You only have rights to document if you have package.
2. Rapor ve Hüküm Yazma Teknikleri
Bir hukuki problemin çözümü konusunda rapor (mütalaa, expertise, legal opinion, Gutachten) nasıl yazılır?…
İlk adımda uyuşmazlık konusunun hukuken önem taşır maddi olguları (örneğin sövme veya dövme) saptanır. (Uyuşmazlığın özeti)…
İkinci adımda çözüm bekleyen hukuksal sorun(lar) (örneğin haksız eylemin var olup olmadığı sorunu) belirlenir. (İncelenecek sorunların dökümü)…
Üçüncü adımda hukuksal sorunu çözebilecek ve maddi olguya uygulanabilecek kurallar seçilir.…
Bu bağlamda kimin kimden neyi neye (hangi talep temeline) dayanarak hangi kapsamda talep edebileceği sorgulanır. İnceleme ve değerlendirme aşamasında davacının olası talep temelleri (örneğin sözleşme, sözleşme dışı sorumluluk, ayni hak vb.) ile davalının buna karşı olası savunma silahları (örneğin hakkın doğmadığı veya düştüğü itirazları, sürekli veya geçici defileri) mantıksal sıçramada bulunulmaksızın ve gereksiz ayrıntılara yer verilmeksizin, tutarlı bir tasım (altlama) zincirinde, adım adım, tek tek ve hipotezler sürecinde ele alınır. Ayrıntılı tahlillerin sonucunda ortaya çıkan ara çözümler son (nihai) çözüme götürür.…
Rapor (mütalaa) stilinde (mimarisinde) “talep temelleri” başlıca parametredir.…
Yalnız hukuki işlemin oluşması sorunsalında talep temelleri araştırılmaz; doğal olarak, hukuki işlemin kurucu öğelerinin, geçerlilik gereklerinin ve işlemi sona erdirici olguların araştırılmasıyla yetinilir.…
Raporda tümceler koşullu olur; “öyleyse”, “o halde”, “bu nedenle” gibi bağcıklarla birbirini izler.…
Sonuçta, kişisel bir tavır alınarak (görüşün kişisel bir görüş olduğu vurgulanarak) bir çözüm önerilir. (Örneğin, “görüşüme göre, saldırgan mağdura on bin lira tazminat ödemelidir” denir.) Rapor mimarisinde kural olarak kesin ifade (endikatif kip) kullanılmaz; “dilek kipi” kullanılır.…
Ayrıntılı bir rapor örneği:…
Maddi uyuşmazlık olayı: Tarafların iddialarına göre, Selim 6 Ocak günü saat 15’te Ali’ye elektronik postayla (e-mail ile) motosikletini beş bin liraya satmayı önerir. Ali bu iletiyi okur ve benimser. Gelgelelim Selim sonradan fikir değiştirir; saat 16’da yeni bir elektronik postayla bir saat önceki satış önerisini geri alır. Öte yandan Ali 9 Ocak’ta Selim’i telefonla arayarak motosikleti beş bin liraya devir almaya hazır olduğunu bildirir. Selim ise Ali’nin motosikleti devralma istemini geri çevirmektedir.…
Çözüm bekleyen hukuki sorun: Ali’nin motosikleti Selim’den talep hakkı var mıdır? Çözüm: Ali’nin devir istemi kendisi ile Selim arasında geçerli bir satım sözleşmesinin oluşmuş sayılmasına (sözleşmesel talep temelinin varlığına) bağlıdır. Eğer satım sözleşmesi geçerli olarak meydana gelmişse, alıcı Ali’nin satıcı Selim’e karşı motosikletin devredilmesi istemi (talep temeli) de var demektir. Olaya bakıldığında, Selim’in satım icabı Ali’ye varmış ve bu icabın geri alınması gecikmiş gözükmektedir (BK 10). Bu durumda ilk bakışta sözleşmenin Ali’nin Selim’in icabını telefonla kabul etmesi üzerine oluşmuş sayılması akla gelebilir. Ne var ki Ali’nin Selim’in icabına ilişkin kabulü de gecikmiş bir kabuldür. Azami bir günlük makul cevap süresinden belirgin bir taşma söz konusudur (BK 5). Öyleyse satım Selim’in icabını geri almış sayılamamasına karşın, doğrudan doğruya Ali’nin kabulünü geciktirmesi yüzünden oluşamamıştır. O halde, Ali’nin de Selim’e karşı satımdan (sözleşmesel talep temelinden) kaynaklanan bir devir istemi söz konusu olmamalıdır.…
* * *…
Peki ama bir yargıç hükmünü (Judgement, Urteil) nasıl hazırlar?…
Rapordan farklı olarak, yargıç önce nihai hükmünü kaleme alır; sonradan bu hükmün gerekçelerini mantıksal bir silsile içinde sıralar. Kişisel görüşe yer verilmeyen bu karar metninde tümceler arasındaki bağlar “çünkü” sözcüğüyle birbirine bağlanır. Kesin bir söylemle (endikatif kiple) şöyle denir: Saldırgan a mağdur B’ye on bin lira tazminat ödemeye mahkum edilmiştir. Çünkü A’nın B’ye karşı gerçekleştirdiği eylem bir haksız eylem oluşturmaktadır.…
Rapor ile hüküm karşılaştırması:…
Dilek kipinde kaleme alınmış bir mütalaa (rapor) örneği: Ece’nin Efe’ye karşı satım sözleşmesinden kaynaklanan bir sözleşmesel talebi olabilir. Ama bunun için Ece ile Efe arasında bir satım sözleşmesi meydana gelmiş olmalıdır. Dahası, Ece’nin Efe’ye yönelttiği icap da geçerli bir biçimde geri alınmamış olmalıdır.…
Kesin ifadeli (endikatif kipli) bir hüküm örneği: Ece’nin Efe’ye karşı satım sözleşmesinden kaynaklanan bir sözleşmesel talebi mevcuttur. Ece ile Efe arasında geçerli bir satım sözleşmesi icap ve kabul beyanlarıyla kurulmuştur. Ece icabını geri almış sayılamayıp icabıyla bağlıdır.…
1. Hukuk Kurallarının Somut Uyuşmazlık Olayına Uygulanmasının Tahlili
3. Başlıca Uyuşmazlık Konuları ve İspatı
TR
EN
