İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi

Prof. Dr. Kübra Doğan Yenisey: Teşekkür ediyorum Sayın Başkan. Ben de değerli meslektaşıma öncelikle çok açık ve ayrıntılı tebliği için teşekkür ederim. Çok değerli iki duayen hocamız, Nuri Çelik Hocam ve Fevzi Şahlanan Hocam için de rahmet dileklerimi ifade etmek isterim. İki noktaya değinmek istiyorum. Bunlardan biri anahtar teslim işler meselesi. Anahtar teslimi iş nedir konusu, aslına bakarsanız iş hukukunda borçlar hukukundaki tanımdan bir parça farklı biçimde kullandığımız bir kavram. Yargıtay 1990’lı yıllardaki kararlarında anahtar teslimi işten bahsederken işi verenin bir işyerinin bulunmadığı, bir başka deyişle işverenin işçi istihdam ettiği bir işyerinin bulunmadığı halleri kast ediyordu. Örneği kat karşılığı inşaat sözleşmesi gibi sözleşmeleri ifade etmek için benim bildiğim kadarıyla anahtar teslimi işler tabirini kullanmıştı. Zaman içerisinde anahtar teslimi işlerle eser sözleşmesi arasında da bir ilişki kurulmaya başlandı. Ben bu noktada değerli meslektaşımla aynı görüşteyim ama konuya açıklık getirmek isterim. Bir işin alt işverene eser sözleşmesiyle verilmiş olması, o işin anahtar teslimi olduğuna dair bence hiçbir ipucu içermiyor. Çünkü asıl işverenle alt işveren arasındaki ilişki Borçlar Kanunu’na tabi bir ilişkidir ve bu ilişki bir eser sözleşmesi olabilir, işletme kirası olabilir, taşıma sözleşmesi olabilir, sui generis bir sözleşme de olabilir. Dolayısıyla burada alt işveren tarafından üstlenilen işin yapısı, sözleşme ilişkisinin eser sözleşmesi olup olmadığını belirler. Ama bunun ötesinde İş Kanunu anlamında bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, işi veren kişinin o iş yerinde işçi çalıştırıp çalıştırmadığı önemlidir. İşi verenin işveren olmadığı bir örnekte tarafların arasında eser sözleşmesi bulunsa da asıl işveren alt işveren ilişkisinden bahsedilemez. İkinci olarak alt işverene verilen işin mal veya hizmet üretimine ilişkin bir iş mi olduğu meselesi önemli olacaktır. Burada muvazaalı ilişkilerle asıl işin