Gemilerin İhtiyati Haczi

Konuyu 1999 Cenevre Konvansiyonu kapsamında değerlendiren Kalpsüz, geminin mülkiyetine ve zilyetliğine ilişkin uyuşmazlıklar bakımından ihtiyati haciz yolunun açılmasına ilişkin şu ifadeleri kaydetmiştir: “Geminin mülkiyeti ve zilyetliği ile ilgili ihtilaflarda, münâzaalı olan hususun bir alacak hakkı (créance veya Forderung) olmadığı aşikârdır. Geminin mülkiyeti ile ilgili bir ihtilaf, gemi üzerinde aynî hak iddiasına dayalı bir ihtilaftır. Keza geminin zilyetliği, gemi üzerinde hukuken himaye edilen bir durumu, fiilî hâkimiyeti ifade eder. Onun için aynî hakka veya hukuken himaye edilen bir duruma, fiilî hâkimiyete taalluk eden iddiaları, “deniz alacağı” (créance maritime veya Seeforderung) tavsif etmek hatalıdır. İngiliz hukukunda “maritime claims” teriminin bu nevi aynî nitelikteki iddiaları da kapsayacak genişlikte olduğu ileri sürülmektedir. Öyle de olsa “deniz alacağı” terimi, mülkiyet ile rehin, ipotek veya benzeri takyitler gibi aynî nitelikteki iddiaları ifadede isabetli sayılmaz. Zira alacak hakkı, her şeyden evvel şahsî ve nisbî bir haktır. Aynî hak ise mutlak bir haktır. Aynî bir hak, “alacak” olarak isimlendirilemez”(427).…

Yeşilova Aras, TTK m. 1353/1 hükmünde yer alan, deniz alacakları hakkında, “Bu alacaklar için gemi üzerine ihtiyati tedbir konulması veya başka bir surette geminin seferden men edilmesi istenemez”…

Buna karşılık Atamer, Türk hukukunda “deniz alacakları” teriminin “maritime claims”…