E-Duruşma

Özekes, yargılama hukukunda teknolojiden ve dijitalleşmeden yararlanılırken yargılama ilkeleri ile uyum içerisinde kalınması gerektiğini belirtmektedir. Yargılama ilkelerini bu bağlamda iki kategoride değerlendirerek teknolojinin kullanımı konusunda en az esneklik kazanacak ilkelerin, temel yargısal ilkeler olduğunu, adil yargılanma, hukukî dinlenilme hakkı, silahların eşitliği, usûl ekonomisi gibi temel ilkelerin gözardı edilmesi halinde ise hangi usûlle olursa olsun hukuk devleti anlamında bir yargılamadan söz edilemeyeceğine işaret etmektedir. Hal böyle olmakla birlikte dijital imkanların bu ilkelere riayet konusunda yargılama hukukuna sunduğu imkanlardan da yararlanılması gerektiğini belirtmektedir. Örneğin dijital imkânların makul sürede yargılanmayı daha mümkün kıldığını, ayrıca elektronik ortamın bazı yönlerden müdahaleye kapalı olması ya da müdahalenin tespiti sebebiyle, mahkemenin yargısal faaliyetini daha az etkiyle sürdürmesini, hakkaniyete uygun yargılama yapmasını kolaylaştıracağını ifade etmektedir. Temel yargısal ilkeler dışında kalan, bir kısmı yargılama sisteminin tercihiyle ortaya çıkmış bir kısmı ise doğrudan yargılama uygulamasına yönelik ilkelerden olan tasarruf, taraflarca getirilme, doğrudanlık, yazılılık-sözlülük, dürüstlük gibi ilkeler açısından

Pekcanıtez/ Atalay/ Özekes yargılama hukukunda teknolojik gelişmelerden yeterince yararlanılması gerekliliğine vurgu yaparak bu sayede tarafların ve vekillerinin önemli zaman ve masraf tasarrufu sağlayacağını bununda yargılamanın daha ucuz ve hızlı olmasına katkı sunacağını belirtmektedirler. Ayrıca yapay zekâ tartışmalarının yapıldığı bir ortamda teknik gelişmelerin göz ardı edilmesinin adalet mekanizmasını işletilemez duruma getirebileceğine dikkat çekerek, istinabe gibi doğrudanlık ilkesine aykırı, köhne bir sistemin yerine, tam olmasa da taraf, tanık, bilirkişi ve hâkimi karşı karşıya getiren sistemin tercih edilmesinin önemine vurgu yapmışlardır(110).…