Toplu İş İlişkileri: Genel Görüşme

Oturum Başkanı: Prof. Dr. A. Can Tuncay: Sabahki seminerimizin 2. bölümünü…

Adem Albayrak: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Başkanı: Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım. Saygıdeğer Hanımefendiler, Beyefendiler güzel pazar gününde herkese saygı sunarak başlamak istiyorum. Adem Albayrak, Hukuk Genel Kurul Başkanı, Yargıtay 1. Başkan Vekili. Öncelikle hocama çok teşekkür ediyorum, son derece doyurucu bir sunumdu çok faydalandık. Hocamın sunumunda geçen hukuk genel kurulu kararıyla ilgili birkaç cümleyle açıklama yapmak gereği hissettim. Şöyle, hocamın da bahsettiği gibi emekliler sendika kuruyor. İlgili valilik de bu sendikanın iptalini istiyor diyelim kısaca. Yargılama Genel Kurul’un önüne geldiğinde, Genel Kurul burada çok önemli bir konuyu tartışıyor. Diyor ki “Anayasa hükmüyle, ülkemizin taraf olduğu sözleşmeler arasında bir çatışma olursa hangi hükme öncelik vereceğiz?”. Malum Anayasa’nın 51. maddesi’ndeki düzenleme, çalışanlar ve işverenlere sendika kurma hakkı tanımış. Yine ülkemizin taraf olduğu ve usulüne uygun onayladığı sözleşmelerde 3 ayrı sözleşme var; özellikle İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11. maddesi, Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin 22. maddesi ve Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nin 8. Maddesi’ndeki düzenleme ise herkesin sendika kurabileceği düzenlemesini içeriyor. Şimdi ortada Anayasa hükmü ile kanun hükmünde, Anayasa’nın 90. maddesi gereğince usulüne uygun yürürlüğe konulmak kaydıyla kanun hükmüne gelmiş, üç uluslararası sözleşmedeki hükmün çelişkisi var. Biz burada nasıl aşabiliriz diye, değerlendirmeler yapıldı ve en sonunda normlar hiyerarşisine

Oturum Başkanı: Ben teşekkür ederim. Burada bir saptama yapmak istiyorum. Doğrusu bu kararın sonuç kısmına ben katılıyorum. Yani emeklilerin sendika kurabilmeleri bana ters geliyor. Çünkü bunlar çalışan kişiler değil. Kaldı ki dernek kurma hakkı onlara tanınmış, dernek kurabilirler. Anayasa’nın 90. maddesi’nin son fıkrasında “Eğer iç hukuk mevzuatındaki bir hükümle, bir uluslararası sözleşme hükmü arasında bir çatışma olursa kabul ettiğimiz çözüm Anayasa’da gösterilmiş. “Temel hak ve özgürlüklerle ilgili konularda uluslararası sözleşme hükmü üstün gelir” diyor. O halde uluslararası belgedeki hükümle iç mevzuat hükmü arasındaki önceliği hakim belirleyecek. Otomatik bir öncelik yok. Bu noktada sendika kurma hakkı, uluslararası temel hak ve özgürlüklere girer mi girmez mi, orada tartışmalı bir husus var. Fakat sizin de arz ettiğiniz gibi 51. madde sendika kurma hakkını çalışanlara tanımış. Dolayısıyla bu konuda bir şey olması lazım, yani kanunda bir açık hüküm olması lazım. Kanunda açık hüküm olmadığına göre, emeklilerin sendika kurma hakkı, bizim hukukumuz açısından bana pek uygun gelmiyor. O bakımdan tartışmalı olduğunu kabul ederek, karara katılıyorum. Teşekkür ederim. İkincisi, Sayın makulöktaş…

Sadece sendika üyesi olduğu için iş sözleşmesinin feshedildiği iddiasıyla açılan…

Şahin Çil: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Üyesi: Hocam teşekkür ediyorum söz verdiğiniz için. Şahin Çil, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Üyesi. Ben de Fatma Burcu Hocama çok değerli tebliği için teşekkür ediyorum. Ben sadece bir Hukuk Genel Kurulu kararından bahsetmek için söz aldım. Hocam sunum sırasında hızlı geçtiği slaytta görülen bir karar vardı, o da sendikanın kolektif hukuka dayalı olarak topluluk davası açabileceği noktasında bir karardı. Bu konuda Hukuk Genel Kurulu’nda Eylül 2021 tarihinde çok yeni bir karar verdi. Burada sendika önce muvazaa iddiasıyla bu yönde bir başvuruda bulunuyor. İş müfettişliği raporunda muvazaa olmadığı sonucuna varılıyor. Bunun üzerine sendika, İş Kanunu 3/2 maddelerine dayalı olarak bir dava açıyor. Haklı olarak ilk derece mahkemesi diyor ki “Bu madde sadece işverene ve muvazaa tespiti üzerine bir dava açma hakkı tanıyor. Somut olay bakımında muvazaanın olmadığına dair bir tutanağa itiraz hakkı bu maddeye göre yok” diyor. Bölge adliye mahkemesine gelince, o da bu defa “sendikanın bu tür davayı açmakta hukuki yararı yok, muvazaayla ilgili bu durum ileride açılabilecek işçilik alacaklarını ilgilendiren davada iş gözetilebilecektir” diyor. Yargıtay ilgili dairesi bu konuda esasen hem hukuki yarar şartının gerçekleştiğini hem de topluluk davası açabileceğini kabul etti. Direnme üzerine Hukuk Genel Kurulu’na geldiğinde, Hukuk Genel Kurulu bu ka-

Toplu İş İlişkileri

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

Genel Görüşme