Bu bağlamda kimin kimden neyi neye (hangi talep temeline) dayanarak hangi kapsamda talep edebileceği sorgulanır.

İnceleme ve değerlendirme aşamasında davacının olası talep temelleri (örneğin sözleşme, sözleşme dışı sorumluluk, ayni hak vb.) ile davalının buna karşı olası savunma silahları (örneğin hakkın doğmadığı veya düştüğü itirazları, sürekli veya geçici defileri) mantıksal sıçramada bulunulmaksızın ve gereksiz ayrıntılara yer verilmeksizin, tutarlı bir tasım (altlama) zincirinde, adım adım, tek tek ve hipotezler sürecinde ele alınır. Ayrıntılı tahlillerin sonucunda ortaya çıkan ara çözümler son (nihai) çözüme götürür.…

Rapor (mütalaa) stilinde (mimarisinde) “talep temelleri” başlıca parametredir.…

Yalnız hukuki işlemin oluşması sorunsalında talep temelleri araştırılmaz; doğal olarak, hukuki işlemin kurucu öğelerinin, geçerlilik gereklerinin ve işlemi sona erdirici olguların araştırılmasıyla yetinilir.…

Raporda tümceler koşullu olur; “öyleyse”, “o halde”, “bu nedenle” gibi bağcıklarla birbirini izler.…

Sonuçta, kişisel bir tavır alınarak (görüşün kişisel bir görüş olduğu vurgulanarak) bir çözüm önerilir. (Örneğin, “görüşüme göre, saldırgan mağdura on bin lira tazminat ödemelidir” denir.) Rapor mimarisinde kural olarak kesin ifade (endikatif kip) kullanılmaz; “dilek kipi” kullanılır.…

Ayrıntılı bir rapor örneği:…

Maddi uyuşmazlık olayı: Tarafların iddialarına göre, Selim 6 Ocak günü saat 15’te Ali’ye elektronik postayla (e-mail ile) motosikletini beş bin liraya satmayı önerir. Ali bu iletiyi okur ve benimser. Gelgelelim Selim sonradan fikir değiştirir; saat 16’da yeni bir elektronik postayla bir saat önceki satış önerisini geri alır. Öte yandan Ali 9 Ocak’ta Selim’i telefonla arayarak motosikleti beş bin liraya devir almaya hazır olduğunu bildirir. Selim ise Ali’nin motosikleti devralma istemini geri çevirmektedir.…

Çözüm bekleyen hukuki sorun: Ali’nin motosikleti Selim’den talep hakkı var mıdır?

Çözüm: Ali’nin devir istemi kendisi ile Selim arasında geçerli bir satım sözleşmesinin oluşmuş sayılmasına (sözleşmesel talep temelinin varlığına) bağlıdır. Eğer satım sözleşmesi geçerli olarak meydana gelmişse, alıcı Ali’nin satıcı Selim’e karşı motosikletin devredilmesi istemi (talep temeli) de var demektir. Olaya bakıldığında, Selim’in satım icabı Ali’ye varmış ve bu icabın geri alınması gecikmiş gözükmektedir (BK 10). Bu durumda ilk bakışta sözleşmenin Ali’nin Selim’in icabını telefonla kabul etmesi üzerine oluşmuş sayılması akla gelebilir. Ne var ki Ali’nin Selim’in icabına ilişkin kabulü de gecikmiş bir kabuldür. Azami bir günlük makul cevap süresinden belirgin bir taşma söz konusudur (BK 5). Öyleyse satım Selim’in icabını geri almış sayılamamasına karşın, doğrudan doğruya Ali’nin kabulünü geciktirmesi yüzünden oluşamamıştır. O halde, Ali’nin de Selim’e karşı satımdan (sözleşmesel talep temelinden) kaynaklanan bir devir istemi söz konusu olmamalıdır.…

Rapordan farklı olarak, yargıç önce nihai hükmünü kaleme alır; sonradan bu hükmün gerekçelerini mantıksal bir silsile içinde sıralar. Kişisel görüşe yer verilmeyen bu karar metninde tümceler arasındaki bağlar “çünkü” sözcüğüyle birbirine bağlanır. Kesin bir söylemle (endikatif kiple) şöyle denir: Saldırgan a mağdur B’ye on bin lira tazminat ödemeye mahkum edilmiştir. Çünkü A’nın B’ye karşı gerçekleştirdiği eylem bir haksız eylem oluşturmaktadır.(28)…

Rapor ile hüküm karşılaştırması:…

Serozan Hukukta Yöntem - Mantık

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

2. Rapor ve Hüküm Yazma Teknikleri