Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 164§10. İFANIN İSPATI
I. BORÇLUNUN EN SAĞLAM İFA KANITI: MAKBUZ
X.1
İfanın kimin tarafından, kime, nerede, ne zaman, neyle, ne kadar yapılacağını, başka…
Sözüne ve borcuna uygun, tastamam, dosdoğru bir edim gerçekleştirerek geçerli ve…
Bu durum karşısında, alacaklının ikinci ve haksız ifa istemiyle ya da tazminat istemiyle…
X.2
Makbuz, genelde sanıldığı gibi, sadece para ödeme edimleri için değil, tüm edimler…
Hukukumuzda, kural olarak hukuki işlemlerin belgeyle kanıtlanması zorunluluğu vardır; tanıklık yetmez. (HMK 200) Bu durum karşısında, “işlemsel edim”den oluşan ifanın da ancak makbuzla kanıtlanabileceği doğaldır. Paranın kazandırıldığı, eşyanın mülkiyetinin geçirildiği veya alacağın temlik edildiği tanıkla kanıtlanamaz. Şu var ki makbuz vermeme ve almama teamülünün geçerli olduğu alışverişlerde, bu arada, geleneksel pazar alışverişlerinde yürümez bu makbuzla ispat zorunluluğu.…
Makbuz, alacaklının borçlanılan edime kavuştuğunu kanıtlayan, alacaklı tarafından…
Alacaklının elinden çıkmamış ve onun tarafından imzalanmamış olan “bankanın dekontu” ya da “postanenin havale alındısı” bu anlamdaki makbuzun yerini tutamaz; olsa olsa bir “yazılı kanıt (delil) başlangıcı”sayılabilir (Krş. HMK 202…
Makbuz verme, edimin alındığını kanıtlamak amacıyla gerçekleştirilen, ön planda pratik…
Yeni Borçlar Kanunu işte bu kaygıyladır ki işçinin işvereni ibrasını çok sıkı geçerlilik koşullarına bağlamıştır. (Bk. BK 420 II ve III)…
Öte yandan, alacaklının borçluya verilmek üzere üçüncü kişiye imzalı bir makbuz vermesi,…
X.3
Edime kavuşmasının karşılığında makbuz vermek alacaklının hukuki ödevidir. Alacaklı…
Makbuzun verilmesi istemi (ki zorla sağlanamaz ve uyulmaması tazminat borcuna yol açmaz) ancak borçlunun bu istemi ortaya atması üzerine muaccel olan bir “dondurulmuş ya da durdurulmuş’’ istemdir. (Verhaltener Anspruch)…
X.4
Makbuzu eline geçiren borçlu, ifada bulunduğunun ve bu ifanın da borca uygun olduğunun…
Makbuzun ispat gücünü çürütmek üzere senede (makbuza) karşı senet çıkarma zorunluluğu irade bozukluğu olasılığında yürümez. (Bk. HMK 203, ç bendi)…
Gerçeği yansıtmadığı kanıtlanan makbuzu, alacaklı, temsil yetki belgesinin iadesi istemine ilişkin BK 44 kuralını örnek göstererek borçludan geri isteyebilir…
Makbuza bağlanan karine, sadece tastamam, dosdoğru, gereği gibi ifada bulunulduğu…
Şöyle ki faiz, taksit, temettü, ücret, irat, aidat ve kira parası gibi belli aralıklarla…
Bunun gibi, anapara için çekincesiz makbuz veren alacaklı bu paranın faizini de tahsil…
X.5
Bölümsel ifa konusundaki açıklamalarda da vurgulandığı gibi, bölümsel edime ilişkin çekincesiz makbuz verme, geriye kalan alacak hakkından feragat edildiği anlamına gelmez.…
X.6
Acaba alacaklı, makbuzun beraberinde getirdiği “ayıpsız ifa” karinesine karşı bir çekince öngörebilir mi? (Krş. BK 222) Eğer alacaklı, düzenlediği makbuza, nitelikçe kötü (ayıplı) ifadan ötürü olası yasal haklarını saklı tuttuğu yolunda bir çekince eklerse, borçlu, salt bu çekinceye dayanarak edimden kaçınamaz. Aksi halde borçlu temerrüdüne düşebilir. Ne de olsa, borçlu, alacaklıdan ancak edimde bulunduğunun kanıtını isteyebilir; yoksa ediminin nitelikçe borca uygun olduğunun kanıtını değil! Dikkat edilsin ki alacaklının böyle bir çekincesi, onu, ayıplı ifaya bağlanan yaptırımlardan yararlanabilmesi için uyması gerekli muayene ve ihbar ödevlerinden kurtaramaz. (Krş. BK 223)…
X.7
Öte yandan, borçlu da haklarını, özellikle haksız zenginleşme kaynaklı olası iade istemlerini saklı tutarak çekinceli ifada bulunabilir. Söz gelişi, “parayı kazadan gerçekten sorumluysam ödüyorum” diyebilir. Bu çekince, onu, borçlu olmadığı edimi bile bile yerine getirenin haksız zenginleşme istemini bloke eden BK 78 I engelinin üstünden atlatır. Böylesine çekinceli bir edimi geri çeviremez alacaklı. Eğer geri çevirirse alacaklı temerrüdüne düşmüş sayılır. Ne de olsa, alacaklının edimi isteme hakkı, ayrıca onun alacağının tanınmasını borçludan isleme hakkını da içermez. Yalnız borcun konusuyla bağdaştırılamayan çekinceler içeren bir ifayı alacaklı geri çevirebilir.…
II. BÖLÜMSEL İFA YASAĞI KURALI VE AYRIKLARI
II. BORÇ SENEDİNİN İADESİ İSTEMİ
EN
TR
