Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri

10. HD’ne göre “… 5510 sayılı Yasanın aynı maddesinde “sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar” işveren olarak tanımlanmıştır. “Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin alt işverenler tarafından düzenlenmiş olması durumunda, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 86. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir. 5510 sayılı Yasanın 12/6. maddesi ile, asıl işveren-alt işveren arasındaki ekonomik ve malî yönden sorumluluk hukukunun sınırlarını belirlediği, maddede geçen “bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülükler” tanımlamasının asıl işverene, alt işverenin taraf olduğu hizmet sözleşmeleri nedeniyle açılacak hizmet tespiti davalarında “pasif husumet ehliyetini” amaçladığı anlaşılmaktadır.…

İncelenen dava dosyasından, davacının, hastane bünyesinde hasta kayıt işlemleri, katma değer hesabı, protez ölçüsü, anlaşma yapılan firmalara sipariş verme bunların takip işlerini yürütme gibi işleri yaptığı yani bir nevi diş laboratuvarlarının hastanede bulunan posta elamanı olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, her ne kadar davalı bakanlığın diş protezi işinin teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmesi ve bu işi davalı firmalardan hizmet alım yoluyla yapmış olmasının, taraflar arasında asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu hususu kabul edilmiş ise de bu kabulü yerinde değildir. Şöyle ki, davalı Sağlık Bakanlığı ile diğer davalı diş laboratuvarları arasındaki ilişkinin eser sözleşmesi niteliğinde bulunduğu ve arada asıl-alt işveren ilişkisi olmadığı buna göre davalı Sağlık Bakanlığı’nın işveren olmadığı açıktır.”…