“Genç ve naçizane bakış açımla dört yargılama çeşidi olduğunu düşünüyorum: ilki fikirlerin ve düşüncenin etkin olduğu düşünsel yargılama, ikincisi şansın baskın olduğu tesadüfi yargılama, üçüncüsü duyguların ve “önsezinin” baskın olduğu sezgisel yargılama ve sonuncusu ise çekişmenin baskın olduğu inatçı yargılama. Aynı genç ve naçizane bakış açımla, bu yargılama türlerinden son üçünün birbirlerinin varyantları olduğunu ve aslında iyi yargıçlara oldukça uzak süreçlerin bir neticesi olduğunu fark ettim”(1)…
-
Git
: -
Favorilere ekle veya çıkar
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült

On İki Levha Yayıncılık
Yayın tarihi: Şubat 2022
Sayfa: 121 - 128
Paolo Marzolini
Editör:Şeref Can Arat, Ziya Akıncı, Umut Tuga
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
§ 8. Hakemlerin Zihnine Giden Kısayol*…
Paolo MARZOLINI**
İşinin ehli bir avukatın hakemlerin düşünme biçimlerine ilişkin bilgi birikimini… Bu makale, bir taraftan yazarın, avukat ve hakem olarak edindiği kişisel deneyime… Hakemlerin zihninin nasıl işlediğini anlamak, hakemlerin ön yargılarına olası çözümler… Psikologlar, insanların iki tür akıl yürütme eğiliminde olduklarını varsaymaktadır: sezgisel (intuitive) ve istişari (deliberative).(8) Sezgisel Sayfa 123hareket etmek; hızlı tepki vermemize ve enerji israfından kaçınmamıza izin verirken; bu otomatikliğin bir bedeli olacaktır, bu da ön yargılara eğilimli olmaktır.(9) Ön yargılar, genellikle; “bilinçdışı psikolojik etkiler”(10) “zihinsel kısayollar”(11) veya “bireyin muhakemesinin sistematik ve tutarlı bir şekilde belirli bir akıl yürütme standardından uzaklaştığı durumlar”(12) olarak tanımlanır. Yazarlar, bu ön yargıları kategorilere ayırmaktadırlar: (i) bilgiye dayanan ön yargılar, (ii) bilişsel veya sezgisel ön yargılar ve (iii) tutumsal ön yargılar.(13)Sayfa 124Diğer çalışmalarda birçok kez değinilmiş olan aşağıdaki testler, sezgiye duyduğumuz aşırı güvenin iyi bir örneğini teşkil etmektedirler.(14) Sayfa 125(i) Bir top ve bir sopa için toplam maliyet 1.10 Amerikan doları ise ve sopanın maliyeti toptan 1 Amerikan doları fazla ise topun maliyeti ne kadardır? (ii) Beş makine beş dakika içerisinde beş ürün üretirse, yüz makinenin yüz ürün üretmesi… (iii) Üzerinde nilüfer yaprakları olan bir göl vardır. Her gün, bu yapraklar iki… Yukarıda bahsedilen soruların, üzerinde derin bir şekilde düşünüldükten sonra cevaplanması… Kural olarak ön yargı yalnızca belirli kişilere atfedilebilecek bir muhakeme kusuru… Hakemler insandır ve bu nedenle, hata yapmaya ve duygularıyla hareket etmeye meyillidirler.… Kabul edilmesi güç olsa da halk diliyle “Adalet, hakimin kahvaltıda yediğidir”(20)…GİRİŞ