Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
III. Hak Ehliyetinin Başı (Doğum) ve Sonu (Ölüm)
2.1.1.7
Gerçek kişilerde hukuki kişilik, eşdeyişle, hak sahipliği ya da ehliyeti doğumla…
2.1.1.7.a
Yalnız MK 28 II kuralına göre, “çocuk hak ehliyetini sağ doğma koşuluyla ana rahmine…
Hukuksal kurgu şöyledir: Ceninin hak edinme ve yüküm yüklenme ehliyeti onun sağ olarak…
Ceninin döl yatağında veya tüpte iken haksız eylemlere karşı korunabilmesi için geciktirici koşul kurgusu yerine bozucu koşul kurgusunu benimsemeye ve ceninin baştan mevcut kişiliğini sağ doğmama bozucu koşuluna bağlamaya yer ve gerek yoktur. Bu noktayı biraz ileride özel olarak ele alıp açacağız. Cenini (dölütü) daha ana karnına düştüğü (tüpte bebek üretiminde de tüpte oluştuğu)…
Bir başka örnek: Seksen yaşına varmış kişi, gelininin bir bebek beklediğini öğrenince,…
2.1.1.7.c
MK 28 II’nin ilginç fiksiyon kuralına, “cenine” dünyaya gelmesinden önce ölen miras…
2.1.1.7.d
Öte yandan, MK 28 II’nin cenine hak ehliyeti sağlayan fiksiyon kuralı rahim tahliyesini…
Cenine hak ehliyeti tanınarak kürtajı MK 427 b. 3 çerçevesinde atanmış bir kayyım…
İşte bu nedenledir ki ceninin hak ehliyetini onun sağ olarak doğmaması “bozucu” koşuluna bağlamaya gerek yoktur.…
Yalnız şu var: Gebelik süresi on haftayı geçen cenini düşürme, tıbbi zorunluluk hali…
2.1.1.7.e
Embriyonun, varsın bu embriyon yumurta ile sperm hücrelerinin “yapay yoldan” (tüpte)…
Mevzuatımızda tüpteki bebek ana karnındaki cenin kadar korunmaz. Tüpteki varlık geniş ölçüde onu üreten çiftlerin tasarrufunda bir eşya sayılırken, cenin ananın kişilik hakkı konusu sayılır.…
Nitekim, yapay dölleme ürünü embriyonu (tüpte bebeği) yumurta sahibi kadının ve sperm sahibi erkeğin, ne zaman olursa olsun, sonradan fikir değiştirip imha edebilecekleri, tartışmalı olmakla birlikte, genelde kabul edilmektedir. Bizde tüp bebek üretimi evli çiftlerin inhisarında tutulur. Evlenme sona erince de embriyon …
2.1.1.7.f
Eklemeli ki henüz ana karnına bile düşmemiş olup gelecekte doğabilecek çocuklara…
Henüz dölyatağına düşmemiş (nondum conceptus) varlıklar aslında pekala art mirasçı ve üçüncü kişi yararına sözleşme yararlanıcısı olarak öngörülebilirler.…
Hatta yasal temsilci (kayyım) veya iradi temsilci (vekil) aracılığıyla temsil de edilebilirler. (Krş. Yeni Isv. ZGB Art. 544 I bis! Ayrıca bk. İFM, BGE 140 III 145!)…
Gelecekte doğabilecek olan bir varlığın (nondum conceptus’un), özellikle olası bir art-mirasçının çıkarlarını korumak üzere bir yasal temsilcinin (kayyımın) atanabilmesi hakkında bk. İFM, BGE 140 III 145!…
2.1.1.8
Pekiyi ama doğumda kazanılan ehliyet ve kişilik ne zaman sona erer?…
Gerçek kişiler doğumla kazandıkları hukuki kişiliklerini ölümle yitirirler. Ölümün…
Kişinin hangi anda doğmuş sayıldığı tartışılmaz ama hangi anda ölmüş sayılacağı tartışılır. Şimdilik beyinsel ölüm, yani beynin işlevlerini kesinlikle ve tümüyle yitirmesi (elektroensefalografinin - EEG’nin- sıfır çizgisine düşmesi) anı kendisini kabul ettirmiş gözükmektedir. Yoksa solunumun ve kan dolaşımının kesilmesi anlamında klasik kalp ve kan dolaşımı ölümü (biyolojik ölüm) değil.…
Organ ve Doku Alınması Kanunu m. 11’e göre ölüden organ alınabilmesi için organ sahibinin veya yakınlarının oluru dışında ayrıca şart koşuları ölüm, bilimin ulaştığı düzeydeki yöntemler uygulanarak, dört kişilik bir hekimler kurulunca oybirliğiyle saptanır.…
Genelde yaşama döndürme olanaksızlığının saptanması olarak algılanır ölüm. Ölümün ispatı özellikle giderek artan faili meçhul cinayetlerle, esrarengiz kayıplarla ve doğa felaketleriyle giderek sorunlu olagelmektedir.…
Genel ispat kurallarına göre, ölüm olayından hak (örneğin yeniden evlenme hakkı veya miras hakkı) türetmeyi amaçlayan kişi ölümü ispat (sübjektif) yükünü taşır. Bunun gibi, ölümü ispat edememenin (non liquet’in) riskini (objektif ispat yükünü) de kendisi taşır. MK 6’nın bu konudaki genel kuralı MK 29 I’de özel olarak yinelenir.…
İşte ölümle ilgili karineler ölüm olayından hak türetmeye çalışanların bu ağır ispat yükünü hafifletirler.…
2.1.1.9
Önemli karinelerden ilkine göre, eğer kişi ölümüne kesin (muhakkak) gözüyle bakılacak…
Ölümü karine olarak kabul edilen kişinin sonradan ansızın ortaya çıkması yalnız yakınları için değil hukukçular için de bir karabasan oluşturur.…
Ölümle ilgili ikinci olağan karine daha ilginçtir. MK 29 II’ye göre, birden fazla…
Şöyle ki mirasçı veya vasiyet alacaklısı olabilmek için mirasbırakanın ölümünde hayatta…
2.1.1.10
Gaiplik (yitiklik, disappearance, disparition, absence) farklıdır; ölümle ve ölüm…
2.1.1.11
Ölüm karinesi (ki bir tespit konusudur) ile gaiplik (ki bir yenilik doğurucu yargısal…
II. Hak Ehliyetinde Eşitlik İlkesi ve Ayrıkları
§ 2. Hakları Kullanma (Fiil) Ehliyeti
EN
TR
