Serozan Borçlar Hukuku Genel Bölüm - İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme

Bu kuralın ilk bakışta zor kavranabilir amacı şudur: Yasa, borçlu yerine ifada bulunabilecek…

Eğer üçüncü kişi salt edimin bir bölümünü ifa etmiş bulunursa, onun halefiyeti de ister istemez ancak bölümsel olur. Şu da var ki “nemo subrogat contra se” (eski alacaklı zararına halefiyet olmaz) ilkesi uyarınca, eski alacaklının üçüncü kişiye (yani yeni halef alacaklıya) karşı önceliği korunur; alacak hakkının güvencelerinden ve ayrıcalıklarından ilkin eski alacaklı yararlanır. Bölümsel ödemeyi kabullenen alacaklının bu yüzden zarar görmemesi yolundaki bu ilke, mahsuba ilişkin BK 100 II kuralında ve kefalete ilişkin değişik İsviçre BK 507 II kuralında da dolaylı ve üstü kapalı biçimde dile gelir.…

Örnek: G’nin S’ye karşı ipotekle güvence altına alınmış olan 100.000 liralık alacağı vardır. S’nin kiracısı D, sırf oturduğu dairenin artırmalı satımını önlemek için G’ye 100.000 liralık borcun 70.000 lirasını ödemiştir. Bu durumda G’nin 70.000 liralık alacağı ve bu alacağın güvencesini oluşturan ipotek hakkı halefiyet yoluyla D’ye geçer. Şu var ki G’nin artakalan 30.000 liralık ipoteğinin D’nin ipoteğine karşı önceliği olur. Şöyle ki dairenin artırılması sırasında sadece 40.000 lira elde edilirse, bu paranın içinden G, 30.000 lirayı çekip alır; D’ye ise sadece 10.000 lira kalır. Böylece üçüncü kişi konumundaki D’nin ödemesinin ve halefiyetinin, alacaklı G için herhangi bir sakınca doğurmaması sağlanmış olur(19)…