Cato, De Agricultura adlı eserinde Roma’da gelişen kara ve deniz ticaretinin askeri zaferlerin zorunlu bir neticesi olduğundan bahsetmektedir. Cumhuriyet döneminin sonlarında tarım alanında yaşanan düşüş, Sicilya ve Afrika’dan zorunlu tahıl ithalatı, hatta bunun için Ostia’da özel bir liman inşası Roma’da deniz ticaretinin pratik gerekliliklerini hazırlayan örneklerden yalnızca birkaçıdır(13).…