EN
TR
Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin insan kaynaklarında yapay zekâ sistemlerinden…
Teknoloji ve iş gücü arasında temelde iki yönlü bir ilişki bulunduğu düşünülmektedir: verimlilik artışı ve işlerin makinalarca yapılmaya başlanması ile çalışan insan sayısındaki değişim(17).…
Çalışma ilişkilerine dair işverenlerin işe alım kararı gibi yönetim yetkisi kapsamındaki…
İşe alım sürecinin her aşamasında kullanılan yapay zekâ sistemleri, yukarıda açıklanan…
“Gözetim Kapitalizmi” (“Surveillance Capitalism”) başlıklı kitabın yazarı Shoshana Zuboff, “büyük veriyi” tanımlama çabasından ziyade, bu verinin kaynaklarını ele…
Bu denli çeşitli kaynaklardan toplanan verilere dayanılarak çalışan otomatik karar…
AB Komisyonu için hazırlanan ve Temmuz 2021’de yayınlanan bir raporda da belirtildiği…
Algoritmik yönetim süreçlerindeki şeffaflık eksikliklerinin bireylerin haklarının…
Yakın zamandan konumuz ile ilgili olarak yayınlanan bir makalede yazarlar; işe alımda kullanılan algoritmik sistemlerin bir önyargı ve ayrımcılık ön değerlendirilmesine tabi tutulması hâlinde, söz konusu Sayfa 242 değerlendirmenin etkili olması için göz önüne alınması gerekli ölçütleri sosyo-teknik(33) bir analiz yöntemi ile ortaya koymayı amaçlamışlar ve hazırladıkları aşağıdaki tablo ile işe alım sürecinde kullanılan bazı otomatik karar alma sistemlerini, kamuya açık olarak paylaştıkları bilgiler çerçevesinde değerlendirilmişlerdir(34). Tabloda, ilgili otomatik karar alma sisteminin ne tür metotlar kullandığı, neyi ölçmeyi amaçladığı (amaç), iş başvurusu yapan kişi hakkında hangi verileri kullandığı ve bu veriyi nereden edindiği, bu verileri ne tür bir değerlendirmede kullandığı (fonksiyonu), varsayım (bu veriler ile hedefledikleri amaca nasıl ulaşacaklarını varsaydıkları), sürecin epistemolojik kökenleri (bilgiyi elde etme yönteminin rasyonelliğini hangi fikre dayandırdıkları) ile ilgili bilgiler yer almaktadır: Sayfa 243
| İşe Alımda Kullanılan Otomatik Karar Alma Sistemlerinin Adı | Hiretual | Codility | Pymetrics | Humantic |
| METOT | Tarama/Eleme | Tarama/Eleme | Tarama/Eleme | Tarama/Eleme |
| AMAÇ | Deneyim | Beceri | Yetenek | Kişilik |
| VERİ | Özgeçmiş, Sosyal Medya, Profesyonel Profil, Özel Veri Setleri. | Kodlama testi | Oyun skorları | Özgeçmiş, Linkedin, Twitter profilleri. |
| FONKSİYON | İş ile adayın eşleşmesi için profilleme yapılması. | Adayların seçimi veya elenmesi. | Adayların seçimi veya elenmesi. | İş ile adayın eşleşmesi için kişilik profillemesi yapılması. |
| VARSAYIM | Profesyonel ve sosyal profil işe uygunluk ile ilintilidir. | Kodlama testi sonuçları işle ilgili becerilerin göstergesidir. | İlgili oyunlardaki performans, iş başarısına işaret eder. | Kişilik, işe uygunluğun iyi bir göstergesidir. |
| EPİSTEMOLOJİK KÖKEN | Sosyal Ağ Teorisi: Kimlerle bağlantıda olduğunuz kimliğinizi ortaya çıkarır. | Mesleki Beceri Testleri: Test skorlarının beceriyi tespit edebildiği fikrine dayanır. | Öjeni*: Zekâ, yeteneğin doğuştan geldiğine ve testlerle tespit edilebileceği fikrine dayanır. | Kişilik Tipleri: Kişiliğin zaman içinde değişmediği, statik olduğu ve aynı zamanda performans göstergesi olduğu fikrine dayanır. |
Tablo 1: İşe alımda kullanılan otomatik karar alma algoritmalarının denetiminde kullanılabilecek bir sosyo-teknik analiz örneği(35)…
* Öjeni, “insanın ırkının ıslahı” anlamına gelip, bilimsel olarak çürütülmüş, ahlaki olarak da son derece tartışmalı bir yöntemdir. Esas olarak, insanlar arasındaki eşitsizliklerin doğuştan gelen özelliklere bağlı olduğu fikrine dayanır ve belirli özellikteki (örneğin hasta, yaşlı vb.) kişilerin bir nevi “ayıklanması” veya dışlanması anlamını taşır(36).…
İşe alım sürecinin giderek otomatikleşmesine bir başka örnek de konumuz açısından…
İşe alım sürecindeki mülakatların yapılması ve sonuçlarının değerlendirilmesinde,…
Kâr amacı gütmeyen Elektronik Gizlilik Bilgi Merkezi (EPIC), 2019 yılında Amerikan Federal Ticaret Komisyonu’na (FTC) HireVue şirketi hakkında şikâyette bulunmuş, FTC bu şikâyet üzerine söz konusu şirketi incelenemeyen karmaşık algoritmalar kullanmakla suçlamıştır(39).…
