Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri

Prof. Dr. Ali Nazım Sözer: Değerli Meslektaşıma çok teşekkür ediyorum. Ali Nazım Sözer, Yaşar Üniversitesi. Kararlardan bir tanesinde sigortalı yurtdışında hizmet borçlanmasını ihtirazi kayıtla yapıyor. Sonra aylık bağlanması için fazladan ödeme yapmış olduğu gerekçesiyle dava açıyor. Burada istinafta “Kurum bilgilendirme yükümlülüğünü ifa etmedi, talep haklı” diye bir yaklaşım var. Siz de Yargıtay’ı haklı görüyorsunuz, çünkü Yargıtay “Kurum işlemi yasal” diyor ve “Sigortalı lehine yorum yoktur” diye bir tespitiniz var. Bu tartışmalı bir konu. İki tane makale var, gördüm. Onlar “Lehe yorum vardır” diyorlar. Tabii Sosyal Sigorta Kurumu bir tehlike topluluğu, sigortalıyı aşırı korursanız bu kez Sigorta’nın mal varlığı riske girer. Böyle demeniz mümkün ama aksi de savunulabilir. O yüzden kesin olarak şahsen “sigortalı lehine yorum yoktur” gibi bir tespit çok katı bir tespit gibi geliyor bana. Onu ifade etmek istedim. Bir de bu kararda geçen bilgilendirme yükümüne biraz değinmek istiyorum. İstinafta kullanılan bu tabir önemli, çünkü bizim mevzuatımızda bu konuda ayrıntılı hüküm yok ama bazı emsal ülkelerde mevcut.… Mesela ben Alman sosyal yasasından merak edip bu karar vesilesiyle baktım, 3 tane düzenleme var art arda. Bir tanesi kurumun açıklama yükümü olarak ifade ediliyor. Bu genel açıklama yükümü herkese karşı, kurum yeni bir düzenleme yapıldığında ya da tadilat olduğunda kamuoyunu yazılı basınla bilgilendiriyor. İkincisi, sigortalının danışma hakkı. Prim durumu nedir, bağlanacak aylık nedir, bunu soruyor ve buna yanıt verilmesini hükme bağlıyor. Üçüncüsü enteresan, bizde hiç akla da gelmeyecek bir şey; kurumun bilgilendirme yükümü olarak hükme bağlanmış. Burada 27 yaşını dolduran herkese kurum, her yıl talep etmese bile dosyasıyla