Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
II. Hukuk Kurallarının Yapısal Özellikleri ve Değişik Türleri
1.1.1.9
Fizikçi ve kimyacı formüllerle, matematikçi sayılarla, iktisatçı istatistiklerle,…
Hukuk devletsiz düşünülemeyeceği gibi, kuralsız da düşünülemez. Gerçekten de hukuk…
Bir kuralı “hukuk kuralı” yapan yapısal özellikler nelerdir acaba?…
Tipik bir hukuk kuralının yapısına bakalım: “Eğer bir kimse bir başkasına mal satıp…
Bu tipik hukuk kuralının anatomisini bir formülde özetleyelim:Sayfa 14…
a) Olgular (gerekler, ön koşullar) bütünü (Tatbestand / abstract of fact / état de…
Bu tipik kuralda, (a) bölümü kuralın öznel ve nesnel gereklerden oluşan “olgular…
Kuralın (b) bölümünde bir davranış yükümü yer almaktadır. Olgunun gerçekleşmesine…
Hukuki sonucun bu iki bileşeni yani yüküm (b) ve yaptırım (c) bu örnekteki gibi (aynı…
1.1.1.9.a
Olgular bütününü (yasal tipi) oluşturan olgular (facts, faits), zamanın geçmesi ve…
Olgular bütününde yer alan kavramlar da ya çocuk ve konut kavramları gibi “deskriptif…
Bu olgular bütününe bağlanan hukuki sonuç (yaptırım) ise genelde bir ödeve ve yüküme…
1.1.1.10
Hukuk kurallarının tipik bir özelliği vardır. Bu özellik, birey üstülük (genellik)…
Hukuk kuralının genellik ve soyutluk özelliğinin sonucu şudur: İyilikbilmez çocuk…
Hukuk kurallarının genellik ve soyutluk özelliği, olsa olsa, “hakkaniyet” gereği,…
1.1.1.11
Hukuk kurallarının genellik ve soyutluk özelliği dışında başka bir özelliği de…
Tipik hukuk kuralı, belirli bir davranışı yaptırım tehdidiyle emreder (emperatif…
Eksiksiz (komple) tipik kuralın modeli “talep temeli” oluşturan kuraldır; açıkçası,…
1.1.1.11.a
Hukuk kuralının başkaca toplumsal davranış kurallarından ayırt edici belirgin özelliği,…
Aslında, bu gibi yaptırımsız yükümlere dava edilemez “eksik borçlar” da eklenebilir (BK 524, 604, MK 23 III 2).…
Sert kurallarla yumuşak kurallar arasında ortalama bir yer tutan zayıf kurallara (düzen kurallarına, lex minus quam perfecta, Soll-Vorschriften) gelince: Bunların yaptırımı salt disiplin cezasından ibarettir; disiplin cezasına katlanma göze alındıktan sonra, bu kurallara da pekala uyulmayabilir. (MK 537: Noter için vasiyetnameyi saklama yükümü!)…
Kuralların yaptırım öğesi açısından gözetilen bu ayrım ileride (N 34’te) yeniden ele alınacaktır.…
1.1.1.12
Kimi hukuk kuralları, “yaptırım” şöyle dursun, herhangi bir “yüküm” bile içermezler.…
Kişisel durum sicillerine (MK 36 i.s.), tüzel kişiliğe (MK 47 i.s.), işlem ehliyetine…
Bu gibi bağımlı, eksik, “refakatçi” (yardımcı) kuralların örnekleriyle düzenleyici…
Tanımlayıcı kurallara ayrıca yerleşim yerini tanımlayan MK 19, derneği tanımlayan MK 56, vakfı tanımlayan MK 101 kuralları da örnek olarak gösterilebilir.…
Eksik kurallara “salt amaç belirtmekle yetinen kuralları” da katmak gerekir. Özellikle…
Ana kuralı sınırlayarak bu kurala “ayrık (istisna) getiren kurallar” ve bu arada…
1.1.1.13
Eksik kuralların ilginç bir bölümü de “atıf” (gönderme) kurallarıdır (Renvoi/Verweisung).…
Atfın ileride özel olarak ele alacağımız kıyastan farkı şuradadır: İleride göreceğimiz…
Atfın ve örneksemenin yalınkat bir kopyalama olmayıp, karmaşık bir uygulama olduğu,…
1.1.1.14
Şimdi, tek başına bir anlam taşımayan bağımlı, eksik kuralların en önemlilerine,…
Hukuk kurallarının gereklerden (olgulardan) ve sonuçtan (yükümden ve yaptırımdan)…
Sayfa 19
Değişik bir anlatımla: Atıfta (göndermede) bulunan aktif ama eksik kuralın uygulanabilmesi…
Kural tasarrufuna yarayan bu ilginç yasama tekniğinde, sonuç olarak, atıfta bulunan…
“Atıf” (gönderme), belirli bir kuralın hukuksal gereklerine veya hukuksal sonuçlarına…
Sadece hukuki gereklere yapılan atfın örneği olarak BK 603 kuralı gösterilebilir:…
Sadece hukuki sonuçlara yollayan yasal atıf kuralına örnekler: Tüzel kişinin malvarlığı…
Hem hukuki gereklere hem hukuki sonuçlara yollayan yasal atıf kuralına örnekler:…
Atfın başka bir kuralın salt hukuki sonuçlarına mı yoksa aynı zamanda gereklerine…
1.1.1.15
Hukukumuzun belki en önemli ve aynı zamanda en kapsamlı genel (global) atıf kuralı…
Bu büyük “atıf hattı”, aynı zamanda, BK kurallarını MK’un bir organik, bütünleyici…
Bir başka önemli ve kapsamlı atıf kuralı da BK 114 II kuralında yer alır: “Haksız…
1.1.1.16
Yasanın kapsamını gereksiz yere şişirebilecek olan sürekli yinelemelerden kaçınma…
Fiksiyon (varsayım), adı üstünde, aslında mevcut olmayan bir olguyu mevcut sayar;…
Örnek: “A olgusu için öngörülmüş olan hukuki sonuçlar B olgusuna da uygulanır” diyecek…
Bu örnekten de anlaşılabileceği gibi, varsayıma üstü örtülü bir “gizli atıf” gözüyle…
Varsayımın, adı üstünde, tersinin iddia ve ispat edilmesi asla söz konusu olamaz…
I. Hukukun Değişik Anlamları
III. Hukukta Yaptırımlar - Özellikle Hükümsüzlükler
EN
TR
