Sayfa 501.1961 Anayasası (Temsilciler Meclisi) Tutanakları
Devrim kanunları, 1961 Anayasası Tasarısı’nda “geçici 1’inci madde”de düzenlenmiştir.…
“Türk milletinin medeni dünya milletleri arasında lâyık olduğu yeri alması ve çağdaş uygarlık seviyesine ulaşması bakımından Atatürk devrimlerinin taşıdığı önem meydandadır.…
Milletin olgunluğu ve medenî kabiliyeti hakkında isabetli teşhisin en doğru ifadesi olan devrimler, bir bütün halinde, millete malolmuş bulunmakla beraber, zaman zaman çeşitli maksatlarla geriletici telkin, propaganda ve hattâ hareketlere girişildiği görülmüş, hususiyle son yıllarda bu gibi zararlı hareketlere rastlanmıştır.…
Millî birlik ve beraberliği zedeleyici ve milletimizin medeni dünyada mevkiini sarsıcı mahiyetteki zararlı davranışların tekrarını önlemek maksadiyle, devrimlerle ilgili kanunların yürürlükteki hükümlerinin Anayasaya aykırılığı iddialarının ileri sürülemeyeceği bu geçici madde ile hükme bağlanmış bulunmaktadır. ”…
Madde Temsilciler Meclisinde büyük tartışmalara neden olmamıştır. Bu bağlamda dikkate…
Maddenin görüşmesine geçildiğinde ise dikkate değer iki önerge gündeme gelmiştir.…
İkinci kanun ise “Kemal Öz Adlı Türkiye Cumhur Reisine Verilen ‘Atatürk’ Adının veya…
Bu önergelere karşı söz alan Anayasa Komisyonu Sözcüsü Muammer Aksoy’un yanıtı gayet…
“Devrimlerle ve bilhassa lâiklikle ilgili İnkılâp kanunları arasında, bir Devrim Kanunu mahiyetinde olmayan kanunların zikredilmesi caiz değildir.”
Önergelerin geri çekilmesine yol açan bu açıklamadan anlaşıldığı üzere bu hüküm,…
“Tasarının, birçok maddelerinde devrimler korunmuş ise de, 19 ncu maddede haklı olarak kabul ettiği dinî âyin ve tören serbestliği ve diğer hürriyetler karşısında irticanın modern kisveye bürünerek karşımıza çıkması mümkün olabilir. (…) Atatürk devrimlerinin taşıdığı önem karşısında, gerici telkin ve propagandaları, bilhassa devrim kanunlarının Anayasaya aykırılığı iddiasını önlemek için bu maddeye kati lüzum olduğu kanaatindeyim. Aynen kabul edileceğini kuvvetle ümidediyorum. (Alkışlar)”…
Gerçekten de böyle olmuş, Âdil Toközlü’nün “Atatürk İnkılâplarına ait bu maddenin…