Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
III. BORÇLU TEMERRÜDÜNÜN KARŞILIKLI SÖZLEŞMELERDEKİ ÖZELLİKLERİ
XVII.12
Borçlu temerrüdünün tüm sözleşmeler için geçerli hukuki sonuçları, aynen ifa istemi,…
Unutulmasın ki alacaklının karşılıklı sözleşmenin baştan kararlaştırıldığı gibi ifa…
XVII.13
Şimdi, ezberlenmesi gerekli olan ve kimi hukukçulara göre tüm Borçlar Kanununun en önemli kuralını oluşturan BK 123/125 kurallarının “gayya kuyusuna”, özel bir özen göstererek ağır ağır inelim:…
Karşılıklı sözleşmede borçlu temerrüde düştüğünde alacaklı, ifası geciktirilmiş olan…
Temerrüt ihtarından ayrı olup ona eklenen bu ek süre tanıma bildirimi, aynen temerrüt ihtarı gibi, hukuki işlem benzeri eylemdir; şekle bağlı da değildir. (İstisna: Tacirler için Ticaret K. 18) Aslında, temerrüt ihtarıyla bir arada, tek aşamada da gerçekleştirilebilir.…
Eğer borçluya tanınmış olan ek süre uygun sayılamayacak ölçüde kısa tutulmuşsa, bu…
İsv. Federal Mahkemesi’ne göreyse, ek sürenin uzayabilmesi için, borçlunun kendisine verilen ek sürenin kısalığına karşı çıkması ve borcunu ifa etme konusunda niyetli ve kararlı olduğunu göstermesi gerekir. Aksi halde, zaten hani neredeyse, borçluya hiç süre vermemeyi haklı kılabilecek bir durum var demektir. Susan kabullenmiş olur…
Acaba edimin zamanında (borçlu tarafından verilmiş süresinde) ifa edilmiş sayılması…
Kimi özel durumlarda borçluya ek süre (son şans) vermek gerekmez. Borçlu korunmaya…
Bir kere, eğer ek süre hiçbir anlam taşımayacaksa, örneğin borçlu borcunu ifa etmeyeceğini…
Nitekim BK 473 I’e göre de, eğer müteahhit, taahhüt ettiği inşaata zamanında başlamaz ya da işini sürekli olarak kesip ertelerse, bu yüzden de inşaatın zamanında bitirilemeyeceği anlaşılırsa, iş sahibi eser sözleşmesinden süre vermeksizin dönebilir.…
Eklemeli ki borçlunun borcunu ifa etmeyeceğini daha borcunun muaccel olmasından önce açıkça duyurması, ek süre verilmesini gerektirmeyen borçlu temerrüdü mekanizmasını henüz…
İkincisi, gecikmiş edim alacaklı için hiçbir anlam taşımayacaksa (borçlu da bunu…
Edimin sonradan telafisinin anlamsızlığı asla salt alacaklının özel ve öznel çıkarları açısından değerlendirilmemelidir. Dahası, sonradan ifada alacaklının çıkarının kalmaması, onun kendi eyleminin sonucu değil de doğrudan doğruya borçlu temerrüdünün sonucu olmalıdır. Örneğin, teslimi geciktirilmiş malın piyasada fiyatının düşmüş olması, tek başına süre verme gereğini ortadan kaldırmaya yetmez. Hele alacaklının bu malı piyasadan alelacele bizzat satın almış olması, sonradan ifayı ve dolayısıyla ek süre vermeyi anlamsız kılmaya hiç mi hiç yetmez.…
Üçüncüsü, kesin vadeli (fiks) işlemde süre ve şans tanınmaz borçluya. Kesin vadeli…
Borçluya bir ek süre (son şans) tanımayı gereksiz kılan bu (nispi) kesin vadeli işlemin…
Buna karşılık, borçluya bir ek süre (son şans) tanımayı gereksiz kılan (nispi) kesin…
Özetle, zamanında ifa etmeme, a) önemsiz fiks günün kaçırılmasında ihtarsız temerrüt…
XVII.14
Borçluya süre vermenin herhangi bir gereği ve anlamı yoksa ya da borçluya verilen…
a- Alacaklı, her zaman, borçlunun asıl edimini yerine getirmesi (aynen ifa) isteminde…
Küçük gecikme tazminatında edimden temelli yoksunluk zararı hesaba katılmadığı içindir ki aynen ifa istemine eklenen bu tazminat istemine “küçük tazminat” denebileceğini bir kez daha vurgulayalım. Evvelce de belirtildiği gibi, kovuşturma giderlerinden, yedek edimi başka yerden temin etme (kiralama) paralarından, üçüncü kişilere gecikme yüzünden ödenen tazminat paralarından ve kaçırılan kazançlardan oluşur bu küçük tazminat.…
Eğer temerrüde düşmüş olan borçlu borcunu alacaklının bildirimleri üzerine sonradan ifa etmişse, alacaklının ne büyük tazminat istemi ne de dönme hakkı olur; ama aynen ifaya her…
b- Alacaklı gecikmiş aynen ifadan ve ona eklenen küçük gecikme tazminatından vazgeçtiğini…
Aynen ifadan ve onu tamamlayan gecikme tazminatından vazgeçme bildirimi asli borçlu edimini düşürücü bir yenilik doğurucu bildirim olup borçlu zararına spekülasyon yapılmasına olanak bırakmayacak biçimde çabuk kullanılmalı ve alacaklının şimdi ele alınacak olan seçenekler arasındaki kesin tercihini kapsamalıdır.…
Eklemeli ki bu sonuncu nokta, yani vazgeçme bildiriminin tercih bildirimini de kapsaması zorunluluğunu kabul etmeyenler de vardır. Ama şu nokta kesindir: Bildirimler çarçabuk gerçekleştirilmezse, borçluya yeniden bir toparlanma süresi vermek gerekir…
Alacaklının ifa etmemede direnen borçluya karşı aynen ifadan ve küçük gecikme tazminatından…
aa- İfa etmemeden ötürü doğmuş tüm zararın giderilmesi (büyük tazminat) istemi. Asli…
İfa etmeme büyük tazminatını yeğ tutan alacaklının, öz edimini yerine getirmeksizin, kendinde alıkoyduğu edimin değerini düşerek “fark zararının” tazminini seçebilip seçemeyeceği (fark ve mübadele kuramları) konusundaki tartışma, BK 112 kuralı (kusurlu ifa imkansızlığı) çerçevesinde sürdürüldüğü gibi, burada da sürdürülür. Bu tartışmada da, evvelce (§ 16 N 12’de) kusurlu imkansızlık bağlamında söylenenler geçerlidir. Ama…
II. BORÇLU TEMERRÜDÜNÜN HUKUKİ SONUÇLARI
§18. SÖZLEŞMENİN MÜSPET İHLALİ
EN
TR
