Alacaklının yarattığı ifa imkansızlığı olgularını alacaklı temerrüdünün hukuki potasında toplamaya çalışan görüş artık terk edilmiştir. Bu vesileyle şu noktayı da ekleyelim: Sonradan yinelenemez sanat gösterilerinde, canlı televizyon yayınlarında, spor karşılaşmalarında, tren, otobüs, gemi ve uçak yolculuklarında, edimin zaman öğesine sıkı sıkıya bağlılığı yüzünden “mutlak kesin vadeli işlemin” varlığı kabul edilir. Alacaklı böylesine ivedi bir edimi almazsa temerrüde değil, düpedüz imkansızlığa yol açmış sayılır. Böyle bir durumda da edim borçlusuna karşı edimi yerine getirmek (kavuşamadığı edimin bedelini ödemek) zorunda kalır. (§ 13 N 4) Öte yandan, sürekli edimli sözleşme ilişkilerinde de ifa gününün (vadenin) kaçırılması (gecikme), çoğu zaman edimi sonradan telafi olanaksızlığına (imkansızlığa) yol açar. Bu anlamda sürekli edimli sözleşme de “mutlak kesin vadeli işlem” sayılabilir. Kiraladığı yere günü geldiğinde yerleşmeyen kiracı, geçmiş günler için bu yerde oturma olanağını kaçırmış olur. İş işten geçmiştir. Tarihin çarkı gerisin geriye çevrilemez. Üstelik o, kira parasını ödemekten de kaçınamaz. Zira anılan örnekte imkansızlığı yaratan kişi, alacaklı-kiracıdır. Onun kiralanan yerden yararlanma edimine kavuşamadığı halde kira parasını ödemesi (karşı edim hasarına katlanması) hakkaniyetin bir gereğidir. (Nitekim bk. BK 324) Aynı değerlendirme işçinin hizmet edimini yerine getirme şansını günü geldiğinde kendisine tanımayan işveren için de geçerlidir. O da genellikle alacaklı temerrüdünü değil de ifa imkansızlığını yaratmış sayılır; ama yine de işçiye, çalışamadığı halde ücretini vermek zorunda kalır.…
TR
EN
