Romalıların compensatio culparum incelemeleri yalnızca sportif faaliyetlerin neticesinde gerçekleşen yaralanma, ölüm ya da mala zarar vermeyle sınırlı kalmamış; zarar görenin kusuru pek çok metne konu edilmiştir. Bu bağlamda karşımıza çıkan en temel metin Pomponius’a …
-
Git
: -
Favorilere ekle veya çıkar
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
2. Compensatio Culparum ve Dolus İncelemesi
Günümüz hukuklarında zarar görenin birlikte kusuru (müterafik kusur ya da ortak kusur)…
D. 50. 17. 203. (Pomp. 1. 8. ad Quintus Mucius): “Quod quis ex culpa sua damnum sentit, non intellegitur damnum sentire…
D. 50. 17. 203. (Pomp. 1. 8. ad Quintus Mucius): “Kendi kusuru…
Yukarıdaki metnin günümüz hukuklarına etkisi açıkça görülebilir niteliktedir. Çağdaş…
D. 9. 2. 9. 4. (Ulp. Lib. 18 ad edictum): “Sed si per lusum iaculantibus servus fuerit occisus, Aquiliae locus est: sed si cum alii in campo iacularentur, servus pere um locum transierit, Aquilia cessat, quia non debuit per capum iaculatorium iter intempestive facere, qui tamen data opera in eum iaculatus est, utique Aquilia tenebitur.”…
D. 9. 2. 9. 4. (Ulp. Lib. 18 ad edictum): “Eğer bir köle talim amaçlı cirit atan kişilerce öldürülürse, lex Aquilia uygulanır.…
D. 9. 2. 10. (Paul. lib. 22 ad edictum): “Nam lusus quoque noxius in culpa est…
D. 9. 2. 10. (Paul. lib. 22 ad edictum): “Çünkü zarar verici bir oyununun…
Antik çağlardaki diğer pek çok sportif faaliyet gibi, cirit atmak da askeri eğitim…
Bununla birlikte, “ihmallerin mahsubu” olarak ifade edilen bu ilkenin, yine aynı…
Iustinianus Kodifikasyonundaki düzenleme bununla da sınırlı kalmamıştır. Institutiones’te yer…
Ius. Ins. 4. 3. 4.: “Itaque si quis, dum iaculis ludit vel exercitatur, transeuntem servum tuum traiecerit, distinguitur. Nam si id milite quidem in campo eoque, ubi solitum est exercitari, admissum est nulla culpa eius intellegitur: si alius tale quid admisit, culpae reus est. Idem iurist est de milite, si is in alio loco, quam qui exercitandis militibus destinatus esti d admisit.”…
Ius. Ins. 4. 3. 4.: “Yani, eğer ciritlerle antrenman yapan biri sizin kölenizi…
Ayı ve geyik avlamak amacıyla(178) açılan çukurlara…
D. 9. 2. 28. (Paul. lib. 10 ad Sabinum): “Qui foveas ursorum cervorumque capiendorum causa faciunt, si in itineribus fecerunt eoque aliquid decidit factumque deterius est, lege aquilia obligati sunt: at si in aliis locis, ubi fieri solent, fecerunt, nihil tenentur.…
D. 9. 2. 28. (Paul. lib. 10 ad Sabinum): “Ayı ve geyik yakalamak amacıyla çukur kazan kişiler, böylesi bir çukuru kamusal alanda açtılarsa ve içine bir şey düşerek zarar geldiyse, lex Aquilia’ya göre…
Yukarıda ele alınan metinde de, tıpkı cirit davasında olduğu gibi, öncelikle çukurları…
Romalıların zarar görenin birlikte kusuru çerçevesinde yaptıkları incelemeler kapsamında…
D. 9. 2. 11. pr. (Ulp. Lib. 18 ad edictum): “Item Mela scribit, si, cum pila quidam luderent, vehementius quis pila percussa in tonsoris manus eam deiecerit et sic servi, quem tonsor habebat, gula sit praecisa adiecto cultello: in quocumque eorum culpa sit, eum lege aquilia teneri. Proculus in tonsore esse culpam: et sane si ibi tondebat, ubi ex consuetudine ludebatur vel ubi transitus frequens erat, est quod ei imputetur: quamvis nec illud male dicatur, si in loco periculoso sellam habenti tonsori se quis commiserit, ipsum de se queri debere.”…
D. 9. 2. 11. pr. (Ulp. Lib. 18 ad edictum): “Mela’nın yazdığına göre, birkaç kişi top oynarken, fazla sert vurulan top o esnada bir köleyi tıraş eden bir berberin eline çarparsa ve bu şekilde kölenin boğazı usturayla kesilirse; kusurlu olan taraf hangisiyse, lex Aquilia’ya göre…
Pila, kumaş parçalarından yapılan, tüyle doldurulan, yaklaşık 1 kilo ağırlığında bir toptur. Geleneksel olarak, toplara yalnızca elle vurulur(182).…
Mela da öncelikle bu temel kurala işaret etmektedir: Kusuru ile bir kimseye zarar veren zarardan sorumlu olacaktır. Varılabilecek ilk sonuç, ölüme neden olan davranışı doğrudan gerçekleştiren oyuncunun sorumlu tutulabileceğidir. Ancak, topa normalden hızlı vuran oyuncunun yanı sıra, sandalyesini böylesi oyunların oynanmasının mutad olduğu bir yerin yakınına konumlandıran berberin de zarara etkisi değerlendirilmiştir. Nitekim, oyuncunun topa normalden hızlı vurması, aslında tamamen beklenmedik bir şey değildir. Pila percussa oyun…
Metnin devamında, Proculus, berberin sorumluluğu üzerinde durmaktadır(189).…
Metnin son cümlesinde, berberin sorumluluğunu ortadan kaldıracak bir husus olarak,…
