Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
2. Kural Aksaklığında Örtülü Boşlukların Amaca Uygun Sınırlama Yoluyla Doldurulması
Yasadaki boşluklar açık boşluklardan ibaret değildir. Ayrıca “örtülü boşluklar” ile…
Karşılaştırmayı açalım: Açık yasa boşluğunda kural fazla dar tutulmuştur; sadece…
Örtülü yasa boşluğunda ise yasa kuralı fazla geniş tutulmuştur. Yasa koyucu açık…
Görülüyor ki açık yasa boşluğunda, eşit olguya kıyas yoluyla eşit uygulama yapılırken,…
Kimi hukukçulara göre, yasa boşluğu ancak örneksemeyi gerektiren plan dışı kural eksikliklerinde söz konusu olabilir. Buna karşılık, amaca uygun sınırlamayı (teleolojik redüksiyonu) gerektiren örtülü boşluklarda bir yasa boşluğundan söz etmek doğru değildir. Şu var ki örtülü boşluklar bakımından da bunlar gerçek sayılmasa ya da sadece örtülü sayılsa bile bir yasa boşluğundan söz edenler çoğunluktadır.…
Örtülü boşluk kavramını biraz daha açalım: Örtülü boşluk olasılığında yasada somut…
Eğer “kıyas” yasa kuralının kabuğunun eşiğinde sınırlarına çarpan genişletici yorumun…
Somut olayın soyut kurala altlanmasının yasanın son amacıyla bağdaşmaz adaletsiz…
Eklemeli ki bu olasılığa aslında “örtülü boşluk” deyimi kadar, “gerçek olmayan boşluk”…
Evvelce belirtilmişti: Açık boşlukları doldurma zorunluluğunun yasal dayanağı MK…
Örtülü boşlukların doldurulmasında başvurulan mantıksal araca gelince: Bu mantıksal…
Anımsanacaktır: Genişletici yorumla örnekseme (kıyas) arasında nitelik ayrımı değil,…
Öyleyse genişletici yorum ve örnekseme ile daraltıcı yorum ve amaca uygun sınırlamanın…
Örtülü boşluğu ve bu boşluğun amaca uygun sınırlama yoluyla doldurulmasını örneklerle…
Birinci örnek: Malike çok geniş yetkiler veren MK 683 kuralı mülkiyet hakkının başkasına…
İkinci örnek: MK 15’e göre ayırt etme gücü olmayanın hukuki işlemi kesin olarak hükümsüzdür;…
İlginçtir, BK 394 III kuralı, “geçersizliği sonradan anlaşılan hizmet sözleşmesi hizmet ilişkisi ortadan kalkıncaya kadar geçerli bir hizmet sözleşmesinin bütün hüküm ve sonuçlarını doğurur” diyerek aynen MK 156 kuralının evlenme ilişkisinin hükümsüzlüğünde yaptığı gibi, butlanı (kesin hükümsüzlüğü) adeta iptale indirgemiştir.…
Bunun gibi, ayırt etme gücü olmayan kimsenin satın aldığı piyango biletine çıkan…
Uygulamamızda özel önem taşıyan bir başka örnek: BK 12 II kuralına göre şekle aykırı…
Değişik bir örnek: Hukukumuzda hakların ileri sürülmesi, belirli, kesin hak düşümü…
Örnek vermeyi sürdürelim: Bir kez ifa yoluna (sürecine) girmiş bulunan sürekli edimli…
Bunun gibi, birleşme (örgütlenme) sözleşmelerinde, sonradan üye olma (üyelik) sözleşmelerinde…
Gerçi MK 119 kuralı evlenmenin özgürce (parasal kaygılar dışında) kurulabilmesi düşüncesiyle…
Bu durumda, akla en başta cayma akçasını alanın bu akçayı iade etmeme konusunda direnmesinin…
O zaman MK 119’daki bu aksaklık (örtülü boşluk) amaca uygun bir sınırlamayla oradan…
Gerçi MK 122’nin İsviçre aslından farklı talihsiz kuralına göre nişanlanma ölümle…
Bu kuralın sağ kalan nişanlının ölen nişanlının mirasçılarından armağanların iadesini…
Ama aynı şey, ölen nişanlının mirasçılarının sağ kalan nişanlıdan armağanları geri…
Bu durumda kuralın örtülü boşluğunun amaca uygun bir sınırlamayla doldurulması ve…
Boşanma sonrasında ana babanın ortak velayetine hiçbir olasılıkta olanak tanımayan…
Eşya hukukundan ilginç bir örnek: Hukuken kayden şayi yani paylı mülkiyet rejimine…
Tüzel kişinin ayrı ve bağımsız kişiliği kurgusuna ve tüzel kişilik perdesinin arkasına…
İlginç bir nokta: Bu son örnekte “ayrık (istisna) boşluğu”nun yalnız tikel yasal kurallarda değil, aynı zamanda genel ilkelerde de karşımıza çıkabileceği görülür. Gerçekten de tüzel kişilik perdesinin kaldırılması son tahlilde tüzel kişinin bağımsızlığı (ayrılığı) ilkesinin bir ayrığını oluşturmaktadır.…
Buna benzer bir örnek de şudur: Güvenin (hukuksal görünüşün, appearance’ın) korunması bağlamında güven sorumluluğunun ve edim yükümlerinden bağımsız borç ilişkisinin benimsenmesi de sözleşme serbestliği ilkesinin ve sözleşmenin ancak icap ve kabul bildirimleriyle oluşabileceği ilkesinin bir ayrığı sayılabilir.…
Son zamanlarda klasik hükümsüzlüklerin “modifiye” ve “rafine” edilmesi ya da “esnekleştirilmesi”…
a. Hükümsüzlüğün etkilerinin hükümsüzlüğü öngören kuralın amacıyla sınırlanması.…
b. Hükümsüzlüğün sadece korunmayı hak eden sözleşme yanı yararına dikkate alınması;…
c. Bölümsel hükümsüzlüğün yalnız yatay planda (hukuki işlemin bölümleri için) değil,…
d. Bölümsel hükümsüzlüğe engel olabilecek “farazi karşı irade”nin dikkate alınma…
1. Kural Eksikliğinde Açık Boşlukların Kıyas Yoluyla Doldurulması
XIII. KURAL ÇOKLUĞUNDA KURALLARIN BİRBİRİYLE YARIŞMALARI VEYA BİRBİRİNİ DIŞLAMALARI
EN
TR
