Türk Fikri Mülkiyet Hukuku Çerçevesinde Yapay Zekâ Ürünleri: 2. İnsan ile Bağ Kurulması

Yapay zekânın belirli parametreler dahilinde hareket ediyor olması, ürünlerin her…

“Bu tespitte doğru olan, yazılım ajanlarının ve robotların gerçekten de bugüne değin hareketlerinin koşullarını belirleyebilecek durumda olmamaları ve özellikle de kontrol yapısını değiştirecek durumda olmamaları ve bu sebepten hareketleri önceden belirlenmiş olan ‘bariyerler’ sınırlarında kaldığıdır. Bu şekilde makine hareketinin isnadiyeti sorunu hiçbir şekilde çözülmemiştir. Somut bağlamda zeki veya otonom sistemler söz konusu ise, burada makinelerin hareket edip edemediğine veya insan zekasına sahip olup olmadıklarına ilişkin metafiziksel-ontolojik soru söz konusu değildir, burada hareket özellikleri ve etkileşim yeteneklerinin ne zaman (bunları yapan hareketin) ‘taşıyıcılarına’ yüklenebileceği ve bunların belirli hareketlerin olası taşıyıcıları olarak nasıl tespit edilebileceği sorunu söz konusudur.”…

Aynı eleştiri burada da geçerlidir. Ebers’in belirttiği sorun, eser ve eser sahipliği sıfatları için de geçerlidir. Mesele yapay zekânın kendisinin yaratıcı olup olmadığından ziyade, yapay zekânın ardındaki gerçek kişinin fikri çabası ile ürünlerin ne ölçüde bağdaştırılabileceğidir. Yapay zekâ sisteminin tasarlanma biçimi, gerçek kişilerin bu sistem üzerindeki yönetiminin azalmasına sebep olabilir(63).…

Eser üzerinde fikri hak kazanılması bir maddi fiil örneğidir. Burada “irade dış âlemde fiilî bir değişikliğe yönelmekte, fakat hukukî sonuç irade açığa vurmasına değil (…) bahis konusu irade açığa vurması ile dış âlemde meydana gelen fiilî (maddî) değişikliğe bağlanmaktadır”(64).…

“Kanaatimizce bu konuda ihtiyatlı olunmalıdır. Bu örnekteki gibi bir ürünü belki eser olarak kabul etmek mümkündür; ancak sözgelimi aynı ressamın gayri iradi olarak boya tenekesine çarpması neticesinde tuvalin üzerine dökülmüş ilginç şekli veya resmi de fikir ve sanat eseri olarak nitelendirme konusunda aynı kanaati paylaşmak güç gözükmektedir. Çünkü birinci örnekte eser meydana getirme iradesi ve o iradeye uygun yaratıcı bir çabaya, harici sayılamayacak bir müdahaleyle, belki de beklenenden farklı bir sonuç çıkmaktadır. İkincisinde sonucu belirleyen ise tamamen tesadüflerdir. (…) Tamamıyla yer çekiminin etkisi altında gerçekleşmiş bir sonuç söz konusudur. Kanaatimizce bu tür tesadüflerin ortaya çıkardığı neticeleri eser olarak nitelendirilemez.”
Ateş’in görüşü daha isabetli görünmektedir. Zira birinci örnekte, ressamın dış âlemde fiili bir değişikliğe yönelmiş…

Türk Fikri Mülkiyet Hukuku Çerçevesinde Yapay Zekâ Ürünleri

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

2. İnsan ile Bağ Kurulması