Hakları birbirleriyle karıştırmamak, birbirlerinden açık biçimde ayırt edebilmek…
-
Git
: -
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
On İki Levha Yayıncılık
Yayın tarihi:
Ekim 2022
Son Güncelleme:
Ekim 2022
ISBN:
978-625-432-286-0
eISBN:
978-625-432-289-1
Baskı:
9
Sürüm:
1
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
§ 4. Hakkın Türleri
Her zaman bir öznesi ve çoğu zaman da bir nesnesi olan haklar değişik görünümlerde…
Hakları belirli gruplarda (öbeklerde) toplamanın anlamı ve önemi şurada yatar: Her…
Kamu hukuku alanında düzenlendikleri için burada (bir özel hukuk kitabında) özel olarak ele alınamayacak olan bireyin devlete karşı “kamu hakları”, a) özgürlükler gibi birinci kuşak negatif koruma haklarından, b) sosyal edim hakları gibi ikinci kuşak pozitif talep haklarından ve c) seçip seçilme hakları gibi üçüncü kuşak aktif katılım haklarından oluşurlar.…
1) Sağladıkları olanaklara ve yetkilere göre hakların ayrımı şöyledir: En önemli…
a) Egemenlik hakları: Hak sahibine “bu salt benimdir; salt bana aittir; dilediğim…
Dolaysız, aracısız, tekelci egemenlik demek, herhangi bir aracının, bir yükümlünün…
Demek ki hak konusu üstünde dolaysız, aracısız egemenlik (egemenlik hakkının olumlu…
Mülkiyeti tanımlayan MK 683 kuralı ilk fıkrasında mülkiyetin olumlu boyutunu, ikinci…
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) m. 66-70 kurallarına göre de tipik birer egemenlik…
MK 25 kuralı da bir başka egemenlik hakkının, “kişilik hakkının” sahibinin bu hakkı…
Egemenlik hakları herkese yönelik etki saçtıkları için “tip sıkılığı” ilkesine bağlı…
Egemenlik hakları herkese yaygın mutlak etkilerinden ötürü, aynı zamanda “kamuya…
Egemenlik hakkının prototipi (ilk örneği) “eşya üstündeki ayni hak”tır. Ayni haklar…
Modern fikri mülkiyet haklarıyla ve kişilik haklarıyla başlayalım; klasik ayni hakları…
Fikri mülkiyet (intellectual property) hakları denince akla başta bilim, edebiyat…
Gerçekten de bu kendine özgü egemenlik haklarının nesneleri ayni haklardaki gibi…
Ayni hakkın konusu eşya ile fikri hakkın konusu fikir ürünü (maddi olmayan mal) arasındaki ilişki şöyledir: Kompakt disk, hard disk, kitap ayni hakka konu olabilen eşya sayılırken, bu eşyaların içeriği fikri hakka konu fikir ürünü sayılır.…
Fikri hakların ayni haklardan ayrımı sadece konuları (nesneleri) bakımdan değildir.…
Eser sahibinin fikir ve sanat eseri üstündeki fikri hakları arasında şöyle bir ayrım…
Yalnız son zamanlarda manevi değerlerin metalaşması sürecinde manevi haklarla mali haklar arasındaki sınırların adamakıllı silindiği ve kimi manevi hakların pekala mirasçılara geçebileceği kabul edilmektedir. (Bk. örneğin Metzger, Rechtsgeschäfte über das droit moral, Münih, 2002, s. 104 i.s.)…
Yalnız şu da var: Fikir ve sanat eserlerine ilişkin hakların manevi boyutu onları…
Maddi olmayan (elle tutulamayan) mallar üstündeki fikri mülkiyet haklarından sınai…
Fikri mülkiyet haklarından “eser” Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu aracılığıyla, “patent”,…
Kişilik haklarına gelince: Bu yeni haklar da kişinin, kendi kişiliğini oluşturan…
Bunlar herkese karşı etkili tekelci (mutlak) egemenlik hakları oluşturdukları halde,…
Oysa sırf bu özellikleri yüzünden, kimi kavram hukukçusunun yaptığı gibi, kişilik hakkının egemenlik hakkı niteliğini yadsımak gerekmez.…
Kişisel aile haklarına gelince:…
Kişinin kendi öz varlığıyla ilgili kendine özgü bir egemenlik hakkı kabul edilebilse bile, günümüz hukukunda, yabancı bir insana ilişkin herhangi bir egemenlik hakkının varlığı kabul edilemez. Eşler arasındaki bağlılık yükümleri ile ev başkanlığının, velayetin ve vesayetin sağladığı hak ve yükümler, evlilik, ev, velayet ve vesayet ilişkilerinde bir egemenlik hakkından söz etmeyi asla haklı gösteremez. Kişinin kendi üzerindeki mutlak hakkı- başkaları üzerindeki mutlak hakkı (velayet vesayet) ayrımı yakışıksızdır. Bütün bu kişisel aile hakları, özellik taşıyan ve bu arada üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilecek olan (güçlendirilmiş) kişisel alacak haklarının özel birer versiyonudurlar. Bencil (egoist) haklardan ayrımlı olarak özgecil (altruist) ve işlevsel birer hak olarak sahiplerine aynı zamanda yükümler de yükleyen bu kendine özgü haklara “yüküm-hak” denmesi gelenektendir. Bu kişisel aile haklarının kişilik haklarına benzer yanları, kişiye sıkı biçimde bağlılıkları, başkalarına devredilmezlikleri, mirasçılara geçmezlikleri ve feragate konu edilmezlikleridir.…
Fikri haklar ve kişilik hakları özel ders konularıdır. Egemenlik haklarının başında…
Bu haklar kural olarak serbestçe el değiştirebilir ve mirasçılara geçebilir; ama…
Dikkat edilecek nokta şudur: İrtifakta ve rehinde ayni hakkın sınırlılığı sadece…
Mülkiyetin ve sınırlı aynı hakkın bu mutlak gücü; a) haksız saldırıya karşı korumada,…