EN
TR
Bu soyut karşılaştırmaları somut örneklere dökelim: Oto maliki, başkasının motorunu…
Başkasının eşyasına kendisine ait eşyayı bütünleyici parça olarak takıp birleştirme…
Örneklerden de anlaşılabileceği gibi, daha çok, başkasını yasa gereği iktisap mekanizmasıyla…
Dikkat edilirse hemen fark edilir: Bir başkasına herhangi bir edimde (kazandırmada)…
Nitekim MK 722/23 ve 775/76 kuralları, birleştirme, karıştırma veya işleyip başkalaştırma…
Yalnız şu var: Harcamadan (masraftan) kurtulmadan ötürü edim dışı zenginleşmenin…
Bir kere, başkasının eşyasına masraf edip onu kendisine düşen masraftan kurtarma…
Kira sözleşmesi bağlamında, kiracı tarafından, kiraya verene kalacak tarzda gerçekleştirilen…
Masraf zenginleşmesini kağıt üstünde bırakan bir başka olgu da şudur: Başkasının…
Edim zenginleşmesiyle vekaletsiz iş görme karşısında ister istemez arka plana çekilen…
a- Kişinin, katkıda bulunduğu malın bir başkasına ait olduğunu bilmemesi ya da elinin…
b- Kişinin, başkasına ait olduğunu bildiği mala doğrudan doğruya kendi çıkarına (kendisi…
Dikkat edilirse, ender karşılaşılan bu olasılıklarda edim zenginleşmesine yer yoktur.…
Gelgelelim, masraf zenginleşmesinin uygulanma şansı açısından talihsiz yazgısı daha…
Bu özel yasal kuralların başında haksız zilyedin haksız zenginleşme kökenli masraf…
Bununla birlikte, masraf zenginleşmesinin genel ilkelerinin, bu özel kuralları tamamlayabileceği,…
Başkasına düşen bir masrafı kendisi yaparak başkasını masraftan kurtaran ve bu yoldan…
İyi niyetli haksız zilyet yararına MK 994 kuralında saklı tutulan “masrafların karşılanması…
Hatta bir görüşe göre, bu masraf alacağı, ancak eşya geri verilene dek ileri sürülebilen,…
Şunu da eklemeli: Haksız zilyedin koşullu ve eksik sayılan masraftan ötürü karşı-alacağı,…
Yasa, masraftan ötürü zenginleşme istemini özel olarak bir de BK 80 kuralında öngörüp…
İster haksız zilyet, ister haksız zenginleşen tarafından yapılmış olsun, eşyaya yapılan…
Nitekim, öğretide yeni eğilimler, haksız zilyedin ve zenginleşenin masraf alacağını,…
Öte yandan, kişinin başkasının arsasına kendi inşaat malzemesiyle katkıda bulunup…
Haksız inşaat olgusunu düzenleyen MK 723 kuralında inşaat malzemesi sahibinin tazminat…
Masraftan ötürü zenginleşme istemiyle ilgili en kritik sorun, kişiye hiç aklından…
Sorunun çözümü, zenginleşmeden ötürü iade borcunun kapsamını, bu gibi durumlarda,…
Bu arada, borçlu olmadığı edimi bile bile yerine getirenin bu edimi geri istemesine set çeken BK 78 I kuralından da davalı için anlamsız masrafı bile bile yapanlara karşı, dolaylı “kıyas” yolundan bir savunma payandası sağlanabilir(103)…
Dayatılmış masraf zenginleşmesine karşı seferber edilebilecek kurallar arasında BK 80 kuralı özel olarak dikkat çeker. Bu kurala göre, gereksiz, yararsız giderlerle eklenenlerden ötürü herhangi bir zenginleşme istemine yer olmaz. Yine aynı kurala göre, kötü niyetli masraf alacaklısı da masraftan kurtardığı kişiden ancak onun elinde kalmış olan (halen mevcut) fazlalığın (son tahlilde, onun en düşük sübjektif zenginleşmesinin) karşılanmasını isteyebilir.…
Öte yandan, MK 703 III, 995 II kurallarına göre de bir zenginleşme oldubittisi ile karşı karşıya bırakılan mal sahibi, iade borcu olarak, sadece eylemli sübjektif zenginleşmesini arıtıp denkleştirir. Davalının zenginleşmesinin davacı tarafından yapılmış olan masrafın altında kaldığı…
Zenginleşme hukukunun yoksullaşmadan soyut ve bağımsız karakteri birinci seçeneğe…
Gelgelelim, bu pek ayrıksı durum dışında, yoksullaşmanın zenginleşme istemini sınırlayıcı bir ölçüt olarak benimsenmesi düşünülemez çünkü yoksullaşmasız zenginleşmelerde ve (sübjektif) zenginleşmesiz yoksullaşmalarda (davalı için beş para etmez dayatılmış zenginleşmelerde) yoksullaşma sınırlayıcısı hiçbir işe yaramaz. Böyle durumlarda, ister istemez objektif ve sübjektif zenginleşme kavramlarına gerek duyulur.…