EN
TR
İşte fikir ve sanat eserleri hukukunun konusunu “eser” ve bu “eser” üzerindeki fikri haklar ve bunların korunması oluşturur. Bu koruma ile eser sahibi özendirilir, fikri ürün meydana getirilmesi teşvik edilir. Fikri ürün üzerinde tanınan ve adına fikri hak dediğimiz haklar, bir takım gayrimaddi mallar üzerindeki mutlak haklardandır(1);…
Bir başka söyleyişle, eser üzerinde eser sahibine hukuken tanınmış bulunan fikrî…
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu da (FSEK)(2)…
Fikri emek ürünleri kapsamına fikir ve sanat eserleri kadar, patentler, markalar,…
Fikrî mülkiyet hukuku, durağan bir hukuk dalı değildir, iletişim ve ulaşım teknolojisi…
Günümüz fikri mülkiyet hukukunda, bu hakların korunması için bir takım düzenlemeler…
II. Fikri Hakların Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi
Fikri hakların özel hukuk yanının ağır bastığını söylemek icap eder(5).…
Ayrıca fikri hukuk, sansür ve telif hakları bakımından basın hukuku, fikir işçiliği…
III. Fikri Hakların Kısa Tarihçesi
1. Karşılaştırmalı Hukukta
İngiltere’de, eser sahiplerini koruyan ilk kanun, 1709’da kabul edilen, amacı yazarı…
Fransa’da eserin ve eser sahibinin haklarının korunmasına ilişkin kanunlar, 1789…
Almanya’da(11) fikir ve sanat eserlerinin kanunla…
Fikir ve sanat eserleri hukuku açısından İngiliz hukuk sisteminin etkisinde kalan…
2. Uluslararası Alandaki Gelişmeler
Fikrî ürünler üzerinde, bunları meydana getirenlerin çeşitli hak ve menfaatlere sahip…
Bu çabalar sonucunda ortaya çıkan ulusal kanunlar, fikir ve sanat eserlerinin sahiplerini…
Söz konusu sözleşmelerden uluslararası nitelikte iki ayrı grup doğmuştur. Bunlar,…
a. Bern Sözleşmesi
Fikir ve sanat eserlerinin sahiplerini uluslararası bir güvenceye kavuşturma hususunda…
Bern Sözleşmesi daha sonra birçok değişikliklere uğramış ve birçok devlet bu sözleşmeye…
1886 tarihli Bern Sözleşmesini imzalayan devletlerin amacı, fikir ve sanat eserleri…
Bern Sözleşmesinde öncelikle telif haklarının koruma kapsamında yer alan edebiyat…
- Bern Sözleşmesi tüm edebiyat, ilim ve sanat eserleri bakımından geçerli üç temel…
- Bu ilkelerden birincisi “Milli Muamele İlkesi”dir. Buna göre üye ülkeler kendi vatandaşı olan eser sahiplerine tanıdıkları korumanın aynısını diğer üye ülkelerde meydana getirilen eserlere de tanımakla yükümlüdür. - Sözleşmenin ikinci temel ilkesi, ilk ilkede bahsedilen korumanın herhangi bir formaliteye…
- Üçüncü ilke, bir ülkede fikir ve sanat eserlerinin korunması için kaynak ülkede o hakkın korunup korunmamasına bakılmaması anlamına gelen “Korumanın Bağımsızlığı İlkesi” dir. …
Bu üç temel ilkeyi destekler nitelikte olan “Karşılıklılık İlkesi”ne göre, üye ülkeler ulusal kanunlarında eser sahibine tanıdıkları korumayı karşılıklı olarak birbirlerinin vatandaşlarına tanırlar ki bu, eserin ve eser sahibinin sözleşmeye taraf olan tüm ülkelerde korunması demektir. “Eşit İşlem İlkesi” ne göre yabancı…
Sözleşmede, bir eserin ilk defa eser sahibinin vatandaşı olduğu ülke yerine başka…
Türkiye öncelikle 1 Ocak 1952 tarihinde, 1951 yılında Bakanlar Kurulu’na verilen…
b. Amerika Kıtasında Yapılan Sözleşmeler
Güney Amerika devletleri Arjantin, Bolivia, Brezilya, Paraguay, Peru ve Uruguay 1889 da Montevideo Sözleşmesini imzaladılar.…
Çeşitli tarihlerde imzalanan ve genellikle biribirlerini değiştirici ve tamamlayıcı…
c. WIPO Kuruluş Sözleşmesi
14 Temmuz 1967 tarihinde Stockholm’de yapılan bir sözleşmeyle “Dünya Fikri Mülkiyet…
WIPO’nun iki temel amacı vardır: Fikri mülkiyet haklarının bütün dünyada etkin biçimde…
Türkiye’nin WIPO’ ya katılımı 14 Ağustos 1975 tarih ve 7/10540 sayılı Bakanlar Kurulu…
d. Dünya Telif Hakları Sözleşmesi (WUA)
Fikir ve sanat eserleri sahiplerinin eserleri üzerindeki haklarının kıtalararası…
Meksika, Monaco, Pakistan, Filipinler, Portekiz, İspanya, İsviçre, Büyük Britanya…
Telif Haklan Evrensel Sözleşmesinde, Bern Sözleşmesinde olduğu gibi hem bu sözleşme…
Türkiye, Dünya Telif Hakları Sözleşmesine bugüne kadar katılmamıştır.…
e. Roma Sözleşmesi
Fikri mülkiyet hukukunda, icracı sanatçıların, fonogram yapımcılarının ve yayın kuruluşlarının…
Sözleşmede komşu hak sahipleri üç grup halinde düzenlenmiştir. Buna göre ilk grup,…
Sözleşme ile belirlenen asgari koruma süresi 20 yıldır. Ayrıca, sözleşme ile icracı…
Türkiye, “İcracı Sanatçılar, Fonogram Yapımcıları ve Yayın Kuruluşlarının Korunmasına…
f. WIPO İcralar ve Fonogramlar Sözleşmesi (WPPT)
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerin yarattığı değişimi karşılayamayan…
WPPT, eserleri icra edenlerin ve fonogram yapımcılarının haklarını korumaya yöneliktir.…
Sözleşmede:…
- İcracı sanatçılar, “Edebiyat ya da sanat eserlerini veya folklorik ifadeleri herhangi…
