Yerel Yönetimlerin Özerklik Hakkı

Köy tüzel kişiliğinin organları, köy derneği, köy muhtarı ve ihtiyar meclisinden…

Danıştay 2. Dairesi, 1948 tarihli kararında(198) köyler Anayasanın 90 ve 91. Maddeleri uyarınca tüzel kişiliğe sahip idareler olarak sayılsa da bunların “tam bir adem-i merkeziyet idaresi” olmadığını, özel kanunları uyarınca “kendisini idare eden mahalli topluluk” olduğunu söylemiştir. 2. Dairenin kararını temyizen inceleyen Genel Kurul ise, adem-i merkeziyetin 1924 sistemindeki yeri üzerine uzun bir açıklama yazmıştır. Karara göre; “Adem-i merkeziyet idaresi tabiri kanuni bir terim değildir….Bu terimin bizdeki karşılığı 1293 Kanun-u Esasisinden beri tefrik-i vezaif görev ayrımı olarak yerleşmiş bulunmaktadır….Halbuki bazı idare hukuku müellefleri….bunları ayrı terimlermiş gibi manalandırmaya bile özeniyorlar. Halbuki bu doğru olmadığı gibi, köy bir adem-i merkeziyet idaresidir demekle de tam ve doğru bir tarif ve tavsif yapılmış olamaz. Hiç şüphesiz köy mülki ademi merkeziyet idarelerinden biridir demek belki daha doğrudur… Köyde, köyün idare uzuvlarının görecekleri işler yalnız görev ayrımı esasına göre tanzim ve idare olunan köy işlerinden ibaret olmayıp, aynı zamanda merkezi temsilen ve merkeze izafetle görülecek Devlet işlerinin de mevcut olması hakikati… karşısında… köyler birer idari vahdet, birer idari cüzü tam, “unité administrative” ’dir demek daha doğru olur”. …