Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 432§ 2. Hakları Kullanma (Fiil) Ehliyeti
I. Fiil Ehliyetinin Anlamı, Önemi ve Öğeleri
2.1.2.1
Hak ehliyeti herkesin insan sıfatıyla kendiliğinden sahip sayıldığı bir ehliyetken…
Görüldüğü gibi, hak ehliyeti cansız, soyut, gizil (potansiyel), statik ve pasif (varsayımsal) bir ehliyetken, fiil ehliyeti, adı üstünde, diri, somut, güncel (aktüel), dinamik ve aktif (olgusal) bir ehliyettir. (Ayrıca bk. geride § 1 N 3.)…
Fiil ehliyeti, kişinin herhangi bir yasal temsilcinin aracılığına gerek kalmaksızın,…
Yetki ehliyetten ayrımlı bir kavramdır. Bir kudret yetkisi (ikincil hak) olarak tasarruf yetkisi kişinin belirli bir eşya üstündeki kudretini (erkini) anlatır. Bu kudret hak sahibine veya onun özel olarak yetkilendirdiği kişide bulunur. Tasarruf ehliyeti ise kişinin tasarruf işleminde bulunma yeteneğini (onun kişisel özelliklerini) dile getirir. Bu ehliyet sadece ilgili kişinin kendisinde bulunabilir; başkasında değil! Yetki ile ehliyetin işlevleri ve eksikliklerine bağlı hukuksal etkileri ayrımlıdır. Yetki hakkın sahibini korur; eksikliği de nispi etkisizliğe yol açar. Bu eksiklik hak sahibinin oluruyla kapatılabilir. Ehliyet ise kişiyi kendisine karşı korur; eksikliği kesin hükümsüzlüğe yol açar. Bu hükümsüzlük de ehliyetsizin onay vermesiyle sağaltılamaz.…
Fiil ehliyetinin üç öğesi vardır: Ayırt etme gücü (temyiz kudreti: MK 13), erginlik…
2.1.2.2
Ayırt etme gücü birincil öğedir. Ayırt etme gücüne sahip olmayan kişi “tam ehliyetsiz”dir.…
Evli kişilerin MK 194 uyarınca aile konutunda eşlerinin olurunu almaksızın tek başlarına tasarruf edememeleri onların işlem ehliyetine getirilmiş bir sınırlama sayılmamalıdır. Bu sınırlama eşlerin katılım hakkının bir uzantısı olarak değerlendirilmelidir.…
Ayırt etme gücü genelde makul bir irade oluşturma (algılama) yeteneği ile bu iradeye…
Doğruyu yanlıştan, yararlıyı yararsızdan ayırabilme (bilinç oluşturma) -entelektüel…
Ayırt etme gücü takdire açık esnek bir kavramdır. Yasa ne Roma’daki gibi ergenliği…
Öyleyse, yaşamını genel olarak ayırt etme gücünden yoksun olarak sürdüren bir şizofren de (furiosus da) pekala bilinçli bulunduğu bir sırada (lucidum intervallum) ayırt etme gücüne sahip sayılabilir. Tıpkı genel olarak bilinçli (aklı başında) sayılan kişinin ansızın bir bilinç kararmasına (black out’a) uğradığı anda ayırt etme gücünü yitirmiş olabileceği gibi! Ayırt etme gücü kavramı geride de belirtildiği gibi, aynı zamanda, gerçekleştirilen…
Ayırt etme gücünün şematik bir kavram değil de esnek, göreceli bir kavram sayılmasına…
Ayırt etme gücü konusundaki yasal düzenlemeye gelince: MK 13’e göre, “yaşının küçüklüğü…
Ayırt etme gücü belirli bir işlem ya da eylem için ya vardır ya yoktur; Medeni Hukukta,…
Ayırt etme gücünden yoksunluğun sürekli veya geçici olması da fark etmez. Yalnız…
Ayırt etme gücü hem hukuki işlemlerin bağlayıcılığı açısından hem de hukuka aykırı…
Ayırt etme gücünün hukuki işlemde irade beyanının, eğer beyanın sahibi söz konusuysa,…
Bunun gibi, haksız eylemde de sorumluluk için, ayırt etme gücünün eylemin gerçekleştirildiği…
2.1.2.3
Erginliğe gelince: Kural olarak on sekiz yaşın tamamlanmasıyla kazanılır (MK 11…
On sekiz yaşından küçük yaşta (on yedi, hatta on altı yaşında) evlenenler, evlenmeyle…
MK 11 II kuralı 16 yaşındaki kızların evlendirilmelerini olanaklı kılmakla küçük yaşta kızların cinsel ve ekonomik istismarını da olanaklı kılmış olmaktadır.…
On sekiz yaşından küçük çocuğun evlenme gereksinimi dışı özel nedenlerle de erginliğine…
Eğer yargısal erginlik isteminde bulunan çocuk velayet altında değil de vesayet altındaysa,…
Yargısal erginlik çocuğa ancak belirli bir yaşa ulaşıldığında kazanılabilen evlenme ehliyetiyle derneğe üye olma ehliyeti ve organ aktarma ehliyeti gibi ehliyetler dışında eksiksiz bir fiil ehliyeti sağlar.…
Erginliğini yargısal yoldan kazanmak isteyen küçüğün bu yoldaki çıkarına aykırı haksız direniş, vaside doğrudan doğruya MK 463 kuralı çerçevesinde mahkeme nezdinde kırılabilir. Ana babanın haksız direnişini kırabilmek içinse, ya MK 348 kuralına göre velayetin kaldırılması yoluna sapılmalı ya da MK 2 II’nin hakkın kötüye kullanılması kuralı uygulanarak ana babanın olurunu verme gereği somut olaya özgü kalacak biçimde aşılmalıdır. Uygulamamızda yargısal erginlik istemiyle karıştırılan benzer bir istem de nüfustaki yanlış yaş kaydının düzeltilmesi, genelde de yaşın büyütülmesi istemidir. Kişiye sıkı biçimde bağlı bir hakkın kullanılması görünümünde olduğu halde, bu davayı sınırlı ehliyetsizin, ana babasının veya vasisinin olurunu almaksızın açabilip açamayacağı tartışılır. (Bk. ileride § 4 N 7.)…
2.1.2.4
Erginlik ikincil öğesinden sonra, ikinci ikincil öğeyi oluşturan kısıtlanmamışlık…
III. Hak Ehliyetinin Başı (Doğum) ve Sonu (Ölüm)
II. Tam Ehliyetsizlik Rejimi
EN
TR
