Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 399§ 9. Hukuki İşlemin Koşula ve Vadeye Bağlanması
1.3.9.1
Sözleşmesel bağ (bağıt), yasal veya sözleşmesel dönme, fesih ve geri alma haklarıyla…
Hukuki işlemler değişik nedenlerle henüz son ve kesin adımı atmak istemeyenlerce…
İşlemin koşula bağlanması demek, onun bağlayıcılığının veya çözülürlüğünün gelecekte…
Örnek: A hukuk öğrenimine heveslenen arkadaşı B’ye Giriş Sınavlarını başarması koşuluyla…
Değişik bir örnek: A, S’nin beş bin liraya önerdiği taşıtı almak ister; ama parası…
Eğer A ikramiyeyi kazandığından habersiz, ertesi gün böyle bir koşulu içeren bir sözleşme kurmuş olsaydı çözüm değişmezdi.…
Gerçi bu olasılıkta koşulun objektif açıdan belirsizliği söz konusu olmayacaktı (ikramiye geçmişte kazanılmış olacaktı); ama salt A için “öznel belirsizlik” durumunda (gerçek olmayan koşulun …
Eklemeli ki gerçek olmayan koşulda (conditio in praesens vel praeteritum collata) taraflarca belirsizliği varsayılan olay geçmişte veya şimdiki zamanda eylemli olarak gerçekleşmiş bulunur. Malın fiyatının ekspertiz raporunda gösterilen değerle örtüşmesi koşuluyla yapılan alışveriş böyledir.…
Bu gibi durumlarda işlem askıya alınmaz; eğer koşul tamamsa işlem geçerli; eğer koşul eksikse işlem geçersiz sayılır.…
Koşul kavramına yakın duran bir kavram “yükleme” (Auflage, charge) kavramıdır. Yükleme karşılıksız bir kazandırmaya eklenen bağlantılı bir edim yükümüdür. Karşılıksız kazandırılan arsayı çocuk parkına özgüleme yüklemesi tipik örnektir.…
Ta Savigny’den kalma bir tekerlemeyle: “Koşul askıya alır yüküm yüklemez; yükleme yüküm yükler askıya almaz.”…
Açıklamaların ortaya çıkardığı gerçek şudur ki koşul kavramıyla hukuki işlemin yürürlüğü…
Geçmişteki ve şimdiki belirsiz olgular “şart” (MK terminolojisiyle “koşul”) olamazlar; olsa olsa “hukuki işlemin temeli” olabilirler.…
Hukuki şart (conditio iuris) ayrıdır; ölüme bağlı tasarrufta “ölüm” veya kısıtlının belirli işlerinde vesayet makamının “onayı” gibi, yasal geçerlilik gereği (yasal tamamlayıcı olgu) anlamına gelir.…
Halk ağzında sözleşmenin koşulları olarak anılan teslim ve ödeme koşulu gibi koşullar da gerçek, teknik anlamda koşul sayılmaz.…
1.3.9.2
Eğer işlemin etkilerini doğurması gelecekteki belirsiz olguya ertelenmişse “geciktirici…
Geciktirici olsun, bozucu olsun, koşul, insan istencinden bağımsız “rastlantısal koşul” niteliği taşıyabileceği gibi (sigorta tazminatı kaza olduğunda ödenecektir), insan istencine bağlı “iradi koşul” niteliğinde de olabilir: Tellallık ücreti evimi kendi isteğimle sattığımda ödenecektir. Hatta bu iradi koşulun salt keyfi irade açıklamasına bağlı olması bile düşünülebilir. (Salt iradi koşul örneği: Eğer malı beğenirsem alırım!)…
İradi koşul (kazandırmada evlenme veya boşanma koşulu) genelde kişilik hakkına aykırı dayatma ve dolayısıyla koşulun geçersizliği sorununu beraberinde getirir.…
Eğer koşul hükümsüz sayılacaksa, salt koşulun kesilip atılmasıyla (onun yazılmamış sayılmasıyla =…
Salt iradi koşul (eğer istersen satın al koşulu) ise başka bir sorunu beraberinde getirir O da böyle bir koşulla işlem kuran kişide gerçekten bir hukuksal bağlanma bilincinin mevcut olup olmadığı sorunudur Genel kanı şudur ki denemeli satıma, opsiyon haklarına ve sözleşmeden dönme hakkının saklı tutulmasına göz yuman bir hukuk sisteminde salt iradi koşula karşı çıkılamaz.…
Yalnız ölüme bağlı tasarruflar için geçerli “maddi anlamda kişiye sıkı biçimde bağlılık ilkesi” (başkasına karar yetkisini bırakma yasağı) karşısında salt iradi koşullara miras hukukunda hiç de sıcak bakılmaz.…
1.3.9.3
Genelde tüm işlemler koşula bağlanabilir. Ama koşul kaldırmaz (şart düşmanı) işlemler…
Yalnız şu nokta gözden kaçırılmamalı: Hukuki işlemlerin koşul düşmanlığı bu düşmanlığı…
Tasarruf işlemlerinin bozucu şarta bağlanmaları taşınmazlarda olanaksızdır; taşınırlarda mülkiyeti saklı tutma anlaşması benzeri teminat işlemleri dışında tartışmalıdır.…
1.3.9.4
Koşula bağlı işlemler koşul gerçekleşmeden önceki askı durumunda da birtakım ara-etkiler…
1.3.9.5
Koşula bağlı “tasarruf” işlemlerinde daha da ileri giden sonuçlar doğar. Şöyle…
Koşula bağlı tasarruf işleminde ara-tasarrufa karşı korumaya şöyle bir örnek verilebilir: A B’den bir makineyi şu koşulla devir almıştır. A 1 Ocak 2012’ye kadar makineyi yerleştirebileceği bir atölye bulacak; o tarihe kadar B makineyi A için saklayacaktır. (Tasarruf işlemi geciktirici koşula bağlanmıştır.) 30 Aralık 2011’de B, A için sakladığı makineyi Ü’ye satıp devretmişse, A 1 Ocak’ta amaca uygun bir atölye bulduktan sonra makineyi Ü’den ayni taleple isteyip alabilir. Çünkü A’nın B’nin ara tasarruflarına karşı koruması vardır. Ola ki Ü durumu bilmesin, yani iyi niyetli sayılsın! Tam mülkiyet hakkı sahibi bile emanet ettiği maldaki tam mülkiyetini iyi niyetli üçüncü kişiye kaptırırken, beklenen mülkiyet hakkı sahibi bu hakkını iyi niyetli üçüncü kişiye haydi haydi kaptırır. A avuntuyu B’den sözleşmeye aykırılık tazminatı talep etme olanağında arayıp bulacaktır. Koşul gerçekleşince işlem askıdan iner, ya tüm sonuçlarını doğurur (böyle geciktirici…
§ 8. Hukuki İşlemin Geçerliliğinin Başkasının Oluruna Bağlanması
§ 10. Hukuki İşlemde Temsil
EN
TR
