Üçüncü Kişinin Zararının Tazmini

A.Karşılıklı Borç Doğuran Sözleşmelerden Doğan İlişkiler

1.Satış Sözleşmesinden Doğan İlişkiler

a.Mesafe Satışı

Burada ilk olarak mesafe satışlarını ele alalım. Satıcı (H) ile alıcı (Ü) bir gönderilecek borç üzerinde anlaşırlar ve (H) eşyayı bağımsız taşıyıcıya(3) teslim ettikten sonra (Z)’nin kusurlu davranışı sonucu eşya zarar görür. TBK 208 III hükmü uyarınca satış konusu eşyanın taşıyıcıya teslimi ile karşı edim hasarı alıcı (Ü)’ye geçmiştir. Yani (H)’ye yüklenemeyecek bir sebeple eşya telef olup (Ü)’ye teslim edilemese dahi (H) satış bedelini (Ü)’den talep edebilecek ve benzer bir eşyayı tekrar (Ü)’ye tedarik etmek zorunda kalmayacaktır. Bu durumda, her ne kadar hukuka aykırı davranış (H)’ye karşı gerçekleşmişse de, (H) kendisinin herhangi bir zararı olmadığı için, (Ü) ise zarara yol açan fiil gerçekleştiğinde henüz malik olmadığından(4) ve dayanabileceği bir özel koruma normu da bulunmadığından tazminat talep edemeyecektir. Eşyanın telef olmasına ek olarak zarar görmüş bir şekilde (Ü)’ye teslim edilmesi durumunda da varılacak sonuç aynıdır, zira bu durumda (Ü) sonradan eşyanın maliki Sayfa 257haline gelse de zarara yol açan fiil gerçekleştiğinde henüz malik değildir.(5) Ayrıca bu son ihtimalde (Ü)’nün ayıba karşı tekeffül hükümlerine dayanarak (H)’ye başvurması da mümkün değildir, zira ayıptan doğan sorumluluğa başvurabilmek için ayıbın hasarın geçtiği anda mevcut olması gerekir.(6) Burada (Z)’nin eşyanın taşıyıcısı olması ve dolayısıyla (H) ile arasında bir borç ilişkisinin mevcut olması hâlinde borca aykırılıktan doğan üçüncü kişinin zararının tazmini,(7) (Z)’nin eşyanın taşıyıcısı dışında herhangi biri (örneğin trafikteki bir başka aracın şoförü) olması hâlinde ise haksız fiilden doğan üçüncü kişinin zararının tazmini meselesi gündeme gelecektir.Sayfa 258