 kazıklanmışım” açıklamasının, ticari ahlaka uygun olmayıp bilinçsizce söylendiğini, Burdur Belediyesine de Kayyum atanmasını İstemek düşüncesinin de bu kapsamda çok saçma olduğunu ifade ettiler.

Burdur halkına akaryakıt Lpg fiyat bilgilendirme mesajı ve basın açıklamasıdır.

Burdur Belediyesi Meclis üyesi ve encümeni Sayın (...)’nm yaptığı basın açıklamasında Burdur Belediyesi Belediye Başkanımız Sayın (...) ve Belediye akaryakıt İstasyonlarında satılan lpg İle kayyumla yönetilen Bucak Belediyesi arasındaki lpg fiyatlarının arasındaki farkı gündeme taşımıştı.

Burdur İlinde söz konusu fiyat politikası uygulaması İlimizde hizmet veren akaryakıt bayileri ve Belediye İşletmeleri de dahil olmak üzere Akaryakıt dağıtım şirketlerinin belirlemiş olduğu ve ayrıca Epdk fiyatı üzerinden yapılmaktadır.

Epdk piyasa taban ve tavan fiyatlarını belirlemektedir. Bu nedenle Burdur İlinde hizmet veren bayilerin yüksek fiyata ürün satmış olması söz konusu değildir. Devamlı olarak online takip edilen bir sistemde pahalıya mal satmak, kaçak akaryakıt satmak vb. usülsüz İşler ağır cezai müeyyidelere çarptırılmaktadır.

Sîzlere Burdur da hizmet veren Akaryakıt bayileri olarak Sayın (...)’nın

İfadesinde kullandığı “tam yüzde 17,70 kazıklanmışım” sözü ticari ahlaka uygun olmayıp bilinçsizce söylenmiş biz sözdür. Ayrıca Burdur Belediyesine de Kayyum atanmasını İstemek düşüncesi de bu kapsamda çok saçmadır.

Burdur İlinde sîzlere hizmet etmekte olan bayiler olarak kaliteden güler yüzden ödün vermeden sîzlerin güvenini kazanarak hizmet vermeye devam edeceğimizi bir kez daha belirtmek İstiyoruz. Bu bağlamda Belediye petrollerini ve biz Burdur Petrol akaryakıt İstasyonlarını tömet altında bırakan bu açıklamayı kamu oyuna yapmak zorunluluğunu hissettik....

Saygılarımızla”

I.2. Değerlendirme

I.2.1. Delillerin Değerlendirilmesine İlişkin Esaslar

(66) 4054 sayılı Kanun’un Kanun’un 40. ve 44. maddelerinde re’sen veya şikayet üzerine başlatılabilen rekabet incelemelerinde Kurul tarafından görevlendirilen raportörlerin Kanun’un 14. ve 15. maddelerinde düzenlenen “Bilgi İsteme” ve “Yerinde İnceleme” yetkileri aracılığıyla dosya kapsamında kullanılabilecek delilleri temin edeceği öngörülmektedir. Bu çerçevede, Kanun’un “Yerinde İnceleme” başlıklı 15. maddesinde Kurul adına yerinde inceleme yapan raportörlerin; teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin;

(a) Defterlerini, her türlü evrak ve belgelerini inceleyebilme ve gerekirse suretlerini alabilme,

(c) Teşebbüslerin her türlü malvarlığına ilişkin mahallinde inceleme yapabilme yetkilerine sahip olduğu görülmektedir. Söz konusu maddede yer alan “her türlü evrak ve belge” ile “her türlü malvarlığı” ifadeleri teşebbüslerin ticari/mesleki faaliyetlerini yürütmek amacıyla kullandıkları her türlü malvarlıklarından fiziki ve/veya elektronik her türlü belgenin delil olarak temin edilebileceğine işaret etmektedir. Dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’da fiziki veya elektronik belge ayrımı bulunmayıp, teşebbüslerin ticari/mesleki faaliyetlerini yürütmek amacıyla kullandıkları telefon, tablet ve bilgisayar, sunucu, hard disk, CD, DVD, USB gibi her türlü cihazdan yazılı- basılı veya elektronik olarak elde edilen belgelerin ihlali göstermede delil olarak kullanılabileceği öngörülmektedir. Özellikle rekabet hukuku uygulamasında “açık ihlal” olarak tabir edilenler başta olmak üzere rekabet kanunlarınca yasaklanan ihlallerin teşebbüsler tarafından gizlilikle yürütüleceği de dikkate alındığında, 4054 sayılı Kanun’un uygulanmasında delil serbestisi ilkesinin esas teşkil ettiği ifade edilebilecektir.

(67) Rekabet hukuku uygulamasındaki bir diğer esas, delillerin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekliliğidir. Bu bağlamda her bir delilin konu, süre, taraflar gibi ihlalin tüm unsurlarını içermesi gerekmemekte, birbirleriyle tutarlı olmaları koşuluyla, delillerin bir bütün olarak söz konusu unsurları ortaya koymalarının yeterli olacağı kabul edilmektedir⁴⁰

(68) Somut olayda ihlale dayanak teşkil etmesi muhtemel deliller esas olarak teşebbüse ait telefondan bilgisayara aktarılarak elde edilen çevrimiçi (Whatsapp) yazışmalardır. Çevrimiçi yazışmalar, akıllı cep telefonu teknolojilerinin ve kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte hem kişisel hem de kurumsal iletişimi sağlamak üzere son yıllarda etkin şekilde kullanılan araçlar olarak belirginlik kazanmaktadır. Çevrimiçi yazışmaların önemli ölçüde cep telefonları üzerinden gerçekleştiriliyor olması rekabet hukuku özelinde incelemelerde hukukun temel prensiplerinden olan özel yaşamın gizliliği ilkesinin ihlali endişesini gündeme taşımakta, bu durum ise cep telefonlarının inceleme kapsamına alınıp alınamayacağı, alınacaksa da hangi esaslar ölçüsünde hukukiliğin tesis edilebileceği tartışmalarını beslemektedir.

(69) Hukukiliğin tesisi bakımından riayet edilmesi gereken çerçeve, yukarıda kapsamına yer verilen 4054 sayılı Kanun’un 15. maddesi ile çizilmektedir. 4054 sayılı Kanun’un 15. maddesi uyarınca teşebbüslerin ticari/mesleki faaliyetlerini yürütmek amacıyla kullandıkları her türlü malvarlıklarından fiziki ve/veya elektronik her türlü belge incelenebilecektir. Dolayısıyla Kanun’un 15. maddesi uyarınca yerinde inceleme yapılan teşebbüs mahallinde teşebbüse ait ticari faaliyette kullanılan her türlü araçtan temin edilecek ticari faaliyete ilişkin her türlü belgenin incelenebilmesi konusunda tereddüt bulunmamaktadır. Nihayetinde bu hususlar, belgelerin nitelik olarak kişisel, yani özel hayata ilişkin olmadıklarını ortaya koymaktadır. Bu kapsamda şirkete ait GSM hattı üzerinden ticari faaliyete ilişkin gerçekleştirilen yazışmaların kopyalarının alınmasının hukukilik şartını sağladığı ve özel hayatın gizliliğine halel getirmediği değerlendirilmektedir. Nitekim bu husus, Kurulun 2018 yılına ait Ortodonti Malzemeleri⁴¹ kararında açıklığa kavuşturulmuştur. İlgili kararda, yerinde incelemede şirket çalışanının bilgisayarından elde edilen ve şirket GSM hattı üzerinden yapılan Whatsapp yazışmalarına yer verildiği görülmektedir. Kararda her ne kadar yapılan önaraştırma neticesinde soruşturma açılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmış olsa da, şirket hattı üzerinden gerçekleştirilen çevrimiçi yazışmaların hukuki delil olarak dosya kapsamında kullanıldığı ve Kurul tarafından da bu statünün karara yansıtılmak üzere onaylandığı görülmektedir. İşbu dosya bakımından da benzer bir tablo söz konusudur. Şöyle ki AKAY’da gerçekleştirilen incelemeler esnasında, şirket çalışanının şirkete ait cep telefonunda bulunan “Püis Burdur” adlı Whatsapp grubunda yer alan yazışmalar, Whatsapp l/l/eh uygulaması aracılığıyla şirket bilgisayarına aktarılarak ekran görüntüleri alınmak suretiyle temin edilmiştir. Söz konusu çevrimiçi yazışmalar, dosya kapsamında elde edilen temel delil niteliğindedir.

(70) Türk rekabet hukuku uygulamasına mehaz teşkil eden Avrupa Komisyonu düzenleme ve uygulamaları bu kapsamda ele alındığında, Komisyonun mobil cihazların incelenmesi konusunu açık şekilde mevzuatta düzenlediği görülmektedir. Bu kapsamda “1/2003 sayılı Konsey Tüzüğü’nün 20(4) maddesi uyarınca Komisyon Tarafından Gerçekleştirilen İncelemelere Yönelik Açıklayıcı Notun 10 numaralı paragrafında; yerinde incelemeyi gerçekleştiren yetkililer tarafından, teşebbüse ait sunucular, masa üstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar, tablet ve diğer taşınabilir aygıtlar da dâhil olmak üzere teknolojik cihazların ve CD, DVD, USB, harici hard disk, yedekleme araçları, bulut sunucuları vs. bütün depolama aygıtlarının incelenebileceği belirtilmiştir. Aynı paragrafta, bu düzenlemenin, teşebbüsten elde edilen ve teşebbüsün ticari/mesleki faaliyetlerini yürütmek amacıyla kullandığı kişisel aygıt ve araçları da kapsadığı ifade edilmiştir⁴² Dolayısıyla kişisel cep telefonları da teşebbüsün ticari/mesleki faaliyetlerini yürütmek amacıyla kullanılması halinde inceleme kapsamına dahil edilmektedir.

(71) Delillerin değerlendirilmesi bakımından somut olayla benzer nitelik arz eden ve Whatsapp yazışmalarının delil olarak kullanılabileceğine ilişkin İspanya Rekabet Otoritesi (Comision Nacional de los Mercados y la Competencia “CNMC”) tarafından alınan bir karar da bulunmaktadır⁴³. Karara konu olayda, otorite tarafından yapılan yerinde inceleme sırasında, şirket çalışanının başka bir rakip şirket ile gerçekleştirdiği ve alt pazarda faaliyet gösteren bir alıcıya karşı ortak tutum sergilemelerini konu edinen Whatsapp yazışmaları ele geçirilmiştir⁴⁴. Bunun üzerine olay, şirket ve çalışanı tarafından yargıya taşınmış ve CNMC’nin yerinde inceleme yapılmasına yönelik yetki belgesinin şirket çalışanın telefonunu inceleme yetkisi vermediği, telefonda şahsi bilgilerin de bulunduğu, telefonun şirket çalışanının yokluğunda ve rızası dışında incelendiği hususları iddia edilmiştir. Buna karşın Mahkeme (Audiencia Nacional), yetki belgelerinin inceleme yapan heyete, şirket çalışanlarının “mobil telefonlar dâhil olmak üzere” fiziksel ve elektronik kayıtları inceleme yetkisi verdiğini hükme bağlamıştır. Mahkeme, telefonda özel bilgilerin de bulunduğu, telefonun şirket çalışanının yokluğunda ve rızası dışında incelendiği iddialarına ilişkin olarak ise, bu iddiaları kanıtlayacak yeterli somut delilin sunulmadığı, öte yandan, yerinde inceleme tutanağı şirket çalışanı tarafından imzalanmasına rağmen tutanakta bu hususlara yönelik herhangi bir itirazın da bulunmadığı; ayrıca tutanakta, telefon incelenmeden önce nelerin şahsi olduğunun sorulduğu ve bunların zaten CNMC tarafından incelenmediğinin belirtildiği gerekçeleriyle itirazı reddetmiş ve CNMC’nin kararını onamıştır⁴⁵

(72) Yukarıda yer verilen bilgiler ışığında, mevcut dosya kapsamında AKAY’da yapılan yerinde inceleme sırasında 4054 sayılı Kanun’da öngörülen usule uygun olarak, şirkete ait cep telefonu üzerinden bilgisayara aktarılmak suretiyle temin edilen Whatsapp yazışmalarının hukuki delil niteliğinde olduğu değerlendirilmiştir.

I.2.2. 4054 sayılı Kanun’un 4. Maddesi Kapsamında Değerlendirme

(73) Dosya kapsamında Burdur il merkezinde faaliyet gösteren ve otogaz LPG ile akaryakıt bayilik faaliyetinde bulunan taraflar arasında, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlaline yol açan bir anlaşmanın ve/veya uyumlu eylemin var olup olmadığı İncelenmektedir.

(74) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ilk fıkrasının temel amacı, rekabetin gereği olarak her bir teşebbüsün kendi ticari politikalarını ve piyasadaki faaliyetlerini tek başına, bağımsız olarak belirlemesidir. Rekabeti bozucu nitelikteki anlaşmaların varlığı halinde, teşebbüslerin bağımsız davranışlarının yerini anlaşma taraflarının ortak çıkarlarına hizmet eden koordineli davranışlar almaktadır. Bu tür anlaşmalar, piyasa ekonomisinden elde edilmesi beklenilen faydaları azaltarak kaynakların etkinsiz kullanılmasına ve oluşan toplam refahın piyasadaki aktörlere hak etmedikleri oranda dağılmasına yol açmaktadır. Diğer bir deyişle, bu tür anlaşmalara taraf olan teşebbüsler, normal rekabet şartları içinde elde edemeyecekleri kârlara ulaşarak bu ekonomik faaliyetlerle yaratılan refahın çoğunu kendilerine aktarma olanağına sahip olmakta ve piyasa ekonomisinin sağlıklı bir şekilde işlemesini engellemektedir.

(75) Söz konusu madde incelendiğinde, teşebbüsler arasında gerçekleştirilen ve amacı veya etkisi yahut potansiyel etkisi itibarıyla rekabeti sınırlayıcı nitelik taşıyan her türlü anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararının yasaklandığı görülmektedir⁴⁶ Sözü edilen müesseselere yönelik olarak Kanun’da herhangi bir tanıma yer verilmemekle birlikte, anlaşma ve uyumlu eylem kavramlarının oldukça geniş yorumlandığı anlaşılmaktadır. Nitekim 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin gerekçesinde;

“Bu Kanunun amacı rekabetin korunması olduğuna göre, rekabeti engelleyici, kısıtlayıcı veya bozucu teşebbüsler arası anlaşma ve uygulamaların yasaklanması gerekir. Maddenin amacı bakımından anlaşma, hukuki şekil şartlarına uymasa bile tarafların kendilerini bağlı hissettikleri her türlü uzlaşma ya da uyuşma anlamında kullanılmıştır. Anlaşmanın yazılı veya sözlü olmasının önemi yoktur. ” ifadeleriyle, Türk rekabet hukukunda “anlaşma” kavramının borçlar hukukundaki “sözleşme” kavramından daha geniş bir kavram olduğuna dikkat çekilmekte ve bağlayıcı olma, yazılı şekil, yükümlülüklerin ifa edilmemesi halinde uygulanacak yaptırımın düzenlenmesi yahut yürürlük koşulları gibi herhangi bir şekil şartı aranmamaktadır⁴⁷ 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi anlamında bir anlaşmanın varlığı için teşebbüsler arasında bir irade uyuşmasının bulunması yeterlidir.

(76) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlali bakımından madde kapsamına giren eylemin niteliğine bağlı olarak amaç ve/veya etki unsurlarından sadece birini barındırması yeterli kabul edilebilmektedir. Fiyat tespiti, arz kısıtlaması, pazar veya müşteri paylaşımını konu alan anlaşma/uyumlu eylemler doğaları gereği rekabeti sınırlayıcı olmaları nedeniyle amaç bakımından rekabet ihlali teşkil etmekte, bu nedenle de per se ihlal tabir edilmektedir. Bu nitelikteki anlaşma/uyumlu eylemin varlığı ihlal sonucuna ulaşılması bakımından yeterli olup, anlaşmanın ayrıca piyasadaki rekabeti bozucu etkilerinin gösterilmesine, bu etkilerin ispatına ihtiyaç duyulmamaktadır. Söz konusu açık kısıtlamaları içeren anlaşmaların piyasadaki rekabet ortamını bozdukları karine olarak kabul edildiği için, bu tür anlaşmalar, pazardaki mevcut veya potansiyel etkilerinin incelenmesine gerek görülmeksizin yasaklanmakta, varlıklarının ispatı rekabet hukuku müdahalesi için yeterli olmaktadır⁴⁸.

(77) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamındaki yasak, teşebbüslerin kararlarının rakip teşebbüslerle birliktelik sonucunda şekillenmesi halinde, yani teşebbüslerin anlaşma, uyumlu eylem ya da teşebbüs birliği kararı şeklinde ortaya çıkan bir danışıklı ilişki içinde olmaları halinde söz konusudur. Bu çerçevede rekabet hukukunun mevcut yasal çerçevesi dahilinde anlaşma/uyumlu eylem kavramını işlevsel kılmada “iletişim” unsuruna dayandığı görülmektedir. Dolayısıyla anlaşma/uyumlu eylemin dayanağını doğrudan veya dolaylı iletişim oluşturmaktadır.

(78) İletişimin anlaşma/uyumlu eylemi ortaya koymadaki kritik önemi, piyasada rekabeti tetikleyen temel dinamiğin, teşebbüsler arasında birbirlerinin ne şekilde davranacağına ilişkin yaşanan belirsizlik olduğunun kabulüne dayanmaktadır. Dolayısıyla teşebbüsler arasındaki iletişim veya iletişimi sağlayan uygulama ve davranışlarla, teşebbüslerin gelecekteki davranışlarına yönelik belirsizliğin azalması durumunda teşebbüs davranışının bağımsız değil koordine olacağı, bu nitelikteki davranışın da 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılabilmektedir⁴⁹ Bu bağlamda, özellikle fiyat, arz miktarı, satış stratejisi, maliyet gibi rekabete duyarlı stratejik verilere ilişkin bilgiler içeren iletişimler tek taraflı olarak sunulduğunda dahi rekabet ihlali olarak değerlendirilebilmektedir. Nitekim belirtilen nitelikte bir iletiyi alan teşebbüs, rekabeti sınırlayıcı bir anlaşmanın tarafı olmayacağını derhal ve açıkça karşı tarafa bildirmediği sürece anlaşmaya zımnen irade göstermiş sayılmaktadır. Zira rakiplerinden, değinilen unsurları taşıyan bir ileti alan teşebbüsün, kendi ticari politikalarını belirlerken, sözü edilen bilgileri dikkate aldığı kabul edilmektedir⁵⁰ Bir başka ifadeyle, rakiplerinin fiyatlarını artıracağını veya sabit tutacağını bilen bir teşebbüs için geleceğe ilişkin belirsizlik azalmakta, fiyatlama kararları bu bilgiye göre şekillenmekte, bu durum ise teşebbüsün rekabet hukuku anlamında rakiplerinden bağımsız karar vermediği anlamına gelmektedir⁵¹.

(79) Nitekim Kurulun Otomotiv kararına⁵² lişkin olarak Danıştay 13. Dairesi tarafından alınan kararlarda⁵³ şu değerlendirmelere yer verilmektedir:

“Rekabet açısından önemli olduğunda kuşku bulunmayan geleceğe ilişkin rekabete hassas bilgilerin piyasada rekabet edilen başka bir teşebbüsle paylaşılmasında, rekabeti ihlal edici bir amacın olduğu şüphesi ortaya çıkacaktır. Nitekim gerek Avrupa Birliği Adalet Divanının (ABAD'ın) "T-Mobile" kararında gerekse doktrinde rakipler arasında gelecekteki davranışlarına yönelik belirsizlikleri ortadan kaldırabilecek nitelikte olan bilgi paylaşımlarının rekabete aykırı olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Söz konusu rekabete hassas bilgi; geleceğe ilişkin fiyat veya buna ilişkin stratejik bir bilgi olduğu takdirde, rekabeti ihlal etme amacının ayrıca irdelenmeye ihtiyaç göstermeyecek şekilde ortada olduğu da açıktır. Ayrıca, teşebbüsler arası bilgi paylaşımlarının, piyasada bir etkisinin olmadığı ileri sürülebilirse de, belirtilen rekabete hassas bilgi paylaşımının, teşebbüslerin gelecekte piyasada alacakları kararlarda etkili olacağının aksi ispatlanmadıkça kabul edilmesi gerekmektedir. Bu durum, ABAD'ın "Polypropylene" ve "Sugar" kararlarında teşebbüsler aleyhine bir karine olarak değerlendirilmiştir. Bir başka anlatımla; fiyatların yükseltilmesi hususunda rakipler arasında kesin bir anlaşmaya varılmasa dahi bir rakibin geleceğe ilişkin fiyatlama stratejisini açıkladığı bir toplantıya sadece katılmış olmak da bir karine olarak kabul edilmektedir. ”

(80) 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi hakkında yapılan teorik açıklamalar ve söz konusu maddenin uygulanmasına ilişkin esaslar çerçevesinde, dosya kapsamındaki iddialar hakkında elde edilen tüm bilgi, belge ve bulgular bir bütün olarak ele alınarak, aşağıda değerlendirilmektedir.

I.2.2.1. Otogaz LPG’ye İlişkin Değerlendirme

(81) “Yerinde İncelemelerde Elde Edilen Belgeler” bölümünde yer verilen çevrimiçi yazışmalar incelendiğinde, 31.07.2018 tarihinde BİNAY tarafından CANTÜRK’e indirim yapıp yapmadığı hususunun sorulduğu, CANTÜRK’ün ise yanındaki istasyonların indirim yapması sebebiyle indirim yaptığını açıkladığı görülmektedir⁵⁴. KURT ise dağıtıcıların bayilere indirim yapmaları yönünde baskılarına cevap vermeyeceklerini, indirim yapılmaması gerektiğini belirtmiştir. BİNAY, CANTÜRK her ne kadar Burdur il merkezinde bulunmasa da CANTÜRK tarafından yapılan indirimin kendilerini de etkileyeceğini ifade etmiştir. Bunun üzerine, CANTÜRK de bir yıldır indirim yapanlara ses çıkarılmadığını, şimdi neyin değiştiğini ifade ederek itiraz etmektedir. İlgili yazışma akışında genel olarak, topluca hareket edilmesi gerektiği, CANTÜRK’ün yaptığı indirimden duyulan rahatsızlık, şehir merkezinde olmayan istasyonların yapacağı indirimin şehir merkezini de etkileyeceği, ucuza çok satış yapmanın değil de normal fiyattan ortalama seviyede satışın arasında ciddi bir kazanç farkının olmadığı ifade edilmektedir (Belge 4).

(82) 16.08.2018 tarihinde dağıtıcılardan gelen yeni tavsiye/tavan fiyatlara göre pozisyon almaya çalışan bayiler, dağıtıcılarından kendilerine gelen fiyat verilerini birbirleri ile paylaşmakta ve genel fiyat seviyesinin aynı olması için özen göstermektedirler. İlk olarak dağıtıcılarından gelen fiyat mesajlarına göre fiyatı 3,99 TL olarak belirleyen bayiler, ardından bazı bayilerin tavan fiyatının 3,99 TL’nin altında kalmasıyla EPDK ile tavan fiyat uygulaması sebebiyle sorun yaşamamak adına belirleyebilecekleri maksimum fiyat olan 3,92 TL’de karar kılmıştır (Belge 7).

(83) 29.08.2018 tarihinde BİNAY tarafından, fiyatlara gelen güncelleme bilgisinin grupla paylaşıldığı, fakat diğer grup üyelerine dağıtıcıları tarafından bir bilgi gelmediği için bekleme kararı alındığı görülmektedir. 31.08.2018 tarihinde KURT’un otogaz LPG fiyatlarının 3,99 TL’ye çıkarıldığı bilgisini paylaştığı görülmektedir. BİNAY’ın ise dağıtıcısından gelecek tavsiye/tavan fiyat verisine göre hareket edeceğini ifade ettiği görülmektedir (Belge 8, 9).

(84) 16.10.2018 tarihinde gerçekleştirilen yazışmalarda, fiyatlardan şikayetçi olan (...) hakkında bir basın açıklaması yapılması gerektiği, indirim yapılmasının herkese kaybettireceği, fiyat konusunda çoğunluğun aldığı kararlara uyulduğu, birlikte fiyatlara ilişkin basın bildirisinin hazırlandığı görülmektedir (Belge 12).

(85) 18.10.2018 tarihinde, haklarında yapılan fiyata ilişkin haberler üzerine gerçekleştirilen yazışmada, BİNAY’ın diğer istasyon yetkililerine fiyatlarda birer kuruş oynamayı ve farklı günlerde farklı istasyonların sırasıyla indirim yapmasını tavsiye ettiği, KABACALI’nın yapılan görüşmelerin Rekabet Kurulunun görev alanına girdiğini belirtmesi üzerine, dağıtıcılar tarafından bayilere sunulan tavsiye/tavan fiyata uyulduğu konusunda ağız birliği yapılması gerektiği ve mesajların silinmesi gerektiği ifade edilmiştir (Belge 13).

(86) 30.10.2018 tarihinde geçen yazışmalarda, KURT’un TP’de fiyatın indirimli olduğu hakkındaki sorusu üzerine, BİNAY ve ÖZEL BURDUR’un o güne ilişkin fiyat verilerini paylaştığı görülmektedir. Yine 23.11.2018 tarihinde geçen yazışmalarda, şehir merkezinde otogaz fiyatının 3,69 TL olacağı KURT tarafından iletilmiştir. Fiyattan memnun olmayan diğer grup üyeleri rekabetin Burdur’a geldiğini, fiyatı indirmek istemediklerini ifade etmesi üzerine BAHTAŞ ve BİMTAŞ adına grupta yer alan (...), dağıtıcı ile olan sözleşmenin değiştiğini, kâr marjının arttığını dolayısıyla fiyatın 3,69 TL olacağını söylemektedir (Belge 15, 16).

(87) 29.11.2018 tarihinde BİNAY tarafından, otogaza gelecek olan indirimin LPG’de mevcut fiyatlara yansıtılmaması gerektiği ifade edilmiştir. Yine 03.12.2018 tarihinde geçen yazışmalarda otogaz LPG fiyatı, indirim miktarı, uygulanacak fiyat, şehir merkezinde bulunan istasyonların indirim yapıp yapmayacağı gibi hususlar tartışılmıştır (Belge 17, 18).

(88) Yukarıda yer verilen belgelerden de açıkça anlaşıldığı üzere, taraflar Whatsapp grubu aracılığıyla geleceğe yönelik satış stratejilerini içeren rekabete duyarlı bilgiler paylaşmakta ve otogaz LPG’nin satış fiyatını birlikte tespit etmektedir. Esasen, bu bölümde yer verilen belgeler, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinde “belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan... anlaşmalar” şeklinde belirtilen ihlali ortaya koymakta ve birlikte fiyat tespiti içermesi nedeniyle Kanun’un amaç bakımından ihlal edildiği sonucuna ulaşmak bakımından yeterli olmakla birlikte, tarafların otogaz LPG’ye ilişkin fiyat verilerinden oluşan grafiklere yer verilmesi, teşebbüslerin üzerinde uzlaşılan karar ve uygulamalarını görselleştirmek adına faydalı olacaktır. Bu çerçevede, teşebbüslerin otogazın alış, tavan/tavsiye edilen satış ve satış fiyat verilerine dayanılarak yapılan grafikler, yerinde incelemede elde edilen belgelerle birlikte ele alınacak ve ulaşılan değerlendirmelere aşağıda yer verilecektir.⁵⁵’ ⁵⁶’ ⁵⁷

Grafik 1: Tarafların 01.01.2018-09.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Otogaz LPG Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 2: Tarafların 01.01.2018-09.12.2018 Tarihleri Arasındaki Otogaz LPG Tavan/Tavsiye Edilen Satış Fiyatları (TL/Lt)

Grafik 3: Tarafların 01.01.2018-09.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Otogaz LPG Satış Fiyatları (TL/Lt)

(89) Yukarıda yer verilen grafikler incelendiğinde, 1 Ocak-22 Mart 2018 tarihleri arasında BAHTAŞ, BİMTAŞ, BİNAY, CANTÜRK, KABACALI ve MUDUL’un fiyatlarının neredeyse aynı olduğu; AKAY ve YAĞMURALAN’ın 10 ila 25 kuruş daha düşük fiyatlama yaptığı, KURT’un ise 12 kuruş daha yüksek bir fiyatla satış yaptığı görülmektedir. Ayrıca tarafların, alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında gerçekleşen düşüşlere paralel olarak satış fiyatlarında da düşüşler gerçekleştiği görülmektedir. Ayrıca bu dönemin sonuna doğru, ÖZEL BURDUR’un piyasaya giriş yaptığı ve taraflar arasındaki en düşük satış fiyatını uygulayan teşebbüs olduğu anlaşılmaktadır.

(90) 23 Mart-14 Mayıs 2018 tarihleri arasında, taraflardan bazıları fiyat artırımına giderken bazılarının da fiyat indirimine gittiği ve bu dönemde tarafların fiyatlarının genel anlamda birbirinden faklılaştığı görülmektedir.

(91) 15 Mayıs-30 Temmuz 2018 tarihleri arasında, alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında gerçekleşen yaklaşık 10 ila 14 kurşluk artış sonucunda, tarafların satış fiyatlarında 10 ila 17 kuruşluk bir artışa gittiği ve bu dönemde YAĞMURALAN, ÖZEL BURDUR ve AKAY (GESAN) haricindeki teşebbüslerin fiyatlarının genel olarak birbirine çok yakın seyrettiği, sadece 21 Temmuz 2018 tarihinde CANTÜRK’ün hem alış fiyatında gerçekleşen düşüş hem de civarında bulunan grup üyesi olmayan diğer teşebbüslerden gördüğü rekabetçi baskı nedeniyle indirime gittiği görülmektedir. Nitekim bu durum 31.07.2018 tarihli yazışmalardan da anlaşılmaktadır.

(92) 31 Temmuz ile 15 Ağustos arasında tarafların satış fiyatlarının eskisi gibi devam ettiği, daha sonra 16.08.2018 tarihinde, alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında gerçekleşen yaklaşık 30-35 kuruşluk artış sonucunda neredeyse tüm tarafların da yaklaşık 30-35 kuruşluk bir fiyat artışına gittiği görülmektedir. 16 Ağustos’tan 8 Kasım’a kadar fiyatların genel olarak önce 3,92 TL sonrasında 3,99 TL seviyesinde seyrettiği, şehir merkezinde bulunmayan tarafların, yazışmalardan da görüleceği üzere, çevrelerinde bulunan ve grup üyesi olmayan teşebbüslerin oluşturduğu rekabetçi baskı nedeniyle nispeten daha ucuza satış gerçekleştirdikleri görülmektedir.

(93) Son olarak 9 Kasım 2018’den sonra bazı tarafların kendilerine bildirilen tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarının düşmesiyle satış fiyatlarının da düştüğü, 23 Kasım 2018’den sonraki süreçte ise, taraflar arasında geçen yazışmalardan da anlaşılacağı üzere, bazı sebeplerden dolayı teşebbüslerin satış fiyatlarının büyük oranda farklılaşmaya başladığı görülmektedir.

I.2.2.2. Akaryakıt Ürünlerine İlişkin Değerlendirme

(94) Dosya kapsamında elde edilen delillerin incelenmesinden, tarafların sadece otogaz LPG değil, otomotiv sektöründe kullanılan beyaz akaryakıt ürünlerinin satış fiyatını da birlikte tespit ettikleri anlaşılmaktadır. Nitekim 31.07.2018 tarihinde grup üyeleri arasındaki yazışmalarda geçen (Belge 4):

“(...)

(...) (KURT):

“banada çok diyorlar bucaktaki petrol ofisi şu fiyata satıyor gazı mazotu diye bende onlara şirket destek çıkıyor yol boyu diğer şirketlerle rekabet edemiyorlar bir kısmını şirket bir kısmını ofis karşılıyor diyorum”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Diren Burdur”

(...) (KURT):

“(...) abi sen farklısın sana bişey olmaz senin lokantan yeter de artar”

(...) (MUDUL):

“Bireysel iş yok toplumsal mücadele. Enayi miyiz biz. ( ) şeninde meyilin var

galiba”

(...) (KURT):

“abi benim meyilim olsa en başta yapardım ben en baştan beri ortak hareket taraftarıyım”

(...) (MUDUL):

“Her neyse hayat devam ediyor hayırlı işler zaten akaryakıt işi bitti”

(...) (BİNAY):

“İndirim oranında ki satış artışı ile normal zamanda yapılan satışın karı karşılaştırıldığında net ortaya çıkar hangisinin avantajlı olduğu”

(...) (KURT):

“Aynen sektör bitti zaten uzatmaları oynuyoruz bugün bir tanker (...) tl doluyor neye kadar gidecek her zam sermayden gidiyor”

(...)

ifadeleri, 11.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasındaki yazışmalarda geçen (Belge 5): (.....) (KURT):

(İletildi) “Akaryakıt fiyatlamaları;

Hepimizce malumdur ki Ülkemiz sıkıntılı günler geçirmektedir. 11 mayıs tarihinde devreye alınan Eşel Mobil Sistemi ile gelen zamlar ÖTV den karşılanmaktadır. Son 1 haftadır yoğunlaşarak artan döviz kuru ve yurt dışı işlenmiş ürün fiyatları neticesinde dün itibari ile yerli hesaplama değerleri motorinde +5.90 benzinde +3.64 olmuştur. Yani motorinde dün itibari ile yaklaşık 33 kuruşluk zam ihtiyacı oluşmuştur. Bu ihtiyaca rağmen dün eşel mobil sistemi devreye alınmamış fiyatlarda ÖTV düşümü yapılmamıştır. Bunun neticesinde bazı ithalatçı depocu firmalar elleçleme bedelinde ortalama 25 kuruşa kadar artırımda bulunup diğer dağıtıcılara satış yapmıştır. Bu artışta sözleşmesinde yazmamasına rağmen bayi alım fıyatlanna yansımıştır. Yani yine yükün asıl kısmı bayiye yüklenmiştir. Bayilerin bu konuda sözleşmelerine dayalı olarak hukuki haklarını kullanmaları kendi insiyatiflerine geçmiş durumdadır. Yurtiçinde dün itibari ile resmi döviz kuru Merkez Bankasınca 5.94 ile yapıldığından olası Pazartesi yerli hesaplaması yapıldığında karşımıza yaklaşık salı gününe kadar yapılması gereken ve ÖTV'den karşılanması gereken 63 kuruşluk zam ihtiyacı vardır. Bu ahvalde bu zammın yapılıp yapılmayacağı, yapılırsa ÖTV'den karşılanıp karşılanmayacağına dair herhangi bir duyum yada resmi bilgilendirme mevcut değildir. Yaklaşan bayram haftasını ve karışık piyasa değerlerini göz önünde bulundurarak mali bütçeleri sarsmayacak tedbirli depo değerlerine sahip olmanız şahsi fikrimdir.

Yu kanda da arz ettiğim üzere bizim ÇARŞI çok karışık.”

(...) (MUDUL):

“Veresiye işini bitirecez”

(...) (BİNAY):

“Veresiye ve indirim konusu önceden de uygulanmaması gereken bir durumdur, zarardan başka bir şey değildir”

Ferhat ÖĞRÜ (ÖZEL BURDUR):

*⁵⁸

(...) (BAHTAŞ ve BİMTAŞ):

“Yarın satacak akaryakıt bulunmayacak bulunmayacak boşverin veresiyeyi. Bunlar iyi günlerimiz”

ifadeleri, 13.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasındaki yazışmalarda geçen (Belge 6):

(...) (KURT):

(İletildi) “AKARYAKIT ÖTV İNDİRİMİ: 14.08.2018 tarihinden geçerli olmak üzere Benzin grubu rafineri çıkış fiyatında 46, Motorin grubu rafineri çıkış fiyatında 58 kuruş fiyat artışı meydana gelmiştir.Bu tutar ÖTV'den karşılanacak.Pompa satış fıyatlannda bir değişiklik olmayacaktır.

Bu değişiklikle şu anda Devletin karşıladığı litre başına ÖTV miktarı. Motorin grubunda 89, Benzin grubunda 88 kuruştur.

(...) (BİNAY):

“Bir sigara firması çalışanlarına akşam depolarını doldurma konusunda direktif vermiş gece 1 ti pompa fiyatlanna zam geleceğini belirtmiş her ne kadar spekülatif söylemler olsa da eşe/ mobil sisteminin devreden çıkartılıp pompaya yansıtılacağı acı bir gerçek şimdiden cari müşteriler konusunda önlem alamazsak sıkıntısını çok çekeceğiz”

(...) (MUDUL):

“Benim anlamadığım bir konu var şehirmerkezinde kral gibi yerleriniz var veresiye yok indirim yav s... s... gelcekler. Pardon”

(...) (BİNAY):

“Bu çok açık oldu patron”

(...) (MUDUL):

“Bizim önler hep açık”

(...) (BİNAY):

“Bu arada @(...) indirimin faydası var mı”

(...) (KURT):

“Carileri kesme konusunda konuşalım uyar bana”

(...) (BİNAY):

“Hiç sesi çıkmıyor”

(...) (MUDUL):

“Kuyruk var”

ifadeleri, 16.08.2018 tarihinde grup üyeleri arasındaki yazışmalarda geçen (Belge 7):

“(...)

(...) (KURT):

(İletildi) “GÜNAYDIN 16.08.2018 TARİHİ İTİBARİYE (BUGÜNDEN GEÇERLİ) AKARYAKIT POMPA FİYATLARINDA ÖTV ARTIŞINDAN DOLAYI ARTIŞ MEYDANA GELMİŞTİR. (MOTORİN 45 KURUŞ) (BENZİN 50 KURUŞ) (LPG 30 KURUŞ) Bilgilerinize. DAĞITIM ŞİRKETİNİZDEN YENİ FİYATLARI ÖĞRENİNİZ”

(...) (BİNAY):

“Ulusal basına düştü”

(.....) (KURT):

(İletildi) “Arkadaşlar ÖTV artışları. Benzin 1492’den 1994’e, motorin 904,90’dan 1361’e, LPG 307,60’dan 810 TL’ye çıktı. Fiyat ayarlamaları yapılacak”

(...) (BİNAY):

“Yeni fiyatlar geldiyse hemen geçeceğiz di mi”

(...) (BAHTAŞ ve BİMTAŞ):

“Opet geçti. Geçin dediler”

(...) (BİNAY):

“Fiyatları yollarmısın”

(...) (ÖZEL BURDUR):

(...) (BAHTAŞ ve BİMTAŞ):

“Kafanı kaldır tabeleya bak (...):)”

(...)

(...) (BİNAY):

“Otogazda bişey yok mu. Aynı. ”

(...) (BİNAY):

“K-6.94 UK-6.97 M-6.39 UM-6.42. Bizim fiyatlar.”

(...) (KURT):

“PO dan ses Yok ama ben Tp ye göre ayarlattım”

(...) (BİNAY):

“Tp ile aynı Opet düşük kalmış”

(...) (KURT):

“O da akşama artırır”

(...) (BAHTAŞ ve BİMTAŞ):

“Kazandırmaz zaten opet hep bizden hep bizden :(.”

ifadeleri ile 11.10.2018 tarihindeki yazışmalarda geçen (Belge 11);

(...) (KURT):

“Bilginize var mı. Fiyat listesi geldi. Benzin fiyatı degıstırıyırum”

(...) (BİNAY):

“Bizim bir haftadır 7.04. 7.06 pardon”

(...) (AKAY):

“Günaydın motorinde de değişiklik var değil mi”

şeklindeki ifadeler, tarafların sadece otogaz LPG’nin değil, akaryakıt ürünlerinin de fiyatlarını birlikte belirlediklerini göstermektedir. Zira yazışmalardan da anlaşıldığı üzere, taraflar, tavan/tavsiye edilen satış fiyatları üzerinden satış gerçekleştirilerek indirim ⁵⁹ yapılmamasını satış stratejisi olarak belirlemişlerdir. Ayrıca, tarafların akaryakıt ürünlerinde gerçekleşen fiyat değişimlerine karşı alacakları pozisyonu, yani bu ürünlere ilişkin yapacakları fiyatlamayı bağımsız olarak değil de birlikte belirledikleri açıkça görülmektedir.

(95) Benzer şekilde, yukarıda yer verilen belgeler, Kanun’un amaç bakımından ihlal edildiğini göstermek bakımından yeterli olmakla birlikte, tarafların akaryakıt ürünlerine ilişkin fiyat verilerinden oluşan grafiklere yer verilmesi, üzerinde uzlaşılan karar ve uygulamaları görselleştirmek adına faydalı olacaktır. Bu çerçevede, teşebbüslerin benzin, katkılı benzin, motorin ve katkılı motorinin alış, tavan/tavsiye edilen satış ve satış fiyat verilerine dayanılarak yapılan grafikler, yerinde incelemede elde edilen belgelerle birlikte ele alınacak ve ulaşılan değerlendirmelere aşağıda yer verilecektir.⁶⁰’⁶¹

Grafik 4: Tarafların 01.01.2018-31.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Benzin Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 7: Tarafların 01.01.2018-31.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Katkılı Benzin Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 10: Tarafların 01.01.2018-31.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Motorin Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 13: Tarafların 01.01.2018-31.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Katkılı Motorin Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 14: Tarafların 01.01.2018-31.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Katkılı Motorin Tavan/Tavsiye Edilen Satış Fiyatları (TL/Lt)

Grafik 15: Tarafların 01.01.2018-31.12.2018 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Katkılı Motorin Satış Fiyatları (TL/Lt)

(96) Benzine ilişkin grafiklere bakıldığında (Grafik 4, 5, 6), alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarından bağımsız kolektif bir fiyatlama davranışı görülmemekte, tarafların satış fiyatlarının genel olarak alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında yaşanan değişikliklere paralel olarak değiştiği gözlemlenmektedir. Bununla birlikte, BİMTAŞ (Ilıca) haricinde, tarafların satış fiyatlarının birbirine oldukça yakın seyrettiği ve özellikle kimi teşebbüslerin tavan/tavsiye edilen satış fiyatına aynen riayet ettiği, kimisinin de son derece yakın bir fiyatlama yaptığı anlaşılmaktadır.

(97) Katkılı benzine ilişkin grafiklerden (Grafik 7, 8, 9), bu ürünün satışını gerçekleştiren BİNAY, KABACALI, MUDUL ve ÖZEL BURDUR’un alış, satış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarının birbirine oldukça yakın olduğu ilk bakışta göze çarpmaktadır. Yine, anılan tarafların satış fiyatları da tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarıyla son derece yakın bir seyir izlemektedir.

(98) Tarafların motorine ilişkin verilerinin bulunduğu grafikler incelendiğinde (Grafik 10, 11, 12), benzer şekilde, alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarından bağımsız toplu bir fiyatlama davranışı görülmemekte, tarafların satış fiyatlarının genel olarak alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında yaşanan değişikliklere paralel olarak değiştiği gözlemlenmektedir. Bununla birlikte, tarafların satış fiyatlarının birbirine oldukça yakın seyrettiği ve özellikle tarafların büyük çoğunluğunun tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarını aynen uyguladığı, BİMTAŞ (Ilıca) ve bazı dönemlerde de ÖZEL BURDUR’un, diğer taraflara nazaran tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarından nispeten daha düşük bir fiyatlama yaptıkları görülmektedir.

(99) Katkılı motorine ilişkin grafiklere bakıldığında (Grafik 13, 14, 15), yine, alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarından bağımsız toplu bir fiyatlama davranışı görülmemekte, tarafların satış fiyatlarının genel olarak alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında yaşanan değişikliklere paralel olarak değiştiği gözlemlenmektedir. Tarafların satış fiyatlarının da birbirine oldukça yakın seyrettiği ve özellikle tarafların büyük çoğunluğunun tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarını aynen uyguladığı görülmektedir. Bununla birlikte taraflardan BİMTAŞ’ın (Ilıca) genel olarak diğer taraflardan ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatından daha düşük bir fiyatlama yaptığı, AKAY’ın (Termopet) da 14.08.2018 tarihine kadar çok daha düşük bir fiyatlama yapmaktayken, bu tarihten itibaren fiyat artışına gittiği ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatına oldukça yaklaştığı görülmektedir.

(100) Tarafların akaryakıt ürünlerine ilişkin yukarıda detaylarıyla yer verilen fiyatlama davranışları incelendiğinde, teşebbüslerin çok büyük çoğunluğunun satış fiyatının, kendilerine bildirilen tavan/tavsiye edilen satış fiyatıyla aynı olduğu gözlemlenmektedir. Esasen bu durum da, yazışmalarda açıkça tespit edilen, teşebbüslerin tavan/tavsiye edilen fiyat üzerinden satış gerçekleştirmek ve indirim yapmamak yönünde birlikte karar aldıkları hususunu desteklemektedir.

(101) Sonuç itibarıyla, dosya kapsamında elde edilen tüm bilgi, belge ve analizlerden, KURT, BİNAY, AKAY, MUDUL, KABACALI, BAHTAŞ, BİMTAŞ, YAĞMURALAN, CANTÜRK ve ÖZEL BURDUR’un otogaz LPG ve akaryakıtın (benzin, katkılı benzin, motorin ve katkılı motorin) satış fiyatını birlikte tespit ettikleri değerlendirilmektedir. Bu bağlamda tarafların bu davranışlarının 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin (a) bendinde yer alan, “mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr gibi unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit edilmesi” hükmü kapsamında ihlal teşkil ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

(102) Tarafların bir ihlal içinde olduğunun tespitinden sonra ceza tayini bakımından ihlalin ne kadar sürdüğü konusu önem kazanmaktadır. Yazışmalar incelendiğinde, indirim yapılmamasına yönelik tespit edilen ilk belgenin tarihi olan 31.07.2018 tarihinin, ihlalin başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. İhlalin sona erme tarihinin ise, geleceğe yönelik satış stratejisi içeren rekabete duyarlı bilgi paylaşımının gerçekleştiği son tarih olan 03.12.2018 tarihi olduğu değerlendirilmektedir.

(103) Öte yandan, ihlalin süresinin tespitiyle ilgili olarak otogaz LPG ve akaryakıt piyasasında tavan/tavsiye fiyat uygulaması bulunduğu konusuna değinmekte fayda bulunmaktadır. Buna göre, dağıtım şirketleri her gün tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarını bayilerine bildirmekte ve bayiler bu fiyatı aşamam aktadır.⁶² Bu çerçevede, bayiler kendilerine bildirilen tavan/tavsiye fiyatı aşmamak kaydıyla diledikleri fiyattan - tavan/tavsiye edilen fiyatı aynen uygulamak dahil- satış yapabilme hakkına sahiptiler. Dolayısıyla, bir bölgedeki bayilerin, dağıtım şirketleri tarafından kendilerine bildirilen tavan/tavsiye edilen fiyatlar üzerinden satış gerçekleştirme konusunda bir anlaşma sağladıkları varsayımında, danışıklığa işaret eden iletişim delillerinin yokluğu halinde, tarafların fiyat hareketlerinde gözlenen bu uyumun, her bir bayinin bağımsız bir şekilde tavan/tavsiye edilen satış fiyatı üzerinden satış gerçekleştirmesi sonucunda mı yoksa anlaşma neticesinde mi ortaya çıktığı tarafların salt fiyat hareketlerinden anlaşılamamaktadır. Diğer bir ifadeyle, tüm bayilerin bağımsız bir şekilde kendilerine bildirilen tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarını aynen uygulamaları söz konusu olabileceği gibi, otogaz LPG ve akaryakıt piyasasında var olan bu uygulamayı danışıklığa perde olarak kullanmaları da mümkündür.⁶³

(104) Bu çerçevede, tarafların 31.07.2018 tarihinden önceki fiyatlama davranışlarının, ihlal tespitinin yapıldığı dönemdeki fiyatlama davranışlarıyla paralel olduğu gözlemlendiğinden ihlalin başlangıç tarihinin, anılan tarihten daha eski bir zamanda başlamış olabileceği şüphesi doğmaktadır. Bununla birlikte, gerek söz konusu tarihten önceki dönemde gerçekleştirilen yazışmalarda taraflar arasında bir danışıklık bulunduğunu gösteren herhangi bir bulguya rastlanmamış olması gerekse tarafların büyük çoğunluğunun, tavan/tavsiye edilen satış fiyatı üzerinden satış gerçekleştirmesinin, tarafların anılan tarihten önceki dönemi kapsayan fiyatlama davranışlarının kendi bağımsız kararlarıyla mı yoksa birlikte mi gerçekleştiği noktasında belirsizlik yaratması hususları bir arada değerlendirildiğinde, hukuki belirliliği sağlamak adına ihlalin başlangıç tarihinin 31.07.2018 tarihinden önceki bir tarih olarak belirlenmesinin doğru bir yaklaşım olmayacağı kanaatine varılmıştır.

I.2.2.3. 2015 Yılına İlişkin Değerlendirme

(105) BİNAY’da yapılan yerinde incelemede, BİNAY’ın “Facebook’ adlı sosyal paylaşım sitesinde şirket adına kayıtlı hesabında yapılan aramada, (...) tarafından 22.02.2015 tarihinde “Kurt-Kabacah-Akay petrol tavan fiyatlar sonrası son durumları yazısıyla bir fotoğraf paylaşıldığı tespit edilmiştir (Belge 1). Fotoğrafta yer alan KURT, KABACALI ve AKAY’ın yetkilileri arasında iletişimin tespiti sayılabilecek bu belgenin rekabet hukuku bakımından anlamlandırılabilmesi için yerinde inceleme sırasında anılan taraflardan 2015 yılı Şubat ve Mart ayına ilişkin otogaz LPG satış, alış ve tavan/tavsiye fiyat verileri istenmiştir. Taraflardan intikal eden verilerin incelenmesi sonucunda⁶⁴, satış fiyatlarındaki artışların, danışıklı şekilde değil de iktisadi olarak bağımsız davranışlarla da açıklanması muhtemel hareketler neticesinde gerçekleşmiş olmasının mümkün olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, tarafların bu temasında otogaz olmasa da motorin ve benzine ilişkin bir ortak hareket durumunun söz konusu olabileceği ihtimaline binaen anılan taraflardan 01.01.2015-30.04.2015 tarihleri arasındaki benzin, katkılı benzin, motorin ve katkılı motorine ilişkin alış, satış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatı verileri talep edilmiştir. Taraflardan intikal eden veriler çerçevesinde hazırlanan grafiklere aşağıda yer verilmektedir.⁶⁵’⁶⁶

Grafik 16: Tarafların 01.01.2015-30.04.2015 Tarihleri Arasındaki KDV Dâhil Benzin Alış Fiyatları (Lt/TL)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 19: Tarafların 01.01.2015-30.04.2015 Tarihleri Arasındaki KDV Dâhil Motorin Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

Grafik 22: Tarafların 01.01.2015-30.04.2015 Tarihleri Arasındaki KDV Dahil Katkılı Motorin Alış Fiyatları (TL/Lt)

(.....TİCARİ SIR.....)

(106) Grafikler incelendiğinde, “Kurt-Kabacah-Akay petrol tavan fiyatlar sonrası son durumları &’ yazılı fotoğrafın paylaşıldığı tarih olan 22.02.2015 tarihinden bir gün önce, tarafların benzinin tavan/tavsiye edilen satış fiyatında 8 ve 16, motorinde 14 ve katkılı motorinde 16 kuruşluk bir indirim gerçekleştiği görülmektedir. Tarafların satış fiyatlarında ise benzinde 8 ve 16, motorinde 14 ve 16, katkılı motorindeyse 16 kuruşluk bir indirim gerçekleştiği ve tarafların üçünün de alış fiyatları birbirinden farklı olmasına rağmen, tüm ürünlerde tavan/tavsiye edilen satış fiyatıyla aynı fiyatı uyguladığı görülmektedir.

(107) Bu noktada, elde edilen iletişim delili ile tarafların fiyat hareketlerindeki bu uyumun ihlalin varlığını ortaya koymak adına yeterli olup olmadığının saptanması önem kazanmaktadır. Somut olayda 2015 yılı bakımından her ne kadar elde edilen tek iletişim delilinden, anılan tarafların bir araya geldiği ve tavan fiyatlar hakkında konuştukları varsayılabilecek olsa⁶⁷ ve ayrıca yukarıda yer verilen grafiklerden, tarafların tavan/tavsiye edilen satış fiyatı üzerinden satış gerçekleştirdikleri ve benzinde AKAY (Termopet) hariç diğer ürünlerdeki satış fiyatlarının nerdeyse aynı olduğu açıkça görülse de, bu tespitlerin, tavan/tavsiye edilen satış fiyatı üzerinden satış gerçekleştirilmesi konusunda taraflar arasında bir danışıklık bulunduğunu ispatlamak bakımından yeterli olmadığı kanaatine varılmıştır. Zira elde edilen iletişim delilinin içeriğinin, tarafların piyasadaki tavan/tavsiye fiyat uygulamasını esas alan bu fiyatlama davranışlarının, kendi bağımsız kararlarıyla mı yoksa bir danışıklık neticesinde mi gerçekleştiği konusundaki belirsizliği ortadan kaldırma bakımından yeterli olmadığı kanaatine varılmıştır.

(108) Netice itibarıyla, 2015 yılı bakımından AKAY, KURT ve KABACALI arasında 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında bir ihlalin gerçekleştiğini gösteren yeterli delile ulaşılmadığı değerlendirilmektedir.

I.2.3. 4054 sayılı Kanun’un 5. Maddesi Kapsamında Değerlendirme

(109) Rekabet hukukunda yasaklanan rekabeti bozucu ihlal türlerinin başında karteller yer almaktadır. Ceza Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde kartel; fiyat tespiti, müşterilerin, sağlayıcıların, bölgelerin ya da ticaret kanallarının paylaşılması, arz miktarının kısıtlanması veya kotalar konması, ihalelerde danışıklı hareket konularında, rakipler arasında gerçekleşen, rekabeti sınırlayıcı anlaşma ve/veya uyumlu eylemler olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda, tarafların fiyat tespiti yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal etmesi, Ceza Yönetmeliği’nin 3. maddesinde tanımlanan kartel kavramının kapsamına girmektedir.

(110) Karteller rekabeti sınırlamakla birlikte telafi niteliğinde herhangi bir somut fayda ortaya çıkarmamaktadırlar. Aksine karteller, fiyatların rekabetçi seviyenin üzerine çıkmasını sağladıklarından, tüketicilere ve topluma zarar vermektedir. Fiyat artışı neticesinde tüketiciler ya hizmeti hiç satın alamamakta ya da aynı mal veya hizmeti daha yüksek bir fiyattan satın almaktadırlar. Bu şekilde tüketici refahında ve dolayısıyla toplumsal refahta bir azalma gerçekleşmektedir.

(111) Kartellerin ortaya çıkardığı zararlar yalnızca tüketicilerin refahındaki azalmayla da sınırlı değildir. Karteller, üyeleri üzerindeki maliyetleri ve yenilik yapma yönündeki baskıları azalttığından, tüketici tercihlerini daraltmakta ve başka birtakım iktisadi, sosyal, kültürel ve siyasal problemler de doğurmaktadır. Bu çerçevede; enflasyonun artması, etkinliğin ortadan kalkması, aynı sektörde hukuka uygun biçimde rekabet etmek isteyen ve/veya kartel konusu ara ürün niteliğinde ise bunun alıcısı konumundaki teşebbüslerin zarara uğraması daha kaliteli ürünün, daha az fiyatla, daha çok kişi tarafından satın alınamaması nedeniyle sosyal problemler oluşması, girişimciliğin azalması ve halkın serbest piyasa ekonomisine olan güveninin sarsılması, kartellerin ortaya çıkardığı diğer zararlar olarak sayılabilir.

(112) Muafiyetin Genel Esaslarına İlişkin Kılavuz’da⁶⁸ da belirtildiği üzere, gerek hukuken gerek iktisadi olarak doğası gereği rekabeti aşırı ölçüde sınırladıran ve rekabet üzerindeki olumsuz etkilerini bertaraf edecek nitelikte ekonomik faydalar yaratmaları pek de mümkün görünmeyen anlaşmalar muafiyet koşullarını da sağlayamamış olacaktır. Rakipler arasında yapılan fiyat tespiti, bölge ve müşteri paylaşımı gibi sınırlamalar bu kısıtlamalardandır. Örneğin fiyatları sabitleyen bir yatay anlaşma çıktı miktarını sınırlamak, kaynakların etkin kullanılmamasına neden olmak ve aynı zamanda ilgili pazarda makul olmayan gerekçelerle fiyatı yükseltmek yoluyla tüketici refahının azalmasına sebep olur.

(113) Yapılan bu değerlendirmeler ışığında, soruşturmaya konu anlaşmaya muafiyet tanınmasının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

I.3. Teşebbüsler Tarafından Yapılan Savunmalar

I.3.1. AKAY Tarafından Yapılan Savunmalar

(114) AKAY’ın dosya kapsamında sunduğu savunmalarda özetle:

- 18.12.2018 tarihinde Burdur merkezden 10 km. uzaklıktaki Çendik köyünde bulunan istasyonlarına Rekabet Kurumundan iki yetkili uzmanın önaraştırma için geldiği, yetkili uzmanlara her türlü bilgi, belge, evrak ve vasıta konusunda yardımcı olunduğu, 04.02.2019 tarihinde haklarında soruşturma açıldığına dair tebligatın kendilerine ulaştığı, ancak otogaz ve akaryakıt ürünlerinin fiyatlarını anlaşarak yükselttiklerine ilişkin iddiaları kabul etmedikleri,

- Petrolcüler Platformu adı altında yerel gazeteye demeç verildiğini ve şirketlerinin de adının geçtiğini gelen uzmanlardan öğrendikleri, böyle bir platform bulunmamakla birlikte şikayet eden kişi ile de diyaloglarının olmadığı, basın açıklaması yapan kişinin de kendilerini konu ile alakalı aramadığı ve bilgilerinin olmadığı,

- Burdur Çendik köyünde karşılıklı iki istasyonlarının olduğunu, birinin POAŞ diğerinin de Termopet Akaryakıt Ltd. Şti. (Lpg Gesan A.Ş.) bayiliği bulunduğu, 11.12.2018 tarihli yazıya cevaben gönderilen fiyat listelerinde ve 01.03.2019 tarihli savunmalarında da görüleceği üzere aynı mevkide karşılıklı bulunan istasyonlarında dahi fiyatların farklılaştığı, kendi içlerinde dahi rekabet ederken diğer firmalarla fiyatlar konusunda anlaşma yapmadıklarının bariz bir şekilde ortada olduğu,

- Otogaz LPG satış fiyatlarının, bir istasyonda, POAŞ tarafından tavsiye edilen satış fiyatları olduğu ve zaman zaman da POAŞ tarafından ek kârlılık verildiği için tavsiye edilen fiyatın da altında gerçekleştiği; diğer istasyonda da Gesan Yatırım ve Ticaret A.Ş. tarafından belirlenen tavsiye edilen satış fiyatının altında seyrettiği,

- Rakip istasyonlarla anlaşarak fiyat indirimine gidilmediği iddia edilse de Termopet bayiliğinde (...),

- Gönderilen her iki listede de görüleceği üzere satış fiyatlarının halkın yararına olacak şekilde belirlendiği, sonuç olarak iddia edildiği gibi ortak karar alınarak fiyatların belirlenmediği,

- Whatsapp grubuna dâhil olmadan önce de tavan fiyat uyguladıkları, kâr marjı ve satış fiyatları incelendiğinde maliyetleri karşılamak için bu tercihte bulundukları,

- Şirket yetkilisi (...)’ın Püis Burdur Whatsapp grubuna bilgisi dışında eklendiği ve bu durumu Soruşturma Bildiriminde fark ettiği, 19.07.2018 tarihinde gruptan ayrıldığı, o güne kadar olan yazışmaları da okumadığı,

- Daha sonra muhasebe departmanında çalışan (...)’in gruba eklendiği, kendisinin, akaryakıt piyasasındaki hareketleri takip etmek ve bilgilenmek amacıyla yararlı olabileceğini düşündüğünden gruptan ayrılmadığı, akaryakıt ve LPG ile ilgili belirleyici hiçbir beyanının olmadığı, hatta gruba atılan fotoğrafları hiç açmadığının dosya kapsamında anlaşıldığı,

- 16.08.2018 tarihinde, dolar kurunun yükselmesine istinaden dağıtım şirketleri tarafından fiyat devamlı değiştirildiğinden otogaz LPG fiyatının belirlenmediği ve bu sebeple bilgi amaçlı olarak “3.92 yapalım mı?” diye sorulduğu, sadece dağıtım şirketinden fiyat gelip gelmediğini öğrenmeyi amaçladıkları, bu durumun vardiya kapatma raporlarından da anlaşılabileceği,

- Gruptaki ikinci yazışmalarında ise dağıtım firmasında benzin fiyatının değiştiğini gördükleri ve “motorinde de değişiklik var mı” diye sordukları,

- İki yazışma dışında grupta başka yazışmalarının bulunmadığı, fiyat konusunda belirleyici olarak bağlı olunan dağıtım firmasını dikkate aldıkları, kendilerini ve grup üyelerini hiçbir zaman fiyat belirleyici olarak görmedikleri,

- 22.02.2015 tarihli Facebook paylaşımıyla ilgili olarak; (...)’ın o tarihte yeni ev alması sebebiyle (...)’un hayırlı olsun ziyaretine geldiği ve (...) aynı apartmandaki komşusu (...) ve ailesinin de davet edildiği, o dönemlerde tavan fiyat uygulamasına geçildiği için iş konusu açıldığı, o yıl için akaryakıt fiyat farkı ÖTV’den değil de bayi karından karşılandığı için (...) eşi (...) Hanım’ın espri amaçlı “petrolcülerin tavan fiyat uygulamasında son durum” yazarak fotoğrafı paylaştığı, yapılan paylaşımda kesinlikle kasti veya bir art niyet söz konusu olmadığı, KABACALI’nın POAŞ bayisi olduğu ve istasyonunun Burdur-Antalya karayolu üzerinde olduğu; AKAY’ın POAŞ bayisi olduğu ve istasyonunun Burdur- Fethiye karayolu üzerinde olduğu; KURT’un POAŞ bayisi olduğu ve istasyonunun Burdur şehir merkezinde yer aldığı, istasyonlar farklı istikamette olduğu için müşteri portföylerinin farklılaştığı, dolayısıyla anlaşmalı fiyat uygulamasının kesinlikle mümkün olmadığı, ayrıca akaryakıt ve otogaz LPG satış fiyatlarının, POAŞ’ın resmi sitesinde yayımlanan fiyatlar ile aynı olduğu,

- Yukarıda izah edilen gerekçeler göz önünde bulundurularak soruşturmanın lehlerine sonuçlandırılması gerektiği

hususları ifade edilmiştir.

I.3.2. BAHTAŞ Tarafından Yapılan Savunmalar

(115) BAHTAŞ’ın savunmalarında özetle:

- Soruşturma açılmasına dayanak teşkil eden haklarındaki tespit ve iddiaları kabul etmedikleri, bu nedenle savunma ve iddialara ilişkin beyanları ayrıntılı şekilde sundukları, soruşturma açılması kararında yer alan iddiaların haksız ve hukuka açıkça aykırı olduğu,

- Soruşturma açılmasına sebebiyet veren neredeyse tek dayanağın denetim sırasında AKAY'a ait şirket cep telefonundan temin edilen Whatsapp kayıtları olduğu, ancak dosya kapsamında iletişim delilin tek başına birincil delil olmayacağının açıklandığı, bu açıklamaların tamamının bizzat taraflar arasındaki Whatsapp görüşmeleri açısından da geçerli olduğu halde bu durumun dikkate alınmadığı,

- Dosya incelendiğinde şirket yetkilisi olarak (...)’ün belirtildiğinin anlaşıldığı ancak (...)’ün hiçbir zaman şirket yetkilisi olarak görev almadığı, dosya kapsamında 09.04.2018 tarihine kadar olan yazışmalara ulaşıldığının beyan edildiği, bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde bizzat dosya kapsamında da belirtildiği gibi şirket yetkililerinden herhangi birinin gruba üye olduğuna dair bir kayda rastlanmadığı, sadece yoruma ve varsayıma dayalı olarak şirketlerinin soruşturma konusu olayla ilişkilendirilmesinin kabul edilemeyeceği, ilgili yazışmaların şirketleri aleyhine bir delil olarak kabul edilmiş olmasının açıkça hukuka aykırı olduğu ve bu hususların ayrıntılı olarak incelenmediği,

- Dosya kapsamında sadece belirtilen Whatsapp yazışmalarından dolayı soruşturma açılmasına karar verildiğin anlaşıldığı ancak Kanun’da belirtilen hukuka aykırılığın oluştuğuna dair hiçbir somut delil ortaya konulamadığı, özellikle şirketlerin birbirinden bağımsız, bayilik anlaşmalarına ve yasal mevzuata uygun şekilde fiyat uygulamalarını yürüttüklerinin bizzat delil olarak belirtilmiş olan yazışmalardan anlaşıldığı, Kurum tarafından fiyatların hukuka aykırı olduğuna dair bir tespit yapılmadığı ve herhangi bir bulguya ulaşılmadığı halde soruşturma açılmasına karar verilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu,

- Ayrıca BAHTAŞ’a ait istasyonda soruşturmaya konu edilen ilgili dönemde farklı firmalarla yapılmış bayilik anlaşmaları çerçevesinde ticari faaliyetlerin yürütüldüğü, yapılan bayilik anlaşması ve yasal mevzuat çerçevesinde fiyat uygulamasına gidildiği, şirketin farklı fiyat uygulamasına gittiği ve diğer firmalarla ortak hareket etmediğinin gerek belgelerden gerekse dosyaya delil olarak kabul edilen yazışmalardan açıkça anlaşıldığı,

- 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ne şekilde ve hangi firmalar tarafından ihlal edildiğinin tespit edilmediği, bu konuda rapor dahi hazırlanmadığı,

- BAHTAŞ’ın Burdur Belediyesi iştiraki olduğu, dolayısıyla BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın bu yönleriyle diğer şirketlerden ayrıldıkları, bahse konu teşebbüslerin Burdur Belediyesi ve dolaylı olarak Burdur halkına ait şirketler olduğu, salt ticari kâr etme amacına hizmet etmedikleri ve bu nedenle sadece ticari bir işletme olarak değerlendirilmelerinin yanlış olacağı,

- Dosya kapsamında yapılan analizlerde fiyatların çoğu zaman aynı olmadığı görüldüğü halde bu durumun dikkate alınmadığı, kaldı ki KURT yetkililerince yerinde inceleme sırasında yapılan beyanda Belediye şirketi olduğu için BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın daha düşük fiyat uygulamalarına gittiklerinin açıkça beyan edildiği ancak bu durumun raporda tespit edilmiş olmasına rağmen dikkate alınmadığı,

- Şirketlerinin faaliyet ve fiyat uygulamalarının tüketici yararına sonuçları olduğu, bu sebeple 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre muafiyet uygulanması gerektiği,

- Hukuki delil niteliği dahi net olmayan yazışmaların tek başına soruşturma açılması kararına dayanak olamayacağı, kaldı ki yazışmaların birçoğunun Burdur gibi küçük bir ilde, birbirini tanıyan aynı sektörde faaliyet gösteren insanların arasında ve genellikle de bağlı bulundukları bayiler veya mevzuat gereği yapılan değişikler veya fiyatlandırmalar üzerinde yorum yapmaktan ibaret olduğu, yazışmalarda tarafların birlikte hareket etmek bir yana tam aksine birbirini eleştirdiği veya birbirlerinin uygulamalarından bihaber olduğunun anlaşıldığı,

- Ortada bir zarar veya hukuka aykırı işlem olmadığı ve haksız rekabet hükümlerinin ihlal edilmediği, dosya kapsamında BAHTAŞ tarafından hangi eylemlerle, ne şekilde ve kimin zararına haksız rekabet hükümlerinin ihlal edildiğinin somut olarak ortaya konulamadığı,

- İnceleme döneminde ve genel olarak uygulanan fiyatların yasaya uygun ve EPDK’nın belirlemiş olduğu sınırlar içinde olduğu ancak bu durumun dikkate alınmadığı

hususları ifade edilmiştir.

I.3.3. BİMTAŞ Tarafından Yapılan Savunmalar

(116) BİMTAŞ’ın savunmalarında özetle;

- Soruşturma açılmasının neredeyse tek dayanağının denetim sırasında AKAY’a ait şirket cep telefonundaki lA/hatsapp kayıtları olduğu, yalnızca bu kayıtlara dayanılarak soruşturma açılmasına karar verilmesinin mevzuata açıkça aykırı olduğu,

- Ayrıca dosya kapsamında iletişim delilin tek başına birincil delil olmayacağının açıklandığı, bu açıklamaların tamamı bizzat taraflar arasındaki lA/hatsapp görüşmeleri açısından da geçerli olduğu halde bu durumun dikkate alınmadığı,

- Dosya kapsamında şirket yetkilisi olarak (...)’ün gösterildiği, ancak (...)’ün belirli ve kısa bir süre (08.05.2017-09.05.2018) şirket yetkilisi olarak görev aldığı, (...)’ün 09.05.2018 tarihinde şirketteki görevi sona erdiği, bu tarihten sonra şirket yetkilisi olarak (...)’in görev aldığı, dosya kapsamında 09.04.2018 tarihine kadar olan yazışmalara ulaşıldığının beyan edildiği, bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde ilgili yazışmaların şirketleri aleyhine bir delil olarak kabul edilmesinin açıkça hukuka aykırı olduğu ve bu hususların ayrıntılı olarak incelenmediği,

- Özellikle Soruşturma Raporu ekindeki belgelerde (...)’ün diğer firmalara sorulduğu ve ilgili şirketlerin cevaben; “BİMTAŞ akaryakıt istasyonları yetkilisi”, “Burdur Belediyesi Meclis Üyesi”, “akaryakıt istasyonları sorumlu müdürü” gibi farklı ve birbirinden bağımsız cevaplar verdiği, ayrıca bazı şirketlerin de cevaben kişiyi tanımadıklarını bildirdikleri, bu durumun dahi şirketlerinin adı geçen firmalarla rekabete aykırı hiçbir eylem, iş ve işlem için bir araya gelmediğinin en açık kanıtı olduğu, bu hususun da Kurulun takdirine sunulması gerektiği,

- Dosya kapsmaında sadece belirtilen yazışmalardan dolayı soruşturma açılmasına karar verildiği, ancak Kanun’da belirtilen hukuka aykırılıkların oluştuğuna dair hiçbir somut delil ortaya konulamadığı, delil olarak sunulan yazışmalardan şirketlerin birbirinden bağımsız, bayilik anlaşmalarına ve yasal mevzuata uygun şekilde fiyatlama yaptıklarının anlaşıldığı, Kurum tarafından fiyatların hukuka aykırı olduğuna dair bir tespit yapılmadığı ve herhangi bir bulguya ulaşılmadığı halde soruşturma açılmasına karar verildiği,

- Ayrıca BİMTAŞ’a ait iki istasyonda soruşturmaya konu edilen ilgili dönemde farklı firmalarla yapılmış bayilik anlaşması çerçevesinde ticari faaliyetlerin yürütüldüğü, yapılan bayilik anlaşması ve yasal mevzuat çerçevesinde fiyat uygulamasına gidildiği, bu sebeple de fiyatların birbiri ile benzer olmasında da hukuka aykırı bir durum olmadığı, şirketlerinin farklı fiyat uygulamasına gittiğinin ve diğer firmalarla ortak hareket etmediğinin gerek belgelerden gerekse dosyaya delil olarak kabul edilen yazışmalardan açıkça anlaşıldığı,

- BİMTAŞ’ın Burdur Belediyesi iştiraki olduğu, dolayısıyla BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın bu yönleriyle diğer şirketlerden ayrıldıkları, bahse konu teşebbüslerin Burdur Belediyesi ve dolaylı olarak Burdur halkına ait şirketler olduğu, salt ticari kâr etme amacına hizmet etmedikleri ve bu nedenle sadece ticari bir işletme olarak değerlendirilmelerinin yanlış olacağı,

- Dosya kapsamında yapılan analizlerde fiyatların çoğu zaman aynı olmadığı görüldüğü halde bu durumun dikkate alınmadığı, kaldı ki KURT yetkililerince yerinde inceleme sırasında yapılan beyanda Belediye şirketi olduğu için BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın daha düşük fiyat uygulamalarına gittiklerinin açıkça beyan edildiği ancak bu durumun tespit edilmiş olmasına rağmen dikkate alınmadığı,

- Şirketlerinin faaliyet ve fiyat uygulamalarının tüketici yararına sonuçları olduğu, bu sebeple 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre muafiyet uygulanması gerektiği,

- Hukuki delil niteliği dahi net olmayan yazışmaların tek başına soruşturma açılması kararına dayanak olamayacağı, kaldı ki yazışmaların birçoğunun Burdur gibi küçük bir ilde, birbiri tanıyan aynı sektörde faaliyet gösteren insanların arasında ve genellikle de bağlı bulundukları bayiler veya mevzuat gereği yapılan değişikler veya fiyatlandırmalar üzerinde yorum yapmaktan ibaret olduğu, yazışmalarda tarafların birlikte hareket etmek bir yana tam aksine birbirini eleştirdiği veya birbirlerinin uygulamalarından bihaber olduğunun anlaşıldığı,

- Mevzuat ve Kurulun inceleme alanındaki hususlar dikkate alındığında hangi dönemde, kimlerle ve özellikle hangi fiyatı belirleyerek iş yapıldığının açıklanmadığı, bu konuda herhangi bir rapor dahi hazırlanmadığı, bu nedenle somut olarak belgelendirilememiş ve gerçeği yansıtmayan soyut iddialara dayalı kararı kabul etmedikleri,

- Dosya kapsamında yer alan lA/hatsapp görüşmelerine ilişkin tutanakların da hukuki delil niteliğinde olmadığı, bu delillere dayanılarak yazılmış olan kararın da bu yönüyle de hukuka aykırı olduğu, ayrıca bu hususun da Kurulun takdirine sunulmasının yerinde olacağı,

- Dosya kapsamında belirtilen hususlar dikkate alındığında soruşturma konusu firmaların Burdur merkezinde akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren şirketler olduğu, bu nedenle ortada bir zarar veya hukuka aykırı işlem olmadığı ve haksız rekabet hükümlerinin ihlal edilmediği, soruşturma açılmasına ilişkin ilgi yazıda hangi eylemlerle, ne şekilde ve kimin zararına haksız rekabet hükümlerinin ihlal edildiğinin somut olarak ortaya konulamadığı,

- Dosya kapsamında da açıkça beyan edildiği üzere, inceleme döneminde ve genel olarak uygulanan fiyatların yasaya uygun ve EPDK’nın belirlemiş olduğu sınırlar içinde olduğu ancak bu durumun dikkate alınmadığı,

hususları ifade edilmiştir.

I.3.4. BİN AY Tarafından Yapılan Savunmalar

(117) BİNAY’ın savunmalarında özetle;

- LPG Piyasası Kanunu, Petrol Piyasası Kanunu, Petrol Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliği ve sair mevzuatta yer alan hükümler gereğince, hem otogaz LPG hem de akaryakıt sektöründe tavan fiyat uygulamasının zorunlu olduğu,

- Uygulamada dağıtım şirketleri tarafından belirli kriterlere göre oluşturulan fiyatların, tavan fiyat olarak EPDK'ya bildirildiği, bu sistem ile sektördeki dağıtım şirketlerinin, farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatını belirlemekte serbest olduğu,

- Dağıtım şirketleri tarafından katlanılan maliyete ve bölgedeki rekabet durumuna göre her bölge ya da ilçe için farklı tavsiye edilen tavan satış fiyatı belirlenmesinin söz konusu olabildiği, bu açıdan bayilerin, bulundukları bölgedeki rakip istasyonların fiyatlarından farklılaşmaları ve diğerlerinin fiyatlarını takip etmelerinin ticari hayatın olağan akışı bakımından son derece doğal olduğu,

- Güncel fiyatların, her fiyat değişimi yapıldığı anda yasal yükümlükler kapsamında dağıtım şirketleri tarafından EPDK’ya bildirildiği, ayrıca SMS, e-posta, faks ve dijital portal mecralarıyla da bayilere iletildiği, bu bildirimlerin yanı sıra güncel pompa fiyatlarının, geçerli oldukları gün 00:00’dan itibaren dağıtım şirketlerinin kurumsal internet sitelerinde de yayımlandığı,

- Bu açıdan, bayilere gönderilen fiyat listelerinin kamuya açık nitelikte bilgileri ihtiva ettiği, dolayısıyla bir lA/hatsapp grubunda dağıtım şirketinden gelen mesajların paylaşılmasının rekabete duyarlı bilgi paylaşımı teşkil etmeyeceği,

- Akaryakıt şirketlerinin uygulanacak olan fiyatları bildirmesi üzerine, istasyonların da mevzuat uyarınca güncelleme yapmak zorunda olduğu, dolayısıyla fiyatların istasyonlardan da açık bir şekilde görülebildiği, bu bağlamda bildirim yazısında yer verilen “iletildi” olarak görünen yazışmaların ve benzeri şekilde dağıtım şirketlerinden gelen mesajların ya da fiyatların paylaşılmasının rekabete duyarlı bilgi değişimi niteliği taşımadığı ve herhangi bir rekabet hukuku ihlali teşkil etmeyeceği,

- Özellikle motorin ve akaryakıta ilişkin olarak gösterilen delillerin tamamının bu nitelikte olduğu, bu bağlamda dosya kapsamındaki konuşmaların da esas itibarıyla Burdur bölgesinde faaliyet gösteren akaryakıt istasyonlarının dağıtım firmalarından kendilerine ulaşan fiyatları paylaşmaları ve uygulamalarından öteye bir anlam taşımadığı, dolayısıyla taraflar arasında 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesi kapsamında değerlendirilebilecek bir uzlaşının olmadığı,

- Dağıtım şirketleri tarafından bildirilen fiyatların paylaşılmasının, bilgilerin basına yansıyan bilgiler olmasından dolayı, rekabete duyarlı bilgi değişimi teşkil etmediği, akaryakıt ve otogaz LPG fiyatlarındaki değişimlerin, uygulamaya konulmadan bir hatta zaman zaman iki gün önce dahi basına yansıdığı, (...) tarafından iletilen dağıtım şirketi fiyat bilgisine karşılık olarak, BİNAY yetkilisi (...) tarafından yazılan “Ulusal basına düştü” ifadesinin bunun en somut göstergesi olduğu,

- Otogaz LPG ve akaryakıt fiyatlarının, dağıtım şirketleri tarafından tavsiye tavan fiyat olarak belirlendiği, düşük kâr marjlarıyla çalışılan sektörler olması sebebiyle dağıtım şirketlerinin fiyatlamalarının benzer nitelikte olmakla birlikte tavan fiyat uygulamalarının farklılaştığı,

- Dosya kapsamında da dağıtım şirketlerinden gelen fiyat bilgisinin paylaşıldığı yazışmalara yer verildiği, BİNAY’ın dağıtıcısından gelecek tavsiye fiyat verisine göre hareket edeceğini ifade ettiğinin belirtildiği, bu tespitin, fiyatın esas olarak dağıtım şirketi tarafından tavan fiyat olarak belirlendiği ve farklı tavan fiyatlarının ve düşük kâr marjlarının olduğu bir piyasada değişik dağıtım şirketlerine ait bayilerin bir araya gelerek fiyatı belirlemelerinin rasyonel ve mümkün olmayacağının somut bir göstergesi olduğu,

- Belgelerde, herhangi bir fiyat anlaşması veya bu yönde bir ortak irade beyanı bulunmadığı gibi, belirlenmiş bir fiyatın takibi ya da fiyata uymayanların ifşası ve cezalandırılması gibi bir yöntemin de bulunmadığı, günlük sohbetin ötesine geçmeyen yazışmalar nedeniyle BİNAY’ın, fiyatları yükseltmek suretiyle bir fiyat anlaşması içinde bulunduğu iddiasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olacağı,

- Whatsapp yazışmalarının delil niteliğinin dahi tartışmalı olduğu, özellikle teşebbüse ait olmayan kişisel telefonlardan yapılan yazışmaların inceleme usulüne dair herhangi bir açıklığın olmadığı bir noktada, herhangi bir ihlalin varlığını somut bir şekilde ortaya koymayan ifadelere dayalı olarak ihlal tespiti yapılmasının da hukuka uygun olmayacağı,

- Dosya kapsamında, istasyonlar tarafından uygulanan fiyatların aynı olduğu gibi bir tespite yer verilmiş ise de fiyatlara dair herhangi bir bilginin sunulmadığı, kaldı ki fiyatların aynı veya yakın olmasının gayet doğal olduğu, zira pazarın üst bölümündeki akaryakıt dağıtım şirketlerinin birbirine yakın fiyatlar uyguladığı ve kâr marjlarının oldukça dar olduğu bu sektörde farklı fiyatlara rastlanmasının çok muhtemel olmadığı,

- Ayrıca, sektörün perakende tarafında faaliyet gösteren akaryakıt istasyonlarının da kâr marjlarının oldukça düşük olduğu,

- Yazışmalarda, üç istasyonun dağıtıcıdan fiyat beklediği bilgisinin yer aldığı, bir ilde bulunan aynı akaryakıt dağıtım firmasına bağlı istasyonlar açısından farklı tavan fiyat uygulamasının söz konusu olmayacağı, bu gibi hususlar da göz önüne alınarak uygulanan fiyatların benzer olmasından yola çıkılarak ihlale dair çıkarımda bulunmanın mümkün olmayacağı,

- Eskişehir Oto LPG, Aksaray Oto LPG, Niksar Akaryakıt, Beyşehir Akaryakıt, Kayseri Yahyalı, Niğde Oto LPG, Osmaniye LPG, Şanlıurfa LPG ve Kayseri LPG kararlarında, istasyonların benzer fiyatlar uygulamasına rağmen soruşturma açılmasına yer olmadığına karar verildiği, mevcut soruşturmadaki durumun da söz konusu kararlara konu olan uygulamalardan farklı olmadığı

- Dosya kapsamında iddia olunan uzlaşmanın başlangıcının 31.07.2018 tarihi olarak kabul edildiği dolayısıyla bu tarihten öncesine ait yazışmaların herhangi bir delil değerinin olmadığının kabul edilmesi gerektiği,

- 16-17-18 Temmuz 2018 tarihli yazışmalarda rekabete duyarlı herhangi bir bilgi yer almadığı ancak epeyce geniş bir bölüm işgal eden bu yazışmaların iddia olunan ihlale delil olarak gösterilen yazışmalarla birlikte ele alındığı,

- Her ne kadar belgelerdeki bazı ifadeler rekabet hukuku açısından dikkat çekici olsa da Kurulun birçok kararında ortaya konulmuş olan ispat standartları çerçevesinde hakkında soruşturma yürütülen teşebbüsler arasında bir irade uyuşmasının varlığını makul bir şüphenin ötesinde ispatlamak için yeterli olmadığı,

- 31.07.2018 tarihli belgede BİNAY tarafından (...) 'e bilinen ve kamuya açık bir bilginin sorulduğu, akabinde yapılan konuşmada (...)’un "şirketler bastırıyor indirim yapın diye ama biz onlara kulak asmıyoruz ama yol üstündekilerin farklı tabi etrafındakiler yapınca uymak zorunda kalıyorlar" diyerek genel bir durum değerlendirmesi yaparak bireysel kararını açıkladığı, aynı şekilde konuşmanın devamında (...)’un ‘‘Banada çok diyorlar bucaktaki petrol ofisi şu fiyata satıyor gazı mazotu diye bende onlara şirket destek çıkıyor yol boyu diğer şirketlerle rekabet edemiyorlar bir kısmım şirket bir kısmını ofis karşılıyor diyorum" ifadesiyle fiyat farklılıklarını ve pazarın nasıl işlediğini ifade ettiği,

- Nitekim BİNAY’ın da "indirim oranındaki satış artışı ile normal zamanda yapılan satışın karı karşılaştırıldığında net ortaya çıkar hangisinin avantajlı olduğu" diyerek genel bir bilgi verdiği, 11- 13.08.2018 tarihli yazışmalara bakıldığında 11.08.2018 tarihinde (...) tarafından bir yazının iletildiği görüldüğü, iletide kullanılan dilden ve "Eşel Mobil Sistemi" ile gelen zamlar ifadesinden bu yazının dağıtım şirketinin bir çalışanı tarafından akaryakıt bayilerine gönderilen ve dağıtım şirketi uygulamasına ilişkin açıklamaların olduğu bir yazı olduğu anlaşıldığı ve bu bilginin rekabete duyarlı olmadığı,

- İddia olunan ihlale dayanak olarak kabul edilen yazışmalardan en kayda değer olanlarının 16.08.2018 tarihli olanların olduğu, dosya kapsamında bayilerin 3.92 TL'lik fiyatın uygulanması konusunda uzlaştıkları sonucuna ulaşıldığı ancak söz konusu tarihe ait yazışmalara bakıldığında taraflar arasında bir uzlaşmanın gerçekleşmediğinin görülebileceği,

- (...) tarafından dağıtım şirketinin o gün itibariyle uygulayacağı zam bilgisine ilişkin mesaj iletildiği, kamuya açık bu bilginin ardından BİNAY tarafından sorulan " Yeni fiyatlar geldiyse hemen geçeceğiz di mi" ifadesinin rekabet hukukuna aykırı gibi görülse de BAHTAŞ ve BİMTAŞ yetkilisi (...) tarafından verilen yanıtın bunun aksini ispatlar nitelikte olduğu, zira (...) tarafından "Opet geçti. Geçin dedileh' şeklinde verilen yanıttan fiyatlamanın esas olarak dağıtım şirketi tarafından belirlenen tavsiye tavan fiyata göre oluştuğu ve her dağıtım şirketi için bunun farklılık arz ettiğinin anlaşıldığı,

- Aynı tarihte BİNAY tarafından "fiyatları yollarmısın" sorusunun (...) tarafından "Kafanı kaldır tabelaya bak (...):)" şeklinde yanıtlandığı, buradan da rekabete duyarlı bir bilginin değil kamuya açık bir bilginin söz konusu olduğu, bu nedenle (...)’un bilgi paylaşmaya gerek dahi görmediği,

- Aynı gün yapılan yazışmanın devamında teşebbüsler arasında (...) TL fiyatlarının telaffuz edildiği ancak bayilerin farklı dağıtım şirketleriyle çalışıyor olmaları nedeniyle herhangi bir uzlaşmaya varılamadığının açık olduğu,

- (...) tarafından yapılan "üstadım Petrol Ofisi tavan fiyatı 3.92 olduğu için zaten bizim size uyma lüksümüzün olmadığım düşünüyorum" açıklamasından ve (...) tarafından "Tavan fiyatı epdk belirler ama aranızdaki anlaşmayı bilemeyiz. Nasıl isterseniz" şeklîndeki cevabından taraflar arasında bir uzlaşıya varılmadığının anlaşıldığı,

- (...)'un söz konusu ifadesinin, bir yandan uzlaşmanın olmadığını açıkça gösterirken diğer yandan belirleyici olanın bayiler değil, dağıtım firmaları olduğunu ortaya koyduğu,

- Ayrıca (...)'ün değerlendirmesinin de bayilerin dağıtım firmalarına bağlı olduğunu teyit ettiği, nitekim 01.01.2018-09.12.2018 tarihleri arasindaki otogaz Ipg tavan/tavsiye edilen satiş fiyatlari ve 01.01.2018-09.12.2018 tarihleri arasindaki KDV dahil otogaz LPG satiş fiyatları grafilerine bakıldığında söz konusu tarih ile devamında fiyatlarda bir yeknesaklık olmadığının görülebileceği, dosya kapsamında da tüm teşebbüslerin aynı fiyatı uyguladıklarına yönelik bir tespitte bulunulmadığı,

- Kurulun 18.04.2011 tarih ve 11-24/464-139 sayılı Otomotiv kararının 36. paragrafında yer alan Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) toplantılarında fiyata dair görüşmeler yapan teşebbüslere ilişkin aşağıdaki değerlendirme ile birebir örtüştüğü,

- Otomotiv kararının 36. paragrafında "2003 yılında gerçekleştirilen her iki toplantı da incelendiğinde, teşebbüsler arasında fiyatın artırılmasına yönelik bir uzlaşmanın sağlanamadığı görülmektedir. Zira toplantıda MAİS fiyatlarını artırmayacağına yönelik açıklama yapmasına rağmen, Doğuş Otomotiv tersi yönde görüş belirtmiştir. Teşebbüslerin fiyat hareketlerini gösteren Grafik-5 incelendiğinde, Kasım ayında fiyat artırımına giden firmalar olduğu gibi, hiç fiyat artırmayan hatta fiyatını düşürenlerin de olduğu görülmektedir. Sonuç olarak 2003 yılı Ekim ayı toplantılarına katılan firmaların fiyat politikalarını tartıştıkları, ancak fiyat artışı yönünde bir uzlaşma sağlayamadıkları değerlendirilmiştir." ifadelerine yer verildiği,

- Kurulun, iki ayrı toplantıda fiyat artışlarını konuşmakla birlikte firmaların farklı yönde görüş bildirmeleri ve nihayetinde tüm firmaların aynı yönde hareket etmemesi nedeniyle uzlaşının sağlanamadığını kabul ettiği,

- Bu husus göz önüne alındığında, işbu dosya bakımından da 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesi anlamında bir uzlaşının olmadığının açık olduğu, fiyat hareketlerinin de bu hususu teyit ettiği, dolayısıyla dosya kapsamında yer alan teşebbüslerin 3,92 TL üzerinden uzlaşıya vardıklarına ilişkin iddiaya katılmanın mümkün olmadığı,

- Dağıtım şirketlerinin fiyatlarda bir değişiklik olması halinde yeni fiyatları yürürlüğe girdiği an itibariyle ilan etmek ve uygulamak yükümlülüğü olduğu, nitekim herhangi bir akaryakıt dağıtım firmasının internet sitesine girildiğinde il ve ilçe bazında güncel akaryakıt fiyatlarının görülebildiği, aksi durumun yaptırıma tabi olduğu, dolayısıyla kamuya açık bir bilgi olan fiyat bilgisinin bayiler tarafından paylaşılmasının rekabet hukuku açısından sakınca teşkil etmeyeceğinin tartışmasız olduğu,

- Diğer taraftan dosya kapsamında muhtelif yerlerde geçen "geleceğe yönelik satış stratejilerini içeren rekabete duyarlı bilgiler paylaşmakta" ifadesinin de pazarın özellikleri ve soruşturmaya delil olarak sunulan yazışmalardaki ifadeler göz önüne alındığında gerçeği yansıtmadığı,

- BİNAY'ın temsilcisinin “Bende merkezden mail bekliyorum. Ona göre hareket edeceğiz paylaşırım" ve (...) 'ün "Opet geçti. Geçin dediler" ifadelerinin bayilerin dağıtım firmalarından bağımsız ve serbestçe uygulayacakları satış stratejileri olmadığı için böyle bir bilginin paylaşılmasının da söz konusu olamayacağı,

- Taraflar arasında bir uzlaşma olmadığının devam eden tarihlerdeki yazışmalardan da görülebildiği, 29.08.2018 tarihli belgede BİNAY tarafından kamuya açık bilgi olarak dağıtım şirketi tarafından yapılan zammın paylaşıldığı: "Fiyatlara 2 ila 3 krş güncelleme geldi", 31.08.2018 tarihli yazışmada da BİNAY tarafından diğer akaryakıt bayilerinin zam yaptıklarını bildirdikleri bilgisine binaen "Bende merkezden mail bekliyorum. Ona göre hareket edeceğiz paylaşırım" mesajının iletildiği,

- Whatsapp uygulaması üzerinden yapılan tüm bu yazışmaların kamuya açık bilgilerin paylaşılmasından öteye geçmediği, nitekim dosya kapsamında da bu yazışmalara ilişkin herhangi bir uzlaşıdan bahsedilmediği,

- 20.10.2018 tarihli belgede BAHTAŞ ve BİMTAŞ yetkilisi (...) tarafından yapılan açıklamanın pazarın durumunu ortaya koyar nitelikte olduğu, anılan belgede “Abi serbest piyasa herkes istediği fiyata satar, taban ve tavanı geçmedikçe. Baka yı dolandıran adamın yazdıklarına bak. Kimsenin kimseyi tekel altına sokma kartel yapma durumu yok. Belediye nin 2 istasyonu şuan tadilatda ne gaz ne de akaryakıt satıyor*' ifadelerinin yer aldığı,

- 30.10.2018 tarihli yazışmada da 3,55, 3,95, 3,99 gibi farklı fiyatlar konuşulmuşsa da 16.08.2018 tarihli yazışmada da olduğu gibi herhangi bir rekabete aykırı anlaşma ya da uzlaşmanın söz konusu olmadığı,

- Dosya kapsamında da belirtildiği üzere, belgelerin elde edildiği Whatsapp grubunun kuruluşunun Nisan 2018 olarak tespit edildiği, üstelik yazışmaların 16.07.2018 itibariyle başladığı, bu bakımdan Nisan 2018 öncesinde de pazarın benzer bir yapıda olduğunun söylenebileceği,

- Dosya kapsamında benzin, motorin ve katkılı motorine ilişkin son derece isabetli çıkarımların ardından, tavan/tavsiye edilen fiyatlar üzerinden satış gerçekleştirilerek indirim yapılmaması yönünde taraflar arasında bir uzlaşı bulunduğu sonucuna ulaşıldığı ancak bu değerlendirmeye katılmanın kesinlikle mümkün olmadığı,

- Zira böyle bir uzlaşıyı ortaya koyan açık bir belge bulunmadığı gibi grafiklerden ihlalin başlangıcı olarak tespit edilen 31.07.2018 öncesinde de pazarın aynı yapıda olduğunun açıkça görüldüğü, kaldı ki 2015 yılına ilişkin ihlal iddiasının değerlendirildiği bölümde yer verilen grafiklere bakıldığında da pazarın benzer görünüm arz ettiğinin görüldüğü,

- Taraflar arasında gerçekleşen yazışmaların Kurulun yukarıda anılan Otomotiv kararında ortaya konulduğu üzere, bir irade uyuşmasını yansıtmayan ve günlük sohbetin ötesine geçmeyen ifadelerden oluştuğu, Kurulun emsal nitelikteki başka pek çok kararında da bu tür ifadelerin ihlalin ispatı için yeterli delil olarak kabul edilmediği,

- Dosya kapsamında akaryakıt ürünleri bakımından otogazdan farklı olarak "rekabete duyarlı bilgi değişimi" ifadelerine yer verilmediği, bunun yerine "fiyat tespiti" ve "indirim yapılmaması" tabirlerinin kullanıldığı,

- Akaryakıt ürünleri bakımından dosya kapsamında yer verilen belgelerin, hakkında soruşturma yürütülen teşebbüsler arasında akaryakıt ürünlerinin satış fiyatının tespitine veya tavan fiyattan satış yapılmasına yönelik olarak bir uzlaşının varlığını ispatlayacak nitelikte olmadığı,

- 31.07, 11.08, 13.08, 16.08 ve 11.10.2018 tarihlerine ait olan yazışmalardan hiçbirinde indirim yapılmadığı ve tavan fiyattan satış yapılmasına yönelik irade uyuşması içeren tek bir ifadenin dahi mevcut olmadığı,

- Dosya kapsamında ihlal iddiasını desteklemek için 01.01.2018-31.12.2018 tarihleri arasındaki tavan/tavsiye satış fiyatları ile soruşturma yürütülen teşebbüslerin alım ve akaryakıt ürünlerine ilişkin olarak satış fiyatlarına dair grafiklere yer verildiği, grafiklere yönelik olarak "'alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarından bağımsız kolektif bir fiyatlama davranışı görülmediği, tarafların satış fiyatlarının genel olarak alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyatlarında yaşanan değişikliklere paralel olarak değiştiği gözlemlenmektedir*' değerlendirmelerinin yapıldığı,

- Esasen durumun tam olarak dosya kapsamındaki bu tespit ve değerlendirmede yer verildiği gibi olduğu, hakkında soruşturma yürütülen taraflar arasında satış fiyatı tespitine yönelik olarak herhangi bir uzlaşma söz konusu olmayıp, tarafların bağımsız iradeleriyle dağıtım firmaları tarafından bildirilen satış fiyatlarını uygulamaları neticesinde benzer fiyatların gözlemlendiği,

- 11.10.2018 tarihinde (...) tarafından gönderilen “Bilginize var mı? Fiyat listesi geldi. Benzin fiyatı degıstırıyırum" mesajına karşılık olarak BİNAY çalışanı tarafından "Bizim bir haftadır 7.04. 7.06 pardon" şeklindeki cevabının dağıtım şirketlerinden fiyat beklendiğinin somut göstergesi olduğu,

- Kurulun pek çok kararında açık delillerin varlığına karşın irade uyuşmasının olmaması nedeniyle ihlal sonucuna ulaşılmadığı,

- Kurulun, 08,11.2007 tarih ve 07-35/1035-397 sayılı Karabük Otobüs kararında hakkında soruşturma yürütülen teşebbüsler arasında imzalanmış olan bir protokolün varlığına karşın, bunu ihlalin varlığını ispatlamak için yeterli görmediği, anılan kararda teşebbüslerin protokolde belirtilene benzer şekilde fiyatlar uygulamalarını ise pazar yapısından kaynaklanan bir husus olarak kabul ettiği,

- Mezkûr karardan devamla, tarafların Ankara ve İstanbul güzergâhlarında uyguladıkları fiyatlar bakımından tam bir uyum olduğu belirlenememekle birlikte, bir ölçüye kadar benzerlik bulunduğu, ne var ki bu benzerliğin az sayıda aktörün bulunduğu oligopolistik yapıdaki pazarlarda ortaya çıktığı ve piyasa yapısının doğal bir sonucu olarak kabul edildiği,

- Diğer taraftan Kurulun soruşturma konusuna benzer nitelikteki bazı dosyalarda soruşturma dahi açmadığı, Bilişim Ürünleri69, Ankara Kitap Dağıtım⁷⁰ , Ankara Yapı Laboratuvarları⁷¹, Kastamonu Tüp⁷² , Padok Turizm I ⁷³ ve II⁷⁴, Alanya Tekne Turu⁷⁵, Yurtdışı Eğitim⁷⁶, Denizli Dershane⁷⁷, Tokat Akaryakıt istasyonları⁷⁸, Atık Ambalaj⁷⁹ kararlarının bunların başında geldiği, ancak özellikte üç karara ayrıca değinilmesinde fayda bulunduğu,

- Bunlardan ilki olan Uluslararası Kargo⁸⁰ dosyasında uluslararası hızlı kargo taşımacılığı pazarında faaliyet gösteren DHL Worldwide Express Taşımacılık ve Tic. A.Ş. (DHL), TNT International Express Taşımacılık Ltd. Şti. (TIMT) ve United Parcel Service Ünspet Paket Servisi ve Tic. A.Ş. (UPS) unvanlı firmaların, aralarında gizli bir centilmenlik anlaşması yaparak yurtdışı gönderiler için ortak fiyat tespit etmek suretiyle 4054 sayılı Kanun'un ihlal edildiği iddiasının incelendiği,

- İncelemede⁸¹ elde edilen, “22 MAYIS 2002 DE ALDIĞIMIZ KARARLAR” başlıklı belgede şu ifadelere yer verildiği; “peşin müşterilere tavan 1.Bölge 40 USD'den aşağı olmayacak, 12 USD'lik liste satış müdürlerinin yapacağı ilk toplantıdaki zone düzenlemelerinden sonra derhal devreye girecek, aracı kurumlara 1. Bölge 24 USD'den aşağı fiyat verilmeyecek ve onların haksız rekabeti önlenecek, aracı kurumlar ancak bizlerin ofislerinin olmadığı bölgelerde uluslararası gönderi alabilirler, satış müdürleri en geç 11 Haziran tarihine kadar kendi son toplantılarında aldıkları kararların uygulanması ve bizlerin yaptığı en son toplantıdaki alınan kararların uygulanabilirliği doğrultusunda görüş birliği için bir araya geleceklerdir. ”

- Aynı kararda “10 Temmuz günü satış müdürleri toplantısında alınan kararlar” başlıklı belgede ise şu ifadelere yer verildiği; “2000 USD ve altı gelir getiren müşterilere uygulanacak fiyat stratejisi a) Bu konuda ‘herkes daha önce DHL tarafından önerilen ve 12 USD 'ile başlayan fiyat listesinin uygulanması ile hususunda anlaşmaya vardı, 2000 USD/ay ve altında gelir getiren müşterilerin bu listeye göre fiyatlarının dönüştürülmesi işlemi 1 Ocak 2003‘te başlayacak ve 31 Mart 2003 tarihlinde son bulacaktır, dönüşüm süresi olarak tespit edilen 3 ay boyunca hiçbir Air Express firması diğer firma ile çalışan müşterilere ekteki fiyatı veremeyecek ancak kg başına 3 USD ve üzeri ilave koyarak fiyat teklifini verebilecektir.”

- Benzer şekilde çok sayıda belgenin varlığına ve hatta teşebbüslerden birinin yetkilisinin fiyatların konuşulduğu toplantı yaptıklarını kabul etmesine rağmen raportörlerin yeterli delil bulunmadığını belirterek soruşturma açılması yerine teşebbüslerin uyarılması önerisinde bulunduğu, Kurulun ise rekabetçi bir yapıya sahip olduğu anlaşılan ilgili pazardaki rekabeti kısıtlamaya yönelik faaliyetler olduğuna ilişkin iddiaları doğrular nitelikte yeterli tespit bulunmadığı gerekçesiyle uyarıya dahi gerek görmeksizin soruşturma açılmasına gerek olmadığına karar verdiği,

- Söz konusu kararlardan İkincisi olan Toyota Ankara Bayileri⁸² kararında ise Kurulun fiyat tespiti ve pazar paylaşımını içeren belgelerin varlığına ve taraflar da rekabeti kısıtlamak için görüşmeler yaptıklarını kabul etmesine karşın anlaşmanın uygulanabilirliği bulunmadığından rakipler arasında rekabetin engellenmesine ilişkin irade uyuşmasının gerçekleşmediği sonucuna ulaştığı,

- Adana Otobüs⁸³ kararında ise Adana Şehirlerarası Otobüs Terminali'nde faaliyet gösteren otobüs firmalarının aralarında anlaşma yapmak suretiyle otobüs bilet fiyatlarını belirledikleri iddiası üzerine yapılan önaraştırmada ilgili taraflarca imza altına dahi alınmış bir belge bulunmuş olmasına karşın soruşturma açılmayarak aşağıda sunulan gerekçeler doğrultusunda uyarı yazısı gönderilmesine karar verildiği,

- Anılan kararda; “yerinde inceleme sırasında, taraflar arasında hizmetin bedelini ortaklaşa belirlemeyi ve belirlenen ücretin hayata geçirilmesini temin etmeyi amaçlayan bir anlaşmanın varlığını gösteren "Talimatname" adlı bir belge ele geçirilmiştir. Dosya mevcudu bilgilere göre, söz konusu fiyat protokolü pazarda faaliyet gösteren teşebbüslerin kurmuş olduğu Dernek tarafından denetlenmektedir. Öte yandan, böyle bir anlaşmanın varlığı teşebbüs yetkilileri tarafından kesin bir dille reddedilmiştir. Yapılan önaraştırma kapsamında şikayete konu 25 firmanın ilgili pazarda rekabeti sınırlar mahiyette olan anlaşma akdettikleri anlaşılmış olmakla birlikte; söz konusu sektörün Ulaştırma Bakanlığının regülasyonuna tabi olması, sektörde havayolu ile yolcu taşıma şirketleri ve korsan taşımacıların etkisinin rekabeti artırması ve şikayete konu uygulamanın çok yeni olması dikkate alınarak soruşturma açılmasına gerek olmadığı, bu firmaların rekabet ihlaline devam edilmemesi konusunda uyarılması gerektiği kanaatine varılmıştır.” ifadelerine yer verildiği,

- Soruşturma konusu açısından bakıldığında akaryakıt ürünlerine ilişkin konuşmaların irade uyuşmasını göstermek noktasında Kurulun emsal kararlarındaki kriterleri karşılamaktan son derece uzak olduğu, mevcut ispat standardı göz önüne alındığında söz konusu yazışmaların ciddi ve yeterli delil niteliği taşımadığı,

- Dosya kapsamında iddia olunan ihlali kartel olarak değerlendirdiği ve aralarında BİANY’ın da olduğu hakkında soruşturma yürütülen teşebbüslerin Ceza Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi çerçevesinde cirolarının %2’si ila %4’ü arasında bir oran esas alınmak suretiyle idari para cezası uygulanması gerektiği değerlendirmesini yaptığı,

- Savunmalarının buraya kadar olan bölümünde yer verildiği üzere, hakkında soruşturma yürütülen teşebbüsler arasında 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesi anlamında bir uzlaşma söz konusu olmadığı, bu nedenle Kuruldan beklentilerinin BİNAY’ın 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal etmediğine karar vermesi yönünde olduğu,

- Hatta dosya kapsamında birçok yerde iddia olunan ihlale yönelik olarak "rekabete duyarlı bilgi değişimi" ibaresinin kullanıldığı, Kurulun bugüne kadarki uygulamalarına bakıldığında ise rekabete duyarlı bilgi değişimini kartel olarak değerlendirmediğinin görüldüğü,

- Kurulun 08.03.2013 tarih ve 13-13/198-100 sayılı Bankacılık II ve 18.04.2011 tarih ve 11-24/464-139 sayılı Otomotiv kararlarının bu noktada örnek teşkil ettiği, anılan kararlarda kartel olarak değerlendirilmeyen bilgi değişiminin mevcut soruşturma kapsamına kartel olarak değerlendirilmesinin hakkaniyete aykırı ölçüsüz bir cezalandırma olacağı ve Kurulun bugüne kadar bayiler tarafından gerçekleştirilen rekabet ihlallerinin hiçbirini kartel olarak değerlendirmediği,

- Otomotiv sektöründe 06.08.2010 tarih ve 10-53/1057-391 sayılı Peugeot Bayileri I⁸⁴, 23.09.2010 tarih ve 10-60/1274-480 sayılı Citroen Bayileri, 20.11.2012 tarih ve 12-58/1556-558 sayılı Toyota İstanbul Bayileri, 16.12.2013 tarih ve 13-70/952- 403 sayılı Hyundai İstanbul Bayileri kararlarında ve beyaz eşya sektöründe 12.06.2012 tarih ve 12-32/916-275 sayılı Kayseri Bosch Bayileri kararlarında bayilerin ürünlerin satış fiyatlarını ve indirim oranlarını kendi aralarında belirlemelerini kartel olarak değil, Ceza Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında diğer ihlaller kategorisinde değerlendirildiği ve mezkûr kararların tamamında idari para cezası uygulanırken ilgili teşebbüslerin cirolarının binde beşinin esas alındığı,

- Kurulun ihlal sonucuna ulaşması durumunda idari para cezasına karar verilirken, ilgili üründen elde edilen cironun esas alınmasının hakkaniyete uygun olacağı, nitekim Kurulun 07.03.2011 tarih ve 11-13/243-78 sayılı Bankacılık I kararında "bankaların bireysel bankacılıktan elde ettikleri gayri safı gelirleri"⁸⁵, 11.11.2010 tarih ve 10-72/1503-572 sayılı Medikal gaz kararında "teşebbüslerin İlgili pazardaki gayri safi gelirleri", 16.03.2012 tarih ve 12-12/383-112 sayılı Kuru incir kararında kuru meyve ihracatı yapan teşebbüslerin "kuru incir ciroları"⁸⁶nın esas alındığı,

hususları ifade edilmiştir.

I.3.5. CANTÜRK Tarafından Yapılan Savunmalar

(118) CANTÜRK’ün dosya kapsamında sunduğu savunmalarda:

- Whatsapp yazışmalarının delil olabileceğine ilişkin olarak, İspanya Rekabet Otoritesi tarafından alınan bir karar emsal gösterilmiş ise de; bu uygulamanın Türk hukukunda kabul görmediği,

- Whatsapp kayıtlarının hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi halinde delil olarak kullanılamayacağı, delil olarak kabul görse dahi, grup yazışmalarından şirketlerinin yasaya aykırı hareket ettiğini gösteren herhangi bir konuşma metninin olmadığı,

- 57. sayfanın 3. bendinde "sadece 21 Temmuz tarihinde Cantürk’ün hem alış fiyatında gerçekleşen düşüş hem de civarında bulunan grup üyesi olmayan diğer teşebbüslerden gördüğü rekabetçi baskı nedeniyle indirime gittiği görülmektedir*' şeklinde yorumda bulunulduğu ve bu yorumdan da grup üyeleri ile anlaşma içerisinde olmadıklarının anlaşıldığı,

- Genel merkezle görüşmek suretiyle fiyat indirimi talep edilerek şirketlerinin kâr marjından fedakârlık ederek indirime gidildiği ve bu hususun diğer grup üyeleri ile ortak hareket etmediklerinin en büyük göstergesi olduğu,

- Whatsapp grubunda aktif paylaşımlarının bulunmadığı, CANTÜRK tarafından uygulanan indirimli satışların iki yıldır sürdüğü ve Burdur ilinde en uygun fiyattan satış yapan firmalardan biri olduğu ancak bu durumun göz ardı edildiği,

- Türk Ceza Kanunu ve Anayasa uyarınca cezai sorumluluğun şahsi olduğu ifade edilerek hiçbir yasal delile dayanmayan gerekçelerle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri iddiasının hatalı olduğu,

- Sonuç olarak, ilk savunmada da belirtildiği üzere, 4054 sayılı Kanun’un belirlemiş olduğu ilke, prensip ve yasal kriterlere uygun olarak faaliyette bulunulduğu, hiçbir zaman yasal yükümlülüklere aykırı bir davranış içerisinde bulunmadıkları

hususları ifade edilmiştir.

I.3.6. KABACALI Tarafından Yapılan Savunmalar

(119) KABACALI’nın savunmalarında özetle:

- Whatsapp grubunun sektörde yaşanan sorunları paylaşmak amacıyla kurulmuş olduğu, söz konusu yazışmalarda rekabet karşıtı bir danışıklık ilişkisi içinde olunduğunu gösterir herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı,

- Herhangi bir yetki verilmeden rastlantı sonucu elde edildiği iddia edilen kayıtların hukuki dayanağının bulunmadığı, 4054 sayılı Kanun'da açıkça düzenlenmediği ve Kuruma açıkça yetki verilmediği sürece teşebbüslerin telefon kayıtları vb. verilere el konulamayacağından tesadüfen elde edilen bilgi ve belgelerin delil olarak kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığı,

- Adli bilişim uygulamalarının normlar hiyerarşisindeki durumunun son derece mühim olduğu, bu işlemlerin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde güvence altına alınan haberleşme hürriyeti, adil yargılanma hakkı, adil ve geçerli delil elde etme ilkeleri karşısındaki hukuki durumu incelendiğinde temel hak ve özgürlüklerin korunması esas olduğundan, hukuka aykırı elde edilen delillerin, karara esas alınmasının hukuken mümkün olmadığı,

- Kanunda açıkça yer almayan hiçbir işlemin idare tarafından gerçekleştirilmesinin mümkün görülmediği ve bu görüşün kabulü halinde Kurumun yerinde incelemelerde teşebbüs çalışanlarının bilgisayarını, Whatsapp kayıtlarını, e- postalarını incelemesi usulünün de hukuka aykırı olduğu,

- Akaryakıt istasyonunun Burdur merkez dışında yer aldığı ve diğer akaryakıt istasyonlarından farklı bir güzergâhta bulunduğu,

- Petrol Piyasası Kanunu gereğince 01.01.2005 tarihi itibarıyla serbest fiyatlandırma sistemine geçildiği, buna göre; rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatların, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak lisans sahipleri tarafından hazırlanan tavan fiyatların EPDK'ya bildirildiği, bu sistem ile sektördeki akaryakıt dağıtım şirketlerinin, farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatını belirlemekte serbest olduğu gibi bayilerin de dağıtım şirketleri tarafından kendilerine tavsiye edilen tavan pompa satış fiyatlarına uyduğu,

- Akaryakıt dağıtım şirketlerinin bayilerine yaptıkları satışlarda kullandıkları fiyata pompa tavan fiyatı denildiği, pompa tavan fiyatının dağıtım şirketlerinin temin maliyetinin üzerine dağıtım şirketi kâr marjının eklenmesiyle elde edildiği, bu fiyatın bayilerin son kullanıcıya yönelik akaryakıt satış fiyatında riayet etmesi gereken azami satış fiyatı olduğu, dağıtım şirketinin dağıtım kârının yüzdesel olarak hesaplanan belirli bir kısmını uhdesinde tutarak ilgili bayisine olan transfer fiyatını belirlediği, bayinin yukarıdaki şekilde tedarik etmiş olduğu ürünü tespit edilen pompa tavan fiyatlarını aşmamak kaydıyla dilediği bedel ve şartlarda satma hakkına sahip olduğu,

- Bayiler ile dağıtıcılar arasındaki ilişkinin 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara ilişkin Grup Muafiyeti Tebliği (2002/2 sayılı Tebliğ) kapsamında bir dikey ilişki olduğu, Tebliğ’de öngörülen şartları taşıyan anlaşmalara grup muafiyeti tanındığı, bu bağlamda KABACALI’nın POAŞ’ın tavsiye ettiği fiyatları esas alarak satış yapmasının yasal ve olması gereken bir durum olduğu,

- KABACALI’nın Yönetim Kurulu Üyesi (...)’un şahsi telefonu ile Whatsapp grubunda yapmış olduğu yazışmalarda, şirketin iradesini yansıtan herhangi bir ifadenin bulunmadığı, paylaşılan hususların Türkiye geneli benzin ve otogaz LPG fiyatlarındaki değişim hakkında olduğu, fiyat belirleme hususunda zorlayıcı bir ifadenin bulunmadığı, hatta fiyat konusunda herhangi bir tavsiye ve telkinde bulunulmadığı, dağıtım şirketinden yapılan bildirimlerin ve haberlerin paylaşıldığı, POAŞ’ın tavsiye ettiği fiyatların esas alınarak satış yapıldığının ve bunun dışında herhangi bir işlemin yapılmayacağının açıkça belirtildiğinin görüldüğü,

- Dosya kapsamında, rekabete duyarlı bilgi paylaşımı yapıldığı iddia edilen yazışma tarihlerinin 31.07.2018, 16.08.2018, 29.08.2018, 16.10.2018, 18.10.2018, 31.10.2018 ve 29.11.2018 olduğu, söz konusu yazışmalar incelendiğinde, yazışmaların tüm grup üyeleri arasında olmadığı, belirtilen tarihlerdeki yazışmalarda (...)’un grupta yer alan diğer üyeler ile iletişim halinde bulunmadığı, yazışmaya cevap vermediği, anlaşmaya varıldığına dair bir ifade birliğinin bulunmadığı, ortak bir fiyat belirlemesi yapılmadığı, hatta CANTÜRK’ün indirim yaptığını belirtmesine rağmen grup üyelerinin indirime karşı çıktığına dair herhangi bir ifadenin bulunmadığı, dolayısıyla zorlama olmadığının görüldüğü,

- Tarafların fiyatları beraber tespit ettikleri iddiasının aksine, CANTÜRK’ün indirim yaptığı, AKAY tarafından işletilen karşılıklı istasyonlarda dahi fiyatların birbirinden tamamen farklı olduğu, KABACALI’nın dağıtım şirketi tarafından tavsiye edilen fiyatlara bağlı kaldığı ve fiyatlandırmayla ilgili herhangi bir açıklamasının bulunmadığı,

- Sekiz aydır görüştüğü iddia edilen Whatsapp grubu üyelerinin, her güne yansıyan görüşmelerinin olmadığı, sekiz ay içerisinde sadece yedi güne ilişkin görüşmenin dosya kapsamına alındığı, söz konusu yazışmalarda fiyat belirlemeye yönelik anlaşma içinde bulunulduğuna dair herhangi bir ifadenin bulunmadığı,

- Dosya kapsamında sadece sekiz ay önce kurulan Whatsapp grubunda yer alan konuşma içeriklerine değinildiği, ancak Burdur merkezde faaliyet gösteren otogaz bayilerinden hakkında soruşturma açılmayan bayilerin fiyatlarının incelenmediği, farazi bir yorumla ve hukuka aykırı deliller ile haklarında soruşturma başlatılmasına karar verildiği,

- Kurulun birçok kararında yer verildiği üzere, salt fiyat paralelliğinin teşebbüsler arasında bir uyumlu eylemin varlığı anlamına gelmediğinin belirtildiği, nitekim otogaz pazarı özelinde benzer iddiaların incelenmiş olduğu Kurul kararlarında da bayilerin salt benzer fiyatlar uygulamasının soruşturma açılması için yeterli bulunmadığı,

- Ayrıca şikayette Bucak ilçesi ile Burdur ili kıyaslanmış olmakla beraber Bucak ilçesinde ticaretin daha çok gelişmiş ve araç sayısının Burdur iline göre daha fazla olduğu, Antalya yolu güzergâhında çok fazla sayıda akaryakıt istasyonunun bulunduğu dikkate alındığında fiyat rekabetinin Bucak ilçesinde bu denli yaşanmasının altında yatan nedenlerin daha net anlaşılacağı, dolayısıyla Burdur’da Bucak’a nazaran ticaretin daha az gelişmiş olduğu, tüketicilerin talep önceliğinin marka odaklı olduğu nazara alındığında dağıtım şirketleri tarafından belirlenen tavsiye fiyatlarının Burdur’daki talep yapısı ve tüketici profilinden kaynaklandığı,

- Şikayette, il merkezinde bulunan akaryakıt istasyonlarından bahsedildiği, oysa KABACALI’ya ait istasyon şehir merkezi dışında bulunduğundan, iddiaları kabul etmemek kaydıyla, bahse konu iddiaların KABACALI’yla ilgisinin bulunmadığı

hususları ifade edilmiştir.

I.3.7. KURT Tarafından Yapılan Savunmalar

(120) KURT’un savunmalarında özetle;

- Whatsapp grubunun, sektörde yaşanan sorunları paylaşmak amacıyla kurulmuş olduğu, söz konusu yazışmalarda rekabet karşıtı bir danışıklık ilişkisi içinde olunduğunu gösterir herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı,

- Herhangi bir yetki verilmeden rastlantı sonucu elde edildiği iddia edilen kayıtların hukuki dayanağının bulunmadığı, 4054 sayılı Kanun’da açıkça düzenlenmediği ve Kuruma açıkça yetki verilmediği sürece teşebbüslerin telefon kayıtları vb. verilere el konulamayacağından, tesadüfen elde edilen bilgi ve belgelerin delil olarak kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığı,

- Adli bilişim uygulamalarının normlar hiyerarşisindeki durumunun son derece mühim olduğu, bu işlemlerin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyeti, adil yargılanma hakkı, adil ve geçerli delil elde etme ilkeleri karşısındaki durumu incelendiğinde temel hak ve özgürlüklerin korunması esas olduğundan, hukuka aykırı elde edilen delillerin, karara esas alınmasının hukuken mümkün olmadığı,

- KURT’un tüzel kişiliğinin bulunduğu ve kendisini oluşturan kişilerden ve organlarından bağımsız bir hak süjesi olduğu, iddia edilen Whatsapp grubunda kullanılan telefon her ne kadar şirkete ait bir telefon olsa da (...) tarafından yıllardır kullanılan bir telefon olduğu, (...)’un bahse konu telefonu şahsi işleri için kullandığı, şirket işlerini şirkete ait mail adresi ve şirket telefonunu kullanarak yaptığı,

- KURT’un POAŞ bayisi olarak Burdur ilinde iki ayrı akaryakıt istasyonunda faaliyet gösterdiği ve 01.01.2005 tarihi itibarıyla serbest fiyatlandırma sistemine geçildiği, buna göre; rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatların, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak, lisans sahipleri tarafından hazırlanan tavan fiyatlar olarak EPDK'ya bildirildiği,

- Bu sistem ile sektördeki akaryakıt dağıtım şirketleri, farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatını belirlemekte serbest olduğu gibi, bayilerin de dağıtım şirketleri tarafından kendilerine tavsiye edilen tavan pompa satış fiyatlarına uyduğu,

- Akaryakıt dağıtım şirketlerinin bayilerine yaptıkları satışlarda kullandıkları fiyata pompa tavan fiyatı denildiği ve pompa tavan fiyatı dağıtım şirketlerinin temin maliyetinin üzerine dağıtım şirketi kâr marjının eklenmesiyle elde edildiği ve Bu fiyatın bayilerin son kullanıcıya yönelik akaryakıt satış fiyatında riayet etmesi gereken azami satış fiyatı olduğu,

- Dağıtım şirketinin, dağıtım kârının yüzdesel olarak hesaplanan belirli bir kısmım uhdesinde tutarak ilgili bayisine olan transfer fiyatını belirlediği ve bayinin yukarıdaki şekilde tedarik etmiş olduğu ürünü tespit edilen pompa tavan fiyatlarını aşmamak kaydıyla dilediği bedel ve şartlarda satma hakkına sahip olduğu,

- Bayiler ile dağıtıcılar arasındaki ilişkinin 2002/2 sayılı Tebliğin kapsamında bir dikey ilişki olduğu, Tebliğ’de öngörülen şartları taşıyan anlaşmalara grup muafiyeti tanındığı, bu bağlamda KURT’un POAŞ’ın tavsiye ettiği fiyatları esas alarak satış yapmasının yasal ve olması gereken bir durum olduğu,

- Şirket yönetim kurulu üyelerinin şahsi telefonu ile Whatsapp grubunda yapmış olduğu konuşmalar incelendiğinde şirketlerinin iradesini yansıtan herhangi bir ifadenin bulunmadığı,

- (...) tarafından paylaşılan hususların Türkiye geneli benzin ve otogaz fiyatlarındaki değişim hakkında olduğu ve fiyat belirlemesi hususunda zorlayıcı bir ifadenin bulunmadığı hatta fiyat konusunda herhangi bir tavsiye ve telkinde olmamakla beraber dağıtım şirketinden yapılan bildirimlerin ve haberlerin paylaşıldığı,

- Whatsapp görüşme kaydında yer alan tek kaydın şirketlerinin yönetim kurulu üyesinin 31.08.2018 tarihinde LPG fiyatını 3,99 TL’ye çıkartıldığı bilgisini paylaştığına dair olduğu ve herhangi bir şekilde fiyatın 3,99 TL olması gerektiğine yönelen zorlayıcı bir ifadede bulunulmadığı,

- Söz konusu bilgi paylaşımından sonra BİNAY isimli kullanıcı tarafından dağıtıcından gelecek tavsiye fiyat verisine göre hareket edileceğinin ifade edildiği dikkate alındığında Whatsapp grubunda yer alan diğer istasyonların fiyat belirleme konusunda bir iradesinin bulunmadığı dolayısıyla Whatsapp görüşmelerinde yer alan ifadelerin satış fiyatlarına bir müdahale olarak yorumlanmaması gerektiği,

- Dosya kapsamında Whatsapp kayıtları incelendiğinde 16.07.2018 tarihine kadar herhangi bir görüşmenin olmadığı ve 16.07.2018 tarihinden sonra 31.07.2018, 16.08.2018, 29.08.2018, 16.10.2018, 18.10.2018, 31.10.2018 ve 29.11.2018 tarihleri arasında yapılan görüşmelerde rekabete duyarlı bilgi paylaşımı yapıldığı iddia edilmiş ise de iş bu iddiayı kabul etmemek kaydıyla söz konusu yazışmalar incelendiğinde konuşmaların tüm grup üyeleri arasında olmadığı, anlaşmaya varıldığına dair bir ifade birliğinin bulunmadığı, ortak bir fiyat belirlemenin söz konusu olmadığı, hatta CANTÜRK’ün indirim yaptığını belirttiği ve grup üyelerinin indirime karşı çıktığına dair herhangi bir karşı ifadelerinin ya da zorlamanın olmadığı,

- Hakkında soruşturma açılan akaryakıt istasyonlarının fiyatları beraber tespit ettikleri iddiasının aksine CANTÜRK’ün indirim yaptığı, AKAY tarafından işletilen karşılıklı olan istasyonlarda dahi fiyatların birbirinden tamamen farklı olduğu gerçeğinin göz ardı edilerek haklarında soruşturma açılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı,

- Sekiz aydır görüştüğü iddia edilen lA/hatsapp üyelerinin, her güne yansıyan görüşmelerinin olmadığı, sekiz ay içerisinde sadece yedi güne ilişkin görüşmenin dosya kapsamına alındığı, söz konusu yazışmalarda fiyat belirlemeye yönelik bir anlaşma içinde bulunulduğuna dair herhangi bir ifadenin bulunmadığı,

- Dosya kapsamında sadece sekiz ay önce kurulan Whatsapp grubunda yer alan yazışma içeriklerine değinildiği, ancak Burdur merkezde faaliyet gösteren otogaz bayilerinin ürün fiyatlarına ilişkin grafik hazırlanmadığı, hakkında soruşturma başlatılmayan bayilerin fiyatlarının incelenmediği, farazi bir yorumla ve hukuka aykırı deliller ile haklarında soruşturma başlatılmasına karar verildiği,

- Burdur merkezde yer alan akaryakıt istasyonlarının fiyatları incelendiğinde, fiyatların genel olarak farklılaştığı ve mevcut bir fiyat birliğinden söz edilmesinin mümkün olmadığının anlaşılacağı,

- Kurulun birçok kararında salt fiyat paralelliğinin teşebbüsler arasında bir uyumlu eylemin varlığı anlamına gelmediğinin belirtildiği, nitekim otogaz pazarı özelinde benzer iddiaların incelendiği Kurul kararlarında da bayilerin salt benzer fiyatlar uygulamasının soruşturma açılması için yeterli bulunmadığı, Nitekim otogaz pazarı özelinde benzer iddiaların incelenmiş olduğu Kurul kararlarında da bayilerin salt benzer fiyatlar uygulamasının soruşturma açılması için yeterli bulunmadığı,

- Ayrıca şikayet dilekçesinde Bucak ilçesi ile Burdur ili kıyaslanmış olmakla beraber, Bucak’ta ticaretin daha çok gelişmiş ve araç sayısının Burdur’a göre daha fazla olduğu, Antalya yolu güzergâhında çok fazla sayıda akaryakıt istasyonunun bulunduğu dikkate alındığında, fiyat rekabetinin Bucak’ta bu denli yaşanmasının altında yatan nedenlerin daha net anlaşılacağı, dolayısıyla Burdur’da, Bucak’a nazaran ticaretin daha az gelişmiş olduğu, tüketicilerin talep önceliğinin marka odaklı olduğu nazara alındığında dağıtım şirketleri tarafından belirlenen tavsiye fiyatlarının Burdur’daki talep yapısı ve tüketici profilinden kaynaklandığı,

hususları ifade edilmiştir.

I.3.8. MUDUL Tarafından Yapılan Savunmalar

(121) MUDUL’un savunmalarında özetle;

- Whatsapp grubunun, sektörde yaşanan sorunları paylaşmak amacıyla kurulmuş olduğu, söz konusu yazışmalarda rekabet karşıtı bir danışıklık ilişkisi içinde olunduğunu gösterir herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı,

- Herhangi bir yetki verilmeden rastlantı sonucu elde edildiği iddia edilen kayıtların hukuki dayanağının bulunmadığı, 4054 sayılı Kanun’da açıkça düzenlenmediği ve Kuruma açıkça yetki verilmediği sürece teşebbüslerin telefon kayıtları vb. verilere el konulamayacağından, tesadüfen elde edilen bilgi ve belgelerin delil olarak kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığı,

- Adli bilişim uygulamalarının normlar hiyerarşisindeki durumunun son derece mühim olduğu, bu işlemlerin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyeti, adil yargılanma hakkı, adil ve geçerli delil elde etme ilkeleri karşısındaki hukuki durumu incelendiğinde temel hak ve özgürlüklerin korunması esas olduğundan, hukuka aykırı elde edilen delillerin, karara esas alınmasının hukuken mümkün olmadığı,

- MUDUL’a ait akaryakıt istasyonunun Burdur merkez dışında yer aldığı ve diğer akaryakıt istasyonlarından farklı bir güzergâhta bulunduğu,

- Petrol Piyasası Kanunu gereğince 01.01.2005 tarihi itibarıyla serbest fiyatlandırma sistemine geçildiği, buna göre; rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatların, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak lisans sahipleri tarafından hazırlanan tavan fiyatların EPDK'ya bildirildiği, bu sistem ile sektördeki akaryakıt dağıtım şirketlerinin, farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatım belirlemekte serbest olduğu gibi bayilerin de dağıtım şirketleri tarafından kendilerine tavsiye edilen tavan pompa satış fiyatlarına uyduğu,

- Akaryakıt dağıtım şirketlerinin bayilerine gerçekleştirdikleri satışlarda kullandıkları fiyata pompa tavan fiyatı denildiği, pompa tavan fiyatının dağıtım şirketlerinin temin maliyetinin üzerine dağıtım şirketi kâr marjının eklenmesiyle elde edildiği, bu fiyatın bayilerin son kullanıcıya yönelik akaryakıt satış fiyatında riayet etmesi gereken azami satış fiyatı olduğu, dağıtım şirketinin dağıtım kârının yüzdesel olarak hesaplanan belirli bir kısmını uhdesinde tutarak ilgili bayisine olan transfer fiyatını belirlediği, bayinin yukarıdaki şekilde tedarik etmiş olduğu ürünü tespit edilen pompa tavan fiyatlarını aşmamak kaydıyla dilediği bedel ve şartlarda satma hakkına sahip olduğu,

- Bayiler ile dağıtıcıları arasındaki ilişkinin 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında bir dikey ilişki olduğu, Tebliğ’de öngörülen şartları taşıyan anlaşmalara grup muafiyeti tanındığı, bu bağlamda MUDUL’un dağıtıcısının tavsiye ettiği fiyatları esas alarak satış yapmasının yasal ve olması gereken bir durum olduğu,

- EPDK tarafından toplanan bilgiler çerçevesinde belirli bir bölgeye ilişkin en yüksek işlem hacmine sahip sekiz dağıtım şirketinin tavsiye edilen tavan fiyatları ortalaması, rafineri, üretim ve ithalat fiyatları gibi kategoriler bazında sektör raporları aracılığıyla duyurulduğu, bunun yanında her bir dağıtım şirketinin zorunlu olarak il-ilçe bazında tavsiye edilen bayi satış fiyatlarını internet aracılığıyla yayımlamak durumunda olduğu, ayrıca akaryakıt pazarında dağıtıcı, toptancı ve bayi fiyatları ortalamalarına da erişilebildiği,

- Burdur’un küçük yerleşim yeri olması nedeniyle akaryakıt istasyonlarındaki fiyatların rahatlıkla izlenebildiği, ürünün homojen ve piyasanın da şeffaf olmasından kaynaklı olarak fiyatların birbirine yakın olmasının oldukça normal karşılanması gerektiği,

- Dosya kapsamında, rekabete duyarlı bilgi paylaşımı yapıldığı iddia edilen yazışma tarihlerinin 31.07.2018, 16.08.2018, 29.08.2018, 16.10.2018, 18.10.2018, 31.10.2018 ve 29.11.2018 olduğu, söz konusu yazışmalar incelendiğinde, yazışmaların tüm grup üyeleri arasında olmadığı, belirtilen tarihlerdeki yazışmalarda (...)’un grupta yer alan diğer üyeler ile iletişim halinde bulunmadığı, ortak bir fiyat belirlemesi yapılmadığı, hatta CANTÜRK’ün indirim yaptığını belirtmesine rağmen grup üyelerinin indirime karşı çıktığına dair herhangi bir ifadenin bulunmadığı ve zorlamanın olmadığının görüldüğü,

- Soruşturma başlatılan akaryakıt istasyonlarının fiyatları beraber tespit ettikleri iddiasının aksine, CANTÜRK bayisinin indirim yaptığı, AKAY tarafından işletilen karşılıklı olan istasyonlarda dahi fiyatların birbirinden tamamen farklı olduğu, şirketlerinin anlaşma yaptığı dağıtım şirketi tarafından tavsiye ettiği fiyatlara bağlı kaldığı ve fiyatlandırma ile ilgili herhangi bir açıklamanın bulunmadığı gerçeği göz ardı edilerek haklarında soruşturma açılmasının hukuka aykırı olduğu,

- Sekiz aydır görüştüğü iddia edilen Whatsapp üyelerinin, her güne yansıyan görüşmelerinin olmadığı, sekiz ay içerisinde sadece yedi güne ilişkin görüşmenin dosya kapsamına alındığı, söz konusu yazışmalarda fiyat belirlemeye yönelik bir anlaşma içinde bulunulduğuna dair herhangi bir ifadenin bulunmadığı,

- Dosya kapsamında sadece sekiz ay önce kurulan Whatsapp grubunda yer alan yazışma içeriklerine değinildiği, ancak Burdur merkezde faaliyet gösteren otogaz bayilerinin ürün fiyatlarına ilişkin grafik hazırlanmadığı, hakkında soruşturma başlatılmayan bayilerin fiyatlarının incelenmediği, farazi bir yorumla ve hukuka aykırı deliller ile haklarında soruşturma başlatılmasına karar verildiği,

- MUDUL yetkilisinin Whatsapp grubunda yapmış olduğu konuşmalar incelendiğinde herhangi bir paylaşımının bulunmadığı, görüşme tekliflerini Burdur şivesi kullanarak ve alaycı cevaplar vermek suretiyle dikkate almadığı, fiyat konusunda herhangi bir tavsiye ya da telkinde bulunmadığı, dağıtım şirketinin tavsiye fiyatları hakkında bilgi vermediği,

- Burdur merkezde yer alan akaryakıt istasyonlarının fiyatları incelendiğinde, fiyatların genel olarak farklılaştığı ve mevcut bir fiyat birliğinden söz edilmesinin mümkün olmadığının anlaşılacağı,

- Şikayet dilekçesinde, il merkezinde bulunan akaryakıt istasyonlarından bahsedildiği, oysa MUDUL’a ait istasyon şehir merkezi dışında bulunduğundan, iddiaları kabul etmemek kaydıyla, bahse konu iddiaların MUDUL ile ilgisinin bulunmadığı,

- MUDUL’a ait istasyondaki otogaz LPG alış, satış ve tavsiye edilen satış fiyatı verileri incelendiğinde fiyatların dağıtım şirketi tarafından belirlenen tavsiye fiyatlara uygun olduğu, dönemsel değişmenin olmadığı, her zaman tavsiye edilen fiyatlara göre fiyatların belirlendiği,

- Kurulun birçok kararında salt fiyat paralelliğinin teşebbüsler arasında bir uyumlu eylemin varlığı anlamına gelmediğinin belirtildiği, nitekim otogaz pazarı özelinde benzer iddiaların incelendiği Kurul kararlarında da bayilerin salt benzer fiyatlar uygulamasının soruşturma açılması için yeterli bulunmadığı,

- Ayrıca şikayet dilekçesinde Bucak ilçesi ile Burdur ili kıyaslanmış olmakla beraber, Bucak’ta ticaretin daha çok gelişmiş ve araç sayısının Burdur’a göre daha fazla olduğu, Antalya yolu güzergâhında çok fazla sayıda akaryakıt istasyonunun bulunduğu dikkate alındığında, fiyat rekabetinin Bucak’ta bu denli yaşanmasının altında yatan nedenlerin daha net anlaşılacağı, dolayısıyla Burdur’da, Bucak’a nazaran ticaretin daha az gelişmiş olduğu, tüketicilerin talep önceliğinin marka odaklı olduğu nazara alındığında dağıtım şirketleri tarafından belirlenen tavsiye fiyatlarının Burdur’daki talep yapısı ve tüketici profilinden kaynaklandığı,

hususları ifade edilmiştir.

I.3.9. ÖZEL BURDUR Tarafından Yapılan Savunmalar

(122) ÖZEL BURDUR’un savunmalarında özetle;

- 7 Temmuz 2018’de akaryakıt lisansının alınmasıyla istasyonun faaliyete başladığı; 9 Mart 2018 tarihinde ise otogaz LPG lisansının alınmasıyla otogaz LPG satışına başlandığı,

- İstasyonlarının Burdur il merkezinde olmayıp Isparta-Burdur yolu üzeri 15. km’de olduğu, şirkete ait verilerden de anlaşılacağı üzere, fiyatlarının hiçbir zaman merkezde faaliyet gösteren akaryakıt istasyonlarıyla aynı olmadığı,

- Whatsapp grubuna dahil edilmelerindeki amacın, fiyat artış ve azalışlarını öğrenmek ve EPDK’nın belirlediği tavan-taban fiyatlarına uymak olduğu, rekabete aykırı yazışmalarının mevcut olmadığı,

- Kasım 2019’dan sonra maddi yetersizlikler nedeniyle akaryakıt ve LPG satışlarının durdurulduğu ve istasyonlarının satılmak üzere ilana konulduğu,

belirtilmiştir.

I.3.10. YAĞMURALAN Tarafından Yapılan Savunmalar

(123) YAĞMURALAN’ın savunmalarında özetle;

- Şirketlerinin Burdur merkezden 25 km uzaklıktaki Hacılar köyünde bulunduğu,

- Şirketlerinin satış fiyatının, POAŞ tarafından bildirilen tavsiye edilen satış fiyatı olduğu, Kuruma gönderilen altı aylık fiyat listelerinde de bu durumun açıkça görülebildiği,

- Hiçbir zaman rekabet hukukuna aykırı şekilde fiyat belirleme davranışının tarafı olmadıkları gibi bugüne kadar böyle bir platformda adlarının dahi geçmediği, dosya kapsamında adı geçen veya geçmeyen hiçbir işletmeyle herhangi bir fiyat anlaşması yapılmadığı,

- Fiyat belirlemek suretiyle rekabetin ihlal edildiğine dayanak olarak gösterilen Whatsapp grubunda, şirket yetkilisi (...)’ün bulunmadığı,

- Whatsapp grubunda bulunan ve şirketleriyle bağı olan tek kişinin 20 yıldır işletme bünyesinde işçi olarak çalışan (...) olduğu, anılan şahsın üst düzey hiçbir yetkisi olmadığı gibi istasyonlarında satılan hiçbir üründe fiyatları belirleme konusunda da yetkisinin bulunmadığı,

- İşçilerinin Whatsapp grubunu kullanmadığı gibi tek bir yazışmasının dahi bulunmadığı, dosya kapsamında belirtildiği üzere yazışmaların delil olarak kabul edilmesi halinde işçileri (...)’nın hiçbir beyanının olmaması, konuşmaları okuyup okumadığının dahi bilinmediği, dolayısıyla da YAĞMURALAN aleyhine herhangi bir delil bulunmadığı,

- İşçilerinin Whatsapp grubuna şirketin bilgisi olmadan dâhil edildiği, aksi durumda soruşturma tarafı olan diğer firmalar gibi şirket yetkilerinin de gruba dahi olması gerektiği,

- (...)’nın Whatsapp grubunda olduğunun soruşturma aşamasında öğrenildiği,

- Aleyhlerine delil olarak kullanılabilecek herhangi bir yazışmanın bulunmadığı, cezaların şahsiliği ilkesine göre ihlal var ise grupta yer alan (...)’nın cezalandırılmasının yerinde olacağı,

- İhlal değerlendirmesi yapılırken her bir şirketin ayrı ayrı ele alınması gerektiği, İrade uyuşması ya da mutabakat için iki veya daha fazla tarafın karşılıklı iletişim kurması gerekse de somut olayda Whatsapp grubunda bulunan işçilerinin diğer firmalarla uyuştuğuna veya mutabakata vardığına ilişkin herhangi bir yazışmasının bulunmadığı, nihayetinde bu durumun iletişim delilinin yokluğuna işaret ettiği,

- İşçilerinin telefonlarının şahsi telefonları olduğu, aksi durumda özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun meydana geleceği, sonuç olarak kendilerinin bilgisi ve izni dışında olan bir durumu ispatlama yükü altına sokulduğu,

- Dosya kapsamında 31.07.2018 öncesine dair yazışma delili bulunmadığından 31.07.2018 tarihi öncesinde ihlal olmadığın belirtildiği, şirketlerin bahse konu tarihten sonra da yazışmasının bulunmadığı, nihayetinde salt fiyat paralelliğinin ihlale işaret etmediği,

- Soruşturma Raporu’nun 77.sayfasındasındaki 67 numaralı dipnotta şirketlerinin 1 Ocak-15 Ağustos 2018 tarihleri arasında diğer şirketlere göre daha düşük fiyatla satış yaptığının belirlendiği,

- Soruşturma Raporu’nun 83.sayfasında fotoğraf delilinin yetersiz olduğunun belirtilmiş olup işçilerinin yazışmasının bulunmaması ve yetkililerinden herhangi birinin bulunmamasının ihlalin tarafı olmadıklarını ispat etmek adına yeterli olduğu,

- Soruşturma Raporu’nun 105.sayfasında lA/hatsapp grubunun neden kurulduğu sorusuna odaklanıldığı anlaşılsa da işçilerinin neden grup üyesi olduğuna dair herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, Whatsapp grubunda bulunmanın o grupta yer alan bilgilerin kullanıldığı anlamına gelmediği,

- Şirketlerinin Whatsapp grubundaki diğer istasyonlar/firmalar kadar yüksek ciroya sahip olmadığı, dolayısıyla adaletin hukuka uygun bir şekilde tesis edebilmesi için şirketlerinin diğer firmalardan farklı değerlendirmeye tabi tutulmasının yerinde olacağı,

- Yetkililere inceleme sırasında gerekli yardımın yapıldığı bu nedenle AKAY’a yapılan indirimin şirketlerine de uygulanması gerektiği, aksi durumda kurulacak hükmün eşitlik ve hukukun genel prensiplerine aykırı olacağı,

- Ceza verilmesine karar verilmesi durumunda şirketleri lehine hafifletici nedenlerin uygulanmasının yerinde olacağı, her bir şirketin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği

hususları ifade edilmiştir.

I.3.11. Tarafların Ortak Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

I.3.11.1. Burdur İl Merkezinde Faaliyette Bulunulmadığına İlişkin Savunmalar

(124) Taraflardan bazıları, Kurul tarafından açılan soruşturmanın “Burdur il merkezinde faaliyet gösteren” otogaz LPG ve akaryakıt istasyonlarını kapsadığını, fakat kendilerinin Burdur il merkezinde faaliyet göstermediklerini, Burdur çevresinde merkezden uzak çeşitli illere bağlanan karayolları üzerinde faaliyette bulunduklarını, merkezde yer alan istasyonlarla aynı müşteri portföyüne hizmet vermediklerini dolayısıyla merkezde yer alan istasyonlar ile herhangi bir fiyat birlikteliğine gidilmesinin makul olmadığını ve anlaşma içerisinde olmadıklarını ileri sürmektedirler.

(125) Burdur il merkezinde yer alan istasyonların hangileri olduğu EPDK kayıtlarına göre tespit edilmiş olup yapılan yerinde incelemeler bu kayıtlara göre gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 31.07.2018 tarihindeki yazışmalarda, merkeze kayıtlı olan ancak yol üstünde bulunan CANTÜRK’ün yaptığı indirimin şehir merkezinde bulunanları da etkileyeceği, yine yol üstünde bulunan ancak soruşturma tarafı olmayan bazı teşebbüslerin yaptığı indirimlerin şehir merkezinde bulunanları etkilediği hususlarının taraflarca da dile getirildiği göz önünde bulundurulduğunda, merkezde yer alan taraflar ile merkeze kayıtlı ancak yol üstünde bulunan tarafların aynı müşteri portföyüne hizmet vermedikleri, dolayısıyla merkezde yer alan istasyonlar ile herhangi bir fiyat birlikteliğine gidilmesinin makul olmadığı savunmasına itibar edilmesi mümkün değildir.

I.3.11.2. Whatsapp Grubunun Sektörel Sorunları Konuşmak İçin Kurulduğu Savunması

(126) Teşebbüslerce, soruşturma açılmasına dayanak teşkil ettiği belirtilen Whatsapp grubunda yer alan bir takım yazışmaların rekabete duyarlı bilgi değişimi olarak görüldüğü, fakat grubun sektörde yaşanan sorunları paylaşmak amacıyla kurulmuş olduğu ve söz konusu yazışmalarda rekabet karşıtı bir danışıklık ilişkisi içinde olunduğunu gösterir herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı, belirlenmiş bir fiyatın takibi ya da fiyata uymayanların ifşası ve cezalandırılması gibi bir yöntemin bulunmadığı, konuşmaların günlük sohbetin ötesine geçmeyen yazışmalardan ibaret olduğu ve teşebbüslerin fiyat anlaşması içinde bulunduğu iddiasının hukuka uygun olmadığı hususları ileri sürülmüştür.

(127) Teşebbüslerin rekabete duyarlı bilgi paylaşımlarını yaptıkları platformlar, Kurul içtihatlarından ve uygulamalarından da görüleceği üzere çeşitli mecralarda gerçekleşebilmektedir. Bir sektörde rekabete duyarlı bilgi paylaşımı, sektörün sorunlarını çözmek için kurulmuş bir dernek vasıtasıyla veya doğrudan tarafların bir araya geldiği toplantılar ile yapılabildiği gibi teknolojik imkanların kullanılmasıyla tarafların fiziki olarak bir araya gelmesine gerek olmadan da yapılabilmektedir. Taraflarca dile getirilen, Whatsapp grubunun kuruluş amacı ya da genel olarak kullanım amacına ilişkin savunmalar, ilgili grupta tarafların rekabete duyarlı bilgi değişimi yaptığı, akaryakıt ve otogaz ürünlerinin fiyatını birlikte belirledikleri gerçeğinin önüne geçmemektedir. Dosya kapsamında, bilgi paylaşımına aracılık eden platformun hangi maksat ile kurulduğu ile muhatap olunmamakta yalnızca ilgili platformun teşebbüsler tarafından ne amaçla kullanıldığına odaklanılmaktadır. Yukarıda değerlendirmeler bölümünde yer alan açıklamalar ışığında, tarafların ilgili grubu otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatlarını birlikte belirlemek amacıyla kullandığı açıktır.

I.3.11.3. Whatsapp Uygulamasından Alınan Yazışmaların Hukuka Aykırı Delil Teşkil Ettiği Savunmasına İlişkin Değerlendirmeler

(128) Taraflarca, herhangi bir yetki verilmeden rastlantı sonucu elde edildiği iddia edilen kayıtların hukuki dayanağının bulunmadığı, 4054 sayılı Kanun’da açıkça düzenlenmediği ve Kuruma açıkça yetki verilmediği sürece teşebbüslerin telefon kayıtları vb. verilerine el konulamayacağından tesadüfen elde edilen bilgi ve belgelerin delil olarak kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığı, işbu işlemlerin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde güvence altına alınan haberleşme hürriyeti, adil yargılanma hakkı, adil ve geçerli delil elde etme ilkeleri karşısındaki hukuki durumu incelendiğinde, temel hak ve özgürlüklerin korunması esas olduğu, dolayısıyla hukuka aykırı elde edilen delillerin karara esas alınmasının hukuken mümkün olmadığı dile getirilmiştir.

(129) Tarafların bu yöndeki savunmalarına yönelik değerlendirmeler “1.2.1. Delillerin Değerlendirilmesine İlişkin Esaslar” başlığında ele alınmıştır.

I.3.11.4. Somut Delillere Dayanılmaksızın Soruşturma Açıldığı Yönündeki Savunmalar

(130) Teşebbüslerce, dosya kapsamında yalnızca Whatsapp grubunda yer alan yazışmalara değinildiği, Burdur merkezde faaliyet gösteren otogaz LPG bayilerinin ürün fiyatlarına ilişkin bir çalışma yapılmadığı, hakkında soruşturma başlatılmayan bayilerin fiyatlarının incelenmediği, istasyonların satış fiyatları incelendiğinde fiyatların genel olarak farklılaştığı ve mevcut bir fiyat birlikteliğinden söz edilmesinin mümkün olmadığının anlaşılacağı, tarafların hangi dönemde, hangi teşebbüslerle ve özellikle hangi fiyatı belirleyerek anlaştığının açıklanmadığı hususları ileri sürülmüştür.

(131) Dosya kapsamında elde edilen belgelerden, KURT, BİNAY, AKAY, MUDUL, KABACALI, BAHTAŞ, BİMTAŞ, YAĞMURALAN, CANTÜRK ve ÖZEL BURDUR’un otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatını birlikte belirledikleri açıkça görülmektedir. Dolayısıyla, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinde yer alan, “belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar ... hukuka aykırı ve yasaktır” şeklindeki hüküm uyarınca rekabetin ihlal edildiği ve bu ihlalin fiyat tespiti içermesi nedeniyle amaç bakımından rekabet ihlali olduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra, tarafların otogaz ve akaryakıt ürünlerinin satış, alış ve tavan/tavsiye edilen satış fiyat verilerine dayanılarak yapılan grafiklere dosya kapsamında yer verilmektedir. Grafikler incelendiğinde, teşebbüslerin Whatsapp grubunda paylaştıkları bilgi ve sinyallere uygun olarak hareket etikleri görülmektedir. Ayrıca önaraştırma sürecinde Burdur il merkezinde otogaz LPG satışı faaliyetinde bulunan tüm teşebbüslerin fiyat verileri incelenmiş ve soruşturma tarafı olmayan bazı teşebbüslerin daha düşük bir fiyatlama politikası izlediği tespit edilmiştir. Nitekim 31.07.2018 tarihinde geçen yazışmalar da bu durumu doğrulamaktadır. Bununla birlikte tekrar vurgulamak gerekirse, rekabetin amaç bakımından ihlal edildiğinin saptanması halinde, fiyat verilerinin analiz edilip edilmemesi ihlalin varlığı bakımından önem arz etmemektedir.

I.3.11.5. Sektörel Mevzuat ve Pazarın Yapısı Kapsamında Yapılan Savunmalar

(132) Taraflarca dile getirilen bir diğer savunma, sektörel düzenlemeler uyarınca dağıtım şirketlerine tavan fiyat belirleme ve ilan etme yükümlülüğünün getirildiği, bu kapsamda hem otogaz LPG hem de akaryakıt piyasasında tavan fiyat belirlenmesinin zorunluluk olduğu, dağıtım şirketleri tarafından katlanılan maliyete ve bölgedeki rekabet durumuna göre her bölge ya da ilçe için farklı tavsiye edilen tavan satış fiyatı belirlenmesinin söz konusu olabildiği, bu açıdan bayilerin, bulundukları bölgedeki rakip istasyonların fiyatlarından farklılaşmaları ve diğerlerinin fiyatlarını takip etmelerinin ticari hayatın olağan akışı bakımından son derece doğal olduğu, güncel fiyatların her fiyat değişiminin yapıldığı anda yasal yükümlükler kapsamında dağıtım şirketi tarafından EPDK’ya bildirildiği, ayrıca SMS, e-posta, faks ve dijital portal mecralarıyla da bayilere iletildiği, bu bildirimlerin yanı sıra güncel pompa fiyatlarının, geçerli oldukları gün 00:00'dan itibaren dağıtım şirketlerinin kurumsal internet sitelerinde de yayımlandığı, bu açıdan bayilere gönderilen fiyat listelerinin kamuya açık nitelikte bilgileri ihtiva ettiği, dolayısıyla Whatsapp grubunda dağıtım şirketinden gelen mesajların paylaşılmasının rekabete duyarlı bilgi paylaşımı teşkil etmeyeceği, bu bakımdan özellikle motorin ve akaryakıta ilişkin olarak gösterilen delillerin tamamının bu nitelikte olduğu, bu bağlamda soruşturma bildirim yazısında geçen konuşmalarda esas itibarıyla Burdur bölgesinde faaliyet gösteren akaryakıt istasyonlarının dağıtım firmalarından kendilerine ulaşan fiyatları paylaşmaları ve uygulamalarından öteye bir anlam taşımadığı, dolayısıyla taraflar arasında 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesi kapsamında değerlendirilebilecek bir anlaşmanın olmadığı, aynı zamanda hem Burdur’un hem küçük bir il olması hem de otogaz LPG ve akaryakıt istasyonu faaliyeti yürütülen bir pazarda rakiplerin fiyatlarına erişimin kolay olması, yani pazarın şeffaf olması sebebiyle zaten rakiplerin fiyatlarının an be an izlenebileceği, dolayısıyla fiyatların birbirine yakın olmasının normal karşılanması gerektiği ifade edilmiştir.

(133) Dosya kapsamında ihlal olarak değerlendirilen husus, dağıtıcıların bayilerine bildirdiği tavan/tavsiye fiyatların Whatsapp grubunda paylaşılması değil; tarafların bu fiyat hareketlerini referans alarak birlikte fiyat belirlemeleridir. Bu ihlal kapsamında taraflar, değerlendirme bölümünde de ayrıntılı olarak ele alındığı üzere, tavan/tavsiye edilen fiyatlar üzerinden satış gerçekleştirilerek indirim yapılmamasını kararlaştırmakta, ayrıca geleceğe yönelik satış stratejilerini içeren rekabete duyarlı bilgiler paylaşmaktadır. İhlalin gerçekleştiği piyasa yapısının şeffaf olması da tarafların anlaşma içinde bulundukları gerçeğini değiştirmemektedir.

I.3.12. Ayrıksı Savunmalara İlişkin Değerlendirmeler

I.3.12.1. AKAY’ın Ayrıksı Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

(134) AKAY tarafından yapılan savunmada, teşebbüse ait, aynı mevkide bulunan karşılıklı iki istasyonda dahi fiyatların farklı olduğu, kendi içlerinde bile rekabet ederken diğer firmalarla fiyatlar konusunda anlaşma yapmadıklarının açık şekilde görüleceği, ayrıca AKAY’ın yetkilisinin Whatsapp grubuna bilgisi dışında eklendiği, 19.07.2018 tarihinde gruptan ayrıldığı ve o güne kadar olan yazışmaları da okumadığı, daha sonra muhasebe departmanında çalışan (...)’in gruba eklendiği, kendisinin, akaryakıt piyasasındaki hareketleri takip etmek ve bilgilenmek amacıyla yararlı olabileceğini düşündüğünden gruptan ayrılmadığı, akaryakıt ve LPG ile ilgili belirleyici hiçbir beyanının olmadığı, hatta gruba atılan fotoğrafları hiç açmadığının soruşturma dosyasından anlaşıldığı, 16.08.2018 tarihinde, dolar kurunun yükselmesine istinaden dağıtım şirketleri fiyatı devamlı değiştirdiği için LPG fiyatı belirlenmediğinden dolayı bilgi amaçlı olarak “(...)” diye sorduğu, sadece dağıtım şirketinden fiyat gelip gelmediğini öğrenmeyi amaçladıkları, iki yazışma dışında Whatsapp grubunda başka yazışmaların bulunmadığı ileri sürülmüştür.

(135) Değerlendirme bölümünde ayrıntılı olarak değinildiği üzere, özellikle fiyat, arz miktarı, satış stratejisi, maliyet gibi rekabete duyarlı stratejik verilere ilişkin bilgiler içeren iletişimler tek taraflı olarak sunulduğunda dahi rekabet ihlali olarak değerlendirilebilmektedir. Nitekim belirtilen nitelikte bir iletiyi alan teşebbüs, rekabeti sınırlayıcı bir anlaşma/uyumlu eylemin tarafı olmayacağını derhal ve açıkça karşı tarafa bildirmediği sürece anlaşma/uymlu eyleme zımnen irade göstermiş sayılmaktadır. Zira rakiplerinden, değinilen unsurları taşıyan bir ileti alan teşebbüsün, kendi ticari politikalarını belirlerken, sözü edilen bilgileri dikkate aldığı karine olarak kabul edilmektedir. Bir başka ifadeyle, rakiplerinin fiyatının artacağını ya da sabit kalacağını bilen bir teşebbüs için geleceğe ilişkin belirsizlik azalmakta, fiyatlama kararları bu bilgiye göre verilmekte, bu durum ise teşebbüsün rekabet hukuku anlamında rakiplerinden bağımsız karar vermediği anlamına gelmektedir.

(136) Dolayısıyla, AKAY’ın kartel görüşmelerinin gerçekleştirildiği Whatsapp grubuna -isteği dışında olsa dahi- üye olmasıyla kartelin tarafı haline geldiği karine olarak kabul edilmektedir. AKAY’ın bu sorumluluktan kurtulması da ancak, anlaşmanın tarafı olmayacağını derhal ve açıkça rakiplerine duyurması veya durumu idari otoritelere bildirmesiyle mümkündür. Dosya kapsamında, AKAY tarafından böyle bir duyuru veya bildirimin yapıldığına dair herhangi bir belgenin Kuruma sunulmadığı göz önünde bulundurulduğunda, bünyesinde bulunan başka bir istasyonda otogaz LPG’nin daha düşük fiyatla satılması, AKAY’ın sorumluluktan kurtulmasına yetmemektedir.⁸⁷ Kaldı ki AKAY’ın diğer istasyonundaki otogaz LPG’ye ilişkin fiyatlama davranışı anlaşma neticesinde oluşan fiyat hareketlerine uygunluk göstermektedir. Ayrıca 16.08.2018 tarihinde (...) tarafından dile getirilen “(...)” ifadesine bakıldığında, AKAY’ın çok açık bir şekilde anlaşmaya taraf olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

I.3.12.2. BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın Ayrıksı Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

(137) BAHTAŞ ve BİMTAŞ tarafından yapılan savunmada, KURT’ta gerçekleştirilen yerinde inceleme esnasında şirket yetkilileri tarafından, Belediye şirketlerinin daha düşük fiyat uyguladığının ifade edildiği, ancak bu durumun dikkate alınmadığı ileri sürülmüştür. Dosya kapsamında yer alan Whatsapp yazışmaları BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın rekabet karşıtı anlaşma içerisinde yer aldığını göstermekte, bununla birlikte tarafların fiyat hareketlerinin de bu anlaşmayı yansıtır şekilde geliştiği görülmüştür.

(138) Taraflarca yapılan savunmada, dosya kapsamında lA/hatsapp delillerinin temel delil olarak nitelendirildiği, fakat aynı zamanda iletişim delilinin tek başına birincil delil olarak kabul edilemeyeceğinin ifade edildiği, bu sebeple çelişki bulunduğu, bu açıklamaların Whatsapp yazışmaları için de geçerli olması gerektiği ifade edilmiştir.

(139) Yapılan savunma incelendiğinde taraflarca, “Kurt-Kabacalı-Akay petrol tavan fiyatlar sonrası son durumları &’ yazılı fotoğrafa ilişkin iletişim delili hususunun yanlış nitelendirildiği ve bu delilin Whatsapp yazışmaları ile mukayese edilerek Whatsapp yazışmalarının da iletişim delili gibi değerlendirilmesi gerektiğinin ifade edildiği görülmektedir.

(140) Delillerin birinci derece ya da ikinci derece delil olarak sınıflandırılması, delilin niteliğiyle değil; ihlali ve unsurlarını ispatlamaktaki gücüyle ilgilidir. Dosya kapsamında elde edilen lA/hatsapp yazışmaları, taraflar arasında gerçekleşen ve konusu tarafların hem otogaz LPG hem de akaryakıt ürünlerinin satış fiyatının tespiti olan, bu bağlamda rekabeti kısıtlama amacı taşıyan bir anlaşma içinde olduklarını açıkça göstermektedir.

(141) Öte yandan, tarafların savunmasında bahsettiği “Kurt-Kabacalı-Akay petrol tavan fiyatlar sonrası son durumları ®” yazılı fotoğrafa ilişkin iletişim delili, KABACALI, KURT ve AKAY’ın 2015 yılına ilişkin olarak akaryakıt fiyatlarını birlikte belirleyip belirlemedikleri hususunun tespiti ile alakalı olarak yalnızca ilgili tarihte tarafların bir araya geldiklerini göstermektedir. Bu fotoğraf, anlaşmanın konusu, kapsamı, gerçekleştiği zaman aralığı olarak sıralanabilecek ve somut bir ihlal şablonunu ortaya koymada kullanılabilecek nitelikteki bilgileri içermediğinden birincil delil niteliğini haiz değildir.

(142) BİMTAŞ’ın bir diğer savunması taraflarca uygulanan fiyatların yasaya uygun ve EPDK’nın belirlemiş olduğu sınırlar içerisinde olduğunu ancak dosya kapsamında bunun dikkate alınmadığını konu almaktadır. Savunmada belirtilip, dosya kapsamında da yer verildiği üzere akaryakıt dağıtıcıları ve bunların bayileri EPDK’nın belirlediği tavan/tavsiye fiyat sınırları içerisinde hareket etmekle yükümlüdür. Tavan/tavsiye fiyat niteliği itibarıyla fiyat uygulamalarındaki üst sınırı belirlemekte olup, sabit veya asgari fiyat haddini göstermemektedir. Dolayısıyla EPDK’nın fiyat düzenlemesi fiyatın daha yüksek seviyede oluşmasının engellenmesine yönelik olup, fiili fiyatların tavan/tavsiye fiyattan ne ölçüde düşük olacağı ilgili piyasadaki rekabetin etkinliği ve seviyesi tarafından tayin edilecektir.

(143) Savunmada ayrıca ortada bir zarar veya hukuka aykırı işlem olmadığı ve haksız rekabet hükümlerinin ihlal edilmediği, dosya kapsamında hangi eylemlerle, ne şekilde ve kimin zararına haksız rekabet hükümlerinin ihlal edildiğinin somut olarak ortaya konulamadığı ileri sürülmüştür.

(144) 4054 sayılı Kanun, savunmada ifade edilenin aksine haksız rekabet hükümlerinin ihlali ile ilgili durumlarda değil; pazardaki rekabetin bozulması, kısıtlanması veya engellenmesi durumlarında devreye girmektedir. Dosya kpasamında da tarafların ne şekilde ve kimlerle birlikte 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği açıkça ortaya koyulmuştur.

(145) BİMTAŞ tarafından yapılan savunmada, (...)’ün belirli ve kısa bir süre (08.05.2017- 09.05.2018) şirket yetkilisi olarak görev aldığı ve 09.05.2018 tarihinde şirketteki görevinin sona erdiği, bu tarihten sonra şirket yetkilisinin (...) olduğu, dosya kapsamında 09.04.2018 tarihine kadar olan yazışmalara ulaşıldığının beyan edildiği, bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde ilgili yazışmaların BİMTAŞ aleyhine delil olarak kullanılmasının hukuka aykırı olduğu, ayrıca (...)’ün kimliğiyle ilgili olarak bazı teşebbüsler tarafından, “BİMTAŞ akaryakıt istasyonları yetkilisi”, “Burdur Belediyesi Meclis Üyesi”, “akaryakıt istasyonları sorumlu müdürü” gibi farklı ve birbirinden bağımsız cevaplar verildiği ve bazı teşebbüslerin de (...)’ü tanımadıklarını bildirdikleri, bu durumun da BİMTAŞ’ın adı geçen firmalarla rekabete aykırı hiçbir eylem, iş ve işlem için bir araya gelmediğinin en açık kanıtı olduğu ifade edilmiştir.

(146) (...)’ün BİMTAŞ’taki görevi 09.05.2018 tarihinde resmi olarak sonlanmış olsa bile BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın fiyatlama politikası üzerindeki söz sahipliğinin bu tarihten sonra da fiili olarak devam ettiği yazışmalardan açıkça görülmektedir. Dolayısıyla, şirketin resmi kayıtlarındaki yetkilinin farklı bir şahıs olması rekabet hukuku bağlamında önem arz etmemektedir. Ayrıca (...)’ün kimliğiyle ilgili olarak Kuruma intikal eden altı cevabi yazıdan sadece birinde (...)’ün tanınmadığı ifade edilmiştir. Diğer beş cevabi yazıda ise (...)’ün kimliğiyle ilgili tutarlı cevaplar verilmiştir. Kaldı ki kartel üyelerinin hepsinin birbirini şahsen tanıması da gerekmemektedir.

(147) BAHTAŞ tarafından yapılan savunmada ise, (...)’ün hiçbir zaman kendi şirketleri adına yetkili olmadığı, dolayısıyla ilgili şahsın lA/hatsapp grubunda yer alan yazışmalarına dayanılarak kendileri hakkında soruşturma açılmasının kabul edilebilir olmadığı ifade edilmiştir.

(148) İlk olarak Burdur Belediyesinin iştirakleri olan BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın, ihlalin gerçekleştiği dönemdeki hissedarlık yapılarına yer verilmesi, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin daha net bir şekilde ortaya konulması adına faydalı olacaktır.

Tablo-6: BAHTAŞ’ın Hissedarlık Yapısı

Kaynak: 03.06.2015 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi

Tablo-7: BİMTAŞ’ın Hissedarlık Yapısı

Kaynak: 18.05.2017 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi

(149) Tablolardan da görüleceği üzere, BAHTAŞ’ın hisselerinin neredeyse tamamı (%99,97) Burdur Belediyesine aittir. BİMTAŞ’ın da tek hissedarı BAHTAŞ’tır. Dolayısıyla BAHTAŞ ile BİMTAŞ arasında ana şirket-yavru şirket ilişkisi bulunmakta ve her iki şirket farklı tüzel kişiliklere sahip olsalar da aslında rekabet hukuku bağlamında tek bir ekonomik bütünlük teşkil etmektedirler.

(150) Önemle belirtilmelidir ki dosya kapsamında BAHTAŞ’ın da Sadık ERGÜN aracılığıyla ihlale bizzat dâhil olduğunu gösteren bulgular mevcuttur. Nitekim 16.08.2018 tarihinde taraflar arasında geçen;

(...) (ÖZEL BURDUR):

Aynen. Sn. Bayımız, ÖTV değişikliği nedeniyle LPG fiyatlarinda 33 krs/lt artis olmuştur. Bugün itibariyle yeni fiyatlar ile satis yapabilirsiniz. Güncel fiyatlar web sayfamızda güncellenmistir. Saygilarimizla. B002”

(...) (KURT):

“Lpg de fiyatlar belli oldu mu Lpg ye 33 kuruş arttıralım”

(...) (BİNAY):

“Evet 3.99 yaptık”

(...) (MUDUL):

“Bizde”

(...) (KURT):

“3.99 yaptık”

(...) (ÖZEL BURDUR):

“Bizim tavan fiyat 3.95”

(...) (KURT):

“3.92 oldu mesaj geldi. Herkes şehri merlezinde kaçtan satarsa bizde o fiyatı yansıtıcaz (...) bey haber bekliyoruz 3 petrol istasyonu olarak”

(...) (AKAY):

“Kaça satalım 3.92 son rakam mı”

(...) (KURT)

“Akşam vardiyalara kadar 3.99 yapalım akşama netleşir rakamlar sonra ona göre tekrar haberleşelim Vardiye alıp fiyat değiştirmekten hesap yapamaz olduk”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Ok”⁸⁸

şeklindeki yazışmalarda, fiyatların artırılması önerisiyle ilgili olarak (...)’e yöneltilen “(...) haber bekliyoruz 3 petrol istasyonu olarak⁸⁹” şeklindeki hitabın, (...) tarafından onaylandığı görülmektedir. Açıkça görüldüğü üzere (...), BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın satış fiyatlarını belirlemekte veya en azından BAHTAŞ’ın da ihlale katılımına aracı olmaktadır. Nitekim tarafların fiyat verilerine dayanılarak oluşturulan grafiklerden de görüleceği üzere BAHTAŞ’ın fiyatlama davranışları, BİMTAŞ’ın fiyatlama davranışlarıyla çok büyük paralellik arz etmektedir.

(151) Yine, 16.10.2018 tarihinde taraflar arasında geçen yazışmada yer alan;

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Arkadaşlar. Şu şekilde düzenledim uygunmu⁹⁰. Hangi akaryakıt istasyonlan isminin yazılmasını istiyorsa altına ekliyelim. Sonra tüm basına dağıtılacak”

(...) (BİNAY):

“Belediye şirketlerinin sayıtaşca inceleniyor kısmı diğer akaryakıt bayilerini neden ilgilendiriyor sorusu gelebilir veya bu yazının belediye ttarafından düzenlenmiş olacağı düşündürebilir kanımca, kârsız ve zararına satış yapılıyor kısmıda siz neden dip fiyat uygulayıp vatandaşı düşünmüyorsunuz sorusunu da gündeme getirir”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Nasıl derseniz. (...) orda beğenmediğiniz kısımları kaldırırız. ”

(...) (BİNAY):

“İki kısım hariç güzel”

(...) (MUDUL):

“Bence sadece belediye kendi adına bir açıklama yapsın (...) başkanla görüşsün adam direk belediyeye takmış Ipg bahane açık arıyor sadece epdk kuralları açıklansın kâr zarar olayı devreye girmesin bence yeterli”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Tamam o iki kısmı kaldırdım. Belediye ayrıca açıklama yapsın”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Basına vereyim mi itirazı olan var mı?”

(...) (BİNAY)

“O kısımları çıkardıysan ver”

(...) (BAHTAŞ VE BİMTAŞ):

“Çıkardım”

(...)

şeklindeki ifadelerden, (...)’ün diğer tarafların yanında Burdur Belediyesine ait şirketler olan BAHTAŞ ve BİMTAŞ adına da bir basın duyurusu hazırladığı görülmektedir. Nitekim ilgili basın duyurusunun mevcut halinde de yer alan “Burdur ilinde söz konusu fiyat politikası uygulaması ilimizde hizmet veren akaryakıt bayileri ve Belediye işletmeleri de dahil olmak üzere Akaryakıt dağıtım şirketlerinin belirlemiş olduğu ve ayrıca Epdk fiyatı üzerinden yapılmaktadır⁹¹” ibaresinden (...)’ün sadece BİMTAŞ’ın değil BAHTAŞ’ın da fiyatlama politikasıyla ilgili basın açıklaması yapabildiğini göstermektedir. Bu durumun BAHTAŞ’ın da (...) aracılığıyla ihlalin içinde bulunduğuna işaret ettiği aşikârdır.

(152) BAHTAŞ ve BİMTAŞ’ın Burdur Belediyesi iştiraki olduğu, dolayısıyla soruşturma konusu diğer şirketlerden ayrıldıkları, bahse konu teşebbüslerin Burdur Belediyesi ve dolaylı olarak Burdur halkına ait şirketler olduğu, salt ticari kâr etme amacına hizmet etmedikleri ve bu nedenle sadece bir ticari işletme olarak değerlendirilmelerinin yanlış olacağı ileri sürülmüştür.

(153) 4054 sayılı Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde teşebbüs “Piyasada mal ve hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bağımsız karar verebilen ve ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden birimler” olarak tanımlanmıştır. Tanımdan da anlaşılacağı üzere, 4054 sayılı Kanun’un uygulama alanında bulunan teşebbüslerin sahipliği bakımından kamu veya özel ayrımı yapılmamıştır. Dolayısıyla, kamu kurumu niteliğindeki belediyelere ait iktisadi teşekküller de 4054 sayılı Kanun kapsamında teşebbüs sayılmaktadır. Nitekim çok sayıda Kurul kararında⁹² belediyelerin bünyesinde yer alan ve iktisadi faaliyet güden ekonomik birimlere idari para cezası uygulanmış veya görüş gönderilmiştir. Dolayısıyla tarafların bu savunması kabul görmemiştir.

(154) Son olarak taraflarca, şirketlerinin faaliyet ve fiyat uygulamalarının tüketici yararına sonuçları olduğu ve kimsenin bu konudan zarar görmediği, dolayısıyla 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi kapsamında muafiyet uygulanması gerektiği ileri sürülmüştür.

(155) 4054 sayılı Kanun’un 5. maddesi kapsamında yapılan değerlendirmeler kararın “4054 sayılı Kanun’un 5. Maddesi Kapsamında Değerlendirme” başlıklı bölümünde ele alınmış ve tarafların içerisinde oldukları anlaşmanın muafiyetten faydalanamayacağı ortaya konulmuştur.

I.3.12.3. BİNAY’ın Ayrıksı Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

(156) BİNAY tarafından yapılan savunmanın önemli bir bölümü, lA/hatsapp yazışmalarının münferit bölümlerinin alıntılanması ve bu bölümlerde ifade edilen hususların aslında rekabet karşıtı anlaşmayı değil pazarın rekabetçi işleyişini ortaya koyduğunun açıklanmasına ayrılmıştır. Dosya bakımından ihlale dayanak teşkil eden temel delil niteliğindeki lA/hatsapp yazışmalarının bütünlüğünün göz ardı edilerek, münferit ifadeler üzerinden ele alınması ve bu ifadelerin bağlamından koparılması dosyaya ilişkin büyük resmi perdelemektedir. Rekabet hukuku uygulamalarında delillerin bütün olarak ele alınması esas olup, BİNAY’ın savunmasındaki bu yaklaşıma itibar edilmesi mümkün görülmemektedir. Pazarın rekabetçi işleyişini aktardığı ifade edilen yazışmalar bütüncül olarak ele alındığında tarafların rekabet karşıtı anlaşmayı muhafaza ve anlaşmaya uyumu temin etmek üzere rekabet karşıtı bu sürece katılımlarını ortaya koyar niteliktedir. Zira karteller, katılan firmaların her daim aldatma güdüsü tehdidi altında olup, aldatmayı en aza indirmek üzere kartelin izleme ve uyum mekanizmasına ihtiyacı bulunmaktadır. Haliyle, lA/hatsapp yazışmalarında tarafların rekabetçi davrandığını gösterdiği ifade edilen hususların, kartelin taraflarca izlendiği ve bu bağlamda rekabetçi görünen davranışın taraftan açıklanmasının beklendiği, böylelikle rekabetçi davranışı caydırmak ve kartele uyumu temin etmek üzere yazışmalarda yer aldığı değerlendirilmektedir.

(157) BİNAY tarafından fiyatlamanın esas olarak dağıtım şirketleri tarafından belirlendiği savunmasına ilişkin olarak öncelikle ifade edilmesi gereken husus, dağıtım şirketleri tarafından perakende satış fiyatının değil buna ilişkin tavan fiyatın belirlendiği, perakende satışın serbest piyasa koşullarına tabi olduğudur. Normal rekabet şartlarında beklenen, akaryakıt bayilerinin rakiplerinden gördüğü rekabetçi baskı ölçüsünde kendi fiyatlarını bu tavan fiyatın altına düşürmesi, artan rekabetçi baskı ölçüsünde fiyatların gerilemesidir.

(158) Akaryakıt sektörünün fiyat regülasyonuna sahip olması fiyat katılığını besleyen, şeffaf yapıda olması ise rakiplerin birbirlerinin fiyatlarını takip etmesini kolaylaştıran unsurlardır. Referans fiyatların ve homojen bir ürünün söz konusu olduğu, şeffaf, alımların sınırlı ve süreklilik arz ettiği böyle bir pazar yapısı teşebbüsler arası anlaşmaları kolaylaştıran koşullar yaratmaktadır. Bahsi geçen yapı nedeniyle rekabet olanağı doğal olarak kısıtlı bir pazarda, düşük fiyatların mümkün olması ve böylelikle tüketici refahının temin edilmesi noktasında akaryakıt bayilerinin birbirleri ile etkin rekabet içerisinde olmaları önem arz etmektedir. Dolayısıyla pazarın şeffaflığını daha da artıracak ve/veya birlikte hareketi daha cazip ve olası kılacak firma davranışları pazardaki rekabet imkânının büsbütün ortadan kalkması anlamına gelecektir.

(159) Şeffaf olduğu taraflarca da savunmalarda ifade edilen pazarda, anlık iletişime imkân veren ve rekabet hukuku bakımından sakıncalı olduğu taraflarca yazışmalarda ikrar edilen bir lA/hatsapp grubunda yapılan yazışma içerikleri, pazarda asgari müşterekte birlikte hareketin tesis edilmesinin ve tavan fiyat üzerinden anlaşmaya varılmasının temin edilmesinin, böylelikle rekabet karşıtı anlaşmaya uyumun sağlanmasının amaçlandığını ortaya koymaktadır. Böylelikle yapısal olarak rekabet imkânı kısıtlı olan pazarın mümkün olan ölçüde en yüksek tavan fiyat üzerinden bir anlaşma ile rekabete kapatılmasının amaçlandığı değerlendirilmektedir.

(160) BİNAY savunmasında Kurulun geçmiş dönem kararlarına atıfta bulunarak dosya kapsamında ortaya konulan delillerin, teşebbüsler arasında bir irade uyuşmasının varlığını makul şüphenin ötesinde ispatlamaya yeterli olmadığını belirtmiştir. Bu savunmaya yönelik olarak, dosya kapsamında yer verilen lA/hatsapp yazışmalarının ihlalin ortaya çıkma sürecini, diğer kararlarda yer verilen ve münferit olduğu öne sürülebilecek birkaç belgenin ötesinde açıklar nitelikte olduğu ifade edilmelidir. Zira dosya kapsamındaki lA/hatsapp yazışmaları zamana yayılmış olmaları itibarıyla teşebbüsler arasındaki rekabet karşıtı anlaşmanın gelişimi ve uygulanması hakkında şüpheyi ortadan kaldıran ve büyük resmi açık eden bir bütünlük sağlamaktadır. Bu çerçevede, dosya kapsamındaki lA/hatsapp yazışmalarının ve teşebbüslerin fiyat gelişiminin ihlali makul şüphenin ötesinde ispatladığı değerlendirilmektedir.

(161) BİNAY savunmasında, 18.11.2011 tarih, 11-24/464-139 sayılı Otomotiv kararının 36. paragrafında “fiyat artışlarını konuşmakla birlikte tüm firmaların aynı yönde hareket etmemesi nedeniyle uzlaşının sağlanmadığına" dair Kurul değerlendirmesinin işbu dosya bakımından da benimsenmesi gerektiğini öne sürmektedir. Bu savunmaya yönelik olarak öncelikle belirtilmesi gereken her iki dosyanın farklı gerçekliklere sahip oldukları, pazarın, şeffaflık düzeyinin, belirsizliğin, toplantıların yapısının ve işleyişinin farklı olduğudur. Bu farklılıklar bir yana bırakılacak olsa dahi kararın münferit bir kısmına yapılan atıfla bir genellemede bulunulması sakıncalı ve konuyu bağlamından koparan bir yaklaşımdır. İşbu dosya bakımından ortaya konulan lA/hatsapp yazışmaları aynı bölgede faaliyette bulunan akaryakıt istasyonlarının geleceğe yönelik fiyat stratejilerini açık etmenin ötesinde mümkün olduğu ölçüde tavan fiyat uygulamasına geçilmesini sağlamak üzere bir anlaşma içinde olduklarını ortaya koymaktadır.

(162) BİNAY’ın pazarın yapısının doğal sonucu olarak fiyatların benzeştiği savunmasına ise, oligopolistik bağımlılığın söz konusu olabileceği pazarların aynı zamanda anlaşmaya da elverişli olduğu ve bu durumda oligopolistik bağımlılık-anlaşma ayrımının iletişim delili temelinde ortaya konulduğundan hareketle katılmak mümkün değildir. Nitekim kararın “2015 Yılına İlişkin Değerlendirme” başlıklı bölümünde danışıklığı gösterir iletişim delili olmadığından hareketle fiyat paralelliği pazar yapısına atfedilirken, lA/hatsapp yazışmaları ile ortaya konulan iletişim nitelik ve kapsam olarak kararın I.2.2.1 ve I.2.2.2. sayılı başlıklarında ihlal sonucuna ulaşılmasına neden olmuştur.

(163) BİNAY’ın savunmasında yer verdiği bir diğer husus, mevcut soruşturmanın kartel olarak ele alınmasının ve cezalandırmanın da buna göre yapılmasının geçmiş Kurul kararları dikkate alındığında hakkaniyete aykırı ölçüsüz olacağıdır. Rekabet hukuku uygulamasında genel kabul konusu fiyat tespiti, arz/müşteri paylaşımı, ihalelerde danışıklı hareket ve arzın sınırlanması olan anlaşmaların kartel niteliğinde olduğudur. Nitekim Ceza Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde kartel; fiyat tespiti, müşterilerin, sağlayıcıların, bölgelerin ya da ticaret kanallarının paylaşılması, arz miktarının kısıtlanması veya kotalar konması, ihalelerde danışıklı hareket konularında, rakipler arasında gerçekleşen, rekabeti sınırlayıcı anlaşma ve/veya uyumlu eylemler olarak tanımlanmaktadır. Dosya kapsamında tarafların fiyat tespitinde bulundukları sonucuna ulaşılmış olmasına bağlı olarak ihlalin niteliği kartel olarak belirlenmiştir.

(164) BİNAY savunmasında geçmiş Kurul kararlarına yer vererek Kurulun ihlal sonucuna ulaşması durumunda cezanın hesaplanmasında ilgili ürün cirosunun dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir. 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrasında “Bu Kanun’un 4, 6 ve 1. maddelerinde yasaklanmış davranışlarda bulunanlara, ceza verilecek teşebbüs ile teşebbüs birlikleri veya bu birliklerin üyelerinin nihai karardan bir önceki mali yıl sonunda oluşan veya bunun hesaplanması mümkün olmazsa nihai karar tarihine en yakın mali yıl sonunda oluşan ve Kurul tarafından saptanacak olan yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde onuna kadar İdarî para cezası verilir." hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm lafzı itibarıyla teşebbüsün cirosunun tamamı üzerinden ceza tayin edileceğine işaret etmektedir.

I.3.12.4. CANTÜRK’ün Ayrıksı Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

(165) CANTÜRK tarafından yapılan savunmada, Whatsapp yazışmalarının delil olarak kullanılabileceğine ilişkin İspanya Otoritesinin bir kararına yer verildiği, fakat bu durumun Türk hukuk sistemince kabul görmediği, Whatsapp kayıtlarının hukuka aykırı olarak ele geçirildiği, ilgili yazışmaların delil olarak kullanılmasının Anayasada düzenlenen temel hak ve özgürlüklere aykırı olduğu ve Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil ettiği, aynı zamanda ilgili yazışmalarda CANTÜRK’ün yasaya aykırı olarak hareket ettiğini gösterir herhangi bir konuşma olmadığı ileri sürülmüştür.

(166) Whatsapp yazışmalarının hukuki çerçevesi dosya kapsamında ayrıntılı şekilde ele alınmış olup, ilgili yazışmaların elde ediliş şekli ve dayanak olarak kullanılmasında herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra Whatsapp yazışmalarının delil olarak kullanılıp kullanılamayacağı değerlendirmesinin yapıldığı bölümde, bu yazışmalarının delil olarak kullanılabileceği sonucuna yalnızca İspanya Otoritesi kararı ile ulaşılmamış, ayrıca Kurulun benzer konuda önceki dosyalarda vermiş olduğu kararlara değinilmiş, olup 4054 sayılı Kanun kapsamında lA/hatsapp yazışmalarının durumu incelenmiş ve aynı zamanda Avrupa ülkelerindeki uygulamalar da etüt edilmiştir. Bu bakımdan tarafın söz konusu savunmasına ilişkin ilave bir değerlendirme yapılmasına gerek görülmemiştir.

(167) Yapılan savunmada, dosya kapsamında fiyat tabloları hakkında “sadece 21 Temmuz tarihinde Cantürk’ün hem alış fiyatında gerçekleşen düşüş hem de civarında bulunan grup üyesi olmayan diğer teşebbüslerden gördüğü rekabetçi baskı nedeniyle indirime gittiği görülmektedir” şeklinde ifadede bulunulduğu, buradan grup üyeleri ile anlaşma içerisinde olmadıklarının anlaşıldığı, Whatsapp grubunda aktif paylaşımlarının bulunmadığı, CANTÜRK tarafından uygulanan indirimli satışların iki yıldır sürdüğü ve Burdur ilinde en uygun fiyattan satış yapan firmalardan biri olduğu ancak bu durumun göz ardı edildiği ileri sürülmüştür. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu ve Anayasa uyarınca cezai sorumluluğun şahsi olduğu ifade edilerek hiçbir yasal delile dayanmayan gerekçelerle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri iddiasının hatalı olduğu ileri sürülmüştür.

(168) Kurulun 11-24/464-139 sayılı ve 18.04.2011 tarihli Otomotiv kararında da belirtildiği üzere; “Rekabet ihlali niteliğindeki bir toplantıya katılmış olan teşebbüslerin tamamı karine olarak ihlalin tarafı olarak kabul edilmekte, ilgili teşebbüsler ancak toplantıda görüşülen rekabeti sınırlayıcı hususlara muhalif kaldığını açıkça ifade etmiş olması ve bu hususu ispat etmesi durumunda sorumluluktan kurtulabilecektir." Bu karine uyarınca rakiplerinden fiyatlama stratejisine ilişkin bilgiler öğrenen taraf, artık fiyatını rakiplerinden bağımsız şekilde belirliyor olmayacaktır. Teşebbüsün, toplantı veya başka bir yolla edindiği bilgileri kabul etmediğini açıkça rakiplerine bildirmemesi halinde de, edindiği bilgilere göre hareket edeceği veya en azından rakiplerinde böyle bir izlenim bıraktığı kabul edilmektedir.

(169) Dosya kapsamında elde edilen yazışmalarda da açık bir şekilde, taraflar arasında otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatını birlikte tespit ettikleri ve tarafların bu kapsamda geleceğe yönelik fiyatlama stratejisini içeren rekabete duyarlı bilgi paylaşımları yaptığı görülmektedir. Bu çerçevede, Whatsapp grubuna üye olduğu tespit edilen CANTÜRK’ün derhal ve açık bir şekilde rekabeti sınırlayıcı hususlara muhalif kaldığını rakiplerine duyurduğunu veya durumu yetkili mercilere bildirdiğini gösteren herhangi bir belgenin Kuruma intikal etmediği göz önüne alındığında, CANTÜRK’ün de anlaşmanın tarafı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. CANTÜRK’ün rakiplerinden daha düşük bir fiyatla otogaz LPG satışı gerçekleştirmesi de bu sonucu değiştirmemektedir.⁹³ Ayrıca CANTÜRK’ün sorumlu olduğu sonucuna ulaşılması cezaların şahsiliği ilkesine de halel getirmemektedir.

I.3.12.5. KURT, MUDUL ve KABACALI’nın Ayrıksı Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

(170) Taraflarca, soruşturma kapsamında elde edilen yazışmaların elde edilişine ilişkin 4054 sayılı Kanun’da açıkça düzenlenmiş bir hüküm bulunmadığı, bu sebeple ilgili Whatsapp kayıtlarına el koyulmasının hukuken mümkün olmadığı, hem Anayasa hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında güvence altına alınan temel hak ve özgürlükler kapsamında hukuka aykırı şekilde alınan delillerin karara dayanak olarak kullanılamayacağı, adli bilişim uygulamalarının normlar hiyerarşisindeki durumunun son derece mühim olduğu, bu uygulamaların Anayasa’nın “Temel Hak ve Ödevler” başlıklı ikinci kısmında yer alan “Özel Hayatın Gizliliği” ile “Haberleşme Hürriyeti” gibi hakları ihlal etme riski taşıdığı, Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda (CMK) bilgisayarlar üzerinde inceleme yapılması için hâkim kararının gerektiği, CMK’da Anayasa hükümleri dikkate alınmasına rağmen 4054 sayılı Kanun’u için bu hükümlerin dikkate alınmamasının madde hükmünü Anayasa’ya aykırı kıldığı, 4054 sayılı Kanun’da açıkça yer almayan bilgisayarda arama, Whatsapp kayıtlarının aranması ve e- postaların incelenmesi usulünün idare tarafından gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı, yukarıda anlatılan hususların Anayasa’nın “Haberleşme Hürriyeti” başlıklı 22. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

(171) Öncelikle belirtilmesi gereken husus, Whatsapp yazışmalarının elde ediliş yöntemi ve karara dayanak olarak kullanılıp kullanılamayacağına dair tartışmaların ve hukuksal çerçevenin dosya kapsamında açık biçimde ortaya konulduğudur. Normlar hiyerarşisi uyarınca kanunların ve diğer alt mevzuatın Anayasa’da yer alan hükümlere aykırı olmaması gerektiği de genel bir kabuldür. Savunma tarafının beyanlarının aksine 4054 sayılı Kanun’un “Yerinde İnceleme” başlıklı 15. maddesinde yerinde inceleme esasları açıkça düzenlenmiştir. İlgili maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde, “Teşebbüslerin her türlü mal varlığına ilişkin mahallinde incelemeler yapabilir." hükmü yer almaktadır. İlgili hüküm uyarınca teşebbüslerin her türlü malvarlığı kapsamında yer alan şirkete ait telefondan elde edilen Whatsapp yazışmalarının, şirkete ait bilgisayarlarda yapılan yerinde inceleme neticesinde alınan belgelerin açık biçimde kanuni dayanağı bulunmaktadır. Anayasa’nın 22. maddesinde düzenlenen “Haberleşme Hürriyeti”nin ihlal edildiği iddiası karşısında ise, ilgili maddenin son fıkrasında da kaleme alındığı üzere “İstisnaların uygulanacağı kamu kurum ve kuruluşları kanunda belirtilir." hükmü yer almaktadır. İlgili hüküm uyarınca 4054 sayılı Kanun’un 15. maddesi ile teşebbüse ait her türlü malvarlığında inceleme yapma yetkisi Kurula verilmiştir. Ayrıca taraflarca ileri sürülen, anılan Kanun maddesinin Anayasa’ya aykırılığı iddiasının başvuru merciinin Kurum olmadığı açıktır. Dolasıyla dosyaya temel dayanak teşkil eden Whatsapp yazışmalarının elde ediliş biçimi ve hukuki niteliği hakkında yapılan bu savunmaların dosya kapsamında değerlendirme ve sonuçları değiştirecek nitelikte olmadığı kanaatine varılmıştır.

(172) Bunun yanı sıra KURT tarafından yapılan savunmada, Whatsapp üyesi konumunda bulunan (...)’un şirket yönetim kurulu üyesi olmakla birlikte şirketi tek başına temsil ve ilzama yetkili olmadığı, yönetim kurulu üyelerinden birinin şahsi hattından yaptığı görüşmelere istinaden şirket adına bir isnatta bulunulmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir. Kurulun 25.10.2005 tarihli ve 05-73/986-273 sayılı kararında; “Rekabet hukuku açısından anlaşmalarda şekil şartının aranmadığı, dolayısıyla Gaziantep Tilmen Oteli’nde yapılan toplantıya katılan şahısların ilgili firmaları temsile yetkili olmadığı ve adı geçen anlaşmada imzalarının bulunmadığı yönündeki savunmaların, 4054 sayılı Kanun’a aykırı bir anlaşmanın varlığını ortadan kaldırmadığı" saptamasında bulunulmuştur. Bu çerçevede, (...)’un tek başına şirketi temsil ve ilzama yetkili olmaması, rekabet hukuku bağlamında KURT’un sorumluluktan kurtulmasına olanak sağlamamaktadır.

(173) MUDUL, KURT ve KABACALI tarafından yapılan savunmada, dağıtıcıların bayilerine tavsiye tavan fiyat bildirdiği, serbest piyasa gereğince de bayilerin tavan fiyatı aşmamak kaydıyla dilediği fiyattan satış yapabileceği, bayiler ile dağıtıcılar arasındaki ilişkinin 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında dikey bir ilişki olduğu, dağıtıcıların tavsiye ettiği fiyatları esas alarak satış yapmış olduklarından, sözleşme akdettikleri dağıtım şirketi tarafından belirlenen fiyatlara uygun hareket etmelerinin ilgili tebliğ kapsamında yasal ve olması gereken bir durum olduğu ileri sürülmüştür.

(174) Öncelikle, dağıtıcıların EPDK’ya ve bayilerine bildirdiği tavan fiyatları aşmamak koşulu ile bayi dilediği fiyattan ürünlerini satabilmektedir. Fakat dosya kapsamında elde edilen belgelerden de görüleceği üzere, taraflar satış fiyatlarını bağımsız olarak değil, anlaşma neticesinde belirlemektedirler. Ayrıca, 2002/2 sayılı Tebliğ, dikey ilişkiler bağlamında 4054 sayılı Kanun kapsamına giren haller bakımından, Kanun’un uygulanmasını muaf kılmak amacıyla hazırlanmıştır. Mevcut dosyanın konusu bir dikey ilişki, yani dağıtıcılar ile bayiler arasında akdedilen sözleşme değil, aksine pazarda aynı seviyede faaliyet gösteren akaryakıt ve otogaz bayilerinin aralarındaki yatay anlaşmadır. Bu kapsamda, 2002/2 sayılı Tebliğ’in yatay anlaşma/uyumlu eylemlere uygulanma imkânı olmamasından hareketle tarafların savunmasına itibar edilememiştir.

(175) MUDUL, KURT ve KABACALI’nın savunmasında özetle, Whatsapp grubunda paylaşılan hususların Türkiye geneli benzin ve otogaz LPG fiyatlarındaki değişim hakkında olduğu, teşebbüs yetkililerinin fiyat belirleme hususunda zorlayıcı bir ifadelerinin olmadığı, tavsiye ve telkinde dahi bulunulmadığı, diğer teşebbüslerle görüşülmediği ve yazılanlara cevap verilmediği, ortak bir fiyat belirlemesinin yapılmadığı, sekiz aylık dönemde yalnızca yedi adet konuşma tarihinin dosya kapsamında dikkate alındığı, yazışmaların tüm grup üyeleri arasında olmadığı, söz konusu yazışmalarda fiyat belirlemeye yönelik bir anlaşma içinde bulunulduğuna dair herhangi bir ifadenin bulunmadığı, grup üyesi olan CANTÜRK’ün ilgili dönemde indirim yaptığı ve bu duruma grup üyelerince karşı çıkıldığına dair herhangi bir beyanın bulunmadığı, aynı zamanda AKAY’ın karşılıklı iki istasyonunda farklı fiyatlar uyguladığının da aralarında anlaşma olmadığına gösterge olduğu ileri sürülmüştür.

(176) Kurulun 18.04.2011 tarihli ve 11-24/464-139 sayılı Otomotiv kararında da belirtildiği üzere; “Rekabet ihlali niteliğindeki bir toplantıya katılmış olan teşebbüslerin tamamı karine olarak ihlalin tarafı olarak kabul edilmekte, ilgili teşebbüsler ancak toplantıda görüşülen rekabeti sınırlayıcı hususlara muhalif kaldığını açıkça ifade etmiş olması ve bu hususu ispat etmesi durumunda sorumluluktan kurtulabilecektir.” Fiyatlama stratejisine ilişkin bilgiyi öğrenen taraf, artık fiyatını rakiplerinden bağımsız şekilde belirlemek durumundan uzak olacaktır. Yazışmalarda da açık bir şekilde, taraflar arasında otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatının tespiti hususunda bir anlaşma bulunduğu ve tarafların bu kapsamda geleceğe yönelik fiyatlama stratejisini içeren rekabete duyarlı bilgi paylaşımları yaptığı görülmektedir. Yukarıda anılan Otomotiv kararı uyarınca, Whatsapp grubuna üye olan bir teşebbüs yetkilisinin açık şekilde rekabeti sınırlayıcı hususlara muhalif kaldığını belirtmemesi tarafın bu birlikteliğe katıldığını göstermektedir. Ayrıca, MUDUL yetkilisi (...) ve KABACALI yetkilisi (...)’un diğer taraflarla iletişim halinde olduğu Whatsapp yazışmalarında açık şekilde görülmektedir. Dolayısıyla, teşebbüslerin herhangi bir beyanının olmadığı ve anlaşmaya taraf olmadıkları yönündeki savunmalara itibar edilmemiştir. Kaldı ki bir an için teşebbüs yetkililerinin herhangi bir beyanlarının olmadığı ve sadece grupta yer aldıkları dikkate alınsa dahi, anılan kararda değinilen nedensellik bağı karinesi uyarınca sorumluluktan kurtulmaları ancak durumu idari otoritelere bildirmeleri veya konuşmalarda/toplantılarda dile getirilen rekabeti sınırlayıcı hususlara muhalif kaldıklarını rakiplerine derhal ve açıkça bildirmeleri ve bu hususu ispat etmeleri halinde mümkündür.

(177) MUDUL, KURT ve KABACALI tarafından yapılan savunmada, Kurulun birçok kararında yer verildiği üzere, salt fiyat paralelliğinin teşebbüsler arasında uyumlu eylemin varlığı anlamına gelmediği, nitekim otogaz pazarı özelinde benzer iddiaların incelenmiş olduğu Kurul kararlarında da bayilerin salt benzer fiyatlar uygulamasının soruşturma açılması için yeterli bulunmadığı ileri sürülmüştür.

(178) Dosya kapsamında, salt fiyat paralelliklerine dayanılarak ihlal tespiti yapılmamakta bilakis, tarafların birlikte fiyat tespit ettiği somut delillerle ortaya konulmaktadır.

I.3.12.6. YAGMURALAN’ın Ayrıksı Savunmalarına İlişkin Değerlendirmeler

(179) YAĞMURALAN tarafından yapılan savunmada, işçilerinin şirketin bilgisi olmadan gruba dâhil edildiği ve Whatsapp grubunu kullanmadığı gibi, tek bir yazışmasının dahi bulunmadığı, yazışmaların delil olarak kabul edilmesi halinde işçileri (...)’nın hiçbir beyanının olmadığı, irade uyuşması ya da mutabakat için iki veya daha fazla tarafın karşılıklı iletişim kurması gerekse de somut olayda Whatsapp grubunda bulunan işçilerinin diğer firmalarla uyuştuğuna veya mutabakata vardığına ilişkin herhangi bir yazışmasının bulunmadığı, bu sebeple de anlaşmanın tarafı olmadıkları, YAĞMURALAN’a ilişkin hiçbir iletişim delili olmadığından kendilerine yönelik kısımların varsayıma dayalı olduğu, (...)’nın konuşmaları okuyup okumadığının dahi bilinmediği, işçilerinin rekabeti kısıtlama gibi bir amacı olsaydı diğer şirketler gibi yazışmasının olması veya grupta şirket yetkilisinin bulunmasının gerektiği, işçilerinin bile haberdar olmadığı Whatsapp grubunda ihlal teşkil eden eylemlerin sonlandırılmasının mümkün olmadığı, dosya kapsamında ihlale ilişkin derhal ve açıkça bir itiraz bulunmuyor ise şirketin bundan da sorumlu olduğu görüşü ileri sürülse de şirketin işçilerinin telefonunda hangi kişilerle, hangi Whatsapp gruplarında, neler konuşulduğu gibi hususları bilmesinin mümkün olmadığı, dosya kapsamında yazışmaların Kanun’un amaç bakımından ihlal edildiğini göstermek için yeterli olduğu belirtilmiş olsa da, işçilerinin herhangi bir yazışmasının bulunmamasının amaç bakımından ihlal fiilinin gerçekleşmediğini gösterdiği, bunun yanı sıra fotoğraf delilinin yetersiz olduğunun belirtildiği, oysa bu delil yetersizse (...)’nın yazışmasının bulunmaması ve grupta şirket yetkilisinin olmaması hususları göz önünde bulundurulduğunda YAĞMURALAN’ın da sorumlu tutulması için yeterli delil olmadığı, Whatsapp grubunda yazışması olan ve olmayan firmaların ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği, 31.07.2018 tarihinden önceki dönemde yazışma bulunamadığı, şirket çalışanlarının bahsedilen tarihten sonra yazışmasının bulunmadığı, sonuç itibarıyla Whatsapp grubunda yer almanın o grupta yer alan bilgilerin kullanılması anlamına gelmediği, zira en ucuz LPG satışının kendileri tarafından gerçekleştirildiğinin dosya kapsamında da tespit edildiği, ihlalin başlangıç tarihinin 31.07.2018 olarak belirlenmesi ile YAĞMURALAN’ın 15.08.2018’e kadar daha düşük fiyat uygulamasının çelişkili olduğu hususları ileri sürülmüştür.

(180) Tarafın savunmasında, her ne kadar şirket çalışanı (...)’nın herhangi bir konuşmasının bulunmadığı, Whatsapp yazışmalarını okuyup okumadığının bile belli olmadığı ileri sürülse de, (...)’nın 18.04.2018, 30.04.2018, 10.06.2018, 13.07.2018, 18.08.2018 ve 21.08.2018 tarihlerinde Whatsapp grubunda fiyata ilişkin olmasa da bazı yazışmalar (Belge 9) gerçekleştirdiği görülmektedir.⁹⁴ Dolayısıyla, (...)’nın grupta herhangi bir yazışmasının bulunmadığı veya mesajları okuyup okumadığının belli olmadığı iddiası gerçeği yansıtmamaktadır. Kaldı ki, aşağıda da belirtileceği üzere, herhangi bir yazışmanın bulunmaması sorumluluğun doğmasına engel teşkil etmemektedir. Ayrıca, dosya kapsamında elde edilen delillerden fotoğraf ile Whatsapp yazışmalarının ispat güçlerinin farklı olduğu da açıktır.

(181) Bunun yanı sıra savunmada, irade uyuşmasının veyahut bir anlaşmanın/uzlaşının varlığının ortaya konulması için karşılıklı irade uyuşmasının olması gerektiği ileri sürülse de, rekabet hukuku uygulamalarında medeni hukuk ve borçlar hukukunda yer alan “anlaşma”dan farklı ele alınmakta, tarafların rekabete duyarlı bilgiyi tek taraflı olarak paylaşması halinde dahi rekabet ihlalinin gerçekleşmesi ve anlaşmanın veya uyumlu eylemin kurulması mümkün olmaktadır. Tek taraflı bilgi paylaşımının bulunduğu durumlarda da karşılıklı iletişimin gerçekleştiği kabul edilmekte ve bilgiyi edinen tüm taraflar anlaşmadan/uyumlu eylemden sorumlu tutulmaktadır.⁹⁵ Burada üzerinde önemle durulması gereken husus, bir teşebbüs rekabet karşıtı bir amaç gütmeden rekabete duyarlı bilgilerin paylaşıldığı bir toplantıya katılsa veyahut rızası olmadan kendisine böyle bir bilgi ulaştırılmış olsa bile karine sonucunu çürütmek için öngörülen şartları yerine getirmedikçe anlaşma/uyumlu eylemden sorumlu tutulduğudur.⁹⁶ Yine YAĞMURALAN’ın belli bir süre boyunca sadece otogaz LPG ürününde rakiplerinden daha düşük bir fiyatla satış gerçekleştirmesi de bu sonucu değiştirmemektedir.⁹⁷ Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda tarafın bu beyanının kabul edilmemesi gerektiği kanaatine varılmıştır.

(182) Yapılan savunmada, dosya kapsamında piyasada doğan sonucun delil olarak yeterli olmadığı, firmanın süreçte belirleyici rol oynaması gerektiğinin ifade edildiği, ancak dosya kapsamında YAĞMURALAN’ın fiyat belirlemede rol aldığına ilişkin hiçbir delilin bulunmadığı ileri sürülmüştür.

(183) Rekabet hukukunda anlaşma veya uyumlu eylem kavramlarının iletişim unsuru temelinde işlevsel kılındığı ifade edilebilecektir. Dolayısıyla “teşebbüslerin kartelde belirleyici rol oynamaları gerektiği” gibi bir sonuç çıkarılması isabetli olmayıp, teşebbüsün bu yönde bir iletişime dâhil olması anlaşmaya taraf kabul edilmesinde yeterlidir. Somut olayda YAĞMURALAN’ın anlaşmanın gerçekleştiği bir grupta bulunması ve bu kapsamda rakiplerinden rekabete duyarlı bilgiler edinmesi, rekabet karşıtı anlaşmaya vücut veren iletişimin tarafı olduğuna, sonucunda kartele dâhil olduğuna dayanak teşkil etmektedir.

(184) Savunmada, Rapor’un 105. sayfasında Whatsapp grubunun ne amaçla kullanıldığına odaklanıIdığının belirtildiği, ancak (...)’nın söz konusu grubu ne amaçla kullandığına ilişkin herhangi bir değerlendirmenin bulunmadığı ileri sürülmüştür.

(185) İlgili değerlendirmeye kararın “Whatsapp grubunun sektörel sorunları konuşmak için kurulduğu savunmasına” yönelik kısmında yer verilmiş olup, bu kapsamda grubun kuruluş amacından ziyade gurubun fiilen ne şekilde kullanıldığının önemli olduğuna vurgu yapılmıştır. Nitekim dosya kapsamında grubun rekabeti kısıtlamak amacıyla kullanıldığı da oldukça açık bir biçimde ortaya konulmuştur. Burada konu tekrar nedensellik bağı karinesine gelmektedir. Yukarıda da ifade edildiği üzere bir teşebbüs rekabet karşıtı bir amaç gütmeden rekabete duyarlı bilgilerin paylaşıldığı bir toplantıya katılsa veyahut rızası olmadan kendisine böyle bir bilgi ulaştırılmış olsa bile karine sonucunu çürütmek için öngörülen şartları yerine getirmedikçe sorumlu tutulmaktadır. Dolayısıyla grubun rekabeti kısıtlamak amacıyla kullanıldığı gerçeği karşısında gruptaki varlığını sürdürmeye devam eden YAĞMURALAN grupta ne amaçla bulunduğundan bağımsız olarak sorumlu tutulmaktadır.

(186) Yapılan savunmada, dosya kapsamında basın bildirisinde adları geçenlerin ihlalde bulunduğunun belirtildiği, oysa YAĞMURALAN’ın adı bildiride geçmediğinden ihlal içerisinde olmadığı sonucuna ulaşılması gerektiği ileri sürülmektedir.

(187) Soruşturma sonucundaki ihlal tespiti esas olarak Whatsapp yazışmalarına dayandığından YAĞMURALAN’ın adının bildirimde geçmemesinin herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Savunmada atıf yapılan ilgili kısım BAHTAŞ’ın da (...) aracılığıyla ihlale katıldığına yönelik değerlendirmeleri içermekte olup YAĞMURALAN’ı aklayıcı bir yanı bulunmamaktadır.

(188) Savunmada, bir an için rekabet ihlalinde bulundukları düşünülse dahi Whatsapp grubunda işçilerinin değil; diğer şirketler gibi yetkili binlerinin olacağı, Whatsapp grubunda yönetici/temsilcinin bulunmasının kaide, işçinin bulunmasının istisna olduğu, ihlal iddialarının kabulü anlamına gelmemekle birlikte Anayasanın 38. maddesinde yer alan cezaların şahsiliği ilkesi uyarınca ihlal tespiti var ise Whatsapp grubunda yer alan (...)’nın cezalandırılması gerektiği, şirkette işçi pozisyonunda çalışan (...)’nın eylemlerinden şirketin sorumlu tutulamayacağı ileri sürülmüştür.

(189) Ayrıca fiyat belirlemek suretiyle rekabetin ihlal edildiğine dayanak olarak gösterilen Whatsapp grubunda şirket yetkilisi olan (...)’ün bulunmadığı, Whatsapp grubunda bulunan ve şirketleriyle bağı olan tek kişinin işçi olarak çalışan (...) olduğu, adı geçen çalışanın üst düzey hiçbir yetkisi olmadığı gibi istasyonda satılan ürünlerin fiyatlarını belirleme konusunda da yetkisinin bulunmadığı, (...)’nın Whatsapp grubunda olduğunun soruşturma aşamasında öğrenildiği ve bahse konu grupta fiyatları belirlemeye yönelik tek bir beyanının ya da paylaşımının olmadığı, dolasıyla soruşturmada adı geçen veya geçmeyen hiçbir teşebbüs ile fiyat belirleme anlaşmasının tarafı olmadıkları ifade edilmiştir.

(190) Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın, Jean Claude Becu⁹⁸ kararında, çalışanların iş ilişkileri süresince, onları istihdam eden teşebbüslere dâhil olduğu ve dolayısıyla onlarla tek bir ekonomik bütünlük oluşturduğu ifade edilmiştir. Doktrinde de, bir anlaşmanın üst düzey yöneticilerden ziyade daha alt kademedeki çalışanlar tarafından yapılmış olmasının, teşebbüslerin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı ve irade uyuşmasının gerçekleşmediği şeklinde yorumlanamayacağı belirtilmektedir.⁹⁹ Özetle işverenler, çalışanlarının rekabet karşıtı davranışlarından sorumlu tutulmaktadır.¹⁰⁰ Dolayısıyla, burada (...)’nın teşebbüsün bir parçası olarak ele alınması gerektiği ve YAĞMURALAN’ın sorumlu tutulması gerektiği değerlendirilmektedir.

(191) Bunun yanı sıra savunmada, şirketlerinin cirosunun Burdur il merkezinde faaliyet gösteren diğer istasyonlara göre oldukça düşük olduğu, piyasada çok büyük gücü olan şirketler ile çok küçük gücü olan şirketlerin bir değerlendirilmemesi gerektiği, Kabahatler Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen ve idari yaptırım uygulanması durumunda ölçülülük ilkesi gereğince, kabahatin haksızlık içeriği, failin kusuru ve ekonomik durumunun dikkate alınması gerektiği, ülkenin içerisinde bulunduğu ekonomik durum düşünüldüğünde kendileri için verilebilecek %1’lik bir idari para cezasının YAĞMURLALAN şirketi için iflas ile sonuçlanabileceği, ihlali kabul anlamına gelmemekle birlikte AKAY’a incelemeye yardımcı olunması sebebiyle uygulanması istenen indirimin kendileri için de uygulanması gerektiği, aksinin eşitlik ilkesine aykırı olacağı, Kurul ceza verme görüşünde ise hafifletici nedenlerin uygulanması gerektiği ve (...) bakımından taksir kavramının değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

(192) 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrasında “Bu Kanunun 4, 6 ve 7 nci maddelerinde yasaklanmış davranışlarda bulunanlara, ceza verilecek teşebbüs ile teşebbüs birlikleri veya bu birliklerin üyelerinin nihai karardan bir önceki mali yıl sonunda oluşan veya bunun hesaplanması mümkün olmazsa nihai karar tarihine en yakın mali yıl sonunda oluşan ve Kurul tarafından saptanacak olan yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde onuna kadar İdarî para cezası verilir.” hükmüne yer verilerek teşebbüslere uygulanacak idari para cezalarının maktu değil, nispi olarak belirlenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede, YAĞMURALAN’ın iddia ettiği gibi cirosu diğer şirketlere göre düşükse olası bir yaptırım durumunda kendisine uygulanacak sonuç ceza diğerlerine göre (kendisiyle aynı oranın uygulandığı teşebbüslere) zaten daha düşük olacak ve ortaya adaletsiz bir durum çıkmayacaktır.

(193) Takdir edilecek oranın tespiti noktasında ise ortada YAĞMURALAN’ın diğer taraflardan ayrı tutulmasını gerektirecek hafifletici herhangi bir durumun bulunmadığı, YAĞMURALAN’ın içinde bulunduğunu iddia ettiği kötü finansal şartların veya (...)’nın kusurunun bulunmadığına yönelik savunmaların da bu durum üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı değerlendirilmektedir. Yapılan savunmada, YAĞMURALAN hakkındaki tek iddianın (...)’nın söz konusu Whatsapp grubunda bulunması olduğu, ancak anılan şahsın ihlal niteliğinde herhangi bir yazışmasının olmadığı, dolayısıyla haklarında somut bir delil olmadığından “şüpheden sanık yararlanır” ilkesinin göz ardı edilmemesi gerektiği, kendileri aleyhine işletilen karinenin somut delillerle desteklenmesi gerektiği ve YAĞMURALAN lehine suçsuzluk karinesinin bulunduğu ileri sürülmüştür.

(194) Daha önce de belirtildiği üzere, AB ve Türk rekabet hukuku uygulamasında yerleşiklik kazanmış nedensellik bağı karinesi uyarınca YAĞMURALAN anlaşmanın tarafı olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla ortada herhangi bir şüphe de bulunmamaktadır. Karinenin işletilmesiyle delil ikamesi yükü kendisine geçen YAĞMURALAN’ın yapması gereken karinenin aksini ispat için öngörülen yollardan herhangi birini gerçekleştirdiğini ispat ederek karine sonucunu çürütmektir. Dosya kapsamında böyle bir belgenin sunulmadığı göz önünde bulundurulduğunda Kurulun ihlale ilişkin ispat yükü yerine getirilmiş sayılmakta ve masumiyet karinesine herhangi bir aykırılık doğmamaktadır. Kaldı ki, gerek YAĞMURALAN’ın otogaz LPG satış fiyatının 15.08.2018 tarihinden itibaren kartel üyeleriyle aynı seviyeye gelmesi, gerekse akaryakıt ürünlerine yönelik satış fiyatının birlikte belirlenen fiyata uygunluk göstermesi hususları karineyle ulaşılan sonucu desteklemektedir.

I.4. İdari Para Cezasının Tespitine İlişkin Değerlendirme

(195) Burdur il merkezinde faaliyet gösteren soruşturma tarafı teşebbüslerin otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatını birlikte belirleyerek 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği, bu çerçevede söz konusu teşebbüslere 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrası ve ilgili Ceza Yönetmeliği hükümleri uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği kanaatine varılmıştır.

(196) Ceza Yönetmeliği uyarınca nihai para cezası miktarı belirlenirken, öncelikle temel para cezası belirlenmekte ve ardından varsa ağırlaştırıcı ve hafifletici unsurlar uygulanarak nihai para cezası tespit edilmektedir. Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinde temel para cezasının hesaplanması bakımından karteller ve diğer ihlaller şeklinde bir ayrım yapıldığı görülmektedir. Buna göre, Burdur il merkezinde faaliyet gösteren tarafların fiyat tespiti yapmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal etmesinin, Ceza Yönetmeliği’nin 3. maddesinde yer alan kartel tanımının kapsamına girdiği kanaatine varılmıştır.

(197) Bu nedenle temel para cezasına esas oran olarak Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen aralıkta bir oranın belirlenmesi gerekmekle birlikte; sektörde istasyonların kâr marjlarının son derece düşük olduğu, dolayısıyla ilgili bent uyarınca belirlenecek bir oranın teşebbülerin faaliyetlerini sürdürebilirliklerini riske edebileceği, bu durumun cezada orantlılılık/ölçülülük ilkesine ters düşebileceği dikkate alınarak, Ceza Yönetmeliği’nin 5. madddesinin ikinci fıkrası da göz önünde bulundurularak, Yönetmeliğin 5. maddesinin birinci fıkrasında öngörülen en düşük ceza oranı olan %0,5 oranı baz alınmıştır.

(198) Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinin üçüncü fıkrasında ise temel para cezasının belirlenmesinde ihlalin süresininin dikkate alındığı görülmektedir. Bu çerçevede, ihlalin bir yıldan kısa sürdüğü tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra nihai para cezası oranının belirlenmesinde Ceza Yönetmeliği’nin 7. maddesi çerçevesinde ilgili pazarların regüle ediliyor olması ve bu nedenle ihlalin etkisinin sınırlı olması dikkate alınarak beşte üç oranında indirme gidilmiştir.

J. SONUÇ

(199) 17.01.2019 tarihli ve 19-04/31-M sayılı Kurul kararı uyarınca yürütülen soruşturma ile ilgili olarak düzenlenen Rapor’a ve Ek Görüş’e, toplanan delillere, yazılı savunmalara, sözlü savunma toplantısında yapılan açıklamalara ve incelenen dosya kapsamına göre,

1)

- Akay Petrol Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.,

- Binay Akaryakıt LPG, Otomotiv, Elekt. Dayanıklı Tüketim Malları A.Ş.,

- Burdur Akaryakıt Hizmetleri ve Pazarlama San. ve Tic. A.Ş.,

- Burdur İhtiyaç Mad. ve İnş. San. Tic. A.Ş.,

- Emre-Emrah Cantürk Akaryakıt İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

- Kurt Otomotiv Parça Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

- Mediha Ongun Hamdi Ongun ve Fahri Ongun Kabacalı Petrol Tic. Kol. Şti.,

- Mudul Petrol Lpg ve Sıvı Petrol Ürünleri Tic. ve Müh. Hizmetleri,

- Özel Burdur Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği İnş. Taahhüt Oto. Turizm Nak. Madencilik Tarım Ürünleri Konfeks. Gıda Akaryakıt Day. Tüketim Mail. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve

- Yağmuralan Petrol İnş. Malz. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin

otogaz LPG ve akaryakıt ürünlerinin satış fiyatını tespit etmek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiklerine OYBİRLİĞİ ile,

2) Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrası ve “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik”in

a) 5. maddesinin birinci ve ikinci fıkrası ve 7. maddesi uyarınca 2018 mali yılı sonunda oluşan ve Kurul tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirlerinin takdiren, % 0,2 oranında olmak üzere,

b)

- Akay Petrol Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.’ye (...) TL

- Binay Akaryakıt LPG, Otomotiv, Elekt. Dayanıklı Tüketim Malları A.Ş.’ye (...)TL,

- Burdur Akaryakıt Hizmetleri ve Pazarlama San. ve Tic. A.Ş.’ye (...) TL,

- Burdur İhtiyaç Mad. ve İnş. San. Tic. A.Ş.’ye (...) TL,

- Emre-Emrah Cantürk Akaryakıt İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye (...) TL,

- Kurt Otomotiv Parça Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye (...) TL,

- Mediha Ongun Hamdi Ongun ve Fahri Ongun Kabacalı Petrol Tic. Kol. Şti.’ye (...)TL,

- Mudul Petrol Lpg ve Sıvı Petrol Ürünleri Tic. ve Müh. Hizmetleri’ne (...) TL,

- Özel Burdur Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği İnş. Taahhüt Oto. Turizm Nak. Madencilik Tarım Ürünleri Konfeks. Gıda Akaryakıt Day. Tüketim Mail. Tic. ve San. Ltd. Şti.’ye (...) TL,

- Yağmuralan Petrol İnş. Malz. Tic. ve San. Ltd. Şti.’ye (...) TL

idari para cezası verilmesine OYBİRLİĞİ ile,

gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere, karar verilmiştir.