EN
TR
Prensibin düzenlendiği kanunlar açısından, incelemenin konusunun ilkenin anayasal…
I. Anayasal Belgelerde Kanunilik
Adı ‘anayasa’ olarak anılmadığı veya anayasa seviyesinde hukuki itibar görmediği…
A. İngiliz Anayasal Belgeleri
Kanunilik ilkesi bakımından ön plana çıkan iki anayasal metinden ilki Magna Carta…
1. Magna Carta Libertatum
Kanunilik prensibi ile incelemeye konu belge yan yana getirildiğinde, ilk akla gelen…
Öğretimin ilk aşamalarından itibaren farklı bağlamlarda bir şekilde hakkında bilgiler…
Devletin cezalandırma yetkisine karşı bireylerin ‘anayasal’ olarak nitelendirilebilecek…
Düşünsel anlamda hükümdardan ayrı yasama organı geleneğine dayanaklık oluşturması…
Bireyin, başlangıçta seçkinler öncelikli şekilde olsa da- cezai devlet yetkilerinden…
2. Habeas Corpus Act
Latince ‘sahip olmak’ anlamındaki habēre fiilinin(17) ikinci tekil şahsa göre çekimlenmiş hali olan habeas ve yine aynı dilde ‘beden’ anlamına gelen(18)…
Habeas Corpus’un, evrensel düzeyde Büyük Özgürlük Fermanı (Great Writ of Liberty)…
İlkenin en önemli yansıması, kişinin gözaltına alınmasını ve hapsedilmesini mahkemenin…
Büyük Özgürlük Fermanı şeklinde anılan ilkenin birinci ve öncelikli olarak hukuki…
İçtihadi bir gelenek olmasının yanı sıra pozitif bir norm niteliği taşımakta olduğu…
B. Osmanlı-Türk Anayasal Belgeleri
Kanunilik prensibinin Sened-i İttifak ile başlayan Türk anayasal tarihinde başı çeken…
1. Tanzimat Fermanı
Sened-i İttifak’ın müphem ve çekingen varlığıyla kısa süreliğine parlayıp sönmesinin…
Bazı kısımlarında sayfayı aşacak kadar uzun cümlelere rastlanan Ferman’ın girişinde,…
Kanun, Ferman’da öylesine üstün bir konuma yerleştirilmiştir ki, devlet erkânı dahi…
Fermana göre padişah bile kanunlara aykırı hareket edemeyecektir; bunun teminatı…
Tanzimat Fermanı’nda kanunilik ilkesinin kökenlerinin bulunduğunu Bülent Tanör teyit…
Kanunilik prensibini bünyesinde barındıran ceza muhakamesine ilişkin teminatların,…
Gülhane Hatt-ı Hümayunu’nda kanunilik prensibi “fî-mâba’d eshab-ı cünhanın dâvâları…
2. Islahat Fermanı
Hicri 11 Cemaziyelahir 1272 tarihine tekabül eden 28 Şubat 1856’da Bâb-ı Âlî’de bütün…
İsminden de anlaşılabileceği gibi, Osmanlı hükümdarının tebaasına bahşettiği veya…
“... tedibât-ı cezaiyyeye müstahak bulunanların haps ve tevkifine mahsûs olan kâffe-i mahbes ve mahalli sairede usûl-i hapsiyenin mümkün mertebe müddet-i kalile zarfında ıslâhına…
Hemen belirtmek gerekir ki, kanunname terimi Osmanlı İmparatorluğu hukukunda ‘kanun’…
“... mücazaât ... kanûnlariyle muhtelif divânlarında icrâ olunacak usûl ve nizamât-ı mürafaat mümkün mertebe sür’atle ikmâl olunarak ve zapt ü tedvîn kılınarak memâlik-i mahrusâ-i şâhânemde müstamel olan elsine-i muhtelifeye tercüme ile neşr ü ilân olunması...”(42)…
İmparatorluk toplumunun dil bakımından çeşitlilik arz etmesinden ötürü Türk dilinde…
II. Uluslararası Metinlerde Kanunilik
İç hukuk düzenlerinin anayasal yapılarını etkilemek hususunda bilinen bir etkiye…
A. Philadelphia Kongresi Kararları
İngiltere’den ayrılıp bağımsızlığa giden yolda kıta çapında yapılan ikinci Philapelphia…
Kralın suçlandığı kısımda, kanunilik prensibiyle alakalandırılabilecek bir değerlendirmeye…
Beyannamede dikkat çeken noktalar, Amerikan halkının cezai soruşturma ve kovuşturmasının…
B. Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi
İnsan hakları tarihinde önemli bir konuma sahip Fransız İhtilali’nin temel belgelerinden…
Madde 4 …
Özgürlük, başkasına zarar vermeyecek her şeyi yapabilmektir. Böylece her insanın doğal haklarını kullanması, toplumun diğer üyelerinin aynı haklardan yararlanmalarını sağlayan sınırlarla belirlidir. Bu sınırlar ise ancak kanun ile belirlenebilir. …
Madde 5 …
Kanun ancak toplum için zararlı fiilleri yasaklayabilir. Kanunun yasaklamadığı bir şey engellenemez ve hiç kimse kanunun emretmediği bir şeyi yapmaya zorlanamaz.…
Madde 11 …
Düşüncelerin ve inançların özgürce iletilmesi insanın en değerli haklarındandır. Bu nedenle her yurttaş serbestçe konuşabilir, yazabilir ve yayınlayabilir, ancak bu özgürlüğün kanunda belirlenen kötüye kullanılması hallerinden sorumlu olur. (53)…
Kanun koyucu tarafından cezalandırılmayı hak ettiği belirlenen fiiller veya suçlar,…
Yasaklanan ve işlendiğinde genellikle yaptırımla cezalandırılan fiillerin tespitinde…
İfade özgürlüğü ile inanç özgürlüğü yaygın şekilde devletin cezalandırma yetkisiyle…
Kuşkuya yer bırakmayacak surette suçta ve cezada kanunilik ilkesini pozitifleştiren…
Madde 7 …
Kanunun belirlediği haller veya kanunun öngördüğü biçimin dışında başka bir yoldan hiç kimse suçlanamaz, yakalanamaz ve tutuklanamaz. Keyfi düzenlemeler yapılmasını isteyen, keyfi emirler veren, bunları uygulayan veya uygulanmasına izin verenler cezalandırılmalıdır. Ancak kanuna uymaya davet edilen veya kanunlarca yakalanan her vatandaş kanunlara itaat etmelidir. Kanunlara karşı gelmek vatandaşı suçlu hale getirir.…
