6. Milletlerarası Andlaşma Hükümlerinin Yargı Uygulamasında Bağımsız (Doğrudan) Ölçü Norm ya da Destek Ölçü Norm Olarak Kullanılması
a. Anayasa Mahkemesi Uygulaması ve Doktrinin Yaklaşımı
Anayasa Mahkemesi kararlarında AİHS’nin “destek ölçü norm” olarak kullanıldığı görülmektedir.…
AİHS, Anayasa’nın 90. maddesi gereği “kanun hükmünde”dir. Oysa Anayasa Mahkemesi, denetim yetkisinin Anayasa ile çizilmiş sınırları çerçevesinde bireysel başvuruda bir müdahalenin temel hak ve özgürlükle ilgili Anayasa’da sağlanan güvencelere uygunluğunu denetlerken ya da norm denetiminde bir normun Anayasa’ya uygunluğunu değerlendirirken daha üst bir hukuk normunu yani Anayasa’yı “bağımsız…
Anayasa’da, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bir müdahalenin ya da norm denetiminde…
Anayasa’nın 90. maddesinin beşinci fıkrasında “kanun hükmünde” olduğu belirtilen AİHS ya da “usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalar” ya da diğer andlaşmalar Anayasa Mahkemesince ancak “destek ölçü norm”…
Kural bu olmakla birlikte Özbudun, Anayasa’nın açıkça atıfta bulunduğu hallerde (md. 15, 16, 42, 92) milletlerarası andlaşmaların “bağımsız ölçü norm”…
Pazarcı bu kurallarda düzenlenen konularda var olan ya da yapılacak andlaşmaların kanunlarla andlaşmaların eşdeğerli olmasında kural dışılık oluşturduğunu ve bu konudaki andlaşmaların Anayasa’da belirlenen şart ve sınırlamalar dâhilinde bir anayasal hüküm kıymetine kavuştuğunu ifade etmektedir.…
Gündüz ise bu konuda aksi düşünce belirtmektedir. Söz konusu maddelerde çok önemli konuların düzenlendiğini belirten yazar, anayasa koyucunun bu maddelerde değinilen uluslararası yükümlülüklerin yerine getirilmesi konusunda daha dikkatli ve titiz olduğunu belirtmektedir. Eğer Anayasa’nın 90. maddesi milletlerarası andlaşmalara öncelik verebilseydi, anayasa koyucu 15, 16, 42 ve 92. maddelerdeki bu yükümlülüklerin önemini vurgulamak zorunda hissetmeyecekti. Bir başka anlatımla, Anayasa’nın 90. maddesi uyarınca kanunla eşdeğer andlaşma formülü ve uluslararası yükümlülükleri yerine getirme sorumluluğu, belli yükümlülükler için özel düzenlemeler kabul edilmesinin temel nedenini oluşturmaktadır.…
Yüzbaşıoğlu Anayasa’nın açık düzenlemesi ile çatışmamakla birlikte “insan haklarına ilişkin bildiri ya da sözleşmelere aykırı olan her kural”ın, dolaylı olarak Anayasa’ya aykırı düştüğünü, bu nedenle Anayasa Mahkemesinin bu belgeleri Anayasa’ya uygunluk denetiminde “destek ölçü norm”…
Erkut, “insan haklarına ilişkin bildirge ve sözleşmelerin anayasa yargıcı” tarafından “bağımsız (doğrudan) ölçü norm”…
Soysal, “andlaşma hükümlerinin Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülemeyeceğine göre o hükümleri de Anayasa’yla birlikte düşünmek ve Anayasa’yı onunla birlikte yorumlamak” gerektiğini ifade etmektedir.…
Anayasa Mahkemesinin milletlerarası andlaşma hükümlerini “destek ölçü norm”…
Anayasa Mahkemesi sendikal haklardan biri olan toplu sözleşme hakkının bütün sendikalara…
Anayasa Mahkemesi bir başka kararında ise demokratik toplum düzenine ilişkin davranışlar…
Anayasa Mahkemesinin “hukuk yargılamalarında iki dereceli yargılanma zorunluluğunun…
Anayasa Mahkemesi bir başka kararında AİHM’nin “şehir planlarının uygulanması bakımından…
Anayasa Mahkemesi bir diğer kararında adil yargılanma hakkının kapsamını AİHS ve…
Mahkememe vergi borcu nedeniyle yurt dışına çıkış yasağı konulmasını öngören kuralın…
Anayasa Mahkemesi haksız tahsil edilen vergilerde faiz ödemesine ilişkin kuralı değerlendirdiği…
Mahkeme bir başka kararında “belediye gelirleri arasında yer alan hafta sonu çalışma…
Öte yandan Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuruda verdiği kararlarında karşılaştırmalı…
Vergilendirme yetkisinin kullanımının mülkiyet hakkının sağladığı anayasal güvenceler…
Telpa Telekomünikasyon Ticaret A.Ş. kararında da yukarıda sayılanlardan farklı olarak vergisel müdahalenin orantılı olması koşuluna AİHM tarafından kazandırılan içeriğin ele alındığı görülmektedir.…
Reis Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. kararında ise mülkiyet hakkıyla bağlantılı ayrımcılık yasağı değerlendirilirken AİHM’nin ayrımcılık yasağına ilişkin ihlal iddialarının incelenmesinde benimsediği test…
Anayasa Mahkemesinin evli kadının önceki soyadını kullanmasına engel olan kanun hükmünün…
5. Milletlerarası Andlaşmaların Kanunlardan ve Anayasa’dan Üstün Konumda Olduğunu Savunanlar
b. Danıştay Uygulaması
EN
TR
