Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 436II. HAKSIZ ZENGİNLEŞME KÖKENLİ İADE İSTEMİNİN BAŞKA İADE İSTEMLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI VE YARIŞTIRILMASI
XXIV.20
Haksız zenginleşme (iktisap), doğrudan doğruya deyimin kendisinden de anlaşılabileceği…
Taşınmazlara ilişkin ayni hakların devrinde tasarruf işleminin hukuki sebebe bağlılığı…
Eklemek gerekir ki edim diye verilmiş olsa bile, paranın iadesi de kural olarak, karıştırma (müdahale) dolayısıyla zenginleşme temeline dayanacaktır…
Görülüyor ki hukuki sebebe bağlılık ilkesi sadece edimden ötürü zenginleşmeleri devre…
Taşınırlara ilişkin ayni hakların devrinde tasarrufun soyutluğu ilkesi benimsenirse…
Sonuç olarak: Malik kalan kişi, “vindicatio”yu, buna karşılık, kendisi geçerli olarak…
Ayni hak sahibinin “istihkak” davasını (vindicatio’yu) gözden çıkarıp (yetkisiz tasarrufa icazet verip) üçüncü kişiye karşı istihkak istemi yöneltecek yerde, yetkisiz tasarrufta bulunana karşı müdahaleden ötürü zenginleşme istemi yöneltme seçeneği (seçimlik yetkisi) ayrıdır ve saklıdır…
Öte yandan, ele geçirilen değerin iadesini sağlama amacında birleştikleri ölçüde, haksız zenginleşme hukukunun tasfiye (çözülme) rejimiyle haksız zilyetlik hukukunun tasfiye rejiminin de birbirini etkileyip tamamlayabileceği unutulmamalıdır…
XXIV.21
Haksız zenginleşme kökenli tasfiye (iade) istemi ayni istihkak istemiyle seçenekli…
Kendisine düşen sözleşme edimini yerine getirdiği halde karşı edimi ele geçiremeyen…
Öte yandan, sinallagmatik sözleşmenin karşılıklı edimleri arasında apaçık bir dengesizlik…
Sonra, kullandırma ve yararlandırma sözleşmeleriyle iş görme ve teminat sözleşmelerinin…
Şu da var ki sözleşme kökenli ifa ve iade isteminin edim zenginleşmesi istemini dışlaması,…
Şöyle bir örnek verelim: Yetkisiz olarak kiralık malı devreden veya başkasına (alt)…
Bu arada şuna da dikkat edilmeli: Ayni ve akdi iade istemleriyle seçenekli bir yarışmaya…
Gerçekten de haksız zenginleşmenin işlevlerinden biri, hukuki şekilcilik ve istikrar…
Görülüyor ki sadece soyut bir hakkaniyet düşüncesini yansıttığı varsayımıyla (ki yanlış bir varsayımdır) haksız zenginleşme istemlerinin ancak başkaca özel ve teknik tasfiye istemleri söz konusu olmadıkça gündeme gelebileceklerini, yani haksız zenginleşmenin genelgeçer ikincilliğini (Subsidiarität) savunan eski bir görüşün tutulacak yanı yoktur.…
Sözleşmesel iade istemini ancak tamamlayabilen, ama onunla seçenekli yarışamayan…
Ancak davacının davalının objektif zenginleşmesini bastıran ağırlıkta özel bir zararı varsa işte o zaman haksız fiil tazminatı davacı için daha çekici olabilir…
Haksız fiil tazminatı ile müdahale zenginleşmesinin tasfiyesi arasındaki ilişkilerden söz ederken, aynen haksız fiil ve müdahale zenginleşmesi gibi, “müdahaleden ötürü sorumluluk” (Eingriffshaftung) başlığı altında toplanan iki benzer sorumluluğu anmamak olmaz: Biri hukuk düzenince izin verilmiş tehlikeli bir faaliyette bulunan kişinin tehlikeli işletmesine veya eşyasına bağlanabilecek zarardan kusursuz da olsa sorumlu tutulduğu tehlike sorumluluğudur. (Gefaehrdungshaftung) İkincisi de ağır basan üstün yarar uğruna başkasını fedakarlığa katlandıranın elde ettiği yarardan ötürü sorumluluğudur. (Aufopferungshaftung) Her ikisi de haksız fiil sorumluluğuyla müdahale zenginleşmesi arasında ortalama bir yer tutarlar.…
XXIV.23
Başkasına tahsis edilmiş hukuki konumların gasbedilmesi (Geschäftsanmassung) olaylarında…
Bu ağır tasfiye yükümüyle, BK 530 kuralı, başkasına ait sayılan bir çıkarı bencilce…
Bu niteliği yüzünden ancak hukuka aykırılık bilinciyle hareket eden kötü niyetli…
Yaptığı münasebetsizliği bilmeyen iyi niyetli bir kişiye karşı, ancak onun objektif…
Yoksullaşmasız bir zenginleşme tanımadıklarından, bu gibi edim dışı zenginleşmeleri, sırf onları pas geçmemek için BK 530’un gerçek olmayan (hukuka aykırı) vekaletsiz iş görme düzenlemesine postalayanlar, bu düzenlemenin düpedüz bir özel hukuk cezası oluşturan ağır tasfiye rejiminin ancak hukuka aykırılık bilinci taşıyan kötü niyetli bir “gasıba” yakışacağını gözden kaçırırlar.…
Elde edilmiş tüm menfaatlerin yani sübjektif zenginleşmenin devri yaptırımı, iyi niyetli zenginleşen şöyle dursun, sırf hukuki eksikliği bilmesi gerektiği için ister istemez kötü niyetli sayılacak olan “mazur görülebilir” bir zenginleşene bile yüklenemeyecek ağırlıkta bir yaptırımdır.…
Haksız zenginleşmeyle gerçek vekaletsiz iş görme arasındaki ilişkiye gelince: Vekaletsiz…
I. HAKSIZ ZENGİNLEŞMENİN ANLAMI, İŞLEVİ, ÖĞELERİ VE ÖZELLİKLERİ
III. HAKSIZ ZENGİNLEŞMENİN TÜRLERİ
EN
TR
