Yargıtay 10. HD. 2020 yılında verdiği bazı kararlarda menfi tespit davası açma süresini…
Yerel Mahkeme, “… Dava SGK Başkanlığının 2016/33016- 2016/33017- 2016/33018 sayılı ödeme emirlerinin 18/07/2016 tarihinde kendisine tebliğ edildiği, davanın 22/09/2016 tarihinde açılması ile 6183 sayılı Yasanın 58. maddesinde düzenlenen 7 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmadığı anlaşılmış, 7 günlük yasal sürenin geçirilmiş olduğu, borçlunun 3. şahıs niteliğinde olmadığından menfi tespit davası açma hakkı da bulunmadığı anlaşıldığından süresinde açılmayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.”…
Yüksek Özel Daire konuyu Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenen hak arama özgürlüğünü…
Daireye göre “… 6183 sayılı Kanun’un 58. maddesinde düzenlenen 7 günlük hak düşürücü sürenin amacı kamu alacağının bir an önce tahsil edilmesidir. 7 gün gibi çok kısa bir süre olarak düzenlenen hak düşürücü sürenin varlığı kamu alacaklarını her ne pahasına olursa olsun tahsil etmek değil, sadece süreci hızlandırmaktır. Ancak bu kısa sürenin geçirilmesi durumunda ayrı bir menfi tespit davası açılıp açılamayacağı 6183 sayılı Kanun’da açıklanmamıştır. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 72. maddesinde koşut bir düzenlemeye yer verilmemiş olması nedeniyle, kanunda öngörülen 7 günlük itiraz süresini geçiren kamu alacağı borçlusunun, aynı konuda yeni bir menfi tespit davası açamayacağını kabul etmek ve sorumlu olmadığı bir borcu ödemeye zorlamak, genel hukuk ilkeleriyle çelişmektedir. Önemle vurgulamak gerekir ki, kanunda da menfi tespit davası açılmasını yasaklayan bir hüküm bulunmamaktadır. 6183 sayılı Kanun’da menfi tespit davasına, “Üçüncü şahıslardaki menkul malların, alacak ve hakların haczini” düzenleyen 6183 sayılı Kanun’un 30.3.2006 tarihli ve 5479 sayılı Kanun ile değişik 79. maddesinde “...Herhangi bir nedenle itiraz süresinin geçirilmesi hâlinde üçüncü şahıs, haciz bildirisinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde genel mahkemelerde menfi tespit davası açmak ve haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarih itibarıyla amme borçlusuna borçlu olmadığını veya malın elinde bulunmadığını ispat
Bu esaslar dahilinde, borçlunun 7 günlük itiraz süresi zarfında dava açması halinde, davanın esası hakkında bir değerlendirme yapılacağı hususunda bir tereddüt bulunmamaktadır. Bu sürenin geçirilmesi halinde ise, davacının kamu borçlusu olup olmadığı incelenecektir. Kamu borçluları açısından 7 günlük sürenin geçirilmesi halinde menfi tespit davası açma hakkı bulunmamaktadır; ancak 3. kişiler bakımından menfi tespit davası açma süresi 6183 sayılı Kanunu 79. maddesi uyarınca 1 yıldır. Somut durumda Mahkemece, davacının kamu borçlusu olup olmadığı araştırılmalı, davacının kamu borçlusu olmaması halinde itiraz süresiyle bağlı olmadığı gözetilerek, açılan dava menfi tespit davası olarak kabul edilip davanın esasına girilmeli ve oluşacak sonuca göre karar verilmelidir…
Yargıtay’ın amaçsal yorumu önceleyen kararı kanımızca son derece yerindedir. Dolu…