You only have rights to document if you have package.
I. BORÇLU TEMERRÜDÜNÜN ÖZELLİKLERİ VE GEREKLERİ
XVII.1
İmkânsızlık, borçlunun edimini istese de yerine getirememesidir. Borçlu temerrüdü…
Temerrüt imkansızlıkla kolay kolay bağdaşmaz; bir araya gelmez. Yalnız temerrüdün…
Edimi sonradan yerine getirme olanağının yokluğu veya varlığı, imkansızlıkla temerrüt…
Edimin zamanının özel bir ağırlık kazandığı, edimin ivediliğinin en yüksek derecesine…
XVII.2
Borçlu temerrüdünün alacaklının borçlunun ifasını engellemesi anlamındaki alacaklı…
Borçlu temerrüdü, borçluya fatura edilecek ifa engelleri arasında başköşeyi tutar.…
Kaldı ki alacaklı, borçlunun edim çevresine nüfuz ederek onun ediminin yerine getirilmesinin…
Gerçekten de ifa engeli ya da sözleşmeye aykırılık denince ilk akla gelen imkansızlık değildir de borçlu temerrüdüdür. Bir kere günümüzde çoğunlukla çeşit edimleri borçlanılır; bunlarda da imkansızlığa pek rastlanmaz. Sonra, her alacaklı en başta, yerine getirilmesi taahhüt edilmiş edime kavuşmayı düşünür; borçlunun çevresinde olup bitenleri araştırmaksızın, davasını aynen ifa istemini de içeren borçlu temerrüdüne dayandırır. Borçlu temerrüdünde formaliteli (uyarılı, süreli) de olsa, alacaklının hakları daha zengindir. Bu zengin yaptırımlar arasında aynen ifa istemine ve davasına da yer vardır. İmkansızlıkta ise sorumlu borçludan formalitesiz tazminat istenebilir ve evvelce yerine getirilmiş edim kurtarılabilir ama aynen ifa istemine ve davasına yer yoktur. Alacaklı imkansızlığın hukuki rejimini ancak aynen ifanın artık kendisi için hiçbir anlam taşımadığı olasılıkta seçer.…
XVII.3
Borçlu temerrüdü, ifa günü gelmiş (muaccel) olup ifası olanaklı sayılan ve defiyle…
Görülüyor ki borçlu temerrüdü düzayak, yalınkat bir geciktirme olmayıp nitelikli…
Her ne kadar bir borca (hukuka) aykırılık oluşturursa da borçlunun kusurunun varlığını…
Gelgelelim borçlunun temerrütten ötürü kusursuz sorumluluğunu yine de tıpkı borçlunun başlangıçtaki sübjektif imkansızlıktan ve bu arada taahhüt ettiği çeşidi sağlayamamaktan ötürü garanti sorumluluğu gibi, salt hukuki yanılma, organizasyon aksaklığı, bilgisizlik, deneyimsizlik veya parasızlık benzeri kişisel ifa engellerinden sorumluluk diye anlamak yerinde olur. Yoksa bu kusursuz sorumluluk, savaş, ambargo, grev, kamusal engelleme benzeri, önceden kestirilemez, sonradan da önlenip aşılamaz, kökeni de borçlunun etki alanı dışında yatan atipik rizikolardan (mücbir sebeplerden) bile sorumluluğu kapsayacak boyutlarda anlaşılmamalıdır. Sözleşmenin (normun) koruma amacı dışında kalan böylesine atipik rizikolarda ifa gününün geçici ifa engeli süresince ertelenip geleceğe kaydırıldığı, sanki muacceliyetin dondurulduğu kabul edilmelidir. Şu kadar ki ivedi edimlerde, özellikle kesin vadeli işlemlerde ve bekleme süresinin belirsizliğinde, alacaklının karşılıklı edimleri BK 136 ya da BK 123-125 kuralları çerçevesinde kayıtsız koşulsuz, derhal tasfiye etme hakkı olabilir. Son yıllarda borçlunun garanti sorumluluğunu benimseyen uluslararası anlaşmalarda da, önceden kestirilemez, önlenemez ve aşılamaz olup borçlunun etki alanının…
XVII.4
Borçlu temerrüdünde borçlunun kusuru aranmaz ama onun direngenliğinin hukuka aykırı…
Nitelikleri gereği en erken tarih olarak ancak faturanın aboneye vardığı günde muaccel olabilecek elektrik, su, telefon ve doğalgaz abonman bedellerini ödeme borcu için, uygulamada ne yazık ki pek sık görüldüğü gibi, geçmişte kalmış bir tarihten itibaren aboneden temerrüt faizi istenmesi hukuken geçerli sayılamaz.…
Hatta borçlu tarafından ileri sürülmesi savsaklanmış bir ödemezlik defi de salt soyut…
Öte yandan, gününde “edim eylemini” gerçekleştiren borçlu da temerrüde düşmüş sayılamaz.…
Borçlu temerrüdü, borçlu için (kusursuz bile olsa) ağır hukuki sonuçlar doğuran bir…
Temerrüt ihtarıyla, alacaklı, sözleşme uyarınca hak ettiği ve istediği edimi, borçlunun…
Temerrüt ihtarı, borçluyu alacaklının hukuki sonuca yönelik iradesinden bağımsız olarak temerrüde düşürdüğü için hukuki işlem değil de hukuki işlem benzeri eylem sayılır. Ama sonuçta yine de hukuki işleme özgü kurallara bağlı tutulur. İlke olarak şekle bağlı değildir. Bu şekil serbestliğinin istisnası, tacirler için, Ticaret K. mad. 18 kuralında yer alır…
Temerrüt ihtarının vadeye veya şarta (koşula) bağlanıp bağlanamayacağı çekişmelidir. Vadeye bağlanmış ihtar bir erteleme (tecil) önerisi yerine geçebilir. Koşula gelince, uyulması borçlunun istencine bırakıldıkça engellenmesine gerek yoktur…
Temerrüt ihtarı şu iki özel durumda gereksiz hale gelir:…
a) Edim için belirli bir ifa günü veya süresi (vade) daha baştan veya telefon faturalarındaki…
Faturanın bir başına temerrüt ihtarına yetmezliği anlayışı son yıllarda AB Yönergeleri doğrultusunda kimi Batı ülkelerinde değişmiş sayılabilir. Örneğin, yeni § 286 BGB kuralına göre, F. Almanya’da para borcunda temerrüt, salt faturanın alınmasından otuz gün sonra kendiliğinden işlemeye başlar. Ticaret K. mad. 1530 IV kuralında da benzer bir düzenlemeye rastlanır.…
§17. BORÇLU TEMERRÜDÜ
II. BORÇLU TEMERRÜDÜNÜN HUKUKİ SONUÇLARI
TR
EN
