Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 185V. Kuralların Zaman ve Mekan Açısından Yürürlüğü ile İlgili Sorunlar ve Bunların Çözümüne İlişkin Formüller
1.1.5.68
Yasa kurallarının zaman (tarih) açısından yürürlüğü sorunu iki değişik görünümde…
Sorunlardan birincisi, yasa kurallarının ne zaman yürürlüğe girdikleri ve ne zaman…
Yasalar, yayımlandıkları Resmi Gazete’de belirtilen günde, eğer böyle bir gün belirtilmemişse,…
Eğer yasa, yürürlüğü süreye bağlanmış “süreli” (periyodik) bir yasaysa, bu sürenin…
1.1.5.68.a
Belirli bir yasa (kuralı) yürürlükteyken aynı konuda yeni bir yasa (kuralı) yürürlüğe…
1.1.5.68.b
Yasayı Anayasa Mahkemesi de kaldırabilir yürürlükten. Şöyle ki kuralı uygulayan mahkeme…
Bir yasanın, resmen yürürlükten kaldırılmadığı halde, anlamını ve işlevini yitirdiği…
Yasa kurallarının zamansal yürürlüğünden söz edilince akla gelen asıl önemli sorun…
1.1.5.69.a
Kural olarak, yeni yasa, geçmişte oluşmuş hukuksal olgulara, sona ermiş hukuksal…
Avusturya MK (ABGB) § 5 kuralı bu bakımdan çok açıktır:…
“Yasalar geçmişe etkili olmazlar, yürürlüğe girdikleri tarihten önce oluşmuş eylemlere ve evvelce edinilmiş haklara ilişmezler.”…
Somutlaşalım: Eski yasa döneminde bir kez oluşmuş olan olgular, eylemler ve işlemler…
Örneklendirelim: Eski yasa döneminde evlilik ilişkisi kurulmuşsa, tüzel kişilik,…
Dar ve teknik anlamda geçmişe yürümezlik kuralı (retroaktivite yasağı) olarak bilinen…
1.1.5.70
Şu da var ki ayrık tanımaz katılıkta bir kural değildir bu. Yalnız vergiyi ve cezayı…
1.1.5.70.a
Buna karşılık, yeni yasanın eski yasa döneminde sağlanmış olan hukuksal konumun süregelen…
1.1.5.70.b
Örneğin evvelce kazanılmış olan mülkiyet hakkının (konumunun) sağladığı olanaklar…
Türk Medeni Kanunu’nun Yürürlüğü Hakkında Kanun madde 10’un 2001 öncesinde kurulmuş evlilikler için 2001’e değin yeni “edinilmiş mallara katılma rejimi” yerine eski “mal ayrılığı rejimini” yürütmesi bu ilkeye ters düşer. Ne yazık ki Anayasa Mahkemesi çeşitli açılardan Anayasa’ya aykırı olan bu düzenlemeyi iptal etmekten ideolojik nedenlerle ve demagojik bahanelerle kaçınmıştır.…
Uzun yıllar yasaların geniş ve zayıf anlamda (salt görünüşte) geçmişe yürürlüğü ilkesi…
Şunu da eklemeli: Aynı zamanda sürekli hukuksal ilişkilere de anında müdahale anlamına…
Dar anlamda geçmişe etki şeması.…
Yasaların derhal yürürlüğü (geniş anlamda geçmişe etki şeması):…
1.1.5.71
Yasaların yer (mekan, uzam) açısından (uluslararası) yürürlüğü sorununa gelince:…
Ülke içindeki uyuşmazlığa bir yabancının karışmış olması durumunda, yani yabancılık…
Örnek: Alman turist tatilde tanıştığı Türk ile evleniyor; İstanbul’da acentası bulunan…
Dikkat edilsin ki bu uzamsal yasalar çatışması sorunu devlet üstü, uluslararası bir…
Milletlerarası özel hukukun (bu konudaki özel yasanın) bu uzamsal yasalar çatışması…
Yabancıların Türkiye’deki davaları kural olarak Türk yasalarına göre yürütülür (Yerellik).…
Evlenme, boşanma, soybağı, velayet gibi birden fazla kişiyi ilgilendiren kişi varlığı…
Miras hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda miras bırakanın ulusal hukuku geçerli olur.…
Sözleşmeden doğan borçlar ilke olarak sözleşenlerin diledikleri hukuka, eğer böyle…
Haksız fiiller hukukunda eylemin gerçekleştiği yer (lex loci delicti) bağlama noktası…
Yabancı bir kuralın Türk yargıcı tarafından uygulanabilmesinin kendisinden vazgeçilmez…
ÖZET…
Medeni Kanun kurallarının uygulanması biçimsel ve mekanik bir hüküm üretme (tasım…
Hukuk uygulamasında üstün tutulması gerekli yöntem, kavram hukukçuluğu ile serbest…
Bu yönteme göre, bir uyuşmazlık hakkında yargıya varılırken, günümüzün sosyal gerçeklerine…
Uygulanacak kuralın anlamını saptayan “yorum”, yerine göre, söylemi daraltıcı veya…
Yasada somut maddi olguya uygulanabilir kural her zaman bulunmaz. Bu gibi “açık boşluk”…
Açık boşlukların “kıyas” (Analogie) yoluyla doldurulmasında MK 1 kuralının, örtülü…
Şu da var ki yorumlar, boşluklar ve bu alanlarda başvurulan yollar arasındaki sınırlar…
Yasa kurallarının boşluğunda olduğu gibi, yasa kurallarının çokluğunda da çatışma,…
Yasa kurallarının zamansal ve uzamsal (mekansal) yönden çatışmasına çok sık rastlanır.…
IV. Kural Çokluğunda Kuralların Birbirleriyle Yarışmaları veya Birbirlerini Dışlamaları
İkinci Bölüm MEDENİ HUKUKUN TEMEL KAVRAMI: HAK
EN
TR
