Toplu İş İlişkileri: 7. Toplu İş Sözleşmesinde Değişiklik Yapılması

Değişen ekonomik koşulların her sözleşmeyi olduğu gibi toplu iş sözleşmesini de etkilemesi…

-Taraf iradeleri ile değişiklik yapılması: Her ne kadar -2822 sK.’un aksine- kanunda imzalanan ve halen uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinde sonradan değişiklik yapılmasını düzenleyen açık bir hüküm bulunmasa da toplu iş sözleşmesinde değişiklik taraflarınca gerçekleştirilebilir. Zaten, md. 35/2 hükmünün “Toplu iş sözleşmesinin süresi, sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca uzatılamaz, kısaltılamaz ve sözleşme süresinden önce sona erdirilemez.”…

Şunu da belirtelim ki, değişikliğin toplu iş sözleşmesinin taraflarınca yani toplu iş sözleşmesini işçi sendikası ile işverenin üyesi olduğu işveren sendikası arasında imzalamış ise, işçi ve işveren sendikalarının; işçi sendikası ile işveren arasında akdedilmiş ise, bu ikisinin değiştirmesi mümkün olacaktır (Narmanlıoğlu, s. 366).…

Uyuşmazlık konusu Protokol 31.03.2009 tarihli olup, işçi sendikası yetkilileriyle davalı Şirket ile dava dışı Süntaş A.Ş. temsilcileri arasında imzalandığı ve 21. Dönem Grup Toplu İş Sözleşmesinin ücret zammına ilişkin 35’inci maddesinin (e) bendi uyarınca 01.04.2009 tarihinde geçerli olmak üzere uygulanacak %4 (yüzdedört) oranındaki ücret artışının -işbu Protokolle belirlenen ve 31.03.2009 tarihi itibariyle bordrolara yansıyan baz ücret esas alınarak- anılan baz ücret üzerine gerçekleştirileceği hususunun düzenlendiği görülmektedir.…

Bundan başka 21. Dönem Grup TİS’in tarafı olan işveren sendikasının Kayseri 2. İş Mahkemesinin 2011/32 Esas sayılı dosyasına gönderdiği, bu dosyaya da sunulan 20.12.2011 tarihli ve 1091 sayılı yazıda 21. Dönem TİS’deki ücret zamlarını değiştiren herhangi bir protokol yapılmadığı bildirilmiştir.

Bu durumda işveren sendikasının tarafı olduğu toplu iş sözleşmesini, sözleşmenin tarafı olmayan davalı işveren ile işçi sendikasının, işçi aleyhine değiştiremeyeceğini kabul etmek gerekir. Başka bir anlatımla toplu iş sözleşmesinde değişiklik ancak toplu iş sözleşmesinin taraflarınca gerçekleştirilebilir.”.…

-Hâkimin müdahalesi ile değişiklik yapılması: Hukuki dayanağını Anayasa md. 53 hükmünün teşkil ettiği toplu iş sözleşmesi özerkliği; işçi sendikaları ile işveren ve işveren sendikalarına tanınan “kendi kendini yönetim” olarak adlandırılan geniş bir özerklik kavramının en önemlisini oluşturmaktadır. Buna göre, sosyal taraflar karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma koşullarını kolektif düzeyde serbestçe düzenleme hak ve yetkisine sahiptir. Ancak, her hak ve özgürlük gibi toplu iş sözleşmesi özerkliğinin de bir sınırı vardır. Bu sınırları; işçi ve işverenlerin ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenleme amacı, temel hak ve özgürlükler, (mutlak) emredici hükümler ve Anayasal düzen olarak sıralamak mümkündür(147).…

Karara konu olayda, belediyede işçi olarak çalışan davacı sendika üyesi olmasına…

Ancak bu noktada şunu da belirtmek isteriz ki, bizce de ihbar önellerini belirlemede yasal bir tavanın öngörülmemiş olması sosyal tarafların bu hususta sınırsız bir yetkiye sahip oldukları, âdeta fesih hakkının kullanımını olanaksız kılacak veya çok güçleştirecek şekilde bir belirleme yapmalarına cevaz verildiği anlamına gelmemektedir. Bu hususta elbette ki bir sınır olmalıdır. Ancak, bu sınırın -somut olay açısından ihbar önelinin 4 katı- hâkimin müdahalesinin istisnai nitelikte kalması, hatta pek belirgin suiistimal halleri dışında bu yola gidilmemesi gerektiği(152) göz önünde bulundurularak sosyal taraflara daha geniş bir özerklik alanı tanınacak şekilde belirlenmesi gerektiği kanaatindeyiz. Sayfa 510

Toplu İş İlişkileri

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

7.Toplu İş Sözleşmesinde Değişiklik Yapılması