Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
II. Kişilik Hakkının Kişinin Kendisine Karşı Korunması
2.1.3.6
MK 23’ün içsel ve işlemsel koruma kuralına göz atılırsa, kişinin hak ve fiil ehliyetlerinden…
Bu kural son tahlilde sözleşme serbestliğini kişilik hakkını koruma kaygılarıyla…
2.1.3.6.a
Ehliyetlerden ve özgürlüklerden vazgeçmeyi iki ayrı fıkrada toplayan ve kişilik değerlerinden…
“Kimse kişilik değerlerini ahlaki (etik, moral) değer yargılarına aykırı olarak gözden…
Dikkat edilirse, önerilen bu formülde MK 23 kuralı bir özveri ve ödün yasağına indirgenmekte…
Görüldüğü gibi, sözleşme serbestliğinin bizzat kişilik değerlerinden özveride bulunan…
Zamanla değişen ve takdire bağlı kalan ahlaka aykırılık konusundaki değer yargısını…
MK 23’ün ilk iki fıkrası arasında “ehliyetten vazgeçme” ile “özgürlükten vazgeçme” ve “kısmen vazgeçme” ile “sınırlama” deyimlerine dayanılarak benimsenen ayrımcı yaklaşım ve sözleşme serbestliğini ahlaki değer yargıları dışında kalan kavramlarla ve ölçütlerle sınırlama çabaları “kavram hukukçuluğu”nun izlerini taşıyan verimsiz çabalardır. Nitekim yabancı hukuklarda böylesine yapay ayrımlara yer verilmez; kritik sınır salt anayasal temel haklar ve ilkeler ışığında belirlenen ahlaki değer yargılarıyla çizilir.…
Hukukun hukukçu olmayanlarca da kolayca kavranabilecek biçimde sade (basit) çözümler üretme gereği de MK 23 kuralının böylesine basite indirgenmesini haklı kılar.…
2.1.3.6.b
Yalnız şu var: MK 23 kuralının ahlaki değerlere aykırı olarak kişilik değerlerinden…
İleride kişilik hakkının dışsal-eylemsel korumasında da görüleceği gibi, kişilik değerleri soyundan esnek çerçeve hakların korunması her zaman duyarlı menfaat çatışmalarına yol açar. Bu nedenledir ki kişilik haklarının korunmasında çatışan menfaatleri duyarlıkla tartacak olan “menfaatler terazisi” bir an için bile elden bırakılamaz.…
Özverinin ve ödünün ağırlığını belirleyen bu takdiri ölçütler şunlardır: a) Kişinin…
MK 23’ün tarihsel işçiyi koruma işlevi ve güçsüzü koruma amacı dikkate alındığında bu büyük fotoğrafta son ölçüt (d) en önemli ölçüt sayılmalıdır.…
Hukuk yöntembiliminde burada benimsenen bu esnek ve global yaklaşıma “dinamik mekik sistemi” (bewegliches System) veya “kum yığını kuramı” (Sandhaufentheorem) denir.…
2.1.3.6.c
MK 23 kuralı doğrultusunda öngörülen ve bu kuralı bütünleyip pekiştiren özel kurallar…
MK 66: Hiç kimse dernekte üye kalmaya zorlanamaz.…
MK 119: Kişi evlenmeye zorlanamaz.…
MK 341: Ana baba çocuklarının dinsel eğitimini belirleme haklarından feragat edemezler.…
MK 869: Malik rehin ettiği taşınmaz üzerinde yeni sınırlı ayni haklar kurmayacağını (tasarruf yasağını) taahhüt edemez.…
MK 873 II/949: Borcun ödenmemesi halinde rehin edilmiş eşyanın mülkiyetinin alacaklıya geçmesi kararlaştırılamaz.…
BK 444/45: İşçiye işverenin haklı bir menfaatine dayanmayan ve işçinin geleceğini tehlikeye sokan aşırı bir rekabet yasağı dayatılamaz.…
BK 28: Güçsüzün güçsüzlüğünden yararlanılarak ona oransız (ölçüsüz) bir edim kabul ettirilemez.…
BK 182 III: Borçluya dayatılan aşırı ceza koşulları indirilir.…
BK 42/512: Temsil yetkisi ve vekalet geri alınamaz biçimde sürekli kılınamaz.…
BK 238/598/MK 698 II: Belirli bağlılıklar ve bağımlılıklar en çok on yıl için kararlaştırılabilir.…
2.1.3.6.d
MK 23 kuralına sonradan eklenen 3’üncü fıkranın ve Organ Kanunu’nun organ devri konusundaki…
MK 23 III’ün Organ Kanunu m. 3/5 kuralları ile birlikte organ aktarımı için öngördüğü…
Bütün bu koşullar geride ele alınan ölçülülük ölçütlerine, başka bir deyimle, ödün…
2.1.3.6.e
MK 23 kuralının uygulanmasına günlük yaşamdan örnekler vermeden önce dikkat edilecek bir iki noktaya parmak basalım: Kişinin belirli hakları özel bir ilişkide bir defaya mahsus kullanmaktan vazgeçmesi pekala olanaklıdır. Sözgelimi, kişi kendisine düşen belirli bir mirası reddedebilir, belirli bir mülkünü terk edebilir, belirli bir alacak hakkını ibra yoluyla gözden çıkarabilir, zamanaşımını ileri sürme (defi) hakkından bu hak doğduktan sonra feragat edebilir, belirli bir uyuşmazlıkta adliye mahkemeleri yerine özel bir hakeme başvurulmasını kabullenebilir. Hak sahibinin kendi haklarına ilişkin böylesine tikel özverileri ve ödünleri MK 23 kuralının yasak kapsamına girmez. MK 23’ün amaca uygun, sistematik (bütüncül) yorumu bu çözümün kabul edilmesini gerektirir. Ne de olsa bütün bu tikel özveriler ve ödünler yasanın değişik kurallarında açıkça tanınmıştır.…
MK 23 kuralı açısından dikkat edilecek başka bir nokta da şudur: Gerçi MK 408/409 kurallarında ergin kişinin kendisinin kısıtlanmasını isteyebileceği yazılıdır. Ama gözden kaçırılmaması gerekli nokta şudur ki bu istem ancak kişinin yaşlılığı, sakatlığı, ağır hastalığı veya deneyimsizliği nedeniyle işlerini yürütemediği için bir vasinin korumasına muhtaç olduğunu yargıca inandırıcı biçimde kanıtlaması üzerine yargıç tarafından yaşama geçirilebilir. Bu koşullar karşısında kişinin kısıtlanma isteminin MK 23 ile bağdaşmadığı söylenemez.…
I. Kişilik Hakkının Özellikleri
III. Kişilik Hakkının Dıştan Saldırılara Karşı Korunması
EN
TR
